नासाचे Europa Clipper अंतराळयान गरु ग्रहाच्या दिशेने मार्गस्थ

    

 नासाचे युरोपा क्लीपर अंतराळयान Kennedy Space Center मधील उड्डाणस्थळावरून गुरु ग्रहावर जाण्यासाठी अंतराळात उड्डाण करताना -फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था -15ऑक्टोबर 

नासाचे युरोपा क्लीपर अंतराळयान 14 ऑक्टोबरला दुपारी 12वाजुन 4 मिनिटाला नासाच्या फ्लोरिडा येथील Kennedy Space Center मधील 39A ह्या उड्डाण स्थळावरून Space X Falcon -9 रॉकेटच्या साहाय्याने गुरु ग्रहावर जाण्यासाठी अंतराळात झेपावले गुरु ग्रहाच्या Europa ह्या चंद्रावर शास्त्रज्ञांना बर्फाचा सागर आढळला तेव्हा पासुनच शास्त्रज्ञांना तेथे सजीवांचे अस्तित्व आहे का? किंवा पुरातन काळी होते का? हे जाणून घेण्याची ऊत्सुकता होती आता त्या बाबतीत अधिक संशोधन करण्यासाठी Europa Clipper अंतराळयान गुरु ग्रहाच्या दिशेने मार्गस्थ झाले आहे

गुरु ग्रहांच्या चंद्रावरील समुद्राच्या पाण्याच्या संशोधनासाठी नासाने राबवलेली हि पहिलीच अंतराळ मोहीम आहे हे अंतराळयान प्रदीर्घ कालावधीचा अंतराळ प्रवास करणार असून सहा वर्षांनी 2030 मध्ये गुरु ग्रहावर पोहोचेल त्या साठी युरोपा क्लीपर अंतराळयान 1.8 बिलियन मैलाचा (2.9 बिलियन k.m.)अंतराळ प्रवास करेल 2031मध्ये यान कार्यरत होईल आणि संशोधनाला सुरवात करेल युरोपा क्लीपर अंतराळयान गुरु ग्रहाभोवती अत्यंत जवळून म्हणजे 16 मैल अंतरावरून (25k.m.) 49 वेळा भ्रमण करेल आणी ह्या भ्रमणादरम्यान तेथील वातावरण आणि पाण्याच्या सागराची संशोधनात्मक माहिती गोळा करेल 

नासाने परग्रहावरील संशोधनासाठी तयार केलेले युरोपा क्लीपर हे अंतराळयान आजवरच्या अंतराळयानापेक्षा आकाराने मोठे अद्ययावत यंत्रणेने उपयुक्त आणि स्वयंचलित आहे ह्या अंतराळ यानात नऊ अत्याधुनिक सायंटिफिक उपकरणे फिक्स केली आहेत त्या मध्ये गुरूच्या युरोपा चंद्रावरील सागरावर जमलेल्या बर्फाचा थर भेदण्यासाठी ice penetrating radar यंत्रणा व अत्याधुनिक कॅमेरे ह्यांचा समावेश आहे युरोपा क्लीपर यानातील Thermal उपकरणाद्वारे समुद्रावर जमलेल्या बर्फीय भागाच्या तापमानाची नोंद करेल आणि उष्णतेमुळे वितळलेल्या बर्फ़ाचे पाणी होऊन प्रवाहित झालेला भाग शोधेल गुरु ग्रहावरील वातावरण अत्यंत विरळ आहे तेथे अत्यंत कमी प्रमाणात सूर्यप्रकाश पडतो यानाला सौरप्रणाली बसविण्यात आली असून अंतराळयानासाठी आवश्यक सौरऊर्जा निर्मिती आणि सौरऊर्जेचा पुुरेेसा साठा यानात केलेला आहे त्या मुळे आवश्यकतेनुसार अंतराळयान स्वयंचलित यंत्रणेने सौरऊर्जेचा वापर करेल

युरोपा क्लीपर अंतराळयान 49 वेळा गुरु ग्रहाभोवती परिक्रमा करेल आणि त्या दरम्यान तेथील 8000,000k.m. अंतर पार करेल ह्या यानातील अत्याधुनिक सायंटिफिक उपकरणाच्या साहाय्याने गुरु ग्रहाचा पृष्ठभाग आणि वातावरणाची माहिती गोळा केली जाईल तसेच Europa वरील गोठलेला सागर,बर्फाची खोली आणि सागराच्या तळाच्या खोलवरच्या पुरातन सजीव सृष्ठीच्या अस्तित्वाचा शोध घेईल Europa Clipper अंतराळ यान भविष्यकालीन मानवी अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी गुरु ग्रहावरील पृथ्वीसारख्या पोषक वातावरणाचा देखील शोध घेईल आणि गोळा केलेली संशोधित माहिती पृथ्वीवर पाठवेल यानातील सायंटिफिक उपकरणाद्वारे समुद्राच्या पाण्यातील घटक द्रव्ये,खारेपणा,मिठाचे प्रमाण आणि त्यातील इतर खनिज द्रव्याच्या अस्तित्वाचा शोध घेईल  तेथील भूभाग आणि इतर आवश्यक geological माहिती देखील गोळा करेल

नासा संस्थेने ह्या मोहिमेत नागरिकांसाठी त्यांची नावे युरोपा क्लीपर सोबत पाठविण्यासाठी "Message in Bottle"अभियान जाहीर केले होते त्याला हौशी नागरिकांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला होता ह्या यानासोबत U.S.मधील पुरस्कार प्राप्त नामांकित कवियत्री Laureate Ada Limons ह्यांची कविताही पाठवण्यात आली आहे Europa Clipper Mission वर त्यांनी हि कविता लिहिली आहे ह्या कविते सोबतच सहभागी नागरीकांची नावे देखील गुरु ग्रहावर पाठविण्यात आली आहेत एका मायक्रो चीपवर स्टेन्सीलच्या स्वरूपात अभियानातील सहभागी नागरिकांची कोरलेली नावे आणि युरोपावरील कविता यानाला जोडण्यात आली आणी यानासोबत गुरू ग्रहाच्या दिशेने मार्गस्थ झाली ह्या अभियानात सहभागी होण्यासाठी नागरिकांना आधी Laureate Ada Limion ह्या कवियित्रीची In Praise Of Mystery-A Poem for Europa हि कविता ऐकावी किंवा वाचावी लागली कवियत्री Laureate ह्यांनी जानेवारीत नासाच्या J PL Lab ला भेट दिली होती तेव्हा Europa Clipper पाहून त्या प्रेरित झाल्या तेव्हाच त्यांना हि कविता सुचली होती

युरोपा क्लीपरच्या यशस्वी उड्डाणानंतर नासाचे Administrator- Bill Nelson  ह्यांनी युरोपा क्लीपर टीम मधील सर्वांचे अभिनंदन केले ,"पृथ्वी बाहेरील ग्रहावरील गुरूच्या चंद्रावरील पाण्याच्या संशोधनासाठी निघालेल्या युरोपा क्लीपरच्या अंतराळ प्रवासाच्या शुभारंभासाठी शुभेच्छा ! नासा संस्था नेहमीच ब्रम्हांडातील अज्ञात गोष्टीच्या शोधासाठी पुढाकार घेते आणि संशोधनाला प्राधान्य देते युरोपा वरील समुद्रातील पाणी मानवासाठी पिण्यायोग्य आहे का ह्याचा शोध युरोपा क्लीपर घेईलच पण ह्या मोहिमेमुळे भविष्यात आपल्या सौरमालेतील आणि सौरमाले बाहेरील ग्रहांच्या चंद्रावरील पिण्यायोग्य पाण्याच्या अस्तित्वाचा शोधही घेता येईल !"

ह्या मोहिमेच्या यशानंतर नासाच्या Washington येथील नासा संस्थेतील Mission Directorate Nicky Fox ह्यांनी देखील प्रतिक्रया व्यक्त केली," आम्ही ह्या मोहिमेच्या यशाने आनंदित झालो आहोत आणि भविष्यकालीन संशोधित माहिती मिळवण्यासाठी उत्सुक आहोत ह्या आधी गुरु ग्रहावर गेलेल्या Juno ,Galileo आणि Voyager अंतराळ यानाद्वारे गुरु ग्रहावरील पुरातन कालीन सजीवांच्या अस्तित्वाचा शोध घेण्यात आला होता 1990 मध्ये Galileo मोहिमेत तेथील युरोपा चंद्रावर गोठलेल्या बर्फाखालील भागात महासागर असून त्यात मुबलक प्रमाणात खारे पाणी आहे आणि ते पाणी पृथ्वीवरील सर्व सागरातील पाण्याच्या प्रमाणापेक्षाही जास्त आहे अशी माहिती मिळाली होती आणि सागराच्या तळातील भागात काही Organic Compounds आणि पुरातन सजीव सृष्टीच्या अस्तित्वाला दुजोरा देणारे घटक देखील आढळले आहेत त्या मुळे प्रेरित होऊन नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञांनी हि मोहीम राबविली आहे आणि त्याचा यशस्वी शुभारंभ झाला आहे !'

 

Space X Crew -9 चे अंतराळवीर Nick Hagueआणि Aleksandr Gorbunov स्थानकात पोहोचले

 

नासाच्या Space X Crew -9 मोहिमेतील अंतराळवीर Nick Hague आणि Aleksandr Gorbunov स्थानकात जाण्याच्या तयारीत -फोटो -नासा संस्था  

नासा संस्था - 2 ऑक्टोबर

नासाच्या Space X Crew -9 मोहिमेचे अंतराळवीर  Nick Hagueआणि रशियन अंतराळवीर Aleksandr Gorbunov रविवारी स्थानकात सुखरूप पोहोचले हे दोन्ही अंतराळवीर शनिवारी 28 सप्टेंबरला दुपारी 1.17 वाजता(EDT) Space X Crew Dragon मधून स्थानकात जाण्यासाठी अंतराळ प्रवासास निघाले आणि रविवारी संध्याकाळी 5.30वाजता स्थानकात पोहोचले पहिल्यांदाच  Cape Canaveral Florida येथील Space Launch Complex -40 ह्या उड्डाण स्थळावरून अंतराळवीरांसह Space X Crew Dragon चे उड्डाण करण्यात आले 

Star Liner यानातील बिघाडामुळे अंतराळयान स्थानकात अडकल्यामुळे ह्या अंतराळवीरांचे स्थानकात जाणे लांबले होते शिवाय Star Liner मधील अंतराळवीर येताना Space X Crew Dragon मधून पृथ्वीवर परतणार असल्यामुळे ह्या मोहिमेतील इतर दोन अंतराळवीरांचे स्थानकातील जाणे देखील रद्द करण्यात आले 

उड्डाणाआधी ह्या अंतराळवीरांचे उड्डाणपूर्व चेकअप करण्यात आले ह्या मोहिमेतील कमांडरपद अंतराळवीर Nick Hague ह्यांनी आणि Flight Engineer पद अंतराळवीर Aleksandr ह्यांनी सांभाळले हे दोन्ही अंतराळवीर अंतराळ प्रवासादरम्यान नासा संस्थेच्या संपर्कात होते रविवारी संध्याकाळी  5.30.वाजता Space X Crew Dragon स्थानकाच्या समोरील भागातील Harmony Module जवळ पोहोचले आणि संध्याकाळी 7.04.वाजता स्थानक आणि Dragon ह्यांच्यातील Hatching ,Docking प्रक्रिया पार पडली त्या आधी ह्या अंतराळवीरांनी Dragon मधील लिकेज आणि pressurization सिस्टिम चेक केली त्या नंतर ह्या दोन्ही अंतराळवीरांनी स्थानकात प्रवेश केला स्थानकात सध्या वास्तव्य करत असलेल्या अंतराळवीरांनी ह्या दोघांचे स्थानकात स्वागत केले काही वेळातच ह्या अंतराळवीरांचा Welcome Ceremony पार पडला 

 

 Space X Crew -9 चे अंतराळवीर Nick Hague आणि Aleksandr Gorbunov स्थानकातील सर्व अंतराळवीरांसोबत Welcome Ceremony दरम्यान -फोटो -नासा संस्था 

ह्या वेळी झालेल्या लाईव्ह संवादादरम्यान नासा आणि रशियन स्पेस संस्थेतर्फे ह्या अंतराळवीरांचे सुरक्षित अंतराळ प्रवास केल्या बद्दल अभिनंदन करण्यात आले आणि अंतराळस्थानकात यशस्वी प्रवेश केल्या बद्दल स्वागत करण्यात आले त्या वेळी नासा संस्थेतील मान्यवरांनी अंतराळवीर Nick ह्यांना ,"तुमच्या अंतराळातील ह्या दुसऱ्या घरी दुसऱ्यांदा  स्वागत असे म्हणत तुमचा अंतराळ प्रवास कसा झाला हे विचारले तेव्हा अंतराळवीर Nick म्हणाले ,"आमचा Freedom Space Dragon मधील प्रवास छान झाला अंतराळातील आमच्या ह्या दुसऱ्या घरी पुन्हा प्रवेश केल्यानंतर स्थानकातील अंतराळवीरांनी आनंदाने हसतमुखाने आमचे स्वागत केले ते पाहून माझा आनंद द्विगुणित झाला प्रवेशा नंतरच्या ह्या दहा मिनिटात मी खूप हसलो आणि माझ्या डोळ्यात आनंदाश्रू देखील आले ह्या मोहीम 72 मधील अंतराळवीर खूप छान आहेत आता त्यांच्या सोबतचा वास्तव्याचा आणि संशोधनाचा काळ मजेत जाईल मला इथे पुन्हा येण्याची संधी दिल्याबद्दल आभार !"

Aleksandr म्हणाले ,"मी पहिल्यांदाच स्थानकात आलो आमचा अंतराळ प्रवास थरारक होता हे अंतराळातील फिरते स्थानक त्यातील हि मोठी Lab पाहून मी आश्चर्य चकित झालो ,अमेझिंग आहे सार ! इथे पोहोचल्याचा आनंद होतोय आता इथे वास्तव्य करणार आहे संशोधनात सहभागी होणार आहे मला हि संधी दिल्याबद्दल दोन्ही संस्थेचे आभार! त्या नंतर त्यांनी रशियन भाषेतूनही संवाद साधून संस्थेचे आभार मानले !

त्या नंतर संस्थेतील मान्यवरांनी दोघांना स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा दिल्या नासा संस्थेचे Administrator Bill Nelson ह्यांनी देखील ह्या अंतराळवीरांच्या स्थानकातील यशस्वी प्रवेशा बद्दल अभिनंदन केले आणि स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा दिल्या त्यांनी उड्डाण स्थळावरून पहिल्या मानवासहित यशस्वी उड्डाण केल्याबद्दल टीमचेही अभिनंदन केले आहे

हे दोन्ही अंतराळवीर आता पाच महिने स्थानकात वास्तव्य करतील आणि  स्थानकातील अंतराळवीरांसोबत तेथे सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी होतील फेब्रुवारीत Star liner मोहिमेतील अंतराळवीरांसोबत हे अंतराळवीर   पृथ्वीवर परततील ऑक्टोबर मध्ये Space X Crew -8 मोहिमेतील चार अंतराळवीर पृथ्वीवर परततील तोवर अकरा अंतराळवीर एकत्रित स्थानकात वास्तव्य करून संशोधनात सहभागी होतील 

अंतराळवीर Nick Hague हे दुसऱ्यांदा स्थानकात वास्तव्यास गेले आहेत तर अंतराळवीर Aleksandr मात्र पहिल्यांदाच स्थानकात राहायला गेले आहेत 

नासाचे अंतराळवीर Tracy Dyson रशियन अंतराळवीर Oleg Kononenkoआणी Nikolai Chub स्थानकातून पृथ्वीवर परतले

 

 Soyuz अंतराळयान पृथ्वीवर पोहोचल्यावर कझाकस्थानातील Zhezkazgan येथे पॅराशूटच्या साहाय्याने खाली उतरताना -फोटो -नासा संस्था 

 नासा संस्था-24 सप्टेंबर

नासाची अंतराळवीर Tracy Dyson रशियन अंतराळवीर Oleg Kononenko आणी Nikolai Chub स्थानकातील वास्तव्य संपवून पृथ्वीवर परतले आहेत ह्या अंतराळवीरांसह 23 सप्टेंबरला 4.56 a.m.वाजता सोयूझ MS-25 अंतराळयान पृथ्वीवर येण्यासाठी स्थानकातून निघाले आणी 7.59a.m. वाजता पृथ्वीवर पोहोचले पृथ्वीच्या कक्षेत पोहोचल्यावर सोयूझ अंतराळयान कझाकस्थानातील Zhezkazgan येथे पॅराशूटच्या साहाय्याने खाली ऊतरले

निघण्याआधी स्थानकात ह्या अंतराळवीरांचा फेअरवेल सेरेमनी आणी कमांडर चेंज कार्यक्रम पार पडला ह्या अंतराळवीरांना निरोप देण्यासाठी स्थानकातील सर्व अंतराळवीर एकत्र जमले होते त्या वेळी नासा संस्थेशी साधलेल्या लाईव्ह संवादात ह्या अंतराळवीरांनी त्यांचे मनोगत व्यक्त केले स्थानकाचे कमांडर Oleg Kononenko ह्यांनी स्थानकाच्या कमांडर पदाची सुत्रे अंतराळवीर सुनिता विल्यम्स ह्याच्या हाती सोपवली ते म्हणाले,"माझ्या ह्या स्थानकातील दुसऱ्या घरातील मुक्काम संपवून मी माझ्या पृथ्वीवरील घरी परतत आहे माझ्या ह्या अंतराळातील घरातील अंतराळवीरांचे कुटुंब मोठे आहे स्थानकातील त्यांच्या सोबतचा वास्तव्याचा काळ आनंदात गेला त्यांच्या सोबतच्या मैत्रीपूर्ण वातावरणात संशोधन करताना मजा आली त्यांची मैत्री खास होती सुंदर होती " त्या नंतर त्यांनी सगळ्यांंचे आभार मानले आणी रशियन भाषेतही संवाद साधला

अंतराळवीर  सुनिता विल्यम्स ह्यांनी देखील कमांडरपदाची जबाबदारी स्विकारल्यावर संवाद साधला त्या म्हणाल्या,"आम्ही ईथे पुर्व नियोजीत वेळेपेक्षा जास्त दिवस वास्तव्य करणार आहोत आणी स्थानकात राहणारे  अंतराळवीरही जास्त होते तरीही ह्या मोहीम 71च्या अंतराळवीरांनी आम्हाला सामावून घेतल हे अंतराळवीर आमच्या अपेक्षेपेक्षाही जास्त समंजस आहेत आणी Oleg आम्ही तुला मिस करु ईथल्या जेवणाच्या टेबलवरच्या शंभर गोष्टी आम्हाला आठवतील Nikolai चा Precision आणि Professionalism आठवेल आणि Tracy सोबत घालवलेला वेळ मजेशीर क्षण आणि तिच Organization,Ability सारच मिस करेन मला कमांडरपद दिल्याबद्दल नासा संस्थेचे आणि तुम्हा सर्वांचे आभार तुमच्या अंतराळ प्रवासासाठी शुभेच्छा ! त्यानंतर अंतराळवीरांनी सर्वांचा निरोप घेतला आणि सोयूझ यानातून पृथ्वीवर परतण्यासाठी निघाले 

 

 Soyuz अंतराळयानातून पृथ्वीवर परतताना स्थानकातील अंतराळवीरांच्या निरोपाचा क्षण -फोटो नासा संस्था

अंतराळयान पृथ्वीच्या कक्षेत शिरून पॅराशूटच्या साहाय्याने खाली ऊतरताच नासा आणी रशियन स्पेस एजन्सीची रिकव्हरी टिम तेथे पोहोचली त्यांनी ह्या तिनही अंतराळवीरांना यानातुन बाहेर काढले आणी खुर्चीवर बसविले त्या नंतर त्यांचे प्राथमिक चेकअप केले आणी त्यांना पाणी प्यायला दिले ह्या वेळी नासा आणि रशियन स्पेस एजंन्सी मधील मान्यवर त्यांच्या स्वागताला उपिस्थत होते त्यांनी ह्या अंतराळवीरांचे पृथ्वीवर सुरक्षित पोहोचल्याबद्दल अभिनंदन केले आणि त्यांना पुष्पगुच्छ देऊन त्यांचे स्वागत केले शिवाय ह्या अंतराळवीरांना त्यांच्या नावाची डॉल भेट देण्यात आली 

  

अंतराळवीर Tracy Dyson पृथ्वीवर पोहोचल्यानंतर कझाकस्थानातील Zhezkazganयेथे स्वागताच्या क्षणी Doll सोबत -फोटो नासा संस्था

ह्या अंतराळवीरांना Recovery camp मध्ये नेण्यात आले आणि अंतिम चेकअप नंतर अंतराळवीर Tracy Dyson ह्यांना नासाच्या विमानाने Johnson Space Center येथे पोहोचविण्यात आले आणि दोन्ही अंतराळवीरांना त्यांच्या गावी पोहोचविण्यात आले 

Tracy Dyson ह्यांनी स्थानकातील 184 दिवसांच्या वास्तव्या दरम्यान मोहीम 70/71 चे Flight Engineerपद सांभाळले त्यांनी त्यांच्या तीनवेळच्या अंतराळ वास्तव्यादरम्यान स्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी 20 तास 20 मिनिटे स्पेसवॉक केला आणि स्थानकात सुरु असलेल्या Cardiac Tissue वरील संशोधनात सहभाग नोंदवला मानवी शरीरातील अवयव आणि Tissue च्या replacement साठी आवश्यक असलेल्या  अत्याधुनिक Stem cell निर्मिती संशोधन केले शिवाय अत्याधुनिक मेडिकल उपचारासाठीच्या औषध निर्मितीसाठी Proteins Crystallization वरील संशोधनात सहभाग नोंदवला

अंतराळवीर Oleg आणि Nikolai ह्यांनी स्थानकात 374 दिवस वास्तव्य केले अंतराळवीर Oleg ह्यांच्या पाचवेळच्या अंतराळ कारकिर्दीत त्यांनी स्थानकात 1,111दिवस वास्तव्य करून जास्ती दिवस स्थानकात राहण्याचा रेकॉर्ड प्रस्थापित केला आहे अंतराळवीर Nikolai ह्यांची मात्र हि पहिलीच अंतराळवारी होती

नासाचे अंतराळवीर Don Pettit रशियन अंतराळवीर Alexy Ovchinin आणी Ivan Vagner स्थानकात पोहोचले

 

 नासाचे अंतराळवीर Don Pettit रशियन अंतराळवीर Alexey Ovchinin आणि Ivan Vagner स्थानकात पोहोचल्यानंतर एकत्रित Welcome Ceremony दरम्यान लाईव्ह संवाद साधताना -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -12 सप्टेंबर

नासाचे अंतराळवीर Don Pettit रशियन अंतराळवीर Alexey Ovchinin आणी Ivan Vagner बुधवारी स्थानकात पोहोचले हे तिनही अंतराळवीर सहा महिने स्थानकात वास्तव्य करणार आहेत

बुधवारी 11 तारखेला सोयुझ MS-26 अंतराळयान ह्या तिनही अंतराळवीरांसह स्थानकात जाण्यासाठी अंतराळात झेपावले निघण्या आधी ह्या तिन्ही अंतराळविरांचे ऊड्डाणपुर्व अंतिम चेकअप करण्यात आले त्यांचे हेल्थ चेकअप,स्पेससुट फिटिंग आणी ईतर आवश्यक चेकअप करण्यात आले हे अंतराळवीर स्थानकात जायला निघाले तेव्हा ऊड्डाणस्थळी त्यांना निरोप द्यायला त्यांचे कुटुंबीय,मित्र आणि संस्थेतील प्रमुख हजर होते

सोयुझ अंतराळयान कझाकस्थानातील बैकोनुर येथील ऊड्डाण स्थळावरुन 12.23 p.m(EDT) वाजता स्थानकात जाण्यासाठी अंतराळात झेपावले आणी तीन तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर 3.32p.m.वाजता स्थानका जवळ पोहोचले त्यानंतर सोयुझ अंतराळयानाने  स्थानकाभोवती दोन फेऱ्या मारल्या

सोयुझ अंतराळयान स्थानकाच्या रशियन सेगमेंट मधील  Rassvet Module जवळ पोहोचल्यावर स्वयंचलित यंत्रणेने सोयुझ यान आणी स्थानक ह्यांच्यातील Hatching, Docking प्रक्रिया पार पडली आणी 5.50p.m.ला स्थानकाचे दार ऊघडताच तिनही अंतराळवीरांनी स्थानकात प्रवेश केला स्थानकात सद्या रहात असलेल्या अंतराळवीरांनी ह्या अंतराळवीरांचे स्वागत केले 

त्यानंतर काही वेळातच ह्या अंतराळविरांचा Welcome Ceremony पार पडला तेव्हा स्थानकातील सर्व अंतराळवीर एकत्र जमले होते रशियातील Mascow M.C.C येथील प्रमुखांनी आणि नासाच्या Huston तेथील संस्था प्रमुखांनी त्यांच्याशी लाईव्ह संवाद साधला ,"Space Flight Control Team च्या वतीने देखील तुम्ही स्थानकात सुरक्षित पोहोचल्याबद्दल अभिनंदन! आता स्थानकात अंतराळवीरांची संख्या खूप झाली आहे आणि तुम्हाला एकत्रित वास्तव्य करून संशोधन करावयाचे आहे काही दिवसात Space X Crew Dragon मोहिमेतील आणखी अंतराळवीर स्थानकात पोहोचतील ह्या साठी धैर्याची गरज आहे आम्हाला आशा आहे कि,तुम्ही हे कार्य यशस्वी करून सहा महिन्यांनी सुरक्षित पुन्हा पृथ्वीवर परत याल तुम्हाला स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा !" त्या वेळी अंतराळवीर Don आणि Ovchinin ह्यांना तुम्ही इथे पोहोचल्यावर तुमच्या भावना काय आहेत असे विचारले तेव्हा त्यांनी आभार मानत आम्ही पुन्हा आमच्या ह्या दुसऱ्या घरी राहायला आलो आहोत आणि आम्हाला इथे राहायला आवडत हे घर सुंदर आहे!अद्भुत आहे! आणि आमची खूप दिवसांची इच्छा होती कि इथे खूप अंतराळवीरांसोबत वास्तव्य कराव आता आमची ती इच्छा पूर्ण होणार आहे म्हणून आम्ही आनंदित आहोत अशी प्रतिक्रिया व्यक्त केली 

आता स्थानकातील अंतराळवीरांची संख्या बारा झाली असुन हे अंतराळवीर नासाच्या मोहीम 71/72 मध्ये सहभागी होऊन तेथे सुरू असलेल्या संशोधनात सहभागी होतील आणी सहा महिन्याच्या वास्तव्यानंतर पृथ्वीवर परततील

अंतराळवीर Don Pettit आणी अंतराळवीर Alexey Ovchinin हे चवथ्यांंदा स्थानकात रहायला गेले असुन त्यांंची हि चवथी अंतराळवारी आहे आणी अंतराळवीर Ivan Vagner दुसऱ्यांंदा स्थानकात रहायला गेले असुन त्यांची हि दुसरी अंतराळवारी आहे

Boeing Star Liner अंतराळयान अंतराळवीरांविना स्वयंचलित यंत्रणेने स्थानकातून पृथ्वीवर सुरक्षित परतले

 

 

Boeing Star Liner अंतराळयान White Sand Space Harbor-New Mexico येथे पॅराशूटच्या साहाय्याने खाली उतरताना -फोटो नासा संस्था

 नासा संस्था -7 सप्टेंबर 

नासा आणि बोईंग कंपनीच्या Boeing Star Liner अंतराळयानाच्या Flight Test साठी नासाचे अंतराळवीर Sunita  Williams आणि Butch Wilmore जून मध्ये अंतराळस्थानकात राहायला गेले होते पण स्थानकात पोहोचल्यानंतर Star Liner अंतराळयानातील थ्रस्टर्समधून हेलियम वायू लीक होत असल्याने त्यांचे पृथ्वीवर परतणे लांबले होते 

अखेर Boeing Star Liner अंतराळयान स्वयंचलित यंत्रणेने सहा सप्टेंबरला पृथ्वीवर परतले New Mexico येथील White Sand Space Harbor येथे रात्री 10 वाजता (स्थानिक वेळ ) Star Liner अंतराळयान पॅराशूटच्या साहाय्याने सुरक्षितपणे खाली उतरले गेल्या तीन महिन्यांपासून हे अंतराळयान स्थानकात अडकले होते दोनवेळा Star Liner मानव विरहित स्थानकात पोहोचले होते त्या नंतर 5 जूनला तिसऱ्या Flight Test अंतर्गत Star Liner अंतराळवीरांना घेऊन स्थानकात पोहोचले होते

जून मध्ये जेव्हा Star Liner अंतराळयान स्थानकात पोहोचले तेव्हा Boeing आणि नासा संस्थेतील टीम प्रमुखांना यानातील थ्रस्टर्स मधून लिकेज होत असल्याचे लक्षात आले होते तेव्हा पासूनच टीम मधील इंजिनीअर्स थ्रस्टर्स दुरुस्तीसाठी सतत प्रयत्न करत होते आणि अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्यासाठी आणि यानाच्या दुरुस्तीसाठी वेगवेगळे उपाय शोधत होते अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore देखील संस्थेतील टीमच्या नियमित मार्गदर्शनात स्थानकातुन थ्रस्टर्स दुरुस्तीसाठी प्रयत्न करत होते अखेर त्यांच्या प्रयत्नाला यश आले पण ह्या दोन्ही अंतराळवीरांच्या सुरक्षिततेसाठी Star Liner अंतराळयान ह्या दोधांशिवाय रिकामेच पृथ्वीवर परतले आहे

Star Liner अंतराळयान पृथ्वीवर सुरक्षित परतल्यावर नासा आणि Boeing co. मधील ह्या मोहिमेतील प्रमुखांना आनंद झाला  नासाच्या वॉशिंग्टन येथील  Associate Administrator (Space Operation mission) Ken Bowersox म्हणतात ,"आमच्या टीममधील सर्वांचा मला अभिमान वाटतो त्यांनी संपूर्ण Flight Test दरम्यान आणि आता अत्यंत कठीण परिस्थितीत अंतराळयान सुरक्षित पृथ्वीवर परत आणण्याची मोलाची कामगिरी यशस्वी केली आहे हे त्यांचे असामान्य कर्तृत्व कौतुकास्पद आहे जरी हे अंतराळयान अंतराळवीरांसह न येता रिकामेच परतले असले तरीही त्यांनी हि धोकादायक जबाबदारी कुशलतेने पार पाडली आहे अखेर अंतराळयान सुरक्षित पृथ्वीवर आणण्यात ते यशस्वी ठरले त्या मुळे भविष्यकालीन व्यावसायिक अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या नियमित  प्रवासासाठी ह्या यानाला अंतिम मान्यता देण्यासाठी नासा संस्था प्रयत्न करेल!" 

अंतराळयान सुरक्षित पृथ्वीवर परतल्यावर नासाचे मॅनेजर Steve Stich -(Commercial Crew Program) ह्यांनी देखील प्रतिक्रिया व्यक्त केली ते म्हणाले," नासाच्या व्यावसायिक अंतराळ मोहिमेअंतर्गत अंतराळविरांना स्थानकात नेण्या आणण्यासाठी अंतराळयानाच्या Flight Test ची गरज असते त्या नंतरच अंतराळयानाच्या नियमित वापराला अंतिम परवानगी दिली जाते आता Star Liner स्थानकातून स्वयंचलित यंत्रणेने सुरक्षित अंतराळ प्रवास करून  पृथ्वीवर परतले आहे त्यामुळे आम्ही आनंदित झालो आहोत !'

आता नासा संस्थेतील तज्ञ ह्या अंतराळ यानाच्या Launching पासून परत पृथ्वीवरच्या Landing पर्यंतच्या अंतराळ प्रवासाच्या Dataचे निरीक्षण करतील आणी ह्या यानाची कार्यक्षमता चेक करतील त्या नंतर नासा संस्था Boeing Star Liner च्या अंतराळवीरांसह नियमित अंतराळ प्रवासाला अंतिम मान्यता देईल !" तोवर नासाच्या Florida येथील Kennedy Space Center मध्ये Boeing Star Linerतज्ज्ञांच्या देखरेखीत ठेवण्यात येईल 

अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore अंतराळ मोहीम 71-72च्या अंतराळवीरांसोबत फेब्रुवारी 2025 पर्यंत स्थानकात वास्तव्य करतील आणि स्थानकात सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी होतील आणि Space X Crew -9 मोहिमेतील Crew Dragon मधून पृथ्वीवर परततील

Blue Origin च्या NS-26 मोहिमेतील अंतराळप्रवासी अंतराळ पर्यटन करून परतले

 

 Blue Origin NS -26 मोहिमेतील अंतराळ पर्यटक -फोटो -Blue Origin

Blue Origin -30 ऑगस्ट

Blue origin च्या NS-26 मोहिमेतील सहा अंतराळप्रवासी 29 ऑगस्टला अंतराळ पर्यटन करून परतले ह्या मोहिमेत Nicolina Elrick,Rob Ferl,Eugene Grin,Dr.Eiman Jahangir,Karsen kitchen आणी Ephraim Robin हे सहा नागरिक सहभागी झाले होते Karsen सगळ्यात लहान आहे त्या मुळे आता कमी वयात अंतराळ पर्यटन करणारी तरुणी म्हणून तिची विक्रमी नोंद झाली आहे

हे सहाही अंतराळ प्रवासी 29 ऑगस्टला सकाळी 8.07 मिनिटाला Blue Origin च्या New Shepard अंतराळ यानातुन अंतराळ पर्यटनासाठी निघाले आणी 8.19 मिनिटात अंतराळ पर्यटनाचा अनुभव घेऊन पृथ्वीवर परतले  New Texas येथील Blue Origin च्या उड्डाण स्थळावरून ह्या सहा अंतराळ प्रवाशांसह New Shepard अंतराळयान रॉकेटच्या साहाय्याने अंतराळात जाण्यासाठी आकाशात झेपावले आणी अत्यंत वेगाने काही वेळातच अंतराळातील 62 मैल (100k.m.) अंतरावरील पृथ्वी आणी अंतराळ ह्या मधील सिमारेषे जवळ (कर्मन )पोहोचले आणि अंतराळ यान काही सेकंदात कर्मन रेषा पार करून अंतराळात प्रवेशले 

ह्या सहाही प्रवाशांनी अंतराळ पर्यटनातील ह्या अंतराळ प्रवासाचा आनंद लुटला त्यांनी New Shepard अंतराळ यानाच्या खिडकीतून खाली पृथ्वीवर पहाण्याचा आनंद घेतला आणी यान अंतराळात प्रवेशताच यानातील मोकळ्या जागेत वजन रहित अवस्थेत तरंगण्याचा आनंद लुटला 

 

 Blue Origin च्या अंतराळ पर्यटकांसाठी तयार करण्यात आलेला NS-26 Patch - फोटो -Blue Origin

संशोधक Rob ferl ह्यांना नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटर मधून Arabidopsis Thaliana ह्या झाडाचे रोप संशोधनासाठी देण्यात आले होते हे रोप Ferl  ह्यांनी KFT Fixation tube मध्ये ठेऊन सोबत नेले आणी प्रवासा दरम्यान ह्या रोपाच्या जिन्समधील बदलांचे निरीक्षण नोंदवले त्याच वेळी पृथ्वीवर नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञ Anna Lisa ह्या देखील ह्या संशोधनात सहभागी झाल्या आणि त्यांनी अंतराळ प्रवासा दरम्यान Ferl ह्यांच्या Activities वर आणी KFT वर नियंत्रण ठेऊन चार वेळा रोपाला सक्रीय केले Ferl ह्यांनी ह्या आठ ट्यूब्स त्यांच्या कमरेवरील पट्ट्याला बांधल्या होत्या पृथ्वीवरून अंतराळातील ऊड्डाणापासुन अंतराळ प्रवासातील चार टप्प्यात ह्या रोपामध्ये होणाऱ्या बदलांचे निरीक्षण त्यांनी नोंदवले ह्या रोपांमधील जीन्सवर अंतराळातील वातावरणात  काय बदल होतो झीरो ग्रव्हिटिला रोप कसे प्रतिसाद देते ह्यावर ते संशोधन करत आहेत परतल्यावर त्यांनी प्रतिक्रिया व्यक्त केली तेव्हा ,"हा प्रवास माझ्यासाठी आनंददायी होता अंतराळप्रवासा दरम्यान संशोधन करण्याची अशी संधी मला ह्या आधी मिळाली नव्हती हा अनुभव माझ्यासाठी अमूल्य होता मी कित्येक तास,आठवडे महिने सतत ह्या साठी व्यतीत केले होते अखेर माझ्या अपेक्षे प्रमाणे त्यात यश मिळाले ह्या पेक्षा सुंदर अनुभव दुसरा कुठला असु शकतो!" आता नासाचे शास्त्रज्ञ ह्या बदलांचे निरीक्षण नोंदवुन त्यावर सखोल संशोधन करतील

हे सर्व पर्यटक अंतराळ प्रवास करून New Shepard अंतराळयानातून West Texas येथील वाळवंटात पॅराशूटच्या साहाय्याने खाली उतरले तेव्हा त्यांचे नातेवाईक मित्र त्यांना भेटण्यासाठी तेथे हजर होते सारेच जण अंतराळ प्रवासा नतंर आनंदित झाले होते Nicolina सर्वात आधी अंतराळयाना बाहेर आल्या आणि त्यांनी मी अंतराळात जाऊन आले असे म्हणत आनंदाने हात उंचावला त्या नंतर एकामागून एक अंतराळ पर्यटक बाहेर आले आणि साऱ्यांनीच आम्ही अंतराळात खरेच जाऊन आलो आमचा प्रवास आनंददायी आणि अविस्मरणीय होता अशी प्रतिक्रिया व्यक्त केली karsen हिला भेटायला आलेल्या तिच्या वडिलांनी मला माझ्या मुलीचा अभिमान वाटतोय अंतराळ प्रवास करण्याचे तीचे स्वप्न पुर्ण झाले अशी प्रतिक्रया व्यक्त केली 

त्या नंतर ह्या सर्व अंतराळ पर्यटकांना त्यांच्या साठी खास तयार करण्यात आलेला NS -26 Patch देण्यात आला आणि ते आता अंतराळवीर पर्यटक झाल्याचे जाहीर करण्यात आले

New Shepherd अंतराळयानाने आजवर सातवेळा सामान्य नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवले असुन आता आठव्यांदा ह्या सहा नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवले आहे आजवर 43 नागरिकांनी Blue Origin च्या New Shepard अंतराळयानातून अंतराळ प्रवासाचा आणि अंतराळ  पर्यटनाचा आनंद घेतला आहे New Shepard अंतराळ यानाची हि 26 वी यशस्वी अंतराळ मोहीम आहे 

 

Boeing Star liner अंतराळयान अंतराळवीरांविना पृथ्वीवर परतणार

 

नासाच्या Houston येथील Johnson Space Center मध्ये नासाचे Administrator Bill Nelson आणि Boeing  संस्थेतील प्रमुख Boeing Star Liner यानाच्या पृथ्वीवर परतण्यासाठी घेतलेल्या मीटिंग दरम्यान -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था - 25 ऑगस्ट

नासाचे अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore जून महिन्यात Boeing Star Liner अंतराळयानाच्या Flight Test अंतर्गत एक आठवड्याच्या वास्तव्यासाठी स्थानकात गेले होते पण स्थानकात पोहोचल्यानंतर त्यांच्या यानातील थ्रस्टर्स मधून हेलियम लीक होत असल्याचे त्यांच्या लक्षात आल्यामुळे त्यांचे पृथ्वीवर परतणे लांबले आता हे दोन्हीही अंतराळवीर फेब्रुवारी पर्यंत स्थानकात वास्तव्य करणार असून Boeing Star Liner अंतराळयान रिकामेच पृथ्वीवर परतणार आहे नासा आणि Boeing star Liner संस्थेतील प्रमुखांनी शनिवारी घेतलेल्या मिटिंग नंतर अंतराळवीरांच्या सुरक्षिततेसाठी हा निर्णय घेतला आहे सध्या हे दोन्ही अंतराळवीर नासाच्या मोहीम 71-72 च्या अंतराळवीरांसोबत स्थानकात सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी झाले आहेत शिवाय ह्या वास्तव्यादरम्यान Boeing Star Liner यानातील System Testing आणि Data Analysisची माहिती गोळा करीत आहेत 

नासाचे Administrator Bill Nelson म्हणतात,आम्ही अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore ह्यांना सुरक्षिततेला महत्व देत  त्यांना Star liner अंतराळयानातून पृथ्वीवर परत न आणण्याचा निर्णय घेतला आहे अंतराळ प्रवास आता नियमित आणि सुरक्षित झाला असला तरीही नव्या अंतराळ यानातून अंतराळ प्रवास करणे रिस्की असते कारण Test  Flight नियमित नसते आणि सुरक्षितही नसते मी नासा आणि Boeing संस्थेतील टीमचा आभारी आहे त्यांनी उत्तम काम केले आहे सप्टेंबर महिन्यात Star Liner अंतराळयानाला पृथ्वीवर रिकामेच परत आणण्यात येईल

जूनमध्ये जेव्हा हे अंतराळयान स्थानकात पोहोचले तेव्हा Boeing आणि नासा संस्थेतील टीम प्रमुखांना यानातील थ्रस्टर्स मधून लिकेज होत असल्याचे लक्षात आले होते तेव्हा पासूनच टीम मधील इंजिनीअर्स थ्रस्टर्स दुरुस्तीसाठी सतत प्रयत्न करत आहेत आणि अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्यासाठी आणि यानाच्या दुरुस्तीसाठी वेगवेगळे उपाय शोधत आहेत  अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore दोघेही संस्थेतील टीमच्या नियमित मार्गदर्शनात स्थानकातुन थ्रस्टर्स दुरुस्तीसाठी प्रयत्न करत आहेत 

अशा परिस्थितीत Star liner अंतराळयानातून अंतराळवीरांना पृथ्वीवर आणणे त्यांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने धोकादायक आहे त्या मुळे हा निर्णय घेण्यात आला असे नासाच्या Space Flight Operation मोहिमेचे Associate Administrator Ken Bowersox म्हणतात,हा निर्णय घेणे आमच्यासाठी सोपे नव्हते पण आम्ही सखोल चर्चेअंती हा निर्णय घेतला आम्ही नेहमीच अंतराळवीरांच्या सुरक्षिततेला महत्व देतो Boeing Star Linerअंतराळयान अद्ययावत यंत्रणेने युक्त आणि स्वयंचलित आहे त्यामुळे स्थानकातून पृथ्वीवर रिकामे परत आणताना काही समस्या येणार नाही Boeing Star Liner अंतराळ यानाच्या अंतराळ प्रवासा दरम्यान आणि स्थानकात पोहोचल्यावर ह्या दोन्ही अंतराळवीरांनी महत्वपूर्ण माहीती गोळा केली आहे शिवाय ह्या यानाने स्थानकात स्वयंचलित यंत्रणेने Hatching आणि Docking प्रक्रिया यशस्वी केल्या मुळे यानाची कार्यक्षमता समजली आहे आता पृथ्वीवर परतताना देखील अंतराळयान स्वयंचलित यंत्रणेने स्थानकाबाहेर पडेल पृथ्वीवर परतताना अंतराळ प्रवासादरम्यान आम्ही आणखी माहिती मिळवू  या आधी दोनवेळा Star liner अंतराळयान स्थानकात जाऊन आले आहे त्या नंतरच Star Liner अंतराळयान अंतराळवीरांना घेऊन स्थानकात पोहोचले होते पण अचानक थ्रस्टर्स मधून लीकेजची समस्या उद्भवली ह्या Flight test आधी ऐनवेळी उद्भवलेल्या समस्येवर मात करूनच अंतराळयान स्थानकात पोहोचले होते

येत्या काही आठवड्यात दोन्ही संस्थेतील तज्ञ ह्या अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्यावर चर्चा करतील हे दोन्ही अंतराळवीर Space X Crew Dragon मधून इतर दोन अंतराळवीरांसोबत पृथ्वीवर परततील त्या साठी Dragon मध्ये त्यांच्या बसण्यासाठीच्या सिट्सची आणि स्पेससूटसची व्यवस्था करण्यात येईल

नासाच्या Deep Space Food Challenge स्पर्धेतील अंतिम विजेत्यांची नावे घोषित

 

 नासाच्या Deep Space Food Challenge स्पर्धेतील विजेत्या Interstellar टीममधील France,Texax आणी Florida येथील सहभागी सदस्य -फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था -20 ऑगस्ट 

भविष्यकालीन दूरवरच्या अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीर आणि अंतराळ स्थानकातील अंतराळवीरांना पौष्टिक,सकस आणि चविष्ट अन्न निर्मिती करता यावी ह्या साठी आणी पृथ्वीवरील धान्य ऊत्पादन तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी नासा संस्था आणी कॅनडीयन स्पेस एजन्सी (C.SA) ह्यांनी Deep Space Food Challenge स्पर्धा जाहीर केली होती ह्या स्पर्धेत धान्य निर्मितीची नाविन्यपूर्ण पध्दत विकसित करण्याची संधी देण्यात आली होती 

ह्या स्पर्धेत अंतराळवीरांच्या निरोगी आरोग्यासाठी त्यांना जीवनसत्त्वयुक्त सकस आणी पौष्टिक अन्न ऊत्पादन संशोधनाची संधी जाहीर करण्यात आली होती हे अन्न ऊत्पादन कमी साहित्य,कमी पाणी वापरून,कमी जागेत करता येणे आवश्यक होते स्थानकातील झीरो ग्रव्हिटित सगळ्या वस्तू तरंगत असल्याने आणी तीथे पाणी नसल्याने पाणी कमी प्रमाणात वापरणे आवश्यक असते तेथे पाणी देखील थेंबाच्या स्वरूपात तरंगते त्यामुळे तेथे पदार्थ बनवणे अशक्यच ह्या बाबी लक्षात घेऊन ह्या समस्यावर मात करून धान्य ऊत्पादन निर्मितीची नवीन विकसीत पध्दत सादर करणे आवश्यक होते हे संशोधित नवीन धान्य उत्पादनाचे तंत्रज्ञान भविष्यकालीन अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी उपयुक्त ठरणार आहे 

 हि स्पर्धा 2021 मध्ये  जाहीर करण्यात आली होती ह्या स्पर्धेला जगभरातुन उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला 32 देशातील 300 स्पर्धकांनी ह्यात भाग घेतला आणि त्यांनी नाविन्यपूर्ण अन्न उत्पादन प्रणाली सादर केल्या त्यातुन ह्या  Deep Space Food Challenge साठी आवश्यक असलेल्या सर्व बाबीची पूर्तता करणाऱ्या स्पर्धकांची तीन टप्प्यात निवड करण्यात आली ह्या स्पर्धकांचे विकसित अन्न तत्रंज्ञानाचे निरीक्षण नोंदवून अंतिम टप्प्यात चार विजेत्या अमेरिकन टीमची नावे घोषित करण्यात आली 

2023 मध्ये ह्या स्पर्धेच्या दुसऱ्या टप्प्याला सुरवात झाली Methuselah Foundation आणि Ohio State University ह्यांच्या सहकार्याने दोन महिने ह्या निवड झालेल्या विकसित अन्न प्रणालीची चाचणी Ohio University च्या कॅम्पस मधील विद्यार्थ्यांच्या निरीक्षणात करण्यात आली ह्या विद्यार्थ्यांनी ह्या दोन महिन्यांच्या कालावधीत निवड झालेल्या ह्या नाविन्यपूर्ण अन्न तंत्रज्ञानाची संशोधित माहिती गोळा केली ह्या दरम्यान त्यांनी ह्या अन्न प्रणालीची नियमित उत्पादन क्षमता,उत्पादनाचा कालावधी पोषकता आणि टिकाऊपणा ह्याचे निरीक्षण नोंदवले ह्या प्रणालीद्वारे पिकवलेले अन्न व भाजीपाल्याची सकसता,जीवनसत्वयुक्तता,सुरक्षितता आणि स्पर्धेतील इतर बाबींची पुर्तता तपासली त्या नंतर त्यांनी ह्या उत्पादित अन्नाची चव चाखून रुचकरता जाणून घेतली आणि सखोल निरीक्षणाअंती हि संशोधित माहिती जजेसच्या टिमकडे अंतिम निवडीसाठी पाठविली ह्या संशोधनासाठी Ohio Universityला नासा संस्थेतर्फे अर्थसहाय्य देण्यात आले

शेवटचा तिसरा टप्पा पंधरा आणि सोळा ऑगस्टला Ohio University Form Bureau मधील 4-H center ground मध्ये झालेल्या दोन दिवसीय Networking & Learning Summit कार्यक्रमात पार पडला ह्या कार्यक्रमात विजेत्या स्पर्धकांचे संशोधीत अन्न तंत्रज्ञान आणी ऊत्पादित अन्नाचे प्रदर्शन भरवण्यात आले त्यासाठी ह्या स्पर्धेत सहभागी सर्व स्पर्धकांना आमंत्रित करण्यात आले तसेच नासा संस्थेतील मान्यवर,ऊद्योजक,अन्नप्रक्रिया ऊद्योगातील मान्यवर व सेलीब्रिटी शेफ देखील ह्या कार्यक्रमा साठी आमंत्रित होते ह्या सर्वांनी ह्या विजेत्या स्पर्धकांशी संवाद साधुन त्यांच्या ऊत्पादित पदार्थांची चव चाखली आणी सुरक्षिततेची पहाणी केली आणी त्या विषयीची माहिती जाणून घेतली  कार्यक्रमात  सेलीब्रिटी शेफ आणी Cookbookचे लेखक Tyler Florence देखील ऊपस्थित होते त्यांनी ह्या अंतीम निवड झालेल्या स्पर्धकांशी संवाद साधला त्यांच्या ऊत्पादित अन्नपदार्थाची माहिती घेऊन चव चाखली त्या नंतर जजेसच्या टिमने अंतीम विजेत्या स्पर्धकांची नावे घोषित केली आणी कार्यक्रमाच्या शेवटी त्यांना बक्षीसाची रक्कम देण्यात आली

ह्या स्पर्धेत पहिले बक्षीस अमेरिकेतील Merritt Island Florida मधील Interstellar Lab च्या प्रमुख Barbara Belvisi ह्यांंना मिळाले त्या लघु ऊद्योजक आहेत त्यांच्या अनेक पर्यावरण पुरक ग्रीन हाऊसच्या शाखा आहेत त्यात त्या आरोग्यदायी पर्यावरण पुरक फळभाज्या व पोषक अन्न निर्मिती करतात त्यांच्या संशोधीत विकसित अन्न तत्रंज्ञान प्रणाली मध्ये सुक्ष्म पोषक घटकांचा समावेश असलेल्या ताज्या हिरव्या भाज्या,मायक्रो ग्रीन,मायक्रो न्युट्रिअंट रोपवाढीसाठीच्या खत निर्मितीसाठी आवश्यक किटक निर्मितीच्या अन्न ऊत्पादन यंत्रणेचा समावेश आहे त्यांना नासा संस्थेतर्फे 750,000 $ चे बक्षीस देण्यात आले

Nolux of Riverside आणी SATED ह्या  दोन ऊपविजेत्यांना 250,000 $चे बक्षीस देण्यात आले Nolux टिमने Robert Jinkerson च्या नेतृत्वात कृत्रीम Photosynthesis System तयार केली ह्या कृत्रिम प्रकाश सिस्टीम यंत्रणेद्वारे  वनस्पती विपरीत परिस्थितीत सुर्यप्रकाशाच्या अभावात आवश्यक अन्न निर्मिती करू शकतात 

SATED संस्था Jim Sears ह्यांची स्वतःची आहे त्यांनी सुरक्षित,जिवनसत्वयुक्त पोषक अन्न तयार केले आहे त्यांनी अनेक प्रकारचे Customizable अन्नपदार्थ निर्मित केले आहेत त्यात Peach Cobbler,Pizza चा समावेश आहे त्यांनी तयार केलेले अन्नपदार्थ अग्नीरोधक आणी दिर्घकाळ टिकणारे आहेत ह्या संस्थेला Cookbook चे लेखक Tyler Florence ह्यांनी वैयक्तिक बक्षीस दिले

याशिवाय नासा संस्थेने सौर ऊर्जेवर तयार केलेल्या अन्नपदार्थ बनवणाऱ्या International टिमला बक्षीस दिले आहे Finland मधील Lappaeenranta ह्या संस्थेतील टिमने Gas Fermentation System वापरून Single Cell Protein निर्मिती केली आहे 

ह्या सर्व विजेत्याचे नासा संस्थेतील मान्यवरांनी अभिनंदन केले ह्या Deep Space Food स्पर्धेच्या आयोजक आणि नासाच्या Marshall Space Flight Center च्या मॅनेजर Angela Herbelt म्हणतात,नासाने कॅनडीयन स्पेस एजन्सी सोबत प्रथमच अशी स्पर्धा आयोजित केली त्यामुळे जगभरातील सर्जक वृत्तीचे नागरिक एकत्र आले त्यांना  कल्पकतेने नाविन्यपूर्ण विकसित अन्न तत्रंज्ञान सादर करण्याची प्रेरणा मिळाली ह्याचा ऊपयोग भविष्यकालीन अंतराळवीरांना त्यांच्या परग्रहावरील वास्तव्यात होईल तसेच जगभरातील दुर्गम भागात जिथे सततच्या नैसर्गिक आपत्तीमुळे पुरेसे जिवनसत्वयुक्त अन्न मिळत नाही त्यामुळे त्यांना रोगाशी सामना करावा लागतो अशा लोकांना देखील होईल हे स्पर्धेक आमच्या मोहिमेत सहभागी होऊन आम्हाला अंतराळविश्वातील संशोधनास मदत करत आहेत त्यामुळे आम्ही देखील प्रेरित झालो आहोत

अंतराळवीर Sunita Williams आणी Tracy Dyson ह्यांनी Womens Engineers Society सोबत साधला लाईव्ह संवाद

 

नासाची अंतराळवीर Sunita Williams आणी Tracy Dyson स्थानकातून लाईव्ह संवाद साधताना-फोटो नासा संस्था

नासा संस्था - 17 ऑगस्ट

नासाच्या Huston Space Station येथून मागच्या आठवड्यात Women's Engineer Society च्या अध्यक्ष Karen Roth ह्यांंनी अंतराळवीर Sunita Williams आणी Tracy Dyson ह्यांच्याशी लाईव्ह संवाद साधला त्या वेळी सोसायटीतील ईतर मान्यवर व नासा संस्थेतील प्रमुख मान्यवर ऊपस्थित होते सुरवातीला अंतराळवीरांचे आभार मानुन संवादाला सुरुवात झाली

Hello! कसे आहात आम्ही तुम्हाला प्रश्न विचारणार आहोत काही प्रश्न सोशल मिडिया वरून आले आहेत तुम्ही दोघी कसे आहात ? सुनिता तुझ्या 26 वर्षांच्या कारकीर्दित तुला अंतराळ विश्वात  काय बदल जाणवतात कोणता नवा बदल तुला आवडला?

-अंतराळवीर सुनिता आणी ट्रेसी 

Thank You ! आम्ही ठिक आहोत !  हा प्रश्न आमच्यासाठी खूप छान आहे माझी आणि ट्रेसीचे अंतराळ करीअर सोबतच सुरु झाली आम्ही दोघींनी एकत्रच Interview दिला थोड्याफार फरकाने आमच सिलेक्शनही झाल ट्रेनींगमध्ये आम्ही सोबतच होतो ईंजीनिअरिंग मध्ये सुरवातीला पुरुषांच वर्चस्व होत पण मी ठरवल होत कि,आपण आपला job करायचा आणी आपल काम चांगले करण्याचा प्रयत्न करायचा ह्या पंचवीस वर्षात अंतराळविश्वात खूप चांगले बदल झाले आधी अंतराळ स्थानकातील वास्तव्यात खूप कमी महिलांचा स्पेसवॉक मध्ये सहभाग असायचा आता त्या सहजतेने Spacewalk करतात अंतराळवीरांच्या ट्रेनिंगमध्ये स्पेसवॉकही शिकवल्या जातो त्या मुळे स्पेससुट वजनदार आणी मोठ्या साईजचा असला तरीही आम्ही तो घालून सहजतेने स्पेसवॉक करु शकतो आणी हा मोठा महत्त्वपुर्ण बदल आहे शिवाय भविष्यकालीन अंतराळ मोहिमेतील अंतराळयानाची रचना नाविन्यपूर्ण करताना त्यातून कमी ऊंचीचे अंतराळवीर प्रवास करू शकतील त्यांनाही स्पेसवॉक,मुनवॉक करता येईल असा बनविण्याचा प्रयत्न सुरु आहे हे बदल निश्चितच स्वागतार्ह आहेत

- ट्रेसी तुझ काय मत आहे तुझ्या पहिल्या अंतराळ मोहिमेतील ट्रेनिंगमधला आणि अंतराळ स्थानकात जास्ती दिवस वास्तव्य करतानाचा अनुभव कसा आहे ?

सुनीता म्हणाली तसेच स्पेसवॉक बद्दलचे माझेही मत आहे तो असा एरिया आहे जीथे काम करायला मला देखील आवडत मला अंतराळवीर Doug Whee lock  सोबत अचानक स्पेसवॉक साठी बाहेर पडाव लागल होत तेव्हा मला कळाल कि,स्पेसवॉकची  तयारी आधीपासूनच करावी लागते  स्पेसवॉक करताना अचानक समस्या आली त्यावर त्वरित मात करून समस्या सोडवावी लागते Aircraft उड्डाणाच्या वेळी Navy Aviation Training मध्ये जस अननुभवी वैमानिकाला एकट्याने विमान उड्डाण शिकवल जात तसच इथे अंतराळात स्पेसवॉक करतानाचा अनुभव असतो ऐनवेळी आलेल्या समस्यांना सामोरे जाताना आपल कौशल्य कामी येत सगळ्याच अंतराळवीरांना प्रत्यक्ष स्थानकाबाहेर जाऊन स्पेसवॉक करण्याचा अनुभव नसतो पण नंतर हळूहळू ते शिकतात मला माझा Space Flight आणि Aircraft Trainingचा अनुभव कामी आला 

-तुम्हा दोघींचं प्रेरणास्थान कोण आहे तुम्हाला अंतराळवीर होण्यासाठी कोणी प्रेरित केल ?

सुनीता -प्रायमरी टीचर,माझे आता पर्यंतचे मित्र पण खरी प्रेरणा देणारे माझे आईवडील आहेत आम्ही दोघी खूप वर्षांपासून एकमेकांना ओळखतो आमचे रोल मॉडेल सारखेच आहेत माझे वडील भारतातून इथे आले आणि करिअरमध्ये बिझी झाले त्यांचं द्येय साध्य करण्यासाठी त्यांनी अथक प्रयत्न केले ते एक प्रथितयश डॉ आणी Neuro Scientist आहेत माझी आई पण Athleticआहे मी जर तिला मला एखादी गोष्ठ जमत नाही अस सांगितल तर ती म्हणायची का जमणार नाही तू आधी प्रयत्न तर कर त्याची कारण शोध तुला नक्की जमेल माझ्या वडीलांनी त्यांचं द्येय साध्य केल त्यांच्या कडून मला प्रेरणा मिळाली मी आतापर्यंत तेच केलय आणि यशस्वी झालेय त्यांच्या कडून  जिद्द आणि चिकाटीने यश मिळवायला शिकले

ट्रेसी -माझही तसच आहे माझी आई पण असच म्हणायची तुला नक्की जमेल तु आधी करून तर पहा आता नाही तर कधीच नाही तू प्रयत्न तर कर माझ्या वडीलांनी  Mechanical Work ,Electrical Car Work करताना Construction Work करताना शिकवलेल टेक्निक मला प्रेरणादायी ठरल मी आणि सुनीता कॉलेज फ्रेंड आहोत Athletes आहोत सुनी Marathon दौड मध्ये भाग घ्यायची ती बुटही न घालता रनिंग करायची तेव्हा तिथे तीची आई हजर असायची आणी माझ्यासाठी वडील मी रनिंगची practice करायची तेव्हा माझे वडील माझ्या मागे Car drive करत यायचे आणी मी जेव्हा Long Bike ride साठी जायचे तेव्हा माझी आई हायवेवर मला भेटायला यायची अशा अनेक गोष्टी आहेत जिथे आम्हाला आमच्या आईवडीलांनी सपोर्ट केलय साथ दिलीय त्यांनी आम्हाला प्रेम दिल आणी ध्येय साध्य करण्याचा आत्मविश्वास दिलाय 

-तुम्ही ईंजीनिअरिंगमध्ये शिकलेल ज्ञान तिथे उपयोगी पडत का ?विषेशतः स्थानकात संशोधन करताना,अद्ययावत यंत्रणा हाताळताना ? हा प्रश्न सोशल मीडियावरुन अनेकांनी विचारलाय

सुनीता -इथे अद्ययावत यंत्रणा असल्याने संशोधन करताना त्याचा फारसा ऊपयोग होत नसला तरीही ईथे कॉलेजमध्ये शिकताना आलेल्या काही समस्या आम्ही कशा सोडवल्या ते आठवतो आमच्या प्रोफेसरांची कठीण प्रश्न सोडवण्याची पध्दत ईथे कामी येते 

ट्रेसी- मला रिसर्च करतानाची आठवण झाली व्हॅक्युम चेंबरमध्ये अद्ययावत यंत्रणा आणि लेसर प्रणाली असलेल्या   लॅबमध्ये अत्यंत महत्वपूर्ण संशोधन करताना अडचण आली मला काही केल्या जमेना तेव्हा मी माझ्या वडिलांना फोनवर सांगितल तेव्हा त्यांनी V चा आकार सांंगीतला मी खूप प्रयत्न केले तेव्हा मला  त्यांच्या बोलण्याचा अर्थ समजला त्यांना प्रयत्न कर मग जमेलच असं म्हणायच होत मी प्रयत्न केला आणि ते काम सहजतेने जमल ईथे एखादे अद्ययावत ऊपकरण हाताळताना यंत्रणेत समस्या ऊद्भवल्यास मला वडिलांनी शिकवलेल्या टेक्निकचा ऊपयोग होतो ईथल स्थानकातल वातावरण आणी पृथ्वीवरच वातावरण वेगळ आहे ईथे काही समस्या आली तर बुद्धीचा वापर करून आपल्यालाच त्याच निराकरण कराव लागत नासा संस्थेतील प्रमुख मार्गदर्शन करतात पण काम आम्हालाच कराव लागत त्यामुळे प्रत्यक्ष शिक्षण आणी अनुभव ह्यात फरक असतो 

 सुनिता- मला नेहमी विचारल जात स्थानकातील वातावरण विपरीत असताना तिथे ईतक्या समस्या असताना तुला तिथे जायला का आवडत आमच्या दोघींची हि तिसरी अंतराळवारी आहे मी स्थानकात प्रवेश केला तेव्हा तिथे स्वागताला ट्रेसी हजर होती मला खूप आनंद झाला तिला भेटल्याचा ईथल्या झीरो ग्रॅग्व्हिटित एका टोकापासून दुसऱ्या टोकापर्यंत तरंगत जाता येत वर खाली ऊलट सुलट तरंगण्याचा आनंद नव्याने अनुभवताना मजा येते स्थानकाच्या बाहेर अंतराळात स्पेसवॉक साठी जाता येत हे सार पृथ्वीवर करता येत नाही स्थानकाच्या खिडकीतून खाली पृथ्वीकडे पहाताना नवा आनंद मिळतो नवा दृष्टीकोन मिळतो पहिल्यांंदा स्थानकात प्रवेश केला तेव्हा सुरुवातीला सार कठीण गेल होत पाण्याची समस्या,खाण्याची समस्या जाणवायची विशेषतः जेव्हा स्थानक समुद्राच्या वरुन जाताना आणी पृथ्वीवर ढगाळलेल वातावरणात पाऊस पडण्याची शक्यता असताना वाटायच आता आपण पृथ्वीवर असतो तर बाहेर पडून पावसात भीजलो असतो ईथे पाऊस पडत नाही केस धुण्यासाठी शॉवर  नसतो खूप कमी पाण्यात सार करताना पाण्याच्या थेंबाच महत्त्व कळत पृथ्वीवरच्या वातावरणातील पाणी,वायू,जमीनीच महत्त्व कळत आणी ते वाचवण्यासाठी पर्यावरण रक्षणाची आवश्यकता प्रकर्षांने जाणवते 

ट्रेसी - ईथल्या झीरो ग्रव्हिटित वास्तव्य करताना ऊलट,सुलट होताना आपले विचार पण बदलतात आम्ही क्लिन होतो,फ्रेश होतो ईथे पहिल्यांंदा आल्यावर सुनिता म्हणाली तस पाण्याची समस्या जाणवली खाण्याची समस्या जाणवली तेव्हा वाटल होत आपण येताना थोडे जास्तीचे चॉकलेटस आणायला हवे होते ईथुन खाली पहाताना पृथ्वीच महत्त्व कळत सृष्ठिच महत्त्व कळत ईथे तिची ऊणीव जाणवते पृथ्वीवर जीवन आहे त्याच रक्षण करण आवश्यक आहे त्या साठी आपापसात न भांडता एकत्रितपणे प्रयत्न करयला हव ईथे स्थानकात काही समस्या ऊद्भभवली तर आम्ही सर्वजण एकत्र येऊन ती सोडवतो पृथ्वीवरुन नासा संस्थेतील टिम आम्हाला मार्गदर्शन करते तसच पृथ्वी संरक्षणासाठी एकत्र यायला हव

Blue Origin NS-26 मोहिमे अंतर्गत सहा नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवणार

 

 Blue Origin च्या NS- 26 अंतराळ पर्यटन मोहिमेतील अंतराळ प्रवासी -फोटो -Blue Origin 

Blue Origin- 2 ऑगस्ट

अमेरिकेने अंतराळ विश्वात खाजगी कंपन्यांंना अंतराळ पर्यटनाची परवानगी दिल्यानंतर Blue Originने New Shepherd अंतराळयानातुन सामान्य नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवले आहे आता NS-26 अंतराळ पर्यटन मोहिमे अंतर्गत सहा नागरिक अंतराळ पर्यटनास जाणार असुन त्यांची नावे Blue Origin कंपनीने मागच्या आठवड्यात जाहीर केली आहेत 

ह्या मोहिमेत Nicolina Elrick,Rob Ferl,Eugene Grin,Dr.Eiman Jahangir,Karsen kitchen आणी Ephraim Robin हे सहा नागरिक सहभागी होणार आहेत Karsen सगळ्यात लहान असुन ह्या मोहिमे नंतर ती अंतराळ पर्यटन करणारी सगळ्यात कमी वयाची तरुणी ठरेल

Rob Ferl हे Research scientist आहेत आणी ते नासा संस्थेतर्फे कमर्शियल अंतराळवीर म्हणून ह्या म़ोहिमेत सहभागी होणार आहेत ह्या अंतराळ प्रवासा दरम्यान ते सायंटिफिक प्रयोग करणार आहेत मायक्रो ग्रव्हिटित झाडाच्या रोपावर काय परिणाम होतो ते ह्या परिस्थितीला कसे सामोरे जातात विषेशतः त्यांच्या जिन्समध्ये काय बदल होतात ह्याचे निरीक्षण ते नोंदवणार आहेत 

नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटर मधून त्यांना Arabidopsis Thaliana ह्या झाडाचे रोप देण्यात येणार असून हे रोप Ferl  KFT Fixation tube मध्ये ठेऊन सोबत नेणार आहेत आणी प्रवासा दरम्यान ह्या रोपाच्या जिन्समधील बदलांचे निरीक्षण नोंदवणार आहेत त्याचवेळी पृथ्वीवर नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञ Anna Lisa ह्या देखील ह्या संशोधनात सहभागी होणार आहेत त्या अंतराळ प्रवासा दरम्यान Ferl ह्यांच्या Activities वर नजर ठेवतील आणी KFT वर नियंत्रण ठेऊन चार वेळा रोपाला सक्रीय करतील आणी पृथ्वीवरील वातावरणात व अंतराळातील मायक्रो ग्रॅव्हीटीत  ह्या रोपातील होणारे बदल टिपतील पृथ्वीवर परतल्यानंतर नासाचे शास्त्रज्ञ ह्या बदलांचे निरीक्षण नोंदवुन त्यावर सखोल संशोधन करतील

New Shepherd अंतराळयानाने आजवर सातवेळा सामान्य नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवले असुन आता आठव्यांदा ह्या सहा नागरिकांना अंतराळ पर्यटन घडवणार आहे हे सर्व अंतराळ प्रवासी पृथ्वीच्या वर 62 मैल  अंतरावरील  पृथ्वी आणि अंतराळातील karman रेषा पार करून अंतराळातील मायक्रो ग्रॅव्हीटीत प्रवेश करतील आणि वजनरहित अवस्थेचा आनंद घेतील त्या नंतर काही मिनिटातच हे अंतराळ प्रवासी पृथ्वीवर परततील 

आजवर 37 नागरिकांनी Blue Origin च्या New Shepard अंतराळयानातून अंतराळ प्रवासाचा आणि अंतराळ  पर्यटनाचा आनंद घेतला आहे New Shepard अंतराळ यानाची हि 26 वी अंतराळ मोहीम आहे ह्या नागरिकांच्या अंतराळ ऊड्डाणाची निश्चित तारीख लवकरच जाहीर करण्यात येणार आहे

नासाचे अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore स्थानकातून लवकरच परतण्याची शक्यता

 

 अंतराळ स्थानकाच्या Harmony Module च्या समोरील भागात उभे असलेले Boeing Star Liner अंतराळयान -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -30 जुलै 

नासाचे अंतरवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore जून महिन्यात Boeing Star liner अंतराळयानाच्या Flight Test साठी स्थानकात गेले होते पण स्थानकात पोहोचल्यानंतर त्यांच्या Star liner अंतराळयानातील Thrusters मधून हेलियम लिकेज होत असल्याचे त्यांच्या लक्षात आले अशा कंडिशनमध्ये स्थानकातून पृथ्वीवर परतणे अंतराळवीरांच्या सुरक्षिततेच्या दृष्ठीने धोकादायक असल्याने त्यांचे पृथ्वीवर परतणे लांबले होते पण आता नासा आणि बोईंग टीममधील इंजिनीअर्सनी मिळून ह्या समस्येवर उपाय शोधला आहे 

New Mexico येथील White Sand Test Facility मध्ये नासा आणी बोईंग टीममधल्या इंजिनीअर्सनी Boeing Star liner अंतराळयानातील थ्रस्टर्स मधील  Reaction control System (RCS) ची Hot Fire Test पूर्ण केली ह्या टेस्टच्या वेळी पृथ्वीवर Boeing Star liner अंतराळयान स्थानकात पोहोचत असतानाची स्थिती निर्माण करण्यात आली शिवाय ह्या अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्याआधी अंतराळयानाच्या स्थानकाबाहेर पडतानाची स्थिती त्या वेळेसचे De orbit burn आणि पृथ्वीवर पोहोचल्यानंतर Landing च्या स्थितीचा विचार करण्यात आला आणि हि टेस्ट करून अंतराळयानाची कार्यक्षमता तपासण्यात आली त्या नंतर यानातील RCSचे पुन्हा निरीक्षण करून त्यातील त्रुटीवर उपाय शोधण्यात आले 

27 जुलैला ह्या टीममधील इंजिनीअर्सनी पृथ्वीवर दुसरी टेस्ट पूर्ण केली त्या वेळी Boeing Star liner अंतराळयानातील Propulsion System चे चेकिंग त्यांनी केले ह्या पृथ्वीवरील टेस्टच्या वेळी अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore ह्यांनी स्थानकात उभ्या असलेल्या Boeing Star liner अंतराळयानात बसून ह्या टेस्ट मध्ये सहभाग नोंदवला ह्या टेस्ट दरम्यान टीम मधील इंजिनीअर्सनी अंतराळयानातील  28 पैकी 27  थ्रस्टर्स चे Firing करून त्यांची कार्यक्षमता तपासली शिवाय हेलियम लिकेजचे प्रमाण नोंदवण्यात आले तेव्हा प्राथमिक टेस्ट नंतर सर्व थ्रस्टर्स पुन्हा Preflight स्थितीत आल्याचे आणि पृथ्वीवर परतण्यासाठी आवश्यक एव्हढे हेलियम त्यात शिल्लक असल्याचे निरीक्षणास आले आता थ्रस्टर्स मधील हेलियम लिकेज होत असलेला भाग पुन्हा बंद करण्यात आला आहे टेस्ट साठी  सिस्टीमचा भाग काही काळ उघडण्यात आला होता अंतराळयान जेव्हा स्थानकातून पृथ्वीवर परतण्यासाठी स्थानकातून बाहेर पडेल तेव्हा निघण्याआधी हे दोन्ही अंतराळवीर तो भाग उघडून त्यातून लिकेज होत नाही ना ह्याची खात्री करतील 

त्या मुळे आता ह्या दोन अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर सुरक्षित परतण्याचा मार्ग मोकळा झाला असून ते लवकरच पृथ्वीवर परततील असे Boeing चे Vice President आणि Program Manager , Mark Nappi  ह्या टेस्टच्या यशानंतर प्रतिक्रिया व्यक्त करताना म्हणाले ,"आता मी निश्चिन्त झालो आहे ! Boeing Star liner अंतराळयान आता ह्या दोन अंतराळवीरांना सुरक्षितपणे स्थानकातून पृथ्वीवर पोहोचवेल ते जसे गेले तसेच पृथ्वीवर सुरक्षितपणे पोहोचावेत हीच आमची इच्छा आहे Star Liner अंतराळयान स्थानकात पोहोचल्यानंतर पुन्हा त्यातून हेलियम लिकेज झाले नाही त्याची माहितीही आम्ही गोळा केली आम्ही ह्या दोन्ही अंतराळवीरांच्या सुरक्षिततेवर भर देत आहोत त्या साठी आम्ही सतत ह्या दोन्ही अंतराळवीरांशी लाईव्ह संवाद साधून आवश्यक सूचना देत आहोत आणि यानाच्या देखभालीवर दुरुस्तीवर लक्ष केंद्रित करीत आहोत त्यातील यंत्रणा अद्ययावत सॉफ्टवेअर बसवून, सिस्टिम चेक करीत आहोत सध्या ह्या अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्याची तारीख निश्चित ठरली नसली तरी ते लवकरच परतावेत ह्या साठी आमची टीम प्रयत्न करीत आहे !"

सध्या हे दोन्ही अंतराळवीर अंतराळ मोहीम 70-71च्या अंतराळवीरांसोबत तेथे सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी झाले आहेत ह्या अंतराळवीरांनी पृथ्वीवर पॅरिस मध्ये सुरु असलेल्या ऑलिंपिक खेळाडूंना स्थानकात खेळ खेळून प्रोत्साहन दिले सुरवातीला अंतराळवीर Sunita Williams ह्यांनी इलेक्ट्रिक मशाल पेटवून शुभारंभ केला त्या नंतर इतर अंतराळवीरांनी वेट लिफ्टिंग,रेसिंग,डिस्टन्स थ्रो, शॉट पुट,वेगवेगळ्या कसरतीचे प्रयोग केले पृथ्वीवर ऑलिम्पिक मध्ये खेळणाऱ्या खेळाडूंना खूप मेहनत करावी लागते पण इथे झिरो ग्रॅव्हीटीत वजनरहित अवस्थेत खेळताना आम्हाला सोपे जाते असे म्हणत त्यांनी खेळाडूंना शुभेच्छा दिल्या ! आणि त्याचा व्हिडीओ सोशल मीडियावर शेअर केला आहे

नासाच्या Space X Crew-9 मोहिमेतील चार अंतराळवीर ऑगस्टमध्ये स्थानकात जाणार

  

 नासाच्या Space X Crew -9 अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीर Zena Cardman ,Nick Hague ,Stephanie Wilson आणि रशियन अंतराळवीर  Alexsander Gorbunov - फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था- 20 जुलै 

नासाच्या Space X Crew-9 अंतराळ मोहिमे अंतर्गत चार अंतराळवीर सहा महिन्यांच्या वास्तव्यासाठी स्थानकात जाणार आहेत नासाचे अंतराळवीर Zena Cardman ,Nick Hague,Stephanie Wilson आणी रशियन अंतराळवीर Alexsander Gorbunov ऑगस्टमध्ये स्थानकात वास्तव्यास जाणार आहेत अंतराळवीर Zena Cardman  ह्या मोहिमेतील कमांडर पद सांभाळणार असुन अंतराळवीर Nick Hague पायलटपद सांभाळणार आहेत अंतराळवीर Stephanie Wilson आणी अंतराळवीर Alexander Gorbunov हे दोघे मिशन स्पेशालिस्टपद सांभाळणार आहेत

हे चारही अंतराळवीर नासाच्या Florida येथील Kennedy Space Center मधील 39 A ह्या ऊड्डाण स्थळावरुन  Space X Crew Dragon मधून Falcon-9 रॉकेटच्या सहाय्याने  स्थानकात जाण्यासाठी अंतराळात झेपावतील

अंतराळवीर  Zena Cardman आणी  Alexander Gorbunov हे पहिल्यांदाच अंतराळस्थानकात रहायला जाणार आहेत  अंतराळवीर Nick Hague दुसऱ्यांंदा स्थानकात रहायला जाणार आहेत तर अंतराळवीर Stephanie Wilson ह्यांची हि चवथी अंतराळवारी आहे त्यांनी STS-120,STS-121,STS-131 ह्या मोहिमे अंतर्गत स्थानकात वास्तव्य केले आहे त्यांच्या तीन वेळच्या अंतराळ कारकीर्दित त्यांनी स्थानकात 42 दिवस वास्तव्य केले आहे 

ह्या अंतराळविरांच्या ऊड्डाणाची निश्चित तारीख ठरली नसली तरीही हे अंतराळवीर ऑगस्टच्या मध्यंतरात स्थानकात जाणार आहेत

नासा संस्था Apollo-11 मोहिमेचा 55वा वर्धापन दिन विविध कार्यक्रमाचे आयोजनाने साजरा करणार

 

अंतराळवीर Buzz Aldrin 20 जुलै1969 ला चंद्रभुमीवर अमेरिकेचा झेंडा रोवल्यानंतर मागे अंतराळवीरांच्या पावलांचे ठसे -फोटो-नासा संस्था.

नासा संस्था-20 जुलै

20 जुलै 1969 ला नासाच्या अपोलो -11 चांद्र मोहिमेतील अंतराळवीर Neil Armstrong, Michael Collinsआणी Buzz Aldrin ह्यांनी पहिल्यांदा चंद्रभुमीवर पाऊल ठेवले होते त्या ऐतिहासिक घटनेचा आज पंचावन्नवा वर्धापन दिवस आहे अमेरिकेत पंधरा जुलै पासून पंचवीस जुलै पर्यंत हा वर्धापन दिन वेगवेगळ्या कार्यक्रमाचे आयोजन करून साजरा करण्यात येत आहे  ह्या अपोलो 11मोहिमेतील सहभागी मान्यवरांच्या ऊपस्थितीत हा वर्धापन दिन साजरा होत असुन त्यात विविध कार्यक्रमाचा समावेश आहे

19 जुलैला अपोलो 11 मोहिमेतील सहभागी महिला आणि Human Computer म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या  Dorothy Vaughan ह्यांच्या अपोलो मोहिमेतील उत्कृष्ठ कार्याचे स्मरण करण्यात आले आणि  त्यांच्या सन्मानार्थ नासाच्या Huston येथील Johnson Space Center मधील 12न. च्या बिल्डिंगला त्यांचे नाव देण्यात आले त्याच्या  Ribbon cuttingचा शुभारंभ शुक्रवारी पार पडला 

 

नासाच्या अपोलो 11 मोहिमेतील सहभागी महिला Human Computer Dorothy vaughan-फोटो-नासा संस्था 

16 जुलै 1969 ला हे तीन अंतराळवीर अपोलो यानामधून चंद्रावर जाण्यासाठी अंतराळात झेपावले आणी 20 जुलैला चंद्रावर पोहोचले तेथे पोहोचल्यावर अंतराळवीर Neil Armstrong आणी Buzz Aldrin ह्यांनी अपोलो यानाच्या Eagle moon मोड्युल मधून ऊतरून चंद्रभुमीवर पहिले पाऊल ठेवले आणी काही अंतर चालत गेले चंद्रभुमीवर त्यांनी 21तास 38मिनिटे व्यतीत केले त्या वेळात त्यांनी प्रथम तेथील भुमीत अमेरिकेचा झेंडा रोवला ह्या दोन्ही Moon Walker नी तेथे Launch pad वर लागलेल्या आगीत शहिद झालेल्या अपोलो मोहिमेतील अंतराळविरांचे नाव असलेले शौर्यपदक ठेवले आणी विश्वशांतीसाठीची काही स्मृतीचिन्हेही ठेवली

ह्या दोन्ही अंतराळविरांनी ह्या अपोलो मोहिमेचा चंद्रावर जाऊन पाऊलखुणा ठेऊन सुखरू पृथ्वीवर परतण्याचा मुळ ऊद्देश साध्य केलाच शिवाय तेथे काही अंतर चालत जाऊन तेथील भुमीचा मागोवा घेतला  तेथील भुमीवरील खडक आणी मातीचे नमुने गोळा केले या शिवाय त्यांनी चंद्रावरून पृथ्वीवर Signals येण्यासाठी TV Camera Deploy केला आणी पृथ्वीवासीयांसाठी ऊपयुक्त कामे केली पृथ्वीवरील 650 मिलीयन लोक हा ऐतिहासिक क्षण टि.व्हि.वरून पहात होते

अमेरिकेच्या अंतराळविश्वातील ह्या ऐतिहासिक यशाची  माहिती नवीन पिढीला व्हावी त्या निमित्ताने ह्या मोहिमेतील अंतराळवीरांची आणी ईतर सहभागी शास्त्रज्ञ,तंत्रज्ञ आणी टिममधील सर्वांच्या कार्याचा सन्मान करण्यासाठी ह्या कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले आहे 

नासाचे Administrator Bill Nelson म्हणतात1960 चे शतक आव्हानात्मक होते पण 1969 साली अपोलो 11मोहिमेतील अंतराळवीरांनी  अनेक अडचणीवर मात करत हि मोहीम यशस्वी केली आणी चंद्रावर पहिल्या मानवी पाऊलखुणा ठेवल्या ती छोटिशी ऐतिहासिक घटना भविष्यकालीन चंद्रमोहिमेसाठी यशस्वी पाऊलवाट ठरली आता पन्नास वर्षांनी पुन्हा एकदा आर्टिमस मोहिमेतील अंतराळवीर चंद्रावर पाऊल ठेवणार आहेत जेव्हा अपोलो 11मोहिमेतील अंतराळवीर Eagle मोड्युल मधून चंद्रावर ऊतरले तेव्हा साऱ्या जगाच लक्ष तेथे होते साऱ्या जगाच्या शांतीसाठीव एकीसाठी आपण पुन्हा प्रार्थना करु या !त्यांच स्मरण करु या!

Andre Douglas ह्यांची Artemis-ll मोहिमेतील Backup crew साठी निवड

 

आर्टिमस मोहिमेतील Backup Crew Andre Douglas- फोटो- नासा संस्था

नासा संस्था- 3 जुलै 

नासाच्या आर्टिमस मोहिमे अंतर्गत चार अंतराळवीर चंद्रावर जाणार आहेत तेथील भुमीवर पाऊल ठेऊन तेथील संशोधीत माहिती गोळा करणार आहेत सध्या त्यांची अंतिम तयारी सुरु आहे 2024 मध्ये हे अंतराळवीर चंद्रावर जाणार होते पण काही कारणास्तव त्यांचे जाणे लांबले असले तरीही ह्या मोहिमेची  जोरदार तयारी सुरू आहे

आर्टिमस -ll मोहिमेतील अंतराळवीर Ried Wiseman, Victor Glover,Christina Koch आणी Canada चे अंतराळ वीर Jeremy Hansen ह्यांची निवड आधीच निश्चित झाली होती  ह्या चौघांचे ट्रेनिंग देखील पुर्ण होत आले असुन आता ऊड्डाणपुर्व अंतीम ट्रेनिंग सुरू आहे आता ह्या चार अंतराळविरांसोबत जास्तीच्या पाचव्या अंतराळवीराची निवड नासा संस्थेने केली आहे अंतराळवीर Andre Douglas ह्यांची आर्टिमस मोहिमेतील Backup Crew म्हणून निवड झाली आहे

ऐनवेळी काही समस्या ऊद्भवल्यास ऊड्डाणाच्या वेळी काही अडचण आली किंवा एखादा अंतराळवीर जाण्यास असमर्थ असल्यास त्यांच्या ऐवजी Andre Douglas चंद्रावर जाण्यासाठी आर्टिमस मोहिमेत सहभागी होतील त्यासाठी त्यांना देखील ह्या चार अंतराळवीरांसोबत ट्रेनिंग देण्यात आले होते 

 Andre Douglas ह्यांची शैक्षणिक पार्श्वभूमी ,त्यांचा Extensive Operational experience आणी नासा संस्थेतील ह्या कामातील कुशलता पाहून त्यांची निवड करण्यात आली त्यांच्या अंतराळवीर पदाच्या ट्रेनिंग मधला आणी नासा संस्थेतील वेगवेगळ्या विभागातील कामाचा उत्कृष्ट सहभाग पाहून आम्ही त्यांची निवड निश्चित केली असे नासाच्या Huston येथील Johnson Space Center मधील  Chief Astronaut Joe Acaba म्हणतात

Andre Virginia चे रहिवासी आहेत यांनी Coast Guard Academy London येथून  ME Mechanical केल त्या नंतर त्यांनी चार विषयात वेगवेगळ्या युनिव्हर्सिटीतुन PHD केले त्यांनी वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीतुन Systems Engineering मध्ये PHD केले शिवाय त्यांनी US Coast Gard Naval Architect,Salvage Engineer,Damage Control Assistant Officer Of the Deck म्हणून काम केलय John Hopkin University मध्ये त्यांनी नासा संस्थेतर्फे Maritime robotics,Planetary Defence and Space Exploration Missions मध्ये ते सहभाग नोंदवला होतापण

आर्टेमिस II मोहिमेतील चार अंतराळवीरांसोबत पृथ्वीवरील कृत्रिम चंद्रासारख्या भूमीवर पार पडलेल्या Moonwalk Spacewalk ,Space Suit टेस्ट, Lunar Terrian Vehical आणि Rover Test मध्ये ते सहभागी झाले होते

ह्या आधी Canada च्या CSA (कॅनडीयन स्पेस एजन्सी) नेही अंतराळवीर Jenni Wibbons ह्यांची Backup Crew म्हणून 2023 च्या नोव्हेंबरमध्ये निवड केली आहे

नासाच्या CHAPEA अभियानातील भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेतील भावी अंतराळवीरांचे प्रतिनिधी Mars Dune Alpha मधील एक वर्षाचे वास्तव्य संपवून परतले

    2 CHAPEA-1 मोहिमेतील पहिल्या गृप मधील कमांडर Kelly Haston, Ross Brockwell ,Nathan Jones आणी Anca Selariu -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था - 7 जुलै

नासाच्या Crew Health & Performance Exploration Analog (CHAPEA) मोहिमे अंतर्गत नासाच्या J.PL lab मध्ये शास्त्रज्ञांनी कृत्रिम मंगळसृष्टी निर्माण केली आहे नासाचे मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीर प्रत्यक्ष मंगळावर जाण्याआधी आणि तिथे भविष्यकालीन मानवी वसाहत निर्माण करण्याआधी मंगळा सारखे वातावरण आणि भूमी असलेल्या ह्या शास्त्रज्ञ निर्मित मंगळसृष्टीत राहिल्यावर मानवी शरीरावर व आरोग्यावर काय परिणाम होतो हे संशोधित करण्यासाठी हा अभिनव उपक्रम राबविण्यात येत आहे ह्या प्रयोगशील उपक्रमात सहभागी होऊन ह्या कृत्रिम मंगळ सृष्टीत एक वर्ष राहण्यासाठी धाडसी नागरिकांना नासा संस्थेने संधी उपलब्ध केली होती ह्या अभिनव उपक्रमा अंतर्गत निवड झालेल्या चार शिकाऊ अंतराळवीरांचा समावेश असलेले तीन गृप तयार करण्यात आले होते

 25 जूनला CHAPEA-1 मोहिमेतील पहिल्या गृप मधील कमांडर Kelly Haston, Ross Brockwell ,Nathan Jones आणी Anca Selariu  हे चार धाडसी प्रतिनिधी एक वर्षाच्या वास्तव्यासाठी ह्या पृथ्वीवरील कृत्रिम मंगळसृष्टीत राहायला गेले होते आता 378 दिवसांच्या वास्तव्यानंतर ते पृथ्वीवरील भूमीत परतले आहेत

 Mars Dune Alpha ह्या शास्त्रज्ञ निर्मित मंगळ भूमीतील 3D Printed Habitat असलेल्या जागेत ह्या अंतराळवीरांच्या प्रतिनिधींनी एक वर्षांपेक्षा जास्त काळ वास्तव्य केले आणि ह्या मानवी संशोधनात्मक अभियाना अंतर्गत मंगळ मोहिमेसाठी आवश्यक असलेल्या सायंटिफिक प्रयोगात सहभाग नोंदवला मंगळ मोहिमेसाठी आवश्यक असलेले Mars Space Walk ह्या कृत्रिम मंगळासारख्या वातावरणात आणि लाल मातीत भाजीपाल्याची यशस्वी लागवड केली शिवाय अंतराळयानाची देखभाल व दुरुस्ती अचानक समस्या उद्भवल्यास,आपद्कालीन परिस्थीतीत नासा संस्थेशी संपर्क साधण्यास वेळ झाल्यास समस्येवर मात करून पुढे मार्गक्रमण करण्याची क्षमता   आणि सगळ्यात महत्व्याची गोष्ठ म्हणजे ह्या भूमीत त्यांच्या कुटुंबीयांपासून पृथ्वीवासीयांपासून दुर बंदिस्त अवस्थेत राहण हे सार ह्या प्रतिनिधींनी यशस्वीपणे पार पाडल ह्या एक वर्षांहून जास्त काळात त्यांचा त्यांच्या कुटुंबियांशी कोणताही संपर्क नव्हता फक्त नासा संसंस्थेतील ह्या मोहिमेतील प्रमुख त्यांच्या संपर्कात होते ह्या काळात त्यांनी अत्यंत मोलाची संशोधित माहिती गोळा केली आहे

सहा जुलैला नासाच्या Huston येथील  Johnson Space Center  मध्ये ह्या प्रतिनीधीच्या मंगळभूमीतून पृथ्वीवरील प्रवेशाच्या वेळी त्यांच्या स्वागताला नासाचे Deputy Director-Steve Koerner ,अंतराळवीर Kjell Lindgren -Deputy Director व Flight Oprations  ,Principal Investigater- CHAPEA Grace Douglas ,Judy Hayesआणि Julie Kramer हजर होते 

ह्या स्वागत समारंभाच्या वेळी Steve Koerner म्हणाले," ह्या चार धाडसी प्रतिनिधींचे स्वागत करण्यासाठी मी आतुर झालो आहे त्यांनी ह्या Mars Dune Alpha मधील 1700 sq ft जागेत बंदीस्त अवस्थेत वास्तव्य केलय CHAPEA अभियान भविष्य कालीन मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या सुरक्षितते साठी आणी ह्या मंगळ.ग्रहासारख्या वातावरणात राहिल्यावर मानवी आरोग्यावर शारीरिक आणी मानसिक दृष्टया काय परिणाम होतो हे संशोधित करण्यासाठी आहे विशेषत: त्यांच्या आरोग्यदायी पोषणासाठी आवश्यक आहे ह्या धाडसी प्रतिनिधींनी ह्या भूमीतील बंदिस्त वातावरणात त्यांच्या कुटुंबीयांपासून दूर राहून हि अत्यंत कठीण मोहीम यशस्वी केली आहे त्यांना मर्यादित प्रमाणात अन्न देण्यात आले होते आणि नासा संस्थेच्या कडक निर्बंधात ठेवण्यात आले होते पण त्यांनी हसतमुखाने हि मोहीम यशस्वी केली त्यांना लागणाऱ्या भाजीपाल्याची यशस्वी लागवड केली ह्या मोहिमेतील आवश्यक बाबीची पूर्तता करून सायंटिफिक प्रयोग केले आणि संशोधित माहिती गोळा केली आहे त्यांना पाहण्यासाठी त्यांच्या कुटुंबियासारखेच आम्ही देखील उत्सुक आहोत त्यांचे त्यांनी केलेल्या ह्या कार्याबद्दल आभार ! ही अवघड मोहीम यशस्वी केल्याबद्दल ह्या चौघांचे अभिनंदन ! आता ते बाहेर येतील पण ते वर्षभर ह्या वातावरणात राहिल्यामुळे त्यांना काही दिवस तज्ज्ञांच्या देखरेखीखाली राहावे लागेल त्यांच्या तब्येतीसाठी हे आवश्यक आहे त्या नंतर अंतराळवीर Kjell Lindgren ह्यांनी नासा संस्थेतील Mars Dune Alpha चा बंद दरवाजा उघडला आणि चारही प्रतिनिधी Mars Dune Alpha मधून बाहेर आले 

 

CHAPEA -1मधील भावी अंतराळवीरांच्या प्रतिनिधींनी Mars Dune Alpha मध्ये लावलेल्या रोपांना आलेले टोमॅटो 

अंतराळवीर Kjell Lindgren  ह्यांनी त्यांचे स्वागत केले ,"तुम्हा सर्वांचे ह्या भूमीत स्वागत ! तुम्ही अद्भुत आहात ! साहसी आहात ! ही मोहीम यशस्वी केल्याबद्दल अभिनंदन ! इथे वास्तव्य करणे सोपे नव्हते आजचा दिवस असाधारण आहे तुम्हा सर्वांचे घरी परतण्यासाठी स्वागत! हि नासा संस्थेतील कृत्रिम मंगळसृष्टी तयार करण्यासाठी अनेक शास्त्रज्ञ,इंजिनिर्स,अभियंते,तंत्रज्ञ ह्या मोहिमेतील टीम प्रमुख आणी कर्मचारी ह्या साऱयांनीच अथक परिश्रम केले आहेत त्या सर्वांचे आभार भविष्य कालीन मंगळ मोहिमेसाठी ह्या चौघांनी अत्यंत कठीण परिस्थितीत केलेल हे संशोधन अंतराळवीरांच्या मंगळ मोहिमेसाठी पथदर्शक ठरेल ह्या संशोधनावर उमटलेले तुमच्या हाताचे ठसे भविष्य काळात मंगळावर पोहोचतील तुम्ही एक वर्षासाठी तुमचे करिअर बाजूला ठेवून ह्या मोहिमेत सहभागी झालात तुम्ही दिलेल्या सहकार्याबद्दल,संशोधनाबद्दल आभार ! "

त्या नंतर इतर मान्यवरांनी देखील ह्या चौघांचे अभिनंदन केले आणि त्यांना त्यांच्या ह्या एक वर्षाच्या कृत्रिम मंगळसृष्टीतील वास्तव्याबद्दलचे अनुभव शेअर करण्यास सांगितले 

कमांडर Kelly Hatson - हा क्षण अत्यंत आश्चर्यचकित करणारा आहे ! इथे  मी तुम्हा सर्वाना Hello करू शकत आहे! माझा विश्वास बसत नाही तुम्ही सर्वांनी आमचे छान स्वागत केलय त्या बद्दल तुम्हा सर्वांचे आभार! इथे राहण आव्हानात्मक होत सुख दुःखाचे क्षण होते खूप हार्डवर्क होत थोडीफार मजा पण आली हा युनिक अनुभव दुर्मिळ होता इथे राहण्याची संशोधन करण्याची संधी दिल्याबद्दल नासा संस्थेचे आभार माझे कुटुंबीय, माझे मित्र आणि इथले सहकारी ज्यांनी आम्हाला प्रेरित केल त्या सर्वांचे आभार! टीममधील सर्वांनी आम्हाला वेळोवेळी मार्गदर्शन केल आमची काळजी घेतली त्या बद्दल आभार!"

Ross Brockwell  -" CHAPEA टीममधील सर्वांचे आभार! माझ्या कुटुंबीयांमुळे आणि माझ्या सहकारी मित्रांमूळे मला इथे राहून संशोधन करण शक्य झाल ह्या एक वर्षात त्यांची उणीव जाणवली मी त्यांच्या जवळ नव्हतो त्यांनी मला सतत प्रेरणा दिली हे संशोधन महत्वाचे होते त्याचा उपयोग भविष्यकालीन अंतराळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी होणार आहे आणि आम्ही त्यात सहभागी झालो माझ्यासाठी हि अमूल्य संधी होती त्या साठी नासा संस्थेचे आभार इथे राहण कठीण होत पण आव्हानात्मक होत मी ईथे हेअर सायन्सवर पण प्रयोग केले आणी माझ्या मित्रांनी त्याला साथ दिली अस ते गमतीने म्हणाले!'

 Nathan Joens- मी खूप Exited आहे ! माझ्या डोक्यात असंख्य विचार येत आहेत माझ्या भावना संमीश्र आहेत माझ्या डोळ्यातून अश्रू बाहेर पडतील अशी भीती वाटतेय पण मी माझ्या भावनांवर ताबा ठेवलाय आम्ही इथे एक वर्षांहून जास्त दिवस वास्तव्य केल सुरवातीला पहिल्या काही दिवसात मला खूप कठीण गेल पण नंतर ह्या सहकारी मित्रांच्या सहकार्यामुळे सार सुरळीत झाल इथे राहण सोप नव्हत रोजच नवीन आव्हानाला सामोरे जाव लागल पण त्यामुळेच नव अनुभव आला शिकायला मिळाल नासा संस्थेमुळे हे शक्य झाल माझ्या कुटुंबियांच्या सहकार्या शिवाय हे शक्य नव्हत मी फिजिशियन आहे ते काम सोडून मी इथे आलो नासा संस्थेने आम्हाला ह्या मोहिमेत सहभागी होण्याची संधी दिली त्या मुळे आम्ही मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी संशोधन करू शकलो आता वाटतय किती भर्रकन हे वर्ष संपल नासा संस्थेतील ह्या टीम मधील सर्वांचे आभार !"

Anca Selariu  -माझ्या भावना देखील अशाच आहेत ! मी युनीव्हर्सीटीत शिकत असताना आम्ही अंतराळवीराचे भाषण ऐकले तेव्हाचे शब्द माझ्या अजूनही लक्षात आहेत एखाध ध्येय गाठण्यासाठी प्रबळ इच्छाशक्ती आणि अथक परीश्रम करण्याची तयारी हवी आपण काय साध्य केलय हे पाहाण आवश्यक आहे असं ते म्हणाले होते मला ह्या अभिनव उपक्रमात सहभागी होण्याची संधी मिळाली ह्या मंगळ भूमीत राहायला मिळाल हे साहसी काम करायला मिळाल त्या बद्दल नासा संस्थेचे आभार मला नेहेमी विचारल जात की मंगळ मोहीमच का राबविल्या जाते मंगळाचीच निवड का केली जाते ? कारण मंगळ ग्रहावर संशोधनास वाव आहे तिथे जाण सोप नसल तरी शक्य आहे आता अनेक देशांचे अंतराळयान तेथे पोहोचले आहेत आणि संशोधित माहिती गोळा करत आहेत त्या मुळे तेथे अंतराळविश्वातील एकी पाहायला मिळतेय आणि मी ह्या मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या सुरक्षे साठीच्या संशोधनात्मक अभियानात सहभागी झाले हे माझ्यासाठी अभिमानास्पद आहे माझ्या कुटुंबीयामुळे आणि नासा संस्थेमुळे हे शक्य झाले !

चंद्रावरील भविष्यकालीन घर बांधणीसाठी Fungi चा वापर करून बनविलेल्या पर्यावरण पूरक विटांची नासा संस्थेतर्फे निवड

 

Mycelium ,Yard waste आणि Wood Chips ह्या पासून नासाच्या शास्त्रज्ञांनी तयार केलेल्या पर्यावरण पूरक विटा -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -26 जुन  

नासाच्या आर्टेमिस मोहिमे अंतर्गत अंतराळवीर चंद्रावर जाणार आहेत तेथे भविष्यकालीन मानवी वास्तव्यासाठी पोषक वातावरण,पाणी आणि राहण्यायोग्य ठिकाणाचा शोध घेणार आहेत सध्या त्याची जय्यत तयारी सुरु आहे भविष्यकालीन चंद्र आणि मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या परग्रहावरील निवासासाठी आणि मानवी वसाहतीसाठी तेथे वास्तव्य करण्यासाठी घरांची आवश्यकता भासणार आहे नासाच्या अभिनव उपक्रमा अंतर्गत नागरिकांना चंद्रावर निवास करण्यायोग्य घर बांधण्यासाठी नाविन्यपूर्ण संकल्पना सादर करण्याची संधी जाहीर केली होती त्याच उपक्रमा अंतर्गत California येथील नासाच्या Ames Research Center मधील शास्त्रज्ञांनी घरबांधणीसाठी आवश्यक असलेल्या Fungi पासून बनविलेल्या पर्यावरण पूरक विटांची निवड निश्चित केली आहे 

शास्त्रज्ञांनी ह्या विटा Mycellia ह्या मशरूम सारख्या दिसणाऱ्या Fungi पासून तयार केल्या आहेत ह्या Fungi च्या जमिनीखाली मातीत पसरलेल्या सूक्ष्म धाग्यासारख्या दिसणाऱ्या मुळांचा वापर ह्यात केला आहे ह्या विटा वजनाने हलक्या आणि पर्यावरण पूरक आहेत ह्या विटांमध्ये वापरण्यात आलेल्या Mycellia चा वापर पाणी गाळण्यासाठी आणि सांडपाण्यातून खनिज पदार्थ वेगळे करण्यासाठी होऊ शकतो

भविष्यकालीन चंद्र आणि मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी आणी तेथील मानवी निवास निर्मिती साठी Lander आणि Rover पाठवले जातील पण घर बांधण्यासाठी लागणाऱ्या विटा तयार करण्यासाठी नासाच्या Mycotecture Project Team मधील शास्त्रज्ञांनी नाविन्यपूर्ण संकल्पना सादर केली आहे त्यांनी मश्रुम सारख्या दिसणाऱ्या Mycelium Fungi आणि त्यातील सूक्ष्म तंतूंचा वापर विटा बनविण्यासाठी केल्याने ह्या विटा पृथ्वीवर वापरण्यात येणाऱ्या विटांपेक्षा वजनाने हलक्या आहेत त्या मुळे भविष्य कालीन अंतराळ मोहिमेत इतर बांधकाम साहित्यासोबत पृथ्वीवरून चंद्रावर पाठवणे सोपे होईल शिवाय ह्या विटा साचेबद्ध आकारात तयार करता येतात त्या मुळे घर बांधताना ज्या साचेबद्ध आकारात त्या बनविल्या जातील तसाच आकार त्यांना प्राप्त होईल पाणी घालून त्याचा वापर करता येऊ शकतो  Mycellia मध्ये वातावरणातून सूर्यकिरणांच्या मदतीने हवेतील Oxygen शोषून Co2 बाहेर टाकल्या जाईल आणि ह्या विटांमध्ये पाणी शोषून घेण्याची क्षमता असल्यामुळे पर्यावरणाचे संतुलन देखील राखले जाईल ह्या विटांवर आजूबाजूच्या दूषित वातावरणाचा परिणाम होऊ नये म्हणून सुरक्षित ठिकाणी त्या ठेवल्या जातील 

अंतिम निवड करण्याआधी नासाच्या Innovative Concept Program (NIAC) द्वारे ह्या विटांचे आधी नासा संस्थेतील लॅब मध्ये परीक्षण केले गेले ह्या बुरशीचा उपयोग करून Bio Composites,Fabricated prototypes ह्या सारख्या अनेक गोष्टींची लॅब मधील परग्रहा सारख्या कृत्रिम वातावरणात चाचणी घेतली गेली ह्या विटांमध्ये वापरण्यात आलेले इतर साहित्य व तेथील किरणोत्सर्गापासून ह्या विटांचा बचाव करण्यासाठीचे उपाय ह्या बाबी विचारात घेऊन चांद्रभूमीवरील घराचे नमुना मॉडेल बनविण्यात आले हि नाविन्यपूर्ण संकल्पना फक्त परग्रहावरच नाही तर पृथ्वीवरही उपयुक्त ठरू शकते

NIAC program टीमचे प्रमुख Jon Nelson म्हणतात, "Mycotecture Off Planet हि संकल्पना अंतराळ विश्वातील भविष्य कालीन शोधमोहिमेची पायाभरणी आहे  2024च्या जानेवारीत ह्या प्रोजेक्ट ची निवड झाली पहिल्या व दुसऱ्या टप्प्यात चाचणी झाल्यानंतरचा हा तिसरा टप्पा आहे!" येत्या दोन वर्षात हा प्रोजेक्ट पूर्ण करण्यासाठी नासा संस्था दोन दशलक्ष डॉलरची मदत करणार असून NASA Ames मधील वरिष्ठ शास्त्रज्ञ व ह्या मोहिमेचे टीम प्रमुख Lynn Rothschild हे ह्या कामाचे नेतृत्व करतील

ह्या विटांची अंतिम निवड झाल्यानंतर नासाचे Administrator Bill Nelson म्हणाले,"नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञ परग्रहावरील संशोधनासाठी आणि तेथील भविष्यकालीन मानवी निवासासाठी सतत प्रयत्न करत असतात नासा संस्था देखील नवनवीन उपक्रम राबवून आजवर अस्तित्वात नसलेल्या नाविन्यपूर्ण संकल्पनेला प्रोत्साहन देते भविष्यकालीन दूरवरच्या अंतराळ मोहीमांसाठी अशा शोधांची गरज आहे नासाच्या Space Technology आणि NIAC च्या टीमने मिळून ह्या विटांचा शोध लावला आहे हा नाविन्यपूर्ण शोध आगामी आर्टेमिस मोहिमेसाठी उपयुक्त आहे ह्या शास्त्रज्ञांनी अशक्य ते शक्य करून दाखविले आहे आर्टेमिस मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या चांद्रभूमीवरील वास्तव्यासाठी आणि तेथील भविष्यकालीन मानवी वसाहत निर्मितीच्या पायाभरणी साठीचा हा शुभारंभ आहे अंतराळविश्वातील  हि नवी पाऊलवाट भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या मंगळ निवासासाठीही उपयुक्त ठरेल!"

नासाच्या HERA मोहिमेतील भावी अंतराळवीरांचे प्रतिनिधी पृथ्वीवरील शास्त्रज्ञ निर्मित कृत्रिम मंगळभूमीतून परतले

  

नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञ निर्मित कृत्रीम मंगळभुमीत HERA मोहिमेतील अंतराळविरांच्या प्रतिनिधींनी Loft area मधील Plant growth chamber मध्ये उगवलेल्या Lettuce च्या भाजी सोबत काढलेला फोटो-फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -25-जुन

नासाच्या भविष्य कालीन मंगळ मोहिमेत अंतराळवीर मंगळावर जाणार आहेत तिथे मानवी वास्तव्यासाठी पृथ्वी सारखे पोषक वातावरण असलेल्या ठिकाणाचा शोध घेऊन मंगळावरील संशोधित माहिती मिळवणार आहेत ह्या मोहिमेची पूर्वतयारी सध्या नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञ करीत आहेत त्या साठी नासाच्या J.PL संस्थेतील शास्त्रज्ञांनी संस्थेतील मोकळ्या जागेत मंगळासारखे वातावरण असलेली कृत्रीम मंगळभूमी निर्माण केली आहे मंगळ मोहिमेतील अंतराळविरांची मोहीम सुरक्षित होण्यासाठी आणी मंगळावरील वातावरणाचा मानवी आरोग्यावर काय परिणाम होतो हे संशोधीत करण्यासाठी HERA मोहीम राबविण्यात येत आहे

HERA mission मधील अंतराळवीरांचे प्रतिनिधी नासाच्या शास्त्रज्ञ निर्मित कृत्रिम मंगळ भूमीत प्रवेश करताना -फोटो -नासा संस्था

ह्या मोहिमे अंतर्गत Jason Lee ,Stephanie Navarro,Shareef Al Romaithi आणि Piyumi Wijesekara हे चार धाडसी नागरिक ह्या मोहीमेत सहभागी झाले होते भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेतील अंतराळविरांचे प्रतिनिधीत्व करणारे हे धाडसी नागरिक 10 मेला नासाच्या JPL संस्थेतील शास्त्रज्ञ निर्मित पृथ्वीवरील कृत्रीम मंगळभुमीत 45 दिवसांच्या वास्तव्या साठी गेले होते आता 24 जुनला ते ह्या भुमीतील वास्तव्य संपवुन परतले

  HERA Mission मधील सहभागी अंतराळवीरांचे प्रतिनिधी Shareef Al Romaithi आणि Josan Lee नासा संस्थेतील कृत्रिम मंगळ भूमीतील Plant Growth Chamber मध्ये उगवलेली Lettuce च्या भाजीची पाने दाखवताना -फोटो -नासा संस्था

ह्या अंतराळविरांचे प्रातिनिधित्व करणाऱ्या धाडसी नागरिकांना ह्या कृत्रीम मंगळभुमीत बंदिस्त करण्यात आले होते त्यांंना त्यांच्या कुटुंबीयांपासुन दुर ठेवण्यात आले होते फक्त नासा संस्थेतील प्रमुख त्यांच्या संपर्कात होते 

ह्या 45 दिवसांच्या वास्तव्यासाठी त्यांना भविष्यकालिन मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी आवश्यक असलेल्या अंतराळवीरांसारखे ट्रेनिंग देण्यात आले होते त्यांनी ह्या शास्त्रज्ञ निर्मित मंगळ भुमीत सध्या अंतराळ स्थानकात रहात असलेल्या अंतराळ विरांसारखाच Space Walk केला संशोधनात सहभाग नोंदवला आणी रोपांची लागवड देखील केली भविष्य कालीन मंगळ मोहिमेतील अंतराळविरांना पृथ्वीवरील अन्नावर अवलंबून न रहाता ताजे व पोषक अन्न मिळावे ह्या साठी त्यांना मंगळभूमीत अन्न भाजी,फळे ह्यांची लागवड करावी लागेल त्या साठी मंगळासारख्या वातावरणात आणी मातीत रोपांची लागवड करण्यात येत आहे ह्या चार अंतराळवीरांच्या प्रतिनिधींनी ह्या कृत्रीम मंगळ भुमीतील Loft Area मधील Plant Growth Chamber मध्ये Lettuceच्या रोपाची लागवड केली आता त्यांची वाढ झाली आहे  ह्या प्रतिनिधित्व करणाऱ्या ऊमेदवारांनी ह्या भाजीच्या पानासोबत त्यांचे सेल्फी काढून  नासा संस्थेला पाठवले नासा संस्थेने हे फोटो सोशल मीडियावरुन शेअर केले आहेत

मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीर प्रत्यक्ष मंगळावर जाण्याआधी मंगळासारख्या वातावरणात राहिल्यावर मानवी शारीरावर काय विपरीत परिणाम होतो ह्या कठीण परीस्थितीला मानवी शरीर कसे सामोरे जाते त्यांच्यात काय मानसिक बदल होतात ह्या विषयीचे संशोधन करण्यासाठी हि मोहीम राबविण्यात येत आहे

मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीर पृथ्वी पासुन हजारो मैल दुर अंतरावर अंतराळ प्रवास करणार आहेत तेव्हा त्यांना पृथ्वीवरील लोकांशी त्यांच्या कुटुंबीयांशी संवाद साधता येणार नाही म्हणून त्यांना सगळ्यांपासून दुर ह्या भुमीत बंदिस्त करण्यात आले हे अंतराळवीर त्या काळात ह्या कृत्रीम मंगळभुमीतुन बाहेर पडु शकले नाहीत त्यांच्या कुटुंबीयांशी किंवा बाहेरच्या कोणाशीही संपर्क साधु शकले नाही फक्त नासा संस्थेतील प्रमुख त्यांच्या संपर्कात होते 

भविष्य कालीन अंतराळवीर मंगळावर जाण्यासाठी अंतराळ प्रवास करतील तेव्हा काही कारणाने त्यांना  पृथ्वीवरील नासा संस्थेशी संपर्क साधण्यास वेळ झाल्यास किंवा संपर्क यंत्रणा बंद पडल्यास,अचानक काही समस्या उद्भवल्यास किंवा यानात बिघाड झाल्यास त्या वर कुशलतेने मात करून परिस्थतीवर नियंत्रण मिळवुन पुढे मार्गक्रमण करता यावे म्हणून ह्या अंतराळविरांना आपदकालीन Operation, Maintainence Training देण्यात आले होते हे चार भावी अंतराळवीरांचे  प्रतिनिधी तेथे Human health Studies वर सुरू असलेल्या वेगवेगळ्या अठरा संशोधनात सहभागी  झाले होते

आता हे चारही प्रतिनिधी नासा संस्थेतील पृथ्वीवरील कृत्रिम मंगळ भूमीतून पृथ्वीच्या वातावरणात बाहेर आले आहेत त्यांनी ह्या वास्तव्या दरम्यान ह्या पृथ्वीवरील कृत्रीम मंगळभुमीतील बंदिस्त वातावरणात राहिल्यावर मानवी आरोग्यावर शारीरिक मानसिक व मानवी प्रतिकार शक्तीमधे काय बदल जाणवतात ह्याचे निरीक्षण नोंदवून संशोधीत माहिती गोळा केली आहे

अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore ह्यांनी नासा संस्थेशी लाईव्ह संवाद साधत अंतराळप्रवासाचा अनुभव शेअर केला

 नासाच्या  Boeing Star liner अंतराळयानातुन सुरक्षितपणे स्थानकात पोहोचल्याच्या आनंदात Dance करताना अंतराळवीर Sunita Williams-फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था -11 जुन

Boeing  Star liner अंतराळ यानाच्या पहिल्या मानवी उड्डाण टेस्ट अंतर्गत अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore सहा जूनला 3.45p.m.ला स्थानकात पोहोचले तेव्हा स्थानकात सध्या राहात असलेल्या अंतराळवीरांनी त्यांचे स्वागत केले अनेक अडचणींवर मात करीत अखेर जिद्दीने आणि धाडसाने हि मोहीम यशस्वी झाल्याने आनंदित झालेल्या अंतराळवीर Sunita Williams ह्यांनी स्थानकाच्या दारातून नाचतच प्रवेश केला आणि काही क्षण नाचून आनंद व्यक्त केला स्थानकातील अंतराळवीरांनी देखील त्यांना साथ दिली आमचे स्वागताचे हे क्षण खूप छान आहेत आमची Welcome Dance पार्टी झाली असे त्यांनी त्या नंतर नासा संस्थेशी साधलेल्या लाईव्ह संवादात सांगितले होते  

 

 नासाच्या  Boeing Star liner अंतराळयानाच्या Flight Test अंतर्गत स्थानकात पोहोचलेले अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore -फोटो -नासा संस्था

आता स्थानकातील वास्तव्यादरम्यान 10 जूनला नासा संस्थेतील अधिकाऱ्यांनी ह्या अंतराळवीरांशी लाईव्ह संवाद साधून त्यांच्या Star liner अंतराळयान आणि अंतराळप्रवासाचा पहिला अनुभव ह्या विषयी जाणून घेतले नासाचे Administrator Bill Nelson, Deputy Administrator Pam Melroy ,Associate Administrator Jim Free आणि Johnson Space Center च्या Director Venessa Wyche ह्यांनी ह्या अंतराळवीरांशी लाईव्ह संवाद साधला 

Bill Nelson -"तुमचे स्थानकात स्वागत! तुम्ही ग्रेट आहात ! तुमचा अंतराळ प्रवास कसा झाला,तुमच्या अंतराळयानाचा त्यातून केलेल्या पहिल्या अंतराळ प्रवासाचा अनुभव कसा होता आणि स्थानकात पोहोचल्यावर तुम्ही आता काय फील करत आहात !"

अंतराळवीर Butch Wilmore -"Just Amazing ! प्रवास छान झाला Atlas रॉकेट स्थिर होऊन मार्गी लागले आणि जेव्हा अंतराळयान रॉकेट पासून वेगळे होत होते तेव्हा आम्ही सीटवरून मागे पुढे होत होतो Centaur Starts झाल्यावर लाईट गेले अंधार झाला हा नवा अनुभव थरारक होता कारण कुणालाच हि स्टेज माहिती नव्हती कारण पहिल्यांदाच हे यान अंतराळ प्रवास करत होते काही अंतर पार केल्यानंतर यान स्थिर झाले आणि आमचा अंतराळ प्रवास व्यवस्थित सुरु झाला तेव्हा आम्ही काही क्षण स्तब्ध होतो !"

अंतराळवीर Sunita Williams - "खरोखरच हि सुंदर Spectacular ride होती आम्ही गेल्या अनेक दिवसांपासून ह्या क्षणाची वाट पाहात होतो त्या मुळे सर्व प्रक्रिया सुरळीत पार पडल्या आणि यानाचा अंतराळ प्रवास सुरु झाला तेव्हा आम्ही दोघे आपण खरच अंतराळ प्रवास करत आहोत अस एकमेकाला सांगत होतो अखेर प्रत्येक वेळी काहीतरी इंटरेस्टिंग घडत होत आम्ही दोधेही Tester असल्यामुळे आमच्या Prelaunch क्षणाचा अनुभव लिहून ठेवला कारण भावी पिढीतील अंतराळवीर जेव्हा Atlas रॉकेटचा अनुभव घेतील तेव्हा त्यांना हा अनुभव उपयोगी पडेल आम्ही अंतराळात प्रवेश केला यान प्रवासास लागले आणि आम्ही अनुभवाने शिकत गेलो अंतराळ प्रवासादरम्यान यानातील यंत्रणा देखील आम्ही चेक करत होतो !"

Pam Melroy -" तुम्हा दोघांना पुन्हा अंतराळ स्थानकात पाहून आनंद होत आहे तुमचे अभिनंदन ! Pretty Awesome ! एखाद्या नव्या यानाची Flight Test करण्यासाठीचा पहिला अंतराळ प्रवास करण अत्यंत कठीण आहे त्यात थ्रिल आहे आणि जबाबदारीही ! तुम्ही ती धैर्याने यशस्वीपणे पार पाडली आम्ही पण Super Exited आहोत त्या विषयी जाणून घेण्यासाठी तुम्ही तुमच्या Launch बद्दलची लिहून ठेवलेली माहिती मी देखील वाचली मला ती आवडली तुमच्या पहिल्या प्रतिक्रिया जाणून घेण्यासाठी मी उत्सुक आहे अंतराळयानाविषयी,प्रवासादरम्यानची यंत्रणा हाताळणी त्यांची कार्यक्षमता ह्या विषयी !"

Butch Wilmore - "ह्यातील यंत्रणा Aircraft पेक्षा थोडी वेगळी आहे त्यातील Simulators चा अनुभव वेगळा आहे ते पॉवरफुल आहेत सुपीरिअर आहेत अत्याधुनिक आहेत त्या मुळे त्याची हाताळणी करताना अडचण आली नाही यानाच्या वेगावर नियंत्रण ठेवण वेग कमीजास्त करण,दिशा बदलण आणि काही अडचण आली तर त्यावर मात करून पुढे मार्गक्रमण करताना गरज पडली तर यान काही क्षण स्थिर ठेवण ह्या गोष्टी सहजतेने करता येतात तुम्ही म्हणालात तस हि पहिली मोहीम होती टेस्ट घेतानाचा प्रत्येक क्षण महत्वाचा होता प्रत्येक स्टेज महत्वाची होती नवीन होती त्या मूळे त्यावर control करताना दक्ष राहण आवश्यक होत हे सार थरारक होत तितकच जाबाबदारीचही शेवटी आम्ही ते साध्य केल !"

Sunita Williams - "मी यानातील डाव्या बाजूच्या सीटवर बसले होते मी बाहेर पाहात होते जोक करत होते मी म्हटल ,Its Mooning Sun Putting Tail !आणि यान अत्यंत स्मूथली प्रवास करू लागल आणि आम्हालाही थोडेस रिलॅक्स वाटायला लागल आम्हाला कोणाचाच गायडन्स नव्हता यानाचा वेग कधी कमीजास्त करायचा बाकीच्या यंत्रणा कशा वापरायच्या हे आम्हालाच ठरवायच होत आणि आम्ही एकमेकांना सूचना देत सार व्यवस्थित हाताळत मार्गक्रमण करत होतो ,खरच हा अंतराळ प्रवास छान आणि थक्क करणारा होता एका पॉईंट वर आम्ही यान स्थिर ठेवता येत का ह्याचाही अनुभव घेतला यानाची दिशा अशा रीतीने बदलली ज्यामुळे पृथ्वीवर संदेश पाठवताना संपर्क करताना अडचण येणार नाही आणि यानातील सौर यंत्रणेला सूर्याच्या दिशेने वळवून सौरऊर्जा मिळेल यान गोलाकार फिरवूनही पाहिले ह्या सर्व यंत्रणा चेक करताना काही वेळ आम्ही नासा संस्थेच्या संपर्कांबाहेर होतो काहीवेळ यानातील स्वयंचलित यंत्रणा बंद करून आम्ही यंत्रणा हाताळली अंतराळ प्रवासा दरम्यान संपर्क तुटला तर काही आपत्ती आल्यास त्यावर कसे नियंत्रण मिळवता येईल ह्या साठी आम्ही ह्या टेस्ट केल्या !"

Butch Wilmore - "ह्या Star liner यानातून पहिला अंतराळ प्रवास करायचा मान मिळण आमच्यासाठी गौरवास्पद आहे आम्ही लकी आहोत ह्या यानाच्या यशस्वी टेस्ट साठी सारेच उत्सुक होते जेव्हा रॉकेट प्रज्वलित होऊन यान स्थानकाच्या दिशेने अंतराळात झेपावले तेव्हा ह्या मोहिमेतील टीममधील सर्वांना आनंद झाला आणि आम्ही स्थानकात सुखरूप पोहोचल्यावर सर्वांनीं मोकळा श्वास घेतला आम्हाला निरोप द्यायला टीममधील सर्वजण,आमचे नातेवाईक मित्र हजर होते त्यांचे लक्ष आमच्या सुरक्षित अंतराळ प्रवास आणि स्थानकातील प्रवेशावर लागले होते अखेर आम्ही स्थानकात पोहोचलो हि मोहीम यशस्वी झाली पण हे यश आम्हा दोघांचं नाही तर टीममधील सर्वांच आहे आम्ही पुन्हा एकदा स्थानकात पोहोचलो आहोत इथे काही दिवस राहणार आहोत आमच्यासाठी अंतराळस्थानाक नवीन नाही आम्ही ह्या आधीही इथे येऊन राहून गेलो आहोत आता स्थानकाची रचना बदललीय स्थानक अत्याधुनिक झालय अंतराळस्थानकात एकाच वेळी तीन वेगवेगळे अंतराळयान पोहोचले आहेत जोडले गेले आहेत अस ह्या पूर्वी कधीही झाल नसेल!"

Bill Nelson -"तुम्ही अंतराळ प्रवासादरम्यान धैर्याने वेगवेगळे प्रयोग करून पाहिले हि संशोधित माहिती मिळवल्याबद्द्ल  आभार आता तुमचा स्थानकातील मुक्काम थोडा वाढलाय तुम्ही गौरवास्पद काम केलय !" 

Sunita Williams -"प्रत्येक अंतराळवीरांची इथे येण्याची स्थानकात वास्तव्य करण्याची इथल्या सायंटिफिक प्रयोगात संशोधनात सहभागी होण्याची इच्छा असते आता आम्ही इथे थोडे जास्त दिवस राहू शकू त्या बद्दल आभार साऱ्या जागाच लक्ष ह्या मोहिमेकडे होत हि मोहीम यशस्वी झाल्याचा आनंद आहे !"

Vanessa Wyche - "तुम्हा दोघांना स्थानकात सुरक्षित पोहोचलेले पाहून आनंद होतोय तुमच अभिनंदन ! तुम्ही ह्या सर्वाचं ट्रेनिंग घेतलं असल तरीही नागरिकांना हे जाणून घेण्याची इच्छा आहे कि ह्या नव्या यानातून अंतराळ प्रवासाचा अनुभव वेगळा  होता का!"

Butch Wilmore -"आमच अतराळयान नवीन असल्याने अंतराळवीरांचा अंतराळ प्रवास सुखकर व सुरक्षित व्हावा ह्या साठी यानाची रचना,अंतराळवीरांना बसण्यासाठीचे सीट,त्यातील यंत्रणा,उपकरण आणि त्यांची कार्यप्रणाली अत्याधुनिक सोयीने उपयुक्त आहे त्या मुळे यंत्रणेची कार्यप्रणाली त्यांची हाताळणी नवी होती आमचे स्पेस सुट पण नवीन आहेत स्थानक मला नवीन नाही मी इथे येऊन गेलो आहे इथे वास्तव्य केले आहे त्या मुळे स्थानक मला माझ्या परिवारासारख वाटत जिथे आपण जा,ये करतो तसच !"

Sunita Williams - "मी पण इथे आधी वास्तव्य केलय पण आता स्थानक बदललय अत्याधुनिक झालय त्याची रचना बदललीय आता प्रत्येक कामासाठी इकडे तिकडे जाव लागत नाही एका ठिकाणाहून सर्व गोष्टी हाताळता येतात इथल जेवण,इथली व्यवस्था नवीन झालीय इथे पायाला IPad लाऊन तरंगत्या अवस्थेत फिरताना,काम करताना मजा येते बोअर होत नाही खूप सुंदर अनुभव आहे हा !"

Vanessa -"Sunita तुझ्या स्थानकातील प्रवेशाच्या वेळचा Dance सोशल मिडीयावर सर्वत्र व्हायरल झालाय त्या बद्दल सांग !

Sunita Williams -" खरच खूप सुंदर क्षण होता तो! अनेकदा आमच उड्डाण ऐनवेळी रद्द झाल लांबल होत अखेर अनेक अडचणींवर मात करून स्थानकात पोहोचल्याचा आनंदाचा क्षण ! थोडफार hatching च्या वेळच Background Music होत आमच्या स्वागताला स्थानकातील सारे अंतराळवीर हजर होते त्यातील काही ओळखीचे होते त्यांची पुन्हा स्थानकात भेट झाली होती Tracy ,Pojo,Janette आम्ही एकत्र ट्रेनिंग घेतलय Mike ,Bar Classmate होते आम्ही खूप दिवसापासून एकमेकांना ओळखतो ,Oleg Nikollai ,Sasha ची launching च्या आधी ओळख झाली त्या मुळे आमची पुनर्भेट झाल्याचा आनंद व्यक्त करण्याची उत्स्फूर्त प्रतिक्रिया होती ती!"

Butch Wilmore -"Suni चा Dance व्हायरल होणार अस मला वाटल होत म्हणूनच मी Dance केला नव्हता ! 

त्या नंतर नासा आणि बोईंगच्या अधिकाऱ्यांनी अनेक अडचणींवर मात करून धैर्याने स्थानकात पोहोचून हि मोहीम यशस्वी केल्याबद्दल आणि प्रवासादरम्यान नवीन संशोधित माहिती मिळवल्याबद्दल पुन्हा एकदा ह्या दोन्ही अंतराळवीरांचे अभिनंदन केले आणि कार्गोशिप स्थानकात पोहोचल्यामुळे आणि Space Walk मुळे त्यांचे पृथ्वीवर परतणे काही दिवस लांबल्याचे सांगितले आणि त्यांना स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा देऊन त्यांचा निरोप घेतला 

नासाचे अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore Boeing Star Liner अंतराळयानाच्या मानवी उड्डाण चाचणीसाठी स्थानकाच्या दिशेने मार्गस्थ

  

 नासाचे अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore Boeing Star Liner अंतराळयानातून स्थानकाच्या दिशेने अंतराळात झेपावताना -फोटो नासा संस्था

नासा संस्था -6 जुन 

नासाचे अंतराळवीर Butch Wilmore आणि भारतीय वंशाची अंतराळवीर Sunita Williams बुधवारी  नासाच्या  Boeing Star liner अंतराळयानाच्या मानवी उड्डाण चाचणीसाठी अंतराळ स्थानकात गेले आहेत Boeing Starliner हे नवे व्यावसायिक अंतराळयान नासाच्या अंतराळवीरांना स्थानकात नेण्या,आणण्यासाठी आणि खाजगी अंतराळ वाहतुकीसाठी बनविण्यात आले आहे ह्या अंतराळयानाच्या पहिल्या दोन मानव विरहित अंतराळ उड्डाण चाचण्या यशस्वी झाल्यानंतर ह्या यानाच्या पहिल्या मानवी उड्डाण चाचणी अंतर्गत हे दोन्ही अंतराळवीर एक आठवड्याच्या वास्तव्यासाठी स्थानकात गेले आहेत 

ह्या आधी Boeing Starliner यानाची उड्डाण चाचणी एकदा अंतराळयानातील लिकेज प्रॉब्लेम मुळे आणि दुसऱ्यांदा उड्डाणाच्या अंतिम क्षणी रॉकेट प्रज्वलित झाल्यानंतरही कॉम्पुटर प्रणालीत बिघाड झाल्याने उड्डाणास विलंब झाल्याचे लक्षात येताच रद्द करण्यात आली होती अखेर ह्या सर्व समस्यांचे निराकरण करून Boeing Starliner अंतराळयान स्थानकाच्या दिशेने मार्गस्थ झाले बुधवारी पाच जूनला नासाच्या Florida येथील Cape Canaveral Space Force Station मधील उड्डाण स्थळावरून 10.52a.m.ला ह्या अंतराळवीरांसह Boeing Star Liner अंतराळयान Atlas V Rocket च्या साहाय्याने यशस्वीपणे अंतराळात झेपावले आणि काही वेळातच अंतराळयान रॉकेट पासून वेगळे होऊन अंतराळ स्थानकाच्या दिशेने मार्गस्थ झाले 

नासाचे Administrator Bill Nelson म्हणतात ,"Boeing Star liner यानाच्या मानवी उड्डाण चाचणीत ऐनवेळी आलेल्या समस्येमुळे ह्या मोहिमेला विलंब झाला तरीही निराश न होता नासाच्या ह्या दोन्ही बोल्ड अंतराळवीरांनी आलेल्या कठीण परिस्थितीवर धैर्याने मात केली आणि अखेर तिसऱ्या प्रयत्नात यश मिळवत हि मोहीम यशस्वी केली आता हे अंतराळवीर नवीन कोऱ्या अंतराळयानातून Star liner यानाच्या पहिल्या ऐतिहासिक उड्डाण चाचणीसाठी स्थानकाच्या दिशेने सुरक्षित अंतराळ प्रवास करत आहेत हे पाहून आनंद होत आहे नवीन अंतराळ यानातून मानवी उड्डाण चाचणी  जितकी रिस्की आहे तितकीच Exciting आहे आणि हि पहिली चाचणी घेण भविष्यकालीन अंतराळवीरांच्या अंतराळप्रवासासाठी आणि सुरक्षिततेसाठी आवश्यक आहे  Boeing Star liner अंतराळयानातून भविष्यकालीन अंतराळवीरांच्या उड्डाणाच्या शुभारंभासाठी Go Butch !,Go Suni! !"

 

 नासाचे अंतराळवीर Sunita Williams आणि Butch Wilmore Boeing Star Liner अंतराळयानातून स्थानकाच्या दिशेने मार्गस्थ होताना -फोटो -नासा टी वी

Boeing Commercial Crew Program मोहिमेचे Vice President Mark Nappi ह्यांनी देखील Boeing Star liner अंतराळयानाच्या यशस्वी उड्डाणानंतर आनंद व्यक्त केला Boeing Star liner अंतराळयान जेव्हा रॉकेट पासून वेगळे झाले आणि अंतराळात पुढच्या प्रवासाच्या दिशेने मार्गस्थ झाले तेव्हा यान योग्य दिशेने व्यवस्थित प्रवास करत असल्याची खात्री झाली ह्या दोन्ही अंतराळवीरांचा अंतराळ प्रवास सुरक्षित होऊन ते सुखरूप स्थानकात पोहोचावेत आणि पुन्हा सुरक्षितपणे पृथ्वीवर पोहोचावेत अशी आमची इच्छा असल्याने आम्ही त्याच्या सुरक्षित उड्डाणाला महत्व दिले 

Boeing Star liner च्या पहिल्या दोन मानव विरहित चाचणीच्या यशानंतरची हि तिसरी मानवी उड्डाण चाचणी आहे हे दोन्हीही अंतराळवीर अंतराळ प्रवासादरम्यान अंतराळ यानाची उड्डाण क्षमता,यानातील अत्याधुनिक स्वयंचलित यंत्रणा त्यांची कार्यान्वित होण्याची क्षमता Transportation System,Environmental control system आणि पृथ्वीवरून स्थानकात जाऊन पुन्हा परत पृथ्वीवर सुखरूप परतण्याची क्षमता ह्या बाबीचे निरीक्षण नोंदवतील ह्या अंतराळप्रवासा दरम्यान Boeing आणि नासा संस्थेतील ह्या मोहिमेतील प्रमुख त्यांच्या लाईव्ह संपर्कात असतील आणि ह्या स्वयंचलित यंत्रणेवर लक्ष ठेवतील सर्व बाबींची व्यवस्थित पूर्तता झाल्यानंतरच Boeing Starliner च्या भविष्यकालीन अंतराळमोहिमेसाठीच्या वापरासाठी अंतिम मंजुरी देण्यात येईल

Boeing Star Liner अंतराळयान जेव्हा स्थानकाच्या Harmony Module जवळ पोहोचेल तेव्हा यानातील स्वयंचलित यंत्रणा कार्यान्वित होईल आणि स्थानक आणि अंतराळयान ह्यांच्यातील Hatching आणि Docking प्रक्रिया पार पडेल ह्या अंतराळवीरांच्या 25 तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर गुरुवारी सहा जूनला 12.15p.m.ला अंतराळयान स्थानकाजवळ पोहोचेल स्थानकात सध्या राहात असलेल्या नासाच्या अंतराळ मोहीम 71 चे अंतराळवीर त्यांचे स्थानकात स्वागत करतील हे अंतराळवीर एक आठवडा स्थानकात वास्तव्य करतील आणि तेथे सुरु असलेल्या सायंटिफिक प्रयोगात सहभागी होतील

Arizona वाळवंटात नासाच्या आर्टेमिस मोहिमेतील Moon Walk आणि Technology चाचणी संपन्न

 

 नासाचे अंतराळवीर Kate Rubins आणि Andre Douglas San Francisco Volcanic Field North Flagstaff  Arizona येथील वाळवंटातArtemis मोहिमेतील Tool Cart चाचणी दरम्यान -फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था - 31 मे

नासाच्या आर्टेमिस -III मोहिमे अंतर्गत अंतराळवीर चंद्रावर जाणार आहेत चांद्रभूमीवर उतरून तिथल्या भूपृष्ठावरील,वातावरणातील आणि भूगर्भातील संशोधित माहिती आणि नमुने गोळा करणार आहेत सध्या ह्या मोहिमेची जय्यत तयारी सुरु आहे अंतराळवीरांना चंद्रभूमीवर फिरण्यासाठी नासा संस्थेने रोव्हर तयार करण्याची तीन कंपन्यांना परवानगी दिली होती ह्या अंतराळवीरांच्या आर्टीमस चांद्रमोहिमेसाठी नवीन स्पेससूटही तयार करण्यात आला आहे ह्या मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी तयार करण्यात आलेला स्पेससूट,रोव्हर त्यातील सायंटिफिक उपकरणे  आणि अत्याधुनिक यंत्रणा ह्यांच्या परिपूर्णतेची चाचणी एक आठवडाभर घेण्यात आली 

नासाचे अंतराळवीर Kate Rubins आणि Andre Douglas ह्या दोघांनी एकत्रित ह्या चाचणीत सहभाग नोंदवला San Francisco येथील Arizona वाळवंटात हि चाचणी पार पडली ह्या चाचणी दरम्यान ह्या अंतराळवीरांनी आर्टीमस मोहिमेतील भविष्यकालीन अंतराळवीरा सारखाच स्पेससूट परिधान करून Lunar Roving Robot आणि त्यातील यंत्रणेच्या परीपूर्णतेची चाचणी घेतली ह्या वाळवंटी भागातून मार्गक्रमण करताना स्पेस सूट सिस्टीम आणि रोव्हर मधील सर्व सायंटिफिक  प्रयोगासाठी वापरण्यात येणारी Operation  System,हार्डवेअर आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाची कार्यक्षमता चेक केली आणी मातीचे नमुनेही गोळा केले

अंतराळवीर Kate Rubins Arizona वाळवंटातील Moon Walk दरम्यान नमुने गोळा करताना -फोटो -नासा संस्था

Arizona वाळवंटाचा हा भाग चंद्रभूमीशी साधर्म्य असलेला आहे इथे भूकंप प्रवण क्षेत्र आणी craters आहेत त्यामुळे अपोलो मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या ट्रेनिंगसाठी देखील हा भाग वापरण्यात आला होता नासाच्या JPL संस्थेचे प्रमुख ,Flight Controllers ह्या मोहिमेतील.शास्त्रज्ञ,ईंजीनीअर्स आणी Field experts ह्यांच्या ऊपस्थितीत आणी मार्गदर्शनात अंतराळवीरांनी हि चाचणी पुर्ण केली  

भविष्यकालिन आर्टिमस मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या सुरक्षितेसाठी आणी यशस्वीतेसाठी ह्या Moon Walk आणी Technology testची आवश्यकता होती असे नासाच्या J.PL संस्थेच्या Field Test Director Barbara Janoiko म्हणतात भविष्य कालीन आर्टीमस मोहिमेतील अंतराळवीरांच्या  चंद्र भुमीवरील मार्गक्रमणात,संशोधनात काही अडथळे येऊ नयेत त्यांची मोहीम निर्विघ्न पणे पार पडावी म्हणून हि तयारी करण्यात आली आर्टिमस III मोहिमेत चार Simulated Moon Walk आणी सहा Advanced Technology runs चा समावेश होता

प्रत्यक्षात आर्टिमस मोहिमेतील अंतराळवीर जेव्हा चंद्रावर पोहोचतील तेथील भुमीवर ऊतरुन संशोधीत माहिती व नमुने गोळा करतील तेव्हा हि चाचणी ऊपयुक्त ठरेल नासा संस्थेतील ह्या मोहिमेतील शास्त्रज्ञ आणी ईंजीनीअर्स त्यांना पृथ्वीवरून योग्य मार्गदर्शन करु शकतील हे अंतराळवीर चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावरील संशोधनात्मक माहिती गोळा करतील तेथील आव्हानत्मक भौगोलिक परीस्थितीचा,वातावरणाचा आढावा घेतील संशोधित माहिती मिळवतील 

ह्या चाचणी नंतर आता ह्या मोहिमेतील Flight Controller,शास्त्रज्ञ,ईंजीनीअर्स आणी Field experts एकत्रीत जमुन चर्चा करतील आणी ह्या मोहिमेतील यंत्रणेत काही त्रुटी असल्यास दुर करतील

Blue Origin च्या NS-25 मोहीममेतील सहा प्रवाशांनी घेतला अंतराळ पर्यटनाचा अदभुत अनुभव

 Ed Dwight Blue Origin च्या New Shepard अंतराळ यानातून अंतराळ पर्यटन करून पृथ्वीवर परतल्यावर -फोटो -Blue Origin

Blue Origin- 20 मे

Blue Origin च्या NS-25 मोहिमेतील सहा अंतराळ प्रवाशांनी 19 मे ला अंतराळ पर्यटनाचा अदभूत आनंद घेतला हे प्रवासी Blue Origin च्या व्यावसायिक मोहिमे अंतर्गत अंतराळ प्रवासास गेले होते Blue Origin ची हि सातवी यशस्वी अंतराळ पर्यटन मोहीम होती

ह्या मोहिमेत Manson Angel,Sylvain Chiron, Kenneth L.Hess,Carol Schaller, Gopi Thotukura आणी रिटायर्ड Air force Captain Ed Dwight ह्यांचा समावेश होता 

भारतीय वंशाचे Gopi Thotukura मूळचे भारतीय आंध्र प्रदेशातील विजयवाडा येथील आहेत ते  कुशल आणि अनुभवी Pilot आणि Aviator आहेत त्यांना Jet ,Bush,Aerobatic व्यावसायिक विमान उड्डाणाचा अनुभव आहे शिवाय Seaplanes ,Gliders आणि Hot Air Balloons उड्डाणाचाही अनुभव आहे त्यांनी Embry-Riddle Aeronautical University मधून पदवी घेतली असून रस्त्यावर गाडी चालविण्या आधीच त्यांनी आकाशात विमान उड्डाण केले होते 

 

             Blue Origin NS -25 मोहिमेतील अंतराळ पर्यटक -फोटो -Blue Origin

हे सर्व अंतराळप्रवासी Blue Originच्या  New Sheperd अंतराळयानातुन अंतराळ पर्यटनास गेले होते Blue Origin च्या West Texas  मधील ऊड्डाण स्थळावरुन रविवारी New Sheperd अंतराळयान 9.36 वाजता रॉकेटच्या सहाय्याने ह्या अंतराळ प्रवाशांसह अंतराळात झेपावले आणी काही वेळातच अंतराळात पोहोचले यानाने अत्यंत वेगाने अंतराळ आणी पृथ्वीची सिमारेषा भेदली आणी यान पृथ्वीच्या वर 62 मैल अंतरावर (100कि.मी.) पोहोचले 

अंतराळातील झीरो ग्रॅव्हिटित पोहोचताच सर्वांनी आनंदाने जल्लोष केला आणी झीरो ग्रॅव्हिटितील वजनरहित अवस्थेत तरंगण्याचा अदभूत आनंद घेतला त्यांच्या तोंडून Oh! My God ! असे उद्गार बाहेर पडले सर्वांनी एकमेकांना अंतराळयानाच्या खिडकीतून पृथ्वीचे अलौकिक सौंदर्य पहा असे सांगितले

ह्या वेळी अंतराळातून Blue Origin शी लाईव्ह संवाद साधताना Ed Dwight म्हणाले ,"मी साठ वर्षांनी अंतराळात पोहोचलो माझी ईच्छा पुर्ण झालीय ह्यावर माझा विश्वास बसत नाही !"

भारतीय वंशाचे Gopi Thotukura ह्यांनी देखील ऊत्स्फुर्त प्रतिक्रिया व्यक्त करीत," भारताचा झेंडा दाखवत ह्या Blue Origin च्या व्यावसायिक मोहिमेत अंतराळप्रवास करायला मिळाला म्हणून सन्माननीय वाटत आहे मला भारताचा अभिमान वाटतो असे सांगितले !"

हे सर्व प्रवासी काही मिनिटे झीरो ग्रॅव्हिटिचा अदभूत आनंद घेऊन पृथ्वीवर सुखरूप परतले पृथ्वीच्या कक्षेत शिरताच हे सर्वजण पॅराशुटच्या सहाय्याने खाली ऊतरले 

Ed Dwight पृथ्वीवर परतले तेव्हा त्यांना प्रवास कसा झाला असे विचारले तेव्हा ," हा माझ्या आयुष्यातील life changing अदभूत अनुभव होता मी 91 व्या वर्षी अंतराळप्रवास करून आलो मी आनंदी आहे माझी  Black Astronaut म्हणून निवड झाली होती मी आवश्यक ट्रेनिंगही पुर्ण केले होते पण ऐनवेळी वर्णभेदामुळे मला अंतराळ प्रवासाची परवानगी मिळाली नाही माझ्यात पात्रता असुनही मला जाता आले नव्हते म्हणून मी निराश झालो होतो पण अखेर Blue Origin मुळे माझी ईच्छा पुर्ण झाल्याचे सांगितले 

ह्या मोहिमेनंतर Ed Dwight ह्यांची 91 व्या वर्षी अंतराळ प्रवास करणारे सर्वात Oldest Astronaut म्हणून विक्रमी नोंद करण्यात आली असून Gopi Thotkura ह्यांची Blue Origin मधून अंतराळप्रवास करणारे पहिले भारतीय पर्यटक अंतराळवीर आणी व्यावसायिक अंतराळप्रवास करणारे दुसरे अंतराळवीर म्हणून नोंद झाली आहे ह्या आधी रॉकेश शर्मा पहिल्यांंदा अंतराळात गेले होते 

ह्या सर्व अंतराळ प्रवाशांना आता अंतराळवीर झाल्याचा NS -25 Mission Patch देण्यात आला आणि अंतराळवीर म्हणून मान्यता देण्यात आली