यवतमाळात ढगाळ वातावरणातही दिसले सूर्यग्रहण क्षणभर सूर्य चंद्रकोरीसारखा भासला

      यवतमाळात ग्रहणकाळात चंद्रकोरीसारखा भासणारा ग्रहणग्रस्त सूर्य -फोटो -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)

यवतमाळ -26 डिसेंबर
गुरुवारी देशभरात आणि परदेशातही काही ठिकाणी ह्या वर्षीचे अखेरचे सूर्यग्रहण दिसले ह्या वर्षीच्या सूर्य ग्रहणाला विशेष महत्व असल्याचे जाणकारांचे मत होते 1723 साली झालेल्या सूर्यग्रहणाच्या वेळेस ग्रहांची जी स्थिती होती ती 296 वर्षानंतर पुन्हा एकदा आकाशात ह्या वेळेस पाहायला मिळाली तर काहींच्या मते 58 वर्षानंतर अशी ग्रहांची स्थिती आकाशात निर्माण झाली त्या मुळे खगोल शास्त्रज्ञ,अभ्यासक,परदेशी आणि आपल्या देशातील हौशी नागरिक हे ग्रहण पाहण्यासाठी उत्सुक होते ह्या वेळेसचे सूर्य ग्रहण जरी मोठे असले तरी देशातील सर्वच भागातून ते पूर्ण दिसणार नव्हते फक्त केरळ,तामिळनाडूत ते पूर्ण कंकणाकृती दिसणार होते महाराष्ट्र विदर्भ आणि इतर ठिकाणी खंडग्रास सूर्यग्रहण दिसणार होते
सध्याचे युग वैज्ञानिक जागृतीचे असल्यामुळे ग्रहण पाहण्यासाठी खगोल शास्त्रज्ञांसोबतच हौशी खगोल प्रेमी नागरिकांनी जय्यत तयारी केली असतानाच पावसाने अवकाळी हजेरी लावल्याने सगळ्यांचा हिरमोड झाला पुण्यात ग्रहणकाळात काही खाऊ नये हा गैरसमज दूर करण्यासाठी अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने ग्रहण पाहण्यासाठी मोकळ्या मैदानात जमलेल्या लोकांच्या चहा आणि पाण्याची सोय करून अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा प्रयत्न केला बेंगलोर मध्येही काही विद्यार्थ्यांनी ग्रहणकाळात ब्रेकफास्ट करून अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा प्रयत्न केला
यवतमाळातही सकाळी अचानक अवकाळी पावसाला सुरवात झाली पाऊस थोडा वेळ बरसून बंद झाला तरीही ढगाळ वातावरणात सूर्य दिसेनासा झाल्याने ग्रहण दिसेल कि नाही अशी आशंका होती पण अशा ढगाळ वातावरणातही सूर्य उगवला सकाळी आठ साडेआठला ग्रहण सुरु झाले आणि साडेनऊ नंतर वातावरण ढगाळ असूनही मधून अधून ढगांच्या आढ ग्रहणग्रस्थ सूर्यदर्शन होऊ लागले

ग्रहण काळातील सूर्याच्या ह्या विलोभनीय क्षणाचा हा व्हिडिओ -व्हिडीओ -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)
अर्धा पाऊणतास ढगाआढून दिसणारा  ग्रहणग्रस्थ सूर्य क्षणभर चंद्रकोरीच्या आकाराचा भासत होता सूर्य आणि पृथ्वी मध्ये आलेल्या चंद्राने सूर्यावर पाडलेल्या सावलीमुळे हा चंद्र कि सूर्य असा संभ्रम निर्माण होत होता अकरा नंतर ग्रहण सुटायला सुरवात झाल्याने काळवंडलेला सूर्य प्रकाशमान व्हायला सुरवात झाली

           ग्रहणग्रस्त सूर्य कि चंद्र असा संभ्रम निर्माण करणारे दृष्य -फोटो -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)
महाराष्ट्रात खंडग्रास सूर्यग्रहण असल्यामुळे पूर्ण खग्रास सूर्यग्रहण दिसले नाही पण केरळ तामिळनाडूत मात्र खग्रास कंकणाकृती सूर्यग्रहण दिसले चंद्र ग्रहण काळात पृथ्वीपासून दूर असल्यामुळे त्याची प्रतिमा आपल्याला लहान आकाराची दिसते आणि चंद्र सूर्याला पूर्णपणे झाकू न शकल्याने सूर्याची धगधगती प्रकाशमान प्रभावळ तशीच राहते त्या मुळे आपल्याला तो भाग चमकदार कंकणाकृती किंवा अंगठीसारखा भासतो  दुबईतही कंकणाकृती सूर्यग्रहण दिसले
ह्या वर्षी सतत मधून अधून अवकाळी पाऊस पडत असल्यामुळे बऱ्याच ठिकाणी सूर्य ग्रहण दिसले नाही पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनाही दिल्लीतील सूर्यग्रहण पहाता आले नाही त्या मुळे त्यांनी हे सूर्यग्रहण लाईव्ह टेलिकास्ट वर पाहिले आणि ते पाहतानाचा फोटो ट्विटरवर शेअर केला

अंतराळवीरांनी दिल्या स्थानकातून पृथ्वीवासीयांना नाताळच्या शुभेच्छा

अंतराळवीर अंतराळस्थानकातून संवाद साधताना नाताळ साजरा करण्याच्या तयारीचे सामान दाखवताना -फोटो -नासा संस्था
नासा संस्था -23 डिसेंबर
24 डिसेंबरला सर्व देशात नाताळचा सण उत्साहात साजरा झाला ह्या सणासाठी सुट्टीत सारेजण आपआपल्या गावी येतात आणि कुटुंबियांसोबत क्रिसमस साजरा करतात पण पृथ्वीपासून दूर अंतराळातील फिरत्या अंतराळ स्थानकातील  झिरो ग्रॅविटीत राहणाऱ्या अंतराळवीरांना असे करता येत नाही पण तरीही वेळोवेळी त्यांच्या संशोधनाच्या कामातून सुट्टी घेत अंतराळवीर स्थानकातील झिरो ग्रॅविटीत तिथे असलेल्या सामानाचा आणि पदार्थांचा उपयोग करून सण साजरा करतात
नासाच्या अंतराळ मोहीम 61च्या अंतराळवीरांनी क्रिसमस आधी नासा संस्थेमार्फत पृथ्वीवासीयांशी लाईव्ह संवाद साधत स्थानकात यंदाचा क्रिसमस उत्साहात साजरा करणार असल्याचे सांगीतले आणि सगळ्यांना क्रिसमसच्या शुभेच्छाही दिल्या
नासाच्या अंतराळमोहीम 61चे सहा अंतराळवीर सध्या अंतराळस्थानकात राहात आहेत आणि विविध विषयांवर सायंटिफिक संशोधन करत करत आहेत नासाच्या मोहीम 61 चे अंतराळवीर Luca Parmintano,Christina Koch,Andrew Morgan आणि Jessica Meir ह्यांनी लाईव्ह संवाद साधत सगळ्यांना नाताळच्या शुभेच्छा दिल्या आणि नाताळच्या त्यांच्या आठवणी शेअर केल्या
Christina Koch ने सांगितल, तिला हा सण आवडतो ह्या निमित्याने रोजच्या व्यस्त दिनचर्येतून मोकळा वेळ काढून सगळे कुटुंबीय आणि मित्र एकत्रित निवांतपणे एकमेकांशी संवाद साधतात आणि पार्टीचा आनंद घेत ह्या सणाचा आनंद लुटतात त्या मुळे अशा सणांच्या मानवी जीवनातील महत्वाची जाणीव होते
Andrew Morgan ह्यांनी सांगितल ,मी ह्या वर्षी माझ्या कुटुंबियांपासून दूर असल्याने त्यांची उणीव  निश्चितच जाणवतेय माझे कुटुंबीय एकत्रित येऊन हा सण उत्साहात साजरा करतीलच मी पण तिथल्यासारखाच माझ्या ह्या नव्या परिवारासोबत नाताळ साजरा करणार आहे घरी आम्ही घराला रोषणाई करतो दिव्यांनी मेणबत्यांनी सजवतो पण इथे मेणबत्ती लावता येत नाही आम्ही इथे मंद प्रकाशात Christmas Movies पहाणार आहोत
आणि नाताळचे स्वागत करणार आहोत
Luca Parmintano ह्यांनीही त्यांची आठवण सांगितली हा सण कुटुंबियांसोबत साजरा होत असला तरीही मी त्यांच्या पासून दूर आहे विशेष म्हणजे ह्या वर्षी ह्या स्पेशल फॅमिली सोबत हा सण साजरा करणार असल्याने मी आनंदित आहे उत्साहित आहे जगात असे कितीतरी जण आहेत जे कामानिमित्य नोकरी निमित्य आपल्या कुटुंबियांपासून दूर आहेत देशाच्या सुरक्षितते साठी धोकादायक स्थितीत आपले कर्तव्य बजावत आहेत आपल्याला त्यांची सतत जाणीव ठेवायला हवी त्या साऱ्यांना माझ्यातर्फे "नाताळच्या शुभेच्छा ! " मी सदैव त्यांचा ऋणी राहीन आणि त्यांच्यासाठी प्रार्थना करेन
Jessica Meir नेही नाताळच्या आठवणी सांगितल्या ती म्हणाली,मी लहान असताना दोन सण साजरे करायचे
Christmas आणि Hanukkah
तुम्हा सर्वांना"नाताळच्या हार्दिक शुभेच्छा! आणी तुम्हाला,तुमच्या कुटुंबियांना आनंद आणि सुख मिळो हि सदिच्छा "!
आम्ही सर्वजण उत्साहात नाताळ साजरा करणार आहोत आम्हाला पृथ्वीवरून stockings,Santa hatsआणि सोबत hot apple cider,hot coco, smoked salmon आणि fruit cake हे पदार्थ आले आहेत आम्ही त्याचा उपयोग सजावटीसाठी करणार आहोत लाल रंगांच्या पायमोज्यांनी सजावट करणार आहोत पायमोज्यात हे पदार्थ भरणार आहोत आणि सर्वजण मिळून पार्टी करणार आहोत
सगळ्यांनीच शेवटी पृथ्वीवासीयांना त्यांच्या कुटुंबियांना आणि मित्रांना पुन्हा नाताळच्या शुभेच्छा दिल्या

नासाच्या पार्कर सौर यानाने पाठवली महत्वपूर्ण माहिती तीन परिक्रमा पूर्ण

                           पार्कर सोलर सौर यान सूर्याच्या कक्षेत शिरताना -फोटो- नासा

नासा संस्था - 10 डिसेंबर
नासाने ऑगस्ट 20018 मध्ये सूर्यावर पाठवलेले पार्कर सोलर प्रोब हे सौरयान नोव्हेंबरमध्ये सूर्याच्या कक्षेत शिरून यशस्वीपणे कार्यरत झाले होते ह्या सौरयानाने सूर्याच्या दिशेने अंतराळ प्रवासादरम्यानच कार्यरत होऊन वाटेतच महत्वपूर्ण माहिती पाठवली होती सूर्याच्या जवळ पोहोचताच यानावर बसवलेल्या अत्याधुनिक कॅमेऱ्याच्या साहाय्याने आकाशातील सौरयाना भोवतीच्या वातावरणातील प्रकाशकणांचे फोटो पार्करने टिपले होते व त्वरित पृथ्वीवर पाठवले होते ह्या फोटोत सौरमंडळाजवळील तेजपुंज तारकासमूह,गुरु ग्रह आणि milky आकाशगंगेचा प्रकाशमान पट्टा सौर यानाने टिपला होता
आता पार्कर सौरयान सूर्याच्या जवळ पोहोचून गेल्या वर्षभरापासून अविरत यशस्वीपणे कार्य करत आहे पार्कर सोलर प्रोब सूर्याच्या कक्षेत शिरून सूर्याबद्दलची माहिती मिळवण्यासाठी सूर्याभोवती चोवीस फेऱ्या मारणार आहे आणि नुकतीच ह्या यानाने तिसरी फेरी पूर्ण केली असून सूर्याबद्दलची महत्वपूर्ण माहिती गोळा करून पृथ्वीवर पाठवली आहे पार्कर सोलर यान सूर्याच्या भूपृष्ठभागावरील माहिती सोबतच तेथील प्रचंड उष्णतेचे आणि सूर्याच्या भोवतीच्या तळपणाऱ्या अत्यंत तेजस्वी प्रभावळीचे गूढ उकलण्याचा प्रयत्न करणार आहे सूर्याच्या भूपृष्ठापेक्षा त्याच्या बाहेरील भागात इतकी प्रचंड उष्णता का आहे? सूर्यावरील उष्ण सौरवादळ आणी त्या मुळे तिथे अविरत उठणारे आगीचे लोट त्यातील विध्युत भारित कण,वायू ह्या बाबतीतला महत्वपूर्ण माहितीपूर्ण डाटा पार्करने गोळा करून पृथ्वीवर पाठवला आहे आणि शास्त्रज्ञानी त्यावर सखोल संशोधन करून माहिती प्रसारित केली आहे
           
पार्कर सोलर सौरयानाच्या W.I.S.P.R ह्या अत्याधुनिक उपकरणाच्या telescopeने टिपलेला फोटो -फोटो -नासा संस्था
सूर्याच्या पृष्ठभागापेक्षा त्याच्या बाहेरील प्रभामंडळात शेकडोपट जास्त उष्णता आहे सूर्याच्या बाहेरील भागातील वातावरणात सतत उष्णतेच्या ज्वाळा फेकल्या जातात त्यातुन सतत ionized गॅस बाहेर पडतात त्या सोबतच तिथे प्रचंड उष्ण वारे वाहतात,वादळे होतात त्यात धूलिकण,वायूंचा समावेश होतो सूर्या भोवतीच्या मॅग्नेटिक फिल्ड मूळे हे धुलीकण आणि वायू सूर्याकडे ओढले जातात आणि अत्यंत वेगाने अविरतपणे विशिष्ट दिशेने हा पेटता  धुरळा आणि त्यातील कण गोलाकार फिरत राहतात त्या मुळेच सूर्या बाहेरील आवरण (plasma ) आपल्याला सतत प्रकाशमान दिसते आणि सगळीकडून तो भाग एकसारखा दिसतो ह्या उष्णतेच्या ज्वाळा आणि त्यातून निघणाऱ्या लहरी सागर किंवा नदीच्या लाटेप्रमाणे  दिसतात त्यातील कित्येक कण सतत उडत असतात आगीच्या ठिणग्या दूरवर उडतात आणि पृथ्वीपर्यंत पोहोचेपर्यंत काही नष्ठ होतात त्या मुळे प्रकाशकिरणे आपल्याला एका सरळ रेषेत दिसतात अशी माहिती पार्कर सौरयानाने पाठवलेल्या डाटा वरून शास्त्रज्ञांनी संशोधित केली आहे
हि माहिती पृथ्वीवरून मिळवणे अशक्य होते त्या साठी सूर्याच्या जवळ जाणे आवश्यक होते सध्या पार्कर यान सूर्यापासून 15 मिलियन मैल लांब आहे आजवर एकही यान सूर्याच्या इतक्या जवळ पोहोचले नव्हते भविष्यात पार्कर सूर्याच्या आणखी जवळ जाईल आणि आणखी वेगाने फेऱ्या मारून सूर्याबद्दलची आपल्याला अज्ञात
असलेली अत्याधुनिक माहिती मिळवेल
पार्कर यानावर चार अत्याधुनिक उपकरणे बसविलेली असून ती व्यवस्थित कार्य करत आहेत सध्या पार्कर सोलर यान सूर्याच्या प्रचंड उष्णतेच्या कक्षेत फिरत आहे सूर्याच्या इतक्या जवळ गेल्यानंतर कोणतेही यान जळून खाक झाले असते पण पार्कर सोलर यानाला बसविलेली Thermal Protection systemह्या यानाचे सूर्याच्या उष्णतेपासून संरक्षण करेल नासाच्या वॉशिंग्टन येथील नासाच्या मुख्यालयातील Associate  Administrator Thomas Zurbuchen म्हणतात,
"पार्कर सौर यानाने पाठवलेली हि माहिती नवीन आणि आम्हाला आश्चर्यचकित करणारी आहे हि माहिती आजवर मानवाला माहिती नव्हती  साठ वर्षानंतर अथक परिश्रम आणि शास्त्रज्ञांच्या चिकाटीमुळे आम्हाला हे यश प्राप्त झाले आहे " अशी अनेक अभूतपूर्व आश्चर्यकारक आजवर मानवाला अज्ञात असलेली माहिती पार्कर सोलर यान सूर्याच्या जवळ जाऊन गोळा करेल त्या मुळे सूर्य सूर्याभोवतीचे फिरणारे ग्रह आणि सूर्याची प्रखर उष्णता पृथ्वीवरील वातावरणावर देखील कशी परिणाम करते ह्याची अद्ययावत माहिती जेव्हा पार्कर सूर्याच्या आणखी जवळ जाईल आणि सूर्यावरील घडामोडींचे सखोल निरीक्षण नोंदवून पृथ्वीवर पाठवेल तेव्हा आपल्याला प्राप्त होईल अशी आशा शास्त्रज्ञ व्यक्त करत आहेत

स्थानकातील अंतराळवीरांनी दिल्या Thanks Giving Day च्या शुभेच्छा

               अंतराळवीर स्थानकातुन Thanks Giving Day च्या शुभेच्छा देताना फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -28 Nov .
अमेरिका व युरोप मध्ये दरवर्षी 28 नोव्हेंबरला Thanks Giving Day साजरा केल्या जातो वर्षभरात ज्यांनी,ज्यांनी  प्रत्यक्ष व अप्रत्यक्ष मदत केली त्यांच्या कष्ठाची,प्रेमाची जाणीव ठेवून त्यांच्या प्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी हा  दिवस साजरा केल्या जातो
ह्या दिवशी विशेष feast चे आयोजन करण्यात येते कुटुंबातील सर्वजण,आप्तस्वकीय आणि मित्रपरिवारांना आमंत्रित करून एकत्रित पार्टी केल्या जाते ह्या पार्टीत गोड आणि स्वादिष्ट पदार्थासोबतच ह्या पार्टीचे वैशिष्ठ असलेल्या टर्की पक्षाच्या वेगवेगळ्या पदार्थांचा आस्वाद घेतला जातो
अमेरिकेपासून हजारो मैल पृथ्वीपासून दूर अंतराळातील अंतराळस्थानकात राहात असलेल्या अंतराळवीरांना मात्र ह्या पार्टीत सहभागी होता येत नाही पण हे अंतराळवीर Thanks Giving Day अंतराळस्थानकात साजरा करतात ह्या वर्षीही त्यांनी अंतराळ स्थानकातून पृथ्वीवर संवाद साधून पृथ्वीवासीयांना Thanks Giving Day च्या शुभेच्छा दिल्या
अंतराळ स्थानकातून सध्या तिथे राहात असलेल्या Jessica Meir,Christina Koch आणि Andrew Morgan ह्यांनी स्थानकातून संवाद साधला तीनही अंतराळवीर म्हणतात ह्या वर्षी Thanks Giving Day त्यांच्या साठी विशेष आहे आहे कारण हे अंतराळवीर पृथ्वी पासून दूर अंतराळात झिरो ग्रॅविटीत रहात आहेत त्या मुळे हा दिवस ते वैश्विक परिवारासोबत साजरा करत आहेत त्यांच्याशी प्रेमाचे संबंध वृद्धिगत करण्याची अमूल्य सुवर्णसंधी त्यांना मिळाली आहे त्यांच्या साठी हा दिवस Thanks Giving नसून Friends Giving Day आहे
नुकत्याच स्थानकात आलेल्या कार्गो शिप मधून त्यांना ह्या पार्टी साठी विशेष पदार्थ पाठवण्यात आले आहेत त्यात पार्टीचे वैशिष्ट असलेल्या टर्कीचे Turkey in Pouch,Jellied Cranberry Sauce ,Green beans,Potato,Smoked Turkeyवै अनेक पदार्थांचे पाउच आहेत ह्या तिघांनी स्थानकातून ते सर्वांना दाखवले
Jessica म्हणाली माझी फॅमिली मूळची अमेरिकेच्या बाहेरची पण नंतर अमेरिकेत स्थायिक झाली आम्ही सारी भावंड  हा दिवस दरवर्षी साजरा करतो पण जेव्हा आमच्या  पहिल्या पिढीने हा दिवस साजरा केला तेव्हा ते अमेरिकेत नवीन होते त्यांना ह्या दिवसा बद्दल विशेष माहिती नव्हती आणी वेळही खूप कमी होता तरीही तो उत्साहात साजरा केल्या गेला तेव्हा पासून तो आजतागायत सुरु आहे  मी ह्या वर्षी स्थानकात हा दिवस साजरा करतेय  माझ्या कुटुंबातील सर्वांना Smoked Turkey खूप आवडते मलाही आवडते आम्ही टर्की मध्ये ड्रेसींग Stuff करणार आहोत म्हणजे ते घरच्यासारखे टेस्टी होईल आमच्या कडे Macaroni आणि चीझ आहे त्यात थोडे पाणी घालून चीझी मॅक्रोनी तयार होईल शिवाय cornbread dressing ही आहे ह्याचा उपयोग टेस्टी टर्की साठी होईल आमच्या साठी काही गोड पदार्थही पृथ्वीवरून आलेत आम्ही Cookies Candied Yam, Cranberry आणि Apple Dessert चा वापर करून Pumpkin Pie बनवणार आहोत ते कस जमत ते तुम्हाला आम्ही नक्की सांगू
Christina Koch जवळपास वर्षभरापासून स्थानकात राहतेय रशियात हा दिवस साजरा होत नसला तरीही स्थानकातील रशियन अंतराळवीर Aleksander Skvortsov ,Oleg Skripochkaआणि इटालियन अंतराळवीर Luca Permintano हे देखील Thanks Giving Day च्या पार्टीत सहभागी होतील
शेवटी ह्या तिघा अंतराळवीरांनी सर्वांना 
                    "Happy Thanks Giving Day" अशा शुभेच्छा दिल्या

आता चंद्र आणि मंगळावरही पिकवता येणार भाजी आणि धान्य शास्त्रज्ञांचे नवे संशोधन

       चंद्र आणि मंगळावरील वातावरणासारखे कृत्रिम वातावरण व माती तयार करून शास्त्रज्ञांनी  लॅब मध्ये    पिकवलेल्या भाज्या आणि धान्य

नासा संस्था -(J.P.L)
अंतराळ स्थानकातील अंतराळ विरांना ताजी भाजी खाता यावी म्हणून स्थानकात राबविण्यात आलेला व्हेजी प्रोजेक्ट यशस्वी झालाय अंतराळवीरांनी नुकतीच स्थानकातील झिरो ग्रव्हिटीतील फिरत्या प्रयोग शाळेतील व्हेजी चेंबर मधील Mizzuna Mustard green भाजीचा आस्वाद घेतला तर ईकडे पृथ्वीवर शास्त्रज्ञांनी लॅबमध्ये मंगळ व चंद्रा सारखी कृत्रिम वातावरण व मातीची निर्मिती करून त्यात दहा प्रकारच्या भाज्या व धान्याची रोपे लावली
Netherlands येथील University &Research सेंटर मधील शास्त्रज्ञांनी मंगळ आणि चंद्रावरील पृष्ठभागावरील जमिनीसारखी माती तयार केली दोन्ही ग्रहावर ह्या आधी गेलेल्या अंतराळयानाने गोळा केलेल्या माहितीचा आणि नमुन्यांचा त्यांनी ह्या संशोधनासाठी उपयोग केला त्यांनी ह्या साठी नैसर्गिक कारणाने झीज व धूप झालेल्या खडकांचा चुरा झालेली खडबडीत माती घेतली त्या मध्ये मंगळावर आढळलेल्या इतर मिनरल्स आणि घटकांचा समावेश करून उपजाऊ माती तयार केली त्या मध्ये अंतराळवीरांचे ऑरगॅनिक मटेरियल मिसळुन कंपोस्ट खत तयार केले लॅब मध्ये तयार केलेल्या मंगळ आणि चंद्रासारख्या वातावरण निर्मित कृत्रिम बागेत ह्या मातीचे मिश्रण वापरून त्यांनी दहा प्रकारच्या भाज्या आणि धान्याची लागवड केली आणि विशेष म्हणजे काही दिवसातच त्यांच्या प्रयत्नांना यशही मिळाले
शास्त्रज्ञांनी लावलेल्या कृत्रिम बागेत Rocket lettuces,Tomato ,Radish ,Rye,Quinoa,,Chives ,Pea आणि Leek ह्या भाज्या आणि धान्य उगवले पण पालकाची भाजी मात्र चांगली ऊगवली नाही ह्या ताज्या टवटवीत हलीम टोमॅटो,मुळा,मोहरी,वटाणे ह्या भाज्या आणि धान्य पाहून शास्त्रज्ञ आनंदित झाले आहेत ह्या संशोधनाचे प्रमुख शास्त्रज्ञ Wieger Wamelink म्हणतात," कि,ह्या कृत्रिम मंगळावरील मातीसारख्या खडबडीत मातीत जेव्हा लाल रंगांचे टोमॅटो उगवले तेव्हा आम्ही आनंदित तर झालो आहोतच पण आता आमचा उत्साह वाढला आहे"!
आता पुन्हा आम्ही जास्ती भाज्यांच्या बिया आणि धान्यांची लागवड करणार आहोत आगामी मंगळ,चंद्र आणि परग्रहावरील नियोजित दूरवरच्या अंतराळ मोहीमांतील अंतराळवीरांना ह्या संशोधनाचा निश्चितच उपयोग होईल सध्या स्थानकात राहात असलेल्या अंतराळवीरांना ताजी भाजी,फळे आणि अन्न पिकवता व खाता येत नाही त्यांना पृथ्वीवरील प्रोसेस केलेल्या प्रीझर्व अन्नावर अवलंबून राहावे लागते पण भविष्यात त्यांना लागणारे अन्न ,भाजीपाला आणि फळे पिकवता व खाता येतील शिवाय भविष्यात मंगळ,चंद्र व परग्रहावर मानवी वस्त्या वसल्या तर तिथे आता अशी शेती करून त्यांना लागणारे अन्नधान्य व भाजीपाला पिकवता येईल अशी आशा शास्त्रज्ञ व्यक्त करत आहेत
शिवाय चंद्रावरील मातीपेक्षा मंगळावरील माती जास्त ऊपजाऊ असल्याचा निष्कर्ष शास्त्रज्ञांनी काढला आहे त्यामुळे भविष्यात मंगळावर शेती करता येईल अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली आहे  

अपोलो 17 चांद्र मोहिमेतील मातीच्या नमुन्यांचे 47 वर्ष्यांनी होणार संशोधन

नासाच्या अपोलो 17 अंतराळ मोहिमेचे अंतराळवीर Gene Cernan चांद्रभूमीवरील माती गोळा करताना
 फोटो -नासा संस्था
 नासा संस्था -15nov.
अनादी काळा पासून शास्त्रज्ञ अंतराळातील आपल्या सौरमालेतील व सौरमालेबाहेरील ग्रह व तेथील वातावरण आणि सजीव सृष्टीचे अस्तित्व शोधत आहेत आणि त्याला यशही मिळत आहे आता तर अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणी ऊपकरणाचा वापर करून शास्त्रज्ञांनी आपल्या सौरमाले बाहेरील पृथ्वीसारखे वातावरण असलेल्या ग्रहांचाही शोध लावलाय शिवाय आपल्या सौरमाले सारख्या अनेक सौरमाला ह्या ब्रम्हांडात अस्तित्वात असल्याची शक्यता वर्तवली आहे आपल्या भारत देशाने पण यशस्वी मंगळ मोहिमेनंतर चंद्रावरही नुकतेच चांद्रयान पाठवले होते  विक्रम Lander चंद्रावर पोहचुन भरकटले तरीही 0rbiter मात्र यशस्वी पणे चंद्राभोवती फिरून अत्याधुनिक माहिती व फोटो पृथ्वीवर पाठवत आहे
अमेरीकाही पुन्हा चांद्रमोहिम राबवणार असुन ह्या वेळेस तीन अंतराळवीरांमध्ये एका महिला अंतराळ विरांगनेचाही समावेश असणार आहे  सध्या ह्या अंतराळ मोहिमेची  जोरदार तयारी सुरु आहे त्यासाठी वेगळा तिथल्या वातावरणात वापरण्यायोग्य स्पेस सुटही तयार करण्यात आला आहे ह्याच आगामी 2024 च्या आर्टिमस चांद्रमोहिमेसाठी आता शास्त्रज्ञ अपोलो मोहिमेतील मातीचे samples संशीधीत करणार आहेत
  अपोलो 17 ह्या अमेरिकेच्या अंतराळ मोहिमेत 1972 साली डिसेंबरमध्ये नासाचे तीन अंतराळवीर  युजीन सरनन,ह्यरीसन स्मिथ आणी रोनाल्ड इवंस चंद्रावर पोहोचले होते त्या पैकी सरनन आणी स्मिथ यांनी यानातुन ऊतरून चांद्रभुमीवर पाऊल ठेवले आणी तिथली माती आणी दगडाचे नमुने गोळा करुन प्रुथ्वीवर संशोधनासाठी आणले होते त्यांनी  386 gm माती ट्युबमध्ये भरून प्रुथ्वीवर आणली होती आणी नासा संस्थेतील लॅब मध्ये ती आजवर सुरक्षित ठेवण्यात आली होती


     अंतराळवीरांनी 47 वर्षांपूर्वी चंद्राच्या भूमीवरील गोळा केलल्या ट्यूब मधील मातीचे सॅम्पल्स
 फोटो -नासा संस्था 
आता चार नोव्हेंबरला त्यातील दोन ट्युब ऊघडण्यात आल्या Washington येथील नासाचे प्रमुख शास्त्रज्ञ Dr. Sarah Noble म्हणतात की,सध्या काही ट्युब संशोधनासाठी ऊघडण्यात येतील तर काही तशाच ठेवण्यात येतील ह्या आधी आजच्या ईतके प्रगत तत्रंज्ञान विकसित झाले नव्हते त्यामुळे त्या ऊघडल्या गेल्या नव्हत्या आणी त्याचे संशोधन करण्याचा विचारही केला नव्हता अजूनही  भविष्यात नवीन प्रगत अत्याधुनिक तंत्रज्ञान विकसित होईल तेव्हा ऊरलेल्या samples चे सखोल संशोधन करता येईल आणि नवी उपयुक्त माहिती मिळेल ह्या संशोधनाचा ऊपयोग आगामी आर्टिमस चांद्रमोहिमेतील अंतराळ विरांना होईल
अंतराळवीरांनी  चंद्रावरील Lara crater ह्या भागातील माती दोन फुट लांब tube मध्ये pack करून आणली होती  Tube मध्ये ड्राय नायट्रोजनचा वापर करून ह्या मातीच्या नमुन्यांचे खराब होण्यापासून संरक्षण करण्यात आले होते  मुळेच 47 वर्षांनंतरही हि माती सुरक्षित राहिली आता त्यातील 73001आणी 73002 ह्या दोन tubes ऊघडण्याचा निर्णय घेण्यात आला आणि आधी पाच नोव्हेंबरला 73002 हि tube उघडण्यात आली दुसरी tube जानेवारी महिन्यात उघडली जाईल हि tube उघडण्याआधी त्याचा X ray घेतला गेला आणि शास्त्रज्ञांनी ह्या मातीच्या नमुन्याची High resolution3 D  इमेज मिळवण्यासाठी Tomography (X.C.T) चा उपयोग केला

स्थानकात उगवलेल्या Mizzuna Mustard Green भाजीची अंतराळवीर Andrew आणि Jessica ह्यांनी केली तोडणी

अंतराळवीर Andrew Morgan व्हेजी चेम्बर मधील भाजीच्या रोपाला पाणी घालताना -फोटो- नासा संस्था

नासा संस्था -30 आक्टोबर
नासाच्या अंतराळमोहीम 61चे अंतराळवीर Andrew Morgan आणि Jessica Meir ह्यांनी नुकतीच स्थानकातील व्हेजी चेंबर मध्ये वाढवलेल्या Mizzuna Mustard Green ह्या भाजीची कापणी केल

              Jessica Meir अंतराळस्थानकातील व्हेजी चेम्बरमधील Mizzuna Mustard Green हि भाजी तोडताना
 फोटो- नासा संस्था
अंतराळ मोहीम 61च्या अंतराळवीरांनी Veg-04B ह्या प्रोजेक्ट अंतर्गत स्थानकातील व्हेजी चेंबर मध्ये पृथ्वीवरून स्थानकात आलेल्या भाजी,धान्य व फुलांच्या रोपांची लागवड केली होती अंतराळवीर त्यांच्या संशोधनाच्या कामातून मिळालेल्या फावल्या वेळात ह्या रोपांची देखभाल करतात त्यांना पाणी,खत घालणे वाढलेल्या रोपांचे कटिंग करणे ह्या सारखी कामे करतातच शिवाय ह्या रोपांना पृथ्वीवरील वातावरणासारखे हवामान आणि प्रकाशव्यवस्था मिळावी म्हणून तापमान मेंटेनन्स मध्ये आवश्यक बदल करतात आणि रोपांची सुकू नये म्हणून विशेष काळजी घेतात

नासाची महिला अंतराळवीर Jessica Meir व्हेजी चेंबर मधील भाजीच्या रोपाला पाणी घालताना -फोटो- नासा संस्था  
 त्यांच्या ह्या प्रयत्नांना यशही मिळते बऱ्याच वर्षांपासून स्थानकात हा व्हेजी प्रोजेक्ट राबवण्यात येतोय अंतराळवीरांना पृथ्वीवरच्या सारखी ताज़ी फळ,भाजी आणि धान्य अंतराळस्थानकात मिळत नाही तिथल्या झिरो ग्रॅविटीत त्यांना पृथ्वीवरून आलेल्या प्रिझर्व्ह व प्रोसेस केलेल्या अन्न व भाजीवर अवलंबून राहावे लागते त्यांना स्थानकातच उगवलेली ताजी भाजी व अन्न पिकवून खाता यावे म्हणून हा प्रोजेक्ट राबविल्या जातोय ह्या आधीही स्थानकात फुले भाजी ,कोबी व गहूची लागवड केल्या गेली आणि अंतराळवीरांनी त्यांची योग्य देखभाल करून त्यांचा आस्वादही घेतला आहे
ह्या व्हेजी चेंबर मध्ये पृथ्वीसारखे वातावरण,प्रकाश आणि अंधार निर्माण व्हावा म्हणून रंगीत लाईट्स आणि तापमान निर्माण करण्यासाठी विशेष व्यवस्था केली आहे तेथे तयार करण्यात आलेल्या उशी वाफ्यात वेगवेगळी रोपे लावली जातात पृथ्वीवरील वातावरणात वाढणारी रोपे आणि स्थानकातल्या झिरो ग्रॅव्हीटीत वाढणारी रोपे ह्यांच्यातील बदलांचे निरीक्षण नोंदवून ह्यावर सखोल संशोधन करण्यात येत आहे
नुकतीच स्थानकात उगवलेली Mizzuna Mustard ह्या जातीची हिरवी ताजी भाजी अंतराळवीर Andrew Morgan आणि Jessica Meir  ह्यांनी तोडली त्यातील थोडी भाजी पृथ्वीवरील संशोधनासाठी नमुन्याखातर ठेवली आणि उरलेल्या ताज्या हिरव्या भाजीचा ह्या अंतराळवीरांनी त्यांच्या जेवणात आस्वाद घेतला ह्या भाजीचा उपयोग सलाद सारखा केल्या जातो ह्या दोघांनीही ह्या भाजीची विशेष देखभाल केली होती
ह्या व्हेजी प्रोजेक्टचा उपयोग भविष्यातील दूरवरच्या अंतराळ मोहीमांतील अंतराळवीरांना होईल त्यांना स्थानकात अन्न व भाजी उगवण्यासाठी आणि स्वत: पिकवलेले ताजे अन्न खाण्यासाठी होईल

Christina Koch आणि Jessica Meir ह्यांचा पहिला ऐतिहासिक Women Astronaut स्पेसवॉक संपन्न

     Christina Koch Jessica Meir पहिला महिला Astronauts Space Walk  करताना -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -19 Oct.
नासाच्या अंतराळमोहीम 61 ची फ्लाईट इंजिनीअर Christina Koch आणि Jessica Meir ह्या दोन महिला Astronautsनी मिळून अंतराळ स्थानकाच्या तांत्रिक दुरुस्तीसाठी अंतराळातील पहिला ओन्ली महिला ऐतिहासिक स्पेसवॉक यशस्वी केला आहे शुक्रवारी 18ऑक्टोबरला हा ऐतिहासिक स्पेसवॉक संपन्न झाला ह्या  महिलांच्या स्पेसवॉक बद्दल साऱ्यांनाच उत्सुकता होती कारण ह्या आधीचा मार्च मधला नियोजीत फक्त Women Astronaut Space Walk स्पेससूटच्या कमतरते मुळे ऐनवेळी रद्द झाला होता
सकाळीच ह्या दोघींनी आपले स्पेससूट चार्ज करून स्पेसवॉकची तयारी सुरु केली होती Christina ने लाल रंगांच्या रेषा असलेला स्पेससूट परिधान केला होता तर Jessicaचा स्पेससूट रेषाविरहित होता 

     Jessica Meir आणि Christina Koch स्पेसवॉक पूर्वी Space suit चार्ज करताना -फोटो -नासा संस्था

7.50 वाजता सकाळी सुरु झालेला हा स्पेसवॉक सात तास सतरा मिनिटांनी 2.55 ला संपला ह्या सात तासांच्या स्पेसवॉक मध्ये ह्या दोघींनी अंतराळस्थानकाच्या बाहेरील भागातील जुन्या बिघडलेल्या बॅटऱ्या आणि चार्ज डिस्चार्ज युनिट काढून त्या जागी नव्या बॅटऱ्या बसवल्या आणि युनिटचे  फिटिंग केले
Christina Koch हिचा हा चवथा स्पेसवॉक होता तर Jessica चा मात्र हा पहिलाच स्पेसवॉक होता ह्या दोघींचीही  2013मध्येच नासा संस्थेत अंतराळस्थानकात जाण्यासाठी निवड झाली होती मात्र 2019 मध्ये त्यांना अंतराळ स्थानकात राहायला जाण्याची संधी मिळाली आणि ह्या संधीचे सोने करत ह्या दोघींनी फक्त महिला अंतराळ स्पेसवॉक करण्याचा बहुमान मिळवला
मार्च मध्येच पहिला Women Astronaut Space Walk आयोजित केला होता Anne McClain आणि Christina Koch ह्या दोघी हा ऐतिहासिक स्पेसवॉक करणार होत्या त्याची भरपूर प्रसिद्धीही झाली असल्याने सर्वांनाच तो स्पेसवॉक पाहण्याची इच्छा होती पण दोघिंनाही एकच स्पेससूट फिट बसत असल्याने स्पेससूटची कमतरता भासली आणि हा स्पेसवॉक ऐनवेळी रद्द करावा लागला पण अठरा तारखेला मात्र हा पहिला Women स्पेसवॉक यशस्वी झाला आहे
आजवरच्या अंतराळ मोहीमेत अंतराळ स्थानकाच्या दुरुस्तीसाठीच्या तांत्रिक कामासाठी झालेल्या स्पेसवॉक मध्ये 14 महिला Astronauts नी सहभाग नोंदवला होता आता हि संख्या 15 झाली असून Jessica पंधरावी महिला स्पेसवॉकर झाली आहे 1984 पासून महिलांनी स्पेसवॉक करायला सुरवात केली रशियन महिला Astronaut Svetlana Savitskaya ह्यांनी प्रथम जुलै मध्ये स्पेसवॉक मध्ये सहभाग नोंदवला नंतर नासाच्या महिला Astronaut  Kathryn Sullivan ह्यांनी ऑक्टोबर मध्ये दुसरा स्पेसवॉक केला
ह्या ऐतिहासिक स्पेसवॉक पाहण्यासाठी नासा संस्थेत संस्थेचे प्रमुख Jim Bridenstine आणि  Human Exploration & Operations Administrater Ken Bowersox हजर होते ह्या शिवाय नासा संस्थेतील अधिकारी मॅनेजर्स आणि शास्त्रज्ञ यांनीही हा ऐतिहासिक स्पेसवॉक पाहिला नासा t.v. वरून ह्या स्पेसवॉकचे लाईव्ह प्रसारण करण्यात आले होते
ह्या ऐतिहासिक स्पेसवॉक बद्दल बोलताना Jim Bridenstine म्हणाले कि,अखेर हा महिलांचा स्पेसवॉक यशस्वी झाला ह्या दोघीनीहि अभिमानास्पद कामगिरी करून देशाचे नाव उज्वल केले आहे अमेरिकेच्या इतिहासातील हा मोलाचा क्षण आहे आणि प्रेरणादायी सुद्धा! हा अनुभव आगामी महिला स्पेसवॉकर साठी पथदर्शक ठरेल! आतापर्यंत पंधरा महिलांनी अंतराळात स्पेसवॉक केला असून त्यातल्या चवदा महिला अमेरिकन आहेत म्हणूनच ह्या क्षेत्रातील अमेरिकेचे प्रातिनिधीत्व निश्चितच अभिनंदनीय आहे
Ken Bowersox ह्या स्पेसवॉक बद्दल बोलताना म्हणाले कि,ह्या दोघींनी ह्या फक्त महिलांच्या स्पेसवॉकची यशस्वी सुरवात केलीय एक दिवस असा स्पेसवॉक करण रुटीन होईल हा खरोखरच ऐतिहासिक क्षण आहे!
नासा संस्थेच्या House Speaker Nancy Pelosi ,D-Calif ह्यांनी ह्या ऐतिहासिक घटनेचे वर्णन करताना आणि  Christina Koch आणि Jessica Meir ह्यांच्याशी संवाद साधताना,तुम्ही आता ह्या ऐतिहासिक घटनेचे रोल मॉडेल झाला आहात अमेरिकन महिला आणि तरुणींसाठी हा पथदर्शी आणि प्रेरणादायी अनुभव आहे असे मत व्यक्त केले
अमेरिकेचे अध्यक्ष Donald Trump ह्यांनी देखील Washington मधील नासा संस्थेतून हा ऐतिहासिक स्पेसवॉक पाहिला आणि Christina Koch आणि Jessica Meir ह्या दोघींचे अभिनंदन केले
Christina Koch अंतराळस्थानकात 328 दिवस राहणार आहे तिने ह्या आधीच पृथ्वीवर परतण्याऐवजी तिचा स्थानकातील मुक्काम वाढवून घेतला होता

अंतराळवीर Andrew Morgan आणि Christina Koch ह्यांचा दुसरा Space Walk यशस्वीपणे संपन्न

 अंतराळवीर Andrew Morgan ह्यांनीस्पेसवॉक दरम्यान घेतलेला अंतराळातील स्पेससेल्फी -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था - 12 Oct
नासाच्या अंतराळ मोहीम 61चे अंतराळवीर Andrew Morgan आणि Christina Koch  ह्यांनी 11oct ला केलेला Space Walk यशस्वीपणे पार पडला अंतराळ स्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठी नियोजित केलेल्या पाच Space Walk पैकी हा दुसरा Space Walk होता ह्या आधी सहा तारखेला अंतराळवीर Andrew Morgan आणि Christina Koch ह्या दोघांनी पहिला स्पेसवॉक पूर्ण केला होता
ह्या दोनही अंतराळवीरांनी सकाळीच 7.38 वाजता त्यांचे स्पेससूट चार्ज करून स्पेसवॉकसाठी तयारी सुरु केली होती अंतराळवीर Andrew ह्यांनी लाल रंगांच्या रेषा असलेला स्पेससूट परिधान केला होता तर Christina हिने घातलेला स्पेससूट रेषाविरहित होता


        Christina Koch आणि अंतराळवीर Andrew Morgan स्पेसवॉक तयारीत -फोटो -नासा संस्था

सकाळी 7.38 वाजता सुरु झालेला हा स्पेसवॉक सहा तास पंचेचाळीस मिनिटांनी संपला ह्या स्पेसवॉक दरम्यान दोन्ही अंतराळवीरांनी अंतराळस्थानकाच्या दुरुस्तीचे काम केले त्यांनी स्थानकाच्या शेवटच्या पोर्ट truss ह्या भागातील जुन्या Nickel Hydrogen Batteries बदलून त्या जागी नव्या जास्त पॉवरफुल Lithium -ion Batteries बसविल्या ह्या नव्या बॅटऱ्या कमी वजनाच्या आकाराने लहान आणि जास्त पॉवरफुल आहेत ह्या शिवाय ह्या दोघांनी स्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी करण्यात येणाऱ्या आगामी स्पेसवॉकच्या तयारीसाठीची उपयुक्त कामेही पूर्ण केली
ह्या नव्या बदललेल्या बॅटऱ्या जास्त पॉवरफुल असल्यामुळे स्थानकात जेव्हा रात्रीच्या वेळेस अंधार असतो तेव्हा जास्त उजेड पाडण्याकरिता होतो जेव्हा स्थानक रात्रीच्या वेळी पृथ्वीच्या कक्षेत असते तेव्हा ह्या बॅटऱ्यांमध्ये स्टोअर केलेली स्थानकातील सौर पॅनल मधली सौरऊर्जा वापरली जाते
ह्या पुढचा तिसरा स्पेसवॉक सोळा तारखेला होईल तेव्हा ह्याच भागातील दोन पॉवर चॅनल पैकी एका चॅनेल मधील बॅटऱ्या बदलवण्यात येतील हा तिसरा स्पेसवॉक अंतराळवीर  Andrew आणि Jessica Meir हे दोघे करणार आहेत ह्या शिवाय चवथा आणि पाचवा स्पेसवॉक एकवीस आणि पंचवीस तारखेला करण्यात येईल तेव्हा उर्वरित भागातील बॅटऱ्या बदलण्यात येतील
अंतराळस्थानकातील बॅटऱ्या बदलण्याचे काम पूर्ण झाल्यानंतर नोव्हेंबर मध्ये पुन्हा स्थानकातील Spectrometer दुरुस्तीचे काम करण्यासाठी स्पेसवॉक करण्यात येईल 
अंतराळस्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठीअंतराळवीरांनी केलेला हा 220वा स्पेसवॉक होता आणि अंतराळवीरांनी त्या साठी 57 दिवस 13तास आणि 12 मिनिटे व्यतीत केले आहेत
 

यवतमाळातील दुर्गोत्सव

                    Video-पुजा दुद्दलवार BE(soft)& BMC

यवतमाळ -8 Oct.
दरवर्षी प्रमाणे यंदाही य वतमाळात दुर्गोत्सव उत्साहात साजरा झाला यंदा निवडणुकीची आचारसंहिता जाहीर झाल्याने दुर्गोत्सवातील राजकारण्यांचा सहभाग आणि खर्चावर नियंत्रण आल्याचे चित्र दुर्गादेवी पाहताना जाणवत होते
ह्या वर्षी देखील अनेक दुर्गा मंडळाने चलत चित्र देखावे सादर केले होते सुभाष क्रीडा मंडळाने यंदाही आकर्षक देखावा सादर केला होता डोंगराचा देखावा सादर करून आत गुहेत झोपाळ्यावर दुर्गादेवीची मूर्ती प्रतिष्ठापित करण्यात आली होती झोपाळ्यावरील झोका घेतानाची हि दुर्गादेवी नागरिकांना विशेष आकर्षित करत होती हा देखावा पाहण्यासाठी लोकांनी भरपूर गर्दी केली होती
बालाजी दुर्गोत्सव मंडळाने यंदा वैष्णोदेवीच्या मंदिराची प्रतिकृती साकारली होती त्या साठी पर्वताचा आभास निर्माण करून डोंगराळ मार्ग तयार केला होता त्यासाठी प्लायवूडचा वापर करून पायऱ्या तयार केल्या होत्या पण त्या चढताना खरोखरच सावधगिरी बाळगावी लागत होती (जागोजागी खिळे असल्यामुळे कदाचित वेळेअभावी काम लवकर आटोपल्यामुळे ) नागरिकांना डोंगरावर चढतानाचा आभास होत होता अर्ध्या वाटेवर अर्धकुमारी  आणि बाजूला हेलिकाफ्टरची प्रतिकृती साकारली होती तर गुहेत वैष्णोमाताची मूर्ती विराजमान होती ह्या मंडळाची दुर्गामातेची मूर्तीही आकर्षक होती गुहेत l.E D दिव्यांचा वापर करून ज्योतीचा आभास निर्माण केला होता लोकांनी हा देखावा पाहण्यासाठी खूप गर्दी केली होती
आर्णी रोड वरील लोकमान्य दुर्गा मंडळाने यंदा वृक्ष लागवड आणि बेटी बचाव हा संदेश देणारा देखावा सादर केला होता
नवीन दुर्गा उत्सव मंडळाने यंदा दुर्गादेवी समोर कुंभकर्ण वधाचा सुंदर लाईव्ह देखावा सादर केला होता त्या मुळे लोकांनी इथेही देवी पाहण्यासाठी गर्दी केली होती
या शिवाय आझाद दुर्गोत्सव मंडळाची गुहेतील निळसर प्रकाशातील दुर्गादेवीची मूर्ती समोरील शंकराची आकर्षक मूर्ती आणि भिंतीवरील कोरीव मुर्त्या लोकांना आकर्षित करत होत्या समोर सुदर कारंजे लोकांना आकर्षित करत होते
एकता दुर्गोत्सव मंडळाने देखील यंदा पर्यावणाचा संदेश देत वेताचा उपयोग करून सुंदर सजावट सादर केली होती
ह्या शिवाय यवतमाळात इतर ठिकाणच्या दुर्गा मंडळांनिही दुर्गादेवीसमोर आकर्षक देखावे सादर केले होते
नेहमीप्रमाणेच दुर्गामंडळातर्फे अन्नदानही करण्यात आले होते दुर्गादेवीच्या आजूबाजूला लागलेल्या खेळण्या आणि इतर वस्तूंच्या दुकानांमुळे दुर्गोत्सवाला जत्रेचे स्वरूप आले होते काही ठिकाणी दुर्गेच्या दर्शनासाठी रांगाही लागल्या होत्या

अंतराळवीर Oleg Skripochka ,Jessica Meir आणी पहिले अंतराळ प्रवाशी Hazza Ali स्थानकात सुखरूप पोहोचले

 नासाची महिला Astronaut Jessica Meir अंतराळ प्रवाशी Hazza Ali आणि Oleg Skripochka उड्डाणा आधी -फोटो-नासा संस्था

नासा संस्था -26 सप्टेंबर
नासाच्या अंतराळ मोहीम 61चे अंतराळवीर Oleg Skripochka,(Roscosmos )नासाची Jessica Meir आणि UAEचे पहिले Space Traveler Hazza Ali Almannsoori ह्या तीन अंतराळ वीरांनी सोयूझ MS -15 ह्या अंतराळ यानातून अंतराळस्थानकाकडे प्रयाण केले
त्यांच्या सोयूझ MS -15 ह्या अंतराळ यानाने कझाकस्थानातील बैकोनूर ह्या Cosmodrome वरून 25 सप्टेंबरला 9.57a.m.(6.57p.m.स्थानिक वेळ ) वाजता स्थानकाच्या दिशेने अंतराळात उड्डाण केले आणि सहा तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर 3.42p.m. वाजता यान स्थानकाजवळ पोहोचले यानाने चार फेऱ्या मारल्या सोयूझ यान अंतराळ स्थानकाच्या कक्षेत येताच आणि सोयूझ यान व स्थानक यांच्यातील अंतर कमी होताच सोयूझ यान आणि स्थानकातील hatch प्रक्रिया पूर्ण झाली आणि आणि स्थानकाचा दरवाजा उघडल्या गेला
प्रथम सोयूझ यानातून अंतराळवीर Oleg Skripochka ह्यांनी स्थानकात प्रवेश केला त्या नंतर Jessica Meir हिने स्थानकात प्रवेश केला आणि सगळ्यात शेवटी अंतराळ प्रवाशी Hazza Ali ह्यांनी स्थानकात प्रवेश केला तेव्हा स्थानकात सध्या राहात असलेल्या अंतराळवीरांनी त्यांचे उत्साहात स्वागत केले
आता स्थानकातील अंतराळ वीरांची संख्या नऊ झाली आहे 2015 नंतर प्रथमच नऊ अंतराळवीर एकत्रित स्थानकात राहून संशोधन करतील अंतराळवीर Scott Kelly ह्यांच्या वर्षभराच्या स्थानकातील वास्तव्या दरम्यान स्थानकातील अंतराळवीरांची संख्या वाढली होती
अंतराळवीर Oleg Skripochka आणि Jessica Meir हे सहा महिन्यांपेक्षा जास्त काळ स्थानकात राहून तिथे सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी होतील
 Hazza Ali हे मात्र फक्त आठ दिवसच स्थानकात राहतील ते अरब स्पेस एजन्सी (U.A.E) आणि रशियन स्पेस एजन्सी (Roscosmos )ह्यांच्यातील Space Flight Inter Government Contract अंतर्गत स्थानकात  राहायला जाणारे पहिले अंतराळ प्रवाशी आहेत
तीन ऑक्टोबरला सोयूझ MS -12 ह्या यानातून अंतराळवीर Nick Hague आणि अंतराळवीर Ovchinin हे स्थानकातील त्यांचे 200 दिवसांचे वास्तव्य पूर्ण करून पृथ्वीवर परतणार आहेत त्यांच्या सोबतच Hazza Ali देखील पृथ्वीवर परत येतील
अंतराळवीर Oleg Skripochka ह्यांची हि तिसरी अंतराळवारी आहे तर Jessica आणि Hazza Ali पहिल्यांदाच अंतराळस्थानकात राहायला गेले आहेत
स्थानकात पोहोचल्यानंतर ह्या अंतराळवीरांचा नासा संस्थेने त्यांच्या कुटुंबियांशी लाईव्ह संपर्क साधून दिला आणि संवादाची संधीही दिली

हॉलीवूड सुपरस्टार Brad Pitt ह्यांनी साधला अंतराळवीर Nick Hague ह्यांच्याशी लाईव्ह संवाद

    

 बॉलीवूड सुपरस्टार Brad Pitt अंतराळवीराच्या पोशाखात -फोटो नासा संस्था

नासा संस्था -17 सप्टेंबर
हॉलीवूड सुपरस्टार Brad Pitt ह्यांनी नुकताच अंतराळवीर Nick Hague ह्यांच्याशी पृथ्वीवरून लाईव्ह संवाद साधला "Ad Astra " ह्या सिनेमाच्या प्रमोशनसाठी Brad Pitt नासाच्या ह्यूस्टन येथील संस्थेत आले होते त्या सिनेमात त्यांनी अंतराळवीराची भूमिका साकारली आहे तेव्हा नासा संस्थेने त्यांचा रिअल लाईफ मधील हिरो अंतराळवीर Nick  Hague ह्यांच्याशी संपर्क साधून दिला तेव्हा दोघांनी केलेली हि बातचीत
 Nick Hague - "Hi Brad ! Welcome!स्पेस स्टेशन मध्ये तुझ स्वागत आहे "

 
 अंतराळवीर Nick Hague अंतराळस्थानकातुन संवाद साधताना -फोटो -नासा संस्था
Brad Pitt - "Hi ! Thank you ! मी खूप लकी आहे मला तुझ्याशी बोलायची संधी मिळालीय मला खूप छान वाटतय " आता संपर्क झालाय तर सांग आमच्या सिनेमाच ट्रेलर पाहीलस का? आमच काम कस झालय ?
Nick - मी सुद्धा तेव्हढाच लकी आहे !तुमच्या सिनेमाच ट्रेलर काही आठवड्यांपूर्वी पहायची संधी मिळाली तुम्ही खूप छान अभिनय केलाय शिवाय ह्या सिनेमामुळे अंतराळस्थानक,स्पेसमिशन ह्या बद्दल लोकांना माहितीही मिळाली लोक जागृती केल्याबद्दल आभार! येणाऱ्या पिढीसाठी हा सिनेमा  निश्चितच प्रेरणादायी ठरेल
Brad  Pitt - Thanks Nick ! तू आधी कोणी जास्त छान अभिनय केलाय ते सांग ! ग्रॅविटीचा अभिनेता की Pitt ? आणि त्यातली झिरो ग्रॅव्हिटी कशी होती ?

बॉलीवूड सुपरस्टार Brad Pitt "Ad Astra" ह्या सिनेमात अंतराळवीराच्या भूमिकेत -फोटो -नासा संस्था
Nick Hague - खरच कमाल केलीत तुम्ही ! तुम्हीच छान अभिनय केलाय मी खूपच प्रभावित झालोय सेटिंग छान जमलय त्यातल खरखूर वाटत अगदी माझ्या आजूबाजूला आहे तसच झिरो ग्रॅव्हिटीच वातावरण तयार केलत तुम्ही! पण मी ज्या सहजतेन इथे तरंगत वावरतोय तेव्हढ सहज वावरण तुम्हाला शक्य झाल नसेल ना! खूप कठीण गेलअसेल अभिनय करायला त्या साठी  Harness cable किंवा CGI  तंत्र वापराव लागल असेल ना ?
Brad Pitt -आमच्या चित्रपटातली ship तुमच्या पेक्षा स्वच्छ होती सामान कमी होत,तुला तिथल्या भिंतीवर असलेल सगळ सामान कोणकोणत्या कामासाठी आहे ते माहिती आहे का? सध्या तिथे कसल संशोधन सुरु आहे?
Nick Hague -मी जेव्हा स्थानकात आलो तेव्हा गोंधळून गेलो होतो पृथ्वीवरील ट्रेनिंगच्या ठिकाणची ship वेगळी होती भिंतीवर फोटो वै.होते इथे मात्र सगळीकडे केबलचे जाळे आहे, हळू हळू सवय झाली इथे सगळीकडे यंत्रे व storage  आहे
सध्या आम्ही ह्या भागात Flame वर संशोधन करतोय कारण झिरो ग्रॅव्हिटी मध्ये दिव्याची ज्योत पृथ्वीसारखी ठराविक आकारात पेटत नाही वेगवेगळ्या आकारात पसरलेल्या स्वरूपात पेटते इथे पेटत्या ज्योतीतील प्रक्रिये दरम्यान होणाऱ्या बदलाची नोंद घेऊन आम्ही त्यावर संशोधन करतोय हे संशोधन Car Engines मधल्या इंथनातून जास्त energy मिळवण्यासाठी उपयुक्त ठरेल
Brad Pitt - आता तिथे दिवस आहे कि रात्र? ह्या वेळा तुम्हाला कशा कळतात कारण तुम्ही सोळा सूर्यास्त आणि सूर्योदय पहाता मग दर 45 मिनिटांनी सकाळ,संध्याकाळ होत असताना हे चक्र ठरवण कठीण जात असेल तुमच्या शरीरावर ह्याचा विपरीत परिणाम होतो का ?
Nick Hague - ह्या साठी विशेष काळजी घेतली जाते आम्ही Greenwich Mean Time follow करतो आम्हाला सपोर्ट करणाऱ्या शास्त्रज्ञांच्या टीम्स  जगभर आहेत अमेरिका,रशिया,जपान त्या मुळे सगळयांच्या वेळेचा ताळमेळ जुळवण आवश्यक आहे त्या मुळेच Mean time follow करण आवश्यक आहे
 इथे रात्र आणि दिवसाच चक्र ठरवण्यासाठी खास रंगांच्या लाईटची प्रकाश सिस्टिम फिट केलेली आहे सकाळी अगदी प्रखर निळ्या रंगांचे लाईट्स लावले जातात दुपारी थोडा कमी प्रकाश आणि रात्री मंद लाईटचा प्रकाश असतो त्याची हळूहळू सवय होते पण सुरवातीला इथे आल्यावर मात्र खूप कठीण जात आपल काम संपल कि जर खिडकीतून बाहेर लक्ष गेल कि कधी कधी बाहेरचा प्रखर प्रकाशझोत डोळ्यावर पडतो आणि झोप उडते मग मात्र पुन्हा लवकर झोप येण कठीण होत
Brad Pitt- तुम्ही सगळे एकाच वेळेस काम करता का? तुम्हाला नाईट शिफ्ट पण करावी लागते का?
Nick Hague -आम्ही सगळे जण एकच वेळापत्रक follow करतो सकाळी 7.30 ला आमच काम सुरु होत आणी  संध्याकाळी साडेसात पर्यंत चालत पृथ्वीवरील आम्हाला सपोर्ट करणाऱ्या टीमच आमच्या कामावर 95 टक्के  कंट्रोल असत आणि ते पण आमच्या बरोबर चोवीस तास आठवडाभर अहोरात्र काम करत असतात हे काम एकट्यादुकट्याच नाही त्या साठी टीमवर्क आवश्यक असत वेगवेगळे देश एकत्रितपणे एकमेकांच्या सहकार्याने
हे संशोधनाचे काम करत असल्यामुळेच हे अंतराळस्थानाक गेले विस वर्षे यशस्वीपणे कार्यरत आहे
Brad Pitt - अमेझिंग ! मी मागच्या आठवड्यात J.P.L Lab मध्ये गेलो होतो तेव्हा भारतातील ईसरो संस्थेत चंद्रावर विक्रम चांद्रयानाच लाँचिंग सुरु होत तुम्हाला तिथून विक्रम लँडर दिसल का?
Nick Hague - नाही ! आम्हाला news मधून माहिती मिळाली स्पेस मध्ये सोप्या सोप्या गोष्ठी करण पण काठिण असत नासा संस्था आणि त्यांचे इंटरनॅशनल सहकारी अशा काठीण आणि अशक्य वाटणाऱ्या गोष्ठीही सहजतेने  शक्य करून दाखवतात आणि जागतिक स्थरावर  सहकार्य करतात त्या मुळेच मानवाच भवितव्य उज्वल आहे 
Brad Pitt - मी J.P.L.मध्ये Mars Rover ची development पाहिली सगळे इंटरनॅशनल Efforts आहेत वेगवेगळे देश वेगवेगळे पार्टस Develop करत आहेत तुमचे सध्याचे मिशन काय आहे
Nick Hague - माझ 200 दिवसांच मिशन आहे आता इथले थोडेच दिवस बाकी आहेत ऑक्टोबर मध्ये मी पृथ्वीवर परतणार आहे इथे सुरु असलेल्या अनेक सायंटिफिक प्रयोगातील संशोधनात मी सहभाग नोंदवलाय शिवाय मी स्पेसवॉकही केलाय माझ्या इथल्या कामात वैविध्य आहे मी इथे रबर तयार करण्याचे विविध प्रयोग केले आहेत Fiber Optics वर संशोधन केलेय त्या मुळे communication मध्ये सुधारणा होईल शिवाय आम्ही Genes वर संशोधन करतोय हे संशोधन अल्झायमर,Cancer, डायबेटीस ह्या सारख्या रोगांवरील अत्याधुनिक उपचारासाठी उपयुक्त ठरेल खरतर शेतात बालपण गेलेल्या मला कधीही मी अंतराळवीर होऊन अंतराळ स्थानकातील फिरत्या प्रयोगशाळेत इतक्या वेगवेगळ्या विषयांवर संशोधन करेन असं वाटल नव्हत माझ्यासाठी हि अकल्पनीय अभूतपूर्व संधी आहे
Brad Pitt - अमेझिंग ! तू Kansas चा आहेस आणि मी Missouri चा म्हणजे आपण शेजारी आहोत!
Nick Hague -हो!तो देशाचा सुंदर भाग आहे मी खूप फोटो घेतलेत इथून ह्या सहा महिन्यात
Brad Pitt - Good Thing! अंतराळ स्थानकात 180 दिवस वास्तव्य पूर्ण केल्या बद्दल तुझ अभिनंदन ! तुम्ही तुमच्या फॅमिली पासुन फ्रेंड पासूनच नाही तर पृथ्वीपासून इतके दूर आहात,इतके busy असता अशा वेळेस तुम्ही तुमच मन:स्वास्थ कस नॉर्मल ठेवता ?
Nick Hague-  पृथ्वीपासून आपल्या कुटुंबियांपासून दूर इथे अंतराळातील स्थानकात झिरो ग्रॅव्हिटी मध्ये तरंगत राहण खरच आव्हानात्मक असत पण सुदैवाने आम्ही लोऑर्बिट मध्ये असल्यामुळे पृथ्वीवर व्हिडीओ कॉल करता येतो इंटरनेट मुळे संपर्क साधता येतो आठवड्याच्या शेवटी आम्ही आमच्या फॅमिलीशी संवादही साधतो मी माझ्या मुलांबद्दल जाणून घेतो आणि माझे इथले अनुभव त्यांच्याशी शेअर करतो सध्या हे शक्य आहे पण आगामी दूरवरच्या अंतराळ मोहिमांमध्ये मात्र कुटुंबियांशी संपर्क साधण सध्या तरी कठीण आहे शिवाय फावल्या वेळात
आम्ही स्पेस स्टेशन मधल्या veggie project ची देखभाल करतो कधी सिनेमा पहातो संगीत ऐकतो,स्टेशनच्या  खिडकीतून बाहेर पहातो,फोटो काढतो त्या मुळे आमच मन आनंदी राहत
Brad Pitt - खरच खूप कठीण आहे हे माझ्यासाठी ! मी बऱ्याच Astronauts चे अनुभव वाचले ते म्हणतात , अंतराळस्थानकात राहायला गेल्यावर ह्या अथांग अंतराळात आपण किती छोटे आहोत ह्याची जाणीव होते आपण एका छोट्या बिन्दुसारखे आहोत अस वाटत! तुमचा अनुभव कसा आहे ?
Nick Hague -  इथे अंतराळस्थानकात राहण्याचा फायदा म्हणजे पृथ्वीच्याऑर्बिटवर 250 मैलांवरून फिरताना पृथ्वीच अलौकिक सौन्दर्य न्याहळता येत पृथ्वी उगवताना पाहण तिथे शक्य नाही पृथ्वीला फिरताना पाहताना आणी चंद्राला क्षितिजावर उगवताना पाहताना आपण पृथ्वीवर नाही तर अंतराळात आहोत ह्याची जाणीव होते आपल जग खाली आहे आणि ते खूप संदर असल्याच जस जाणवत तसच ह्या अफाट अंतराळात आपण खूपच छोटे असल्याचीही जाणीव होते इथे राहिल्यावर जगाकडे पाहण्याचा दृष्ठीकोनच बदलून जातो
Brad Pitt -खरच तुझ्या कडून हे सार ऐकताना खूप रोमांचक वाटतय!आता महत्वाचा प्रश्न विचारतोय Jam Box (Music Box ) चा कंट्रोल कोणाकडे आहे ?
Nick Hague - आलटूनपालटून सगळ्यांकडे असतो आम्ही वेगवेगळ्या देशातून आलेले असल्यामुळे आम्हाला विविध प्रकारच संगीत ऐकायला मिळत जेवताना पारंपारिक रशियन संगीताची धून ऐकायला मजा येते
Brad Pitt -मला वाटत कि तिथे कोणी ना कोणी तुला गावाकडच संगीत लाऊ नको अस म्हणत असतील ना!
Nick Hague -हो ! फक्त तेच नाही तर bad Jokes करू नकोस असही म्हणतात
Brad Pitt - तू एका जागेवर स्थिर कसा राहू शकतोस?तिथे Foot Hold आहे का?
Nick Hague - हो ! Foot Hold आहे इथे खूप ठिकाणी Hand Rails पण आहेत त्यात पाय अडकवून आम्ही आरामात स्थिर राहू शकतो मी पायाचे बोट आणि अंगठ्याचा वापर पाय अडकवण्यासाठी सतत करतो शिवाय मी चालायसाठी तळपायाचा वापर करू शकत नाही इथे आल्यावर आपल शरीर इथल्या झिरो ग्रॅविटीत किती लवकर adjust झाल ह्याच खरच आश्चर्य वाटत

Brad Pitt -आम्हाला चित्रपटात 3D Printing करण जमल नाही पण तुम्ही ते स्थानकात साध्य करून दाखवलत !

Nick Hague - हो !आम्ही इथे आगामी  दूरवरच्या अंतराळ मोहोमांसाठी विशेषतः मंगळ किंवा आताच्या चांद्र (Artemis ) मोहीमांसाठी उपयुक्त ठरेल अशा नव्या तंत्रज्ञानाचे संशोधन सतत करत असतो कारण ह्या दूरवरच्या मोहिमांमध्ये आवश्यक त्या जास्तीच्या गोष्ठी सोबत नेण्यापेक्षा जर Raw Materials सोबत नेल तर तिथेच 3D Printing करता येईल म्हणून आम्ही Human Organच  Print काढताना प्रिंटर मध्ये शाई भरली आणि Tissue Print होताना पाहिले 

Brad Pitt -खरच आपल भवितव्य उज्ज्वल आहे ! O.K. मला खूप प्रश्न विचारायची संधी मिळाली आता वेळ संपत आलीय पण मला तुझ्या स्पेसवॉक बद्दल जाणून घ्यायचय !

Nick Hague -स्पेससूट म्हणजे स्वतंत्र स्पेस स्टेशन असल्याच तो घातल्यावर जाणवत Hatch Way च्या बाहेर पाहिल की आधी पृथ्वी दिसते आणि नंतर स्पेस स्टेशनच्या खिडकीतून छोट दिसणार पण प्रत्यक्षात अंत नसलेल अफाट अंतराळ ! वातावरणात निरव शांतता!आजूबाजूला कोणी नाही फक्त स्पेससूट मधल्या हवेचा आवाज ऐकू येतो क्षणाचाही विलंब न करता आम्ही काम सुरु करतो सोबत स्थानकातून टीम गाईड करत असतेच ह्या वेळेस मी स्पेस्टेशनच्या पुढच्या भागात काम केल आणि त्या वेळेस स्पेस स्टेशन 17000 मैल वेगाने फिरत होत त्या वेगासोबत आपणही  स्पेसचाच भाग झालोय ह्याची जाणीव ठेऊन काम करण म्हणजे खूपच थरारक रोमांचकारी अनुभव होता तो !

Brad Pitt - Thank You Nick ! तू माझ्याशी बोलण्यासाठी वेळ दिल्याबद्दल !

 Nick Hague - मलाही तुमच्याशी बोलायची संधी मिळाली Thanks !

खगोल शास्त्रज्ञांनी शोधला ब्रम्हांडातील पृथ्वीसारख्याच ग्रहाचा शोध

 सौर मालेबाहेरील पृथ्वीसारखा ग्रह बटू ग्रहाभोवती फिरताना नासाच्या Hubble Space Telescope ने टिपलेला हा फोटो

नासा संस्था -11सप्टेंबर
ह्या अथांग ब्रह्मांडात आपल्या सौरमालेसारख्याच अनेक सौरमाला आणि ग्रहमाला अस्तित्वात असल्याची शक्यता शास्त्रज्ञांनी अनेकदा व्यक्त केली आहे अशा मानवाला अज्ञात असलेल्या ग्रहांचा शोध खगोल शास्त्रज्ञ अनादि कालापासून  घेत आहेत आणि नवनवीन ग्रहांचा शोधही लागत आहे आता तर मानवाने अवकाश क्रांती केली आहे आपला भारत देशही त्यात मागे नाही नुकतेच चांद्रयान चंद्रावर पोहोचले आहे तर मंगळावर मंगळयान कार्यरत आहे आता तर अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि उपकरणांच्या साहाय्याने हा शोध घेण्याचा  प्रयत्न शास्त्रज्ञ आणखी जोमाने करत आहेत आणि त्यांच्या प्रयत्नांना यशहि  मिळत आहे
नुकतेच अमेरिकेतील नासा संस्थेच्या शास्त्रज्ञांनी Hubble Space Telescope ने टिपलेल्या फोटो आणि माहितीच्या आधारे ह्या विशाल ब्रम्हांडात पृथ्वी सारखाच दुसरा ग्रह अस्तित्वात असल्याचा शोध जाहीर केला आहे
आपल्या पृथ्वीपासून 110 प्रकाशवर्षे दूर ह्या अथांग ब्रह्मांडात एक ग्रह फिरत असून तो आपल्या सौरमालेच्या बाहेर असल्याचा शोध नासाच्या Hubble Space Telescopeने घेतलेल्या छायाचित्रातून लागला ह्या ग्रहाचे नाव K2-18b असे ठेवण्यात आले
हा आपल्या सौरमालेच्या बाहेरील दूरस्थ ग्रह एका लाल रंगाच्या बटू तारयाभोवती फिरत असल्याचे शास्त्रज्ञांच्या लक्षात आले तेव्हा शास्त्रज्ञांना ह्या बाह्य ग्रहाबद्दल अधिक जाणून घेण्याची उत्सुकता  निर्माण झाली
त्या मुळे त्यांनी Hubble Space Telescope ने काढलेल्या फोटोंचे आणि माहितीचे सखोल संशोधन केले तेव्हा शास्त्रज्ञ अचंबित झाले कारण त्यांना ह्या फोटोत तेथील वातावरणातील हवेत बाष्फ असल्याचे निदर्शनास आले त्यामुळे उत्साहित झालेल्या शास्त्रज्ञांनी मिळालेल्या माहितीच्या आधारे सखोल संशोधन केले आणी संशोधनाअंती तिथे पृथ्वीसारखे वातावरण असल्याचा निष्कर्ष काढला  नवा बाह्यग्रह पृथ्वीसारखाच असून तो पृथ्वीपेक्षा आठपट जास्त वजनाचा आहे त्यामुळे साहजिकच त्याची Surface Gravity सुद्धा पृथ्वीपेक्षा जास्त असेल असे शास्त्रज्ञांना वाटते
हा ग्रह पृथ्वीसारखाच खडकाळ असून तिथल्या खडकाळ भागात पाण्याचे अस्तित्व आहे शिवाय तेथील वातावरणही पृथ्वीसारखेच आहे पृथ्वीसारखेच वातावरण व पाण्याचे अस्तिव असल्यामुळे तिथे सजीवाला पोषक वातावरण आहे आणि त्यामुळेच तिथे मानवालाही राहण्यायोग्य वातावरण असण्याची शक्यता शास्त्रज्ञांनी व्यक्त केली आहे
पहिल्यांदाच शास्त्रज्ञांना पृथ्वीसारखा आणि पृथ्वीसारखेच वातावरण व द्रवरूपात पाण्याचे अस्तित्व असलेला ग्रह सापडला आहे त्या मुळे शास्त्रज्ञ आनंदित आणि उत्साहित झाले आहेत हा ग्रह लाल रंगाच्या एका बटू तारयाभोवती फिरत असून तो Leo ह्या तारामंडलात स्थित असून ह्या ग्रहावरील वातावरणातील हवेत Nitrogen ,Hydrogen ,Heliumआणि Methane ह्या वायूंचे अस्तित्व असण्याची शक्यताही शास्त्रज्ञांनी व्यक्त केली आहे
Nature Astronomy ह्या पुस्तकातून हा शोध लागल्याची बातमी नुकतीच प्रकाशित झाली आहे

सोने सामान्यांच्या आवाक्याबाहेर सोन्याचे दर गगनाला

 31 ऑगस्ट
ऑगस्ट महिन्यात सोन्याचे दर गगनाला भिडले ह्या महिन्यात 27 तारखेला सोन्याने 40 हजारापर्यंत उसळी मारली सोन्या पाठोपाठ चांदीच्या दारातही सतत वाढ होत आहे अजूनही सोने 40 हजाराच्या आसपास आहे
अमेरिका आणि चीनचे व्यापार युद्ध ,डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे अवमूल्यन आणि त्याचाच परिणाम म्हणून आंतरराष्ट्रीय बाजारात वाढलेली सोने खरेदी ह्या मुळे हे भाव वाढल्याचे सांगण्यात येत आहे
आंतरराष्ट्रीय बाजारात सध्या सोन्याला गुंतवणूक म्हणून पसंती दिली जात असल्याने सोन्याची खरेदी वाढली आहे
भारतात आधीच सोन्यावर लावलेल्या अतिरिक्त आयात करामुळे सोन्याचे भाव वाढलेलेच होते त्यात आता आंतरराष्ट्रीय सोने खरेदीआणि रुपयाचे अवमूल्यन ह्याचा परिणाम होऊन सोन्याच्या भावात प्रचंड वाढ झाली ह्या आठवड्यात दोनदा सोन्याने 40 हजाराचा उच्चांक गाठला
सोनेवाढीचा परिणाम सोने खरेदीवर झाला असून सराफ बाजारात शुकशुकाट पाहायला मिळतोय आधीच सोन्याच्या वाढत्या भावामुळे लोकांनी खरेदीकडे पाठ फिरवली होती त्यात आता सोन्याच्या भावाने 40 हजाराच्या आसपास दराचा उच्चांक गाठल्याने सोने खरेदी आता सामान्यांच्या आवाक्याबाहेर गेली आहे सोन्याच्या वाढत्या भावासोबतच सततच्या चोऱ्यांनीही नागरिक त्रस्त झाल्याने सोने खरेदी मंदावली आहे
पाकीस्तानातही सोन्याच्या दरात वाढ झालीअसून सोन्याचे दर 90 हजारावर गेले आहेत
सोन्यापाठोपाठ आता चांदीच्या दरातही सतत वाढ होत आहे जुलैच्या अखेरीस चांदी कधी 37 तर कधी 38 हजारापर्यंत स्थिर होती गेल्या सहा महिन्यात चांदीचे भाव उतरलेलेच होते पण अचानक सोन्यापाठोपाठ चांदीच्या दरातही वाढ होऊ लागली आणि आता चांदीचे दर 46 हजाराच्याही वर गेले आहेत
 

स्थानकातील Micro Gravity तल्या वास्तव्यातील जीवनाविषयीची माहिती Christina Koch ने केली शेअर

 Christina Koch अंतराळस्थानकातील संशोधनाच्या कामात व्यस्त असताना -फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था -14 ऑगस्ट
 "Welcome in our Bustle Digital group Christina!"Please  तुझ्या बद्दल,तु करत असलेल्या कामाबद्दल आणी सद्या तु कोठे आहेस ते आम्हाला सांग!
Christina -
हो नक्कीच! सध्या आम्ही पृथ्वीपासुन दुर 250 मैल अंतरावर अंतराळात Space Stationमधून पृथ्वीभोवती भ्रमण करत आहोत माझ नाव Christina Koch आहे आणी मी Astronaut आहे हे तुम्ही जाणताच मी माझ्या ईतर Crew mate बरोबर ईथे सुरु असलेल्या सायंटिफिक प्रयोगात सहभागी होऊन संशोधन करत आहे
 प्रश्न - Woh! Amazing! स्थानकातली तुझी Biggest responsibility कोणती आहे?
Christina-
हा खुपच ईंटरेस्टींग प्रश्न आहे कारण ईथे आम्हाला खुप साऱ्या जबाबदाऱ्या पार पाडाव्या लागतात सर्वात जास्त महत्वाच म्हणजे अंतराळ स्थानक आणी ईथल्या अंतराळवीरांच्या सुरक्षेची काळजी घेण आणी दुसर आमच संशोधनाच काम ईथे मायक्रोग्रव्हिटी मध्ये मानवासाठी ऊपयुक्त शेकडो सायंटिफिक प्रयोग सुरू आहेत आम्ही ज्यांचे प्रातिनिधीत्व करतो त्यांचे स्वप्न साकार करण्यासाठी आम्ही ईथे आलो आहोत त्यामुळे नासाच हे मीशन यशस्वी करण्याची मोठी जबाबदारी आमच्यावर आहे ते आमच ध्येय आहे त्यासाठी आम्हाला रोज Guide  करणारी टिम,नासा संस्थेतील वैज्ञानिक,तंत्रज्ञ ह्या साऱ्यांचे प्रयत्न यशस्वी करण्याची जबाबदारी आहे
प्रश्न -खरच स्थानकातल आयुष्य खुप बीझी आहे ह्यातून तु स्वतः साठी वेळ कसा काढतेस? तुमचा Weekend कसा असतो तेव्हा काय करतेस?
 Christina
हो! स्थानकातल आयुष्य खूप बीझी असत पण Weekendला आम्ही फ्री असतो शिवाय जर स्थानकात Cargo ship येणार नसेल  किंवा नवीन अंतराळवीर येतात तेव्हा Space Walk च्या वेळेस आमचा Weekend free असतो आम्ही पृथ्वीवरच्या सारखा तो घालवायचा प्रयत्न करतो पण ईथे स्थानकात तस करता येत नाही एरव्ही पृथ्वीवर गाडी काढून घरी जाता येत पण ईथे अंतराळात मायक्रोग्रव्हिटीत बाहेर पडून गाडी चालवण अशक्य !
पण आम्ही ईथुन घरी व्हिडीओ call करतो,त्यांंच्याशी संवाद साधतो मला पुस्तक वाचायला खुप आवडत
स्थानकाच्या  ह्या माझ्या मागच्या खिडकीत (Cupola )बसून मी पुस्तके वाचते कधी मोकळ्या अवकाशातील ग्रह ताऱ्यांच सौंदर्य न्याहळते,कधी खाली पृथ्वीकडे पहाते ईथुन पृथ्वीच  अलौकिक सौदर्य पाहण्याचा अनुभव विलक्षण आहे, हळूहळू भ्रमण करतानाच पृथ्वीच अदभुत सौंदर्य पहाण अफलातुनच!
मला लहाणपणापासुनच फोटोग्राफीचा छंद आहे ती आवड मला ईथे एकांतात कामी आलीय अंतराळ स्थानकातुन अंतराळातील घडामोडी कॅमेऱ्याने टिपण्याची अभुतपुर्व संधी मला मिळाल्याने मी स्वत:ला भाग्यवान समजते मी भरपूर फोटो काढते
आम्ही Weekend ला सगळे अंतराळवीर एकत्र जमतो,गप्पा मारतो,एकमेकांचे अनुभव शेअर करतो,एकत्र जेवतो आणी आमचा Weekend जितका आनंदात घालवता येईल तितका घालवण्याचा प्रयत्न करतो कधीकधी सिनेमाही पहातो
प्रश्न - Christina आम्ही तुला एका फोटोत लसूण भाजताना पाहिले छान फोटो होता तो तुम्ही स्थानकात Cooking पण करता का?
Christina-
नाही आम्ही इथे Cooking नाही करत इथे मायक्रो ग्रॅविटीत सध्या तरी ते अशक्य आहे आम्ही पृथ्वीवरून आलेले फ्रोझन,प्रिझर्व केलेले Dehydrated पदार्थ खातो तेच गरम करून त्यावर प्रक्रिया करून खातो पण कधी,कधी इथे येणाऱ्या कार्गोशिप मधून किंवा अंतराळवीर स्थानकात येतात तेव्हा मात्र आमच्यासाठी पृथ्वीवरून फ्रेश फळे आणि भाजीपाला पाठविल्या जातो तेव्हा आम्ही त्यांना लसूण पाठविण्याची विनंती करतो टेस्ट साठी असेच एकदा आमच्यासाठी पृथ्वीवरून आलेल्या सामानात लसूणही आले होते अर्थात इथे तिथल्यासारखे लसूण सोलण शक्य नाही कारण लसणाच्या पाकळ्या त्याची साले स्थानकात सर्वत्र उडून फिरत राहतील त्या मुळे आम्ही एक ट्रिक केली आहे लसणाला टेप लाऊन तो सोलतो त्यामुळे त्याची साल इतरत्र उडत नाहीत नंतर लसूण एका पाऊच मध्ये घालून Food Warmer ठेवतो आम्ही आमचे अन्न त्यातच गरम करतो Food Warmer मध्ये जास्तवेळ लसूण ठेवला कि तो छान भाजल्या जातो आणि  त्याची टेस्टही वाढते पण अस नेहमी करता येत नाही तो फोटो असाच एकदा काढलेला आहे अधून मधून मला ह्या Crew Member साठी अस काहीतरी टेस्टी करून द्यायला आवडत
प्रश्न - Space Station मध्ये तुमच्यासाठी स्वतंत्र रूम असते का ? ती किती मोठी असते
Christina
हो ! आमच्यासाठी स्थानकात Crew Quarters असत म्हणजे आमची बेडरूमच! ती खूप मोठी नसते एखाद्या टेलिफोन बूथ एव्हढी असते हात लांब केला कि भिंतिला टच होईल इतकी छोटी ! तिथेच आमची स्लीपिंग बॅग लटकवलेली असते ती तिथे अडकवली नाही तर आम्ही बॅग सोबत झोपेतही तरंगत राहू आणि लक्ष नसल्याने कोठेही धडकून आम्हाला इजा होईल म्हणून हि खबरदारी घ्यावी लागते  एक Computer असतो तो आम्ही एका सॉफ्टवेअरच्या मदतीने फोन म्हणूनही वापरतो ह्या शिवाय आमच्या पर्सनल वस्तू ,Care Package मध्ये पाठवलेल्या वस्तू आणि फोटो ह्यांनी आम्ही आमचे Quarter सजवतो पृथ्वीसारख एखाद्या टेबलावर जस सामान मांडून ठेवता येत तास मात्र इथे करता येत नाही
प्रश्न - तुम्ही अंतराळ स्थानकात येताना काय सामान न्यायच हे कस ठरवता ? तू काय,काय नेलस तिथे ?

Christina-
खर सांगायच तर इतरांपेक्षा मला तयारीला खूपच कमी वेळ मिळाला होता कारण माझ ट्रेनिंग खूप कमी वेळात झाल त्या मुळे अंतराळ प्रवासात काय  सोबत न्याव हा विचार करायला,तयारीला वेळच मिळाला नव्हता मिळालेल्या थोड्याशा वेळात मी मला मिळालेली पारितोषिके,वेगवेगळ्या संस्थांनी मला दिलेली स्मृतिचिह्न वै माझ्या सोबत आणली आणि संबंधितांना ते सामान दिल तेव्हा त्यांनी त्यात माझ वैयक्तिक सामान नसल्याच लक्षात आणून दिल आणि मला एक दिवस तयारीसाठी वाढवून दिला मी घरी जाऊन सामान गोळा केल Socks ,Photos आणि इतर आवश्यक  गोष्टी मी आणल्या  माझ्यासाठी शॉपिंग केल्यासारखाच अनुभव होता तो!
 प्रश्न - अशी एखादी वैशिष्टपूर्ण वस्तू आहे का त्यात जी पाहून तुला घरची आठवण येते ?
Christina
 हो आहे न! आम्ही उभयता दोघे जेव्हा ट्रीपला जातो तेव्हा तिथून खूप साऱ्या Base ball कॅप किंवा Trucker स्टाईल Hat नेहमी आणतो  त्यातल्या दोन मी इथे आणल्यात त्या पाहून मला माझ्या नवऱ्याची आणि आम्ही केलेल्या प्रवासाची आठवण येते 
प्रश्न -Space station मधल्या वास्तव्यादरम्यान तुला कुठल्या गोष्ठिच जास्त नवल वाटत  ?
Christina -
तस तर इथे आल्यावर सारच आश्चर्यकारक वाटत इथून पृथ्वीच निरीक्षण करताना,अवकाशातील
ग्रहतारे न्याहाळताना,ईथे तंरगत्या अवस्थेत राहून काम करताना खुपच नवल वाटत अशा अवस्थेत जिथे नीट ऊभ रहाता येत नाही,खातापीता येत नाही,आजुबाजुला कोणी आमच्याव्यतिरिक्त मानव प्राणी नाही बाहेर फिरता येत नाही सारच वेगळ,विपरीत ! सुरवातीला खुपच अवघड असत सार! पण हळूहळू सवय होते अन आपण सहजतेने सगळ्या गोष्टी करायला लागतो तेव्हा खरच अचंबित व्हायला होत आपण कीती सहजतेने ह्या वातावरणात रूळलो ह्याच,आपल शरीर.मन ह्या वातावरणात कीती पटकन सहजतेन Adjust  झाल ह्याच आपण ईथे तग धरू शकलो  स्थिरावलो ह्या गोष्टीच नवल वाटायला लागत जेव्हा स्थानकात नवीन अंतराळवीर येतात तेव्हा त्यांना ईथल्या वातावरणात जुळवून घेतानाची धडपड पाहिली की, आम्हाला आमचे पहिले दिवस आठवतात आणि आपण कीती बदललोय ह्याची प्रकर्षाने जाणीव होते आम्ही त्यांना मदत करतो Adjust व्हायला कधी कधी ईथे T.V.वर सिनेमा, मालिका पहाताना तीथे सगळ्या वस्तू तंरगत का नाहीत? अस मनात येऊन आणखीनच नवल वाटत
 प्रश्न -तिथे सगळ्यात कठीण गोष्ट कोणती होती जी तुला Adjust करायला कठीण गेली?
Christina-
आमच्या टिमन सगळ्या गोष्टीची खबरदारी आधीच घेतलेली असल्याने मी ईथे खुप छान रूळले असले तरीही आम्ही अंतराळात आहोत ह्याची जाणीव सदैव असतेच कारण इथे सगळ Normal दिसत असल तरीही धोका  असततोच ईथे स्थानकात,अंतराळात आमच्या शिवाय कोणी मानव नसतो  त्या मूळे विशेष काळजी घ्यावी लागते ईथली परिस्थिती धोकादायक असते  कधी स्फोट होईल कठीण परिस्थिती उद्भवेल सांगता येत नाही त्या मूळे सतत सतर्क रहाव लागत तंत्रज्ञानाशीवाय ईथे रहाण अशक्यच तेव्हा कठीण परीस्थितीला धैर्याने,चातुर्याने सामोरे जाण्याची तयारी,कसब असाव लागत हे अत्यंत कठीण असत ह्याची जाणीव सतत ठेऊन ईथल्या विपरीत परिस्थितीत तग धरून आपला तोल सांभाळत,बुद्धी शाबूत ठेऊन संशोधन करण खरच खूपच कठीण असत
प्रश्न -आता वर्षभरानंतर तु पृथ्वीवर परतशील स्थानकातील वास्तव्यातील तुझ मुख्य ध्येय काय आहे?
Christina-
माझ्या टिमसोबत संशोधन करण त्यांना साथ देण गरज पडली तर मदत करण आणी मानवी आरोग्यासाठी ऊपयुक्त अत्याधुनिक संशोधन करण हे माझ प्रमुख ध्येय आहे नासातर्फे आम्ही ईथे आलो आहोत तेव्हा त्यांनी ज्या विश्वासाने आम्हाला इथे पाठवलय तो विश्वास सार्थ करण आम्हाला ट्रेन करणाऱ्या आमच्या ट्रेनरच्या मेहनतीच चीज करण,फक्त स्थानकात येऊन रहायच अन पृथ्वी निरीक्षण करायच हे आमच काम नाही आम्ही कीतीतरी शास्त्रज्ञ, तंत्रज्ञांच्या स्वप्नांंच.आशाआकांशाच प्रातिनिधीत्व करतो ते पुर्ण करण माझ पहिल ध्येय आहे आणी भावी अंतराळ विरांसाठी प्रेरणाश्रोत बनण हे माझे ऊद्दिष्ठ आहे जे ईथे येऊ शकत नाहीत त्यांच्याशी माझे अनुभव मला शेअरही करायचेत
शिवाय आम्ही उभयतांनी इथे येण्याआधी ठरवल होत की, दोघांनीही एकमेकांना साथ द्यायची दुर राहून नात चांगल्याप्रकारे दृढ त्या द्रुष्टीने आता आम्ही पावल टाकत आहोतच पुढेही आम्ही एकमेकांना साथ देऊच
Thank you Christina आमच्याशी बोलल्या बद्दल तुझ्या बिझी शेड्युल मधुन वेळ काढून आम्हाला उपयुक्त माहिती दिल्या बद्दल

Nick Hague ह्यांनी Space To Ground साधला विद्यार्थ्यांशी संवाद

अंतराळवीर Nick Hague ह्यांनी ह्या महिन्यात Virginia,Norfolk येथील लोकल Schools आणि youth organizations मधील विद्यार्थ्यांशी संवाद साधला त्याचा हा वृतांत
 सुरवातीला Mallory Dudley ह्यांनी Nick Hague ह्यांच्याशी पृथ्वीवरून लाईव्ह संपर्क करत त्यांचे स्वागत केले आणि संवादाला सुरवात झाली


अंतराळवीर स्थानकातून संवाद साधताना विध्यार्थ्यांशी संवाद साधताना -फोटो -नासा संस्था

Brandon- तुम्ही अंतराळात झेपावतानाचा अनुभव कसा होता? अंतराळ यान कीती वेगाने स्थानकाकडे ऊड्डान करत
Nick Hague - पृथ्वीवरुन अंतराळात झेपावतानाचा अनुभव विलक्षण असतो आम्ही आमच्या सीटकडे प्रचंड वेगामुळे ओढल्या जात होतो तेव्हा आमचे वजन चौपटीने वाढल्यासारखे जाणवत होते आमचे Rocket आवाजाच्या पंचवीस पट जास्त वेगाने (4G force) म्हणजे ताशी 17,500 मैंल इतक्या वेगाने अंतराळात ऊड्डान करत होत अंतराळात प्रवेशण्यासाठी ईतक्या प्रचंड वेगाची आवश्यकता असते
Paige- तुम्हाला स्थानकात झोपल्यावर ईथल्या सारखच स्वप्न पडतात का? तिथे झीरो ग्रव्हिटीमध्ये तंरगत्या अवस्थेतील पडलेली स्वप्ने वेगळी असतात का?
Nick Hague -आपल्या आजुबाजुला घडणाऱ्या गोष्टीचा आपण सतत विचार करत असतो आणी स्वप्नात आपल्याला तशाच गोष्टी दिसतात तसच ईथेही मी सतत तरंगत्या अवस्थेत वावरतो काम करतो दुसऱ्या दिवसाच्या,संशोधनाच्या कामाचा विचार करतो त्यामुळे स्वप्ने पण तशीच दिसतात आम्ही झोपतो तेव्हा crew quarters मध्ये अंधार असतो तेव्हा पूर्ण अंधार दिसतो पण मधुन,मधून radiation चा प्रकाश चमकतो तेव्हा माझी optic nerve activate होते आणी मला त्या प्रकाशाची जाणीव होते
Adair- स्थानकातील झीरो ग्रव्हिटीमध्ये पाणी सुध्दा तरंगत मग ते तुम्ही कसे पिता?
Nick Hague -हो! ईथे झीरो ग्रव्हिटीमध्ये पाण्याला control करण कठीण जात पृथ्वीवर पाणी वरुन खाली पडत ग्लास मध्ये टाकल तर त्यातच रहात पण ईथे आमच्या सारख पाणीही तंरगत सगळीकडे थेंबाच्या रुपात पसरलेल्या स्वरूपात तंरगत्या अवस्थेत फिरत रहात त्यामुळे ते पकडून पिण म्हणजे कसरतच असते पण आम्हाला स्पेशल bag दिलेली असते त्याला Straw जोडलेला असतो त्यातून थेंब,थेंब काढून आम्ही पाणी पितो ते खूप मजेशीर असत कित्येकदा जेवताना आम्ही ती मजा अनुभवतो त्यांनी विद्यार्थ्यांना पाणी पिण्याच प्रात्यक्षित करून दाखवल
Jackson- चंद्रावर मानवी वसाहतीचे plan आहेत का?स्पेस स्टेशन त्यासाठी Base Camp असेल का?
Nick Hague - अतिशय छान प्रश्न! ह्या साठी छान कारण आता त्या दृष्ठीने आमचे प्रयत्न सुरु आहेत मला माहिती नाही कि,तुम्हाला Artemis Program बद्दल माहिती आहे कि नाही Artemis ह्या चांद्रयानातुन लवकरच एक महिला व पुरुष अंतराळवीर चंद्रावर जाणार आहेत तिथे ऊतरणार सुद्धा आहेत आणि हि सुरवात असेल मग सतत प्रयोग सुरु होतील सद्या मी स्थानकातील US lab मध्ये संशोधन करतोय ईथे सगळ्या प्रकारची ऊपकरणे आहेत आणी इथे सतत शेकडो प्रयोग सुरू असतात सध्या आम्ही एक Hardware चे testing करत आहोत जे चंद्रभोवती फिरण्यासाठी ऊपयोगी पडणार आहे आगामी पाच वर्षात चंद्रावर उतरण्यासाठीचे आमचे सगळे प्रयत्न सुरु आहेत
Raquel- तुम्ही किती दिवस स्थानकात रहाणार आहात? सुरुवातीला तिथे रहाण कठीण होत का?
Nick Hague - सुरुवातीला ईथे रहाण अत्यंत कठीण जात कारण आपण आणि आपल्या बरोबर साऱ्याच वस्तू तरंगत असतात पण हळूहळू सवय होते आमच शरीर ईथल्या वातावरणात adjust होत माझ Schedule सात महिन्यांच आहे आणी आता पाच महिने झालेत दोन महिने ऊरलेत
Precious- तुम्ही स्थानकातुन तुमच्या कुटुंबियांशी कसा आणी किती वेळा संवाद साधु शकता?
Nick Hague - आम्ही आमच्या कुटुंबियांशी नियमित संवाद साधतो कारण ते आमच्या मानसिक आरोग्यासाठी आवश्यक आहे तसेच आम्ही मोठ्या मिशनवर असताना घरच्यांना आमची सतत काळजी असते शिवाय आम्हालाही कुटुंबिंयाबद्दल जाणून घ्यायचे असते माझी मुले आता Texas मधील शाळा सुरु झाल्यावर शाळेत जातील हे मला इथे त्यांच्याशी फोनवर बोलल्यावरच कळल आम्ही आठवड्यातून एकदा फोनवरून Video Conference करतो ईथे Internet सुविधा आहे
Daniel- Astronaut होण्यासाठी सर्वात अवघड गोष्ट कोणती असते? तुमचा अनुभव कसा होता?
Nick Hague -Astronaut होण्यासाठी अत्यंत कठीण परिस्थितीशी सामना करावा लागतो कठोर ट्रेनिंग चिकाटीने, धैर्याने पुर्ण कराव लागत आपल ईच्छित ध्येय साध्य करण्यासाठी संकटापुढे हार न मानता जिद्दिने परीश्रम करून त्याला सामोरे जाण्याची क्षमता असावी लागते मी माझ अंतराळवीर होण्याच स्वप्न पुर्ण करण्यासाठी हे सार केल मी तिनदा प्रयत्न केला तेव्हा दहा वर्षांनी माझ स्वप्न साकार झाल पण तरीही हा प्रवास सोपा नव्हता खूप आव्हाने झेलावी लागली अंतराळ स्थानकात जाण्यासाठी ऊड्डान केल्यानंतर मागच्या वेळेस अचानक Rocket मध्ये बिघाड झाला अत्यंत कठीण प्रसंग ओढवला होता पण आम्ही त्यावर मात करून सुखरूप प्रुथ्वीकडे परतलो आणी जिद्दीने आता पुन्हा अंतराळ स्थानकात पोहोचलो
Joet-Space Station मध्ये तुमच्या सोबत प्राणीही रहातात का?तिथे कुत्रा कींवा ईतर पाळीव प्राणी आहेत का?
Nick Hague - ईथे पाळीव प्राणी नाहीत पण आमच्या सोबत ऊंदीर,Spider व काही micro organisms आहेत त्यांच्यावरही आमच्या शरीरावर होतो तसा झीरो ग्रव्हिटीचा परीणाम होतो का ह्यावर आम्ही सतत  निरीक्षण नोंदवुन संशोधन करत असतो
Cora- तुम्ही स्थानकात बागकाम कसे करता? रोपांची लागवड कशी करता?
Nick Hague - आमच्या मानसिक स्वास्थ्यासाठी,विरंगुळ्यासाठी आणी आम्हाला ताजी भाजी मिळावी म्हणून स्थानकात व्हेजी प्रोजेक्ट यशस्वीपणे राबविण्यात येतोय त्यासाठी खास व्हेजी चेंबर बनविण्यात आला असून त्यात पृथ्वीप्रमाणे वातावरण निर्माण करून  त्यात रंगीत लाईटची सोय करून ऊजेड,अंधार व योग्य तापमानाची सोय केली जाते शिवाय पाणी न तरंगता झाडाच्या मुळाकडे पोहोचेल ह्याचीही सोय केली आहे सध्या lettuce आणी ईतर भाज्याची लागवड केली आहे आम्ही त्यांची नियमितपणे देखभाल करतो कारण आगामी दुरवरच्या अंतराळ मोहीमामध्ये अंतराळवीरांना त्याचा ऊपयोग होईल सध्या आम्ही पृथ्वीवरुन आलेले Frozen Food खातो
Briona- तुम्ही स्थानकात तुमच्या कोणकोणत्या वैयक्तीक गोष्टी नेऊ शकता पुस्तके,I pad नेऊ शकता का?
Nick Hague -काही वैयक्तिक गोष्टी आम्ही ईथे आणु शकतो मी बऱ्याच आवश्यक वस्तू आणल्यात त्या माझ्या कुटुंबियांशी संबंधीत आहेत ईथे पुस्तके,I pad आणु शकतो मी ईथे तिथल्या सारखेच रिकाम्या वेळात वाचन करतो त्यामुळे ज्ञानात भर पडते आणि आपण अपडेट रहातो तुम्हीही समर व्हेकेशन मध्ये वाचता ना? वाचन खूप आवश्यक आहे
Savannah- Space Station मधून तुम्ही कोणती अद्भुत गोष्ट  पाहिलीत ?
Nick Hague -खरतर इथल सतत  तरंगत राहण त्याच अवस्थेत सारी काम करण झोपण,जेवण,संशोधन सारच अद्भुत आहे त्या बद्दल मी वेळोवेळी सांगितल पण आहेच पण सर्वात अद्भुत गोष्ट म्हणजे रिकाम्या वेळी स्थानकाच्या Cupola मधून पृथ्वीकडे पाहण खरच खूप अद्भुत विस्मयकारी आणि सुंदर गोष्ट आहे ती ! आपली पृथ्वी हळू,हळू सरकताना पाहण्याचा आनंद विलक्षण आहे एका क्षणात इथून कॅनडा दिसत तस मेक्सिकोही दिसत तेही एकाच वेळेस ! इथून पृथ्वीवर वाहणाऱ्या नद्या,पर्वत पाहताना क्षणभर भान हरपत आपणही ह्या पृथ्वीचा एक भाग आहोत हि जाणीव विलक्षणच !
Truman - Galieli library New Jersey -तुमची तिथली दिनचर्या पृथ्वीवर असते तशीच आहे कि वेगळी ?
Nick Hague -आम्ही सहाही जण सकाळी सहाला उठतो आणि फ्रेश होऊन साडेसातला कामाला सुरवात करतो संध्याकाळी साडे सातला आमच काम संपत नंतर आमची मिटिंग होते आणि दिवस संपतो विकेंडला मात्र आम्हाला मोकळा वेळ मिळतो आम्हाला सपोर्ट करण्यासाठी पृथ्वीवरून जगभरातून लाखो शास्त्रज्ञांची टीम काम करत असते आणि सगळ्यांचा ताळमेळ जुळावा म्हणून आम्ही Greenwich Standard Time fallow करतो
Mckenzie- पृथ्वी व्यतिरिक्त तुमचा आवडता दुसरा ग्रह कोणता आहे ?
Nick Hague - हा प्रश्न खरच अवघड आहे कारण स्थानकातून पाहताना पृथ्वी एव्हढा सुंदर दुसरा कुठलाच ग्रह नाही असं वाटत आता आपण चंद्राकडे वाटचाल करतोय चांद्रमोहीम पूर्ण करून मग मंगळाकडे वाटचाल करायचीय त्या मुळे माझा आवडता दुसरा ग्रह मंगळ आहे
Henry- Florida -तुम्ही स्थानकात आजारी पडता का ? तिथे पृथ्वीपेक्षा वेगळे जंतू आहेत का ?
Nick Hague - हो ! आम्ही इथेही आजारी पडू शकतो पण आम्ही सारेच जण आजारी पडू नये म्हणून स्वत:ची खूप काळजी घेतो लाँचिंग आधी आम्हाला Quarantine मध्ये ठेवले जाते म्हणजे आम्ही कमीतकमी लोकांच्या संपर्कात राहू आणि पृथ्वीवरील कमीतकमी जंतू आमच्यासोबत अंतराळस्थानकात प्रवेश करतील पृथ्वीवरील टीम आमच्या सर्वांची खूप काळजी घेत असते  
Scarlet -तुम्ही तुमच मिशन संपवून पृथ्वीवर परतल्यानंतर नार्मल व्हायला किती वेळ लागतो ?
 Nick Hague -पृथ्वीवर परतल्यानंतर पंचेचाळीस दिवसांचा Rehabilitation चा प्रोग्राम असतो इथे स्थानकात तरंगत्या अवस्थेत हालचाल कमी असते त्या मुळे शरीर,स्नायू व हाडे कमजोर होतात  तसे होऊ नये म्हणून आम्ही इथे रोज दोनतास ट्रेडमिलवर व्यायाम करतो पण झिरो ग्रॅव्हिटी मध्ये शरीरात बदल होतातच म्हणून पृथ्वीवरील वातावरणाशी जुळवून घ्यायला  वेळ लागतो अंतर्गत शारीरिक बदल चार महिन्यात नॉर्मल होतात बाकी महिना दीड महिना नार्मल व्हायला लागतो
Giovanna -स्थानकात अवघड  व धोकादायक अशा कोणत्या गोष्ठी तुम्हाला कराव्या लागतात ?
Nick Hague -इथे माझ्या आजूबाजूला असंख्य उपकरणे आहेत त्यातच आम्ही वावरतो त्या मुळे धोका हा असतोच पण सगळ्यात अवघड आणि धोकादायक गोष्ट म्हणजे स्थानकाबाहेर अंतराळातील Space Walk करण  हे तितकच आव्हानात्मक आणि रिस्की आहे त्या साठी आधीपासून स्पेससूटची तयारी करावी लागते खरतर ह्या स्पेससूट मध्ये आम्ही एखाद्या सटलाईट सारखे असतो आम्हाला लागणाऱ्या सगळ्या आवश्यक गोष्टी स्पेससूट मध्ये असतात माझा Wingman माझ्या बरोबर काम करत असतो पृथ्वीवरची एक टीमही मला सपोर्ट करत असते त्या वेळी अंतराळातील अनंत पोकळीत वर ताऱ्यांची साथ अन खाली पृथ्वी अशा वातावरणात काम करण्याचा अनुभव रोमांचकारी आणि अद्भुत असत
शेवटी Nick Hague ह्यांचे आभार मानून मुलाखत संपली

अंतराळ वीर Nick Hague आणी Andrew Marhan ह्यांनी केलेला Space Walk यशस्वी

अंतराळवीर Nick Hague आणी अंतराळवीर Andrew Margen स्पेसवॉक करताना -फोटो-नासा संस्था

नासा संस्था- 22 आगस्ट
नासाच्या अंतराळ मोहीम 60 चे अंतराळवीर Nick Hague आणीAndrew Margen ह्यांंनी काल 21 तारखेला
अंतराळ स्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठी केलेला Space Walk सुरळीतपणे पार पडला

Christina Koch आणी अंतराळ वीर Luca parmintano अंतराळ वीर Nick Hague आणी Andrew Marhan सोबत Space Walk आधी portrait घेताना- फोटो-नासा संस्था

ह्या दोन्ही अंतराळ विरांनी सकाळी 8.27 वाजताच त्यांचे Space Suits चार्ज करुन Space Walk ची तयारी सुरु केली होती Hague ह्यांनी लाल रंगाच्या रेशा असलेला स्पेससुट घातला होता तर Andrew ह्यांंनी रेशाविरहित स्पेस सुट परीधान केला होता 2.59 p.m.ला सुरू झालेला हा Space Walk सहा तास बत्तीस मिनिटांनी संपला
ह्या Space Walk दरम्यान ह्या दोन्ही अंतराळ वीरांनी स्थानकाच्या बाहेरील भागात स्थानकात आगामी काळात येणाऱ्या Space Crafts साठीच्या Docking(मार्गाची) ची सोय करण्यासाठी तांत्रिक जोडणीचे काम केले ह्या अंतराळ विरांनी स्थानकाच्या बाहेरील भागात Docking Adopter(IDA-3) Install केले
ह्या Docking Adopter चा ऊपयोग आगामी काळात स्थानकात येणाऱ्या Commercial Space Craft साठी होणार आहे हे Space Craft Boeing आणि Nasa Commercial Crew ह्यांच्या संयुक्त विद्यमाने तयार करण्यात आले असून आता अमेरिकन अंतराळवीर अमेरिकेच्या भूमीवरून ह्या अमेरिकेन मेड अंतराळ यानातुन आणी अमेरिकन Roket च्या सहाय्याने अंतराळात झेप घेतील सध्या त्या साठी रशियाची मदत घेतली जाते
शिवाय ह्या अंतराळ यानाचा ऊपयोग आगामी चंद्र मोहीम,मंगळ मोहीम व ईतर अंतराळ मोहिमासाठी होणार आहे ह्या शिवाय अंतराळ विरांनी ह्या Space Walk मध्ये ईतर तांत्रिक कामेही पुर्ण केली ह्या दोन्ही अंतराळवीरांना Christina Koch हिने स्थानकातून मार्गदर्शन केले
या शिवाय अंतराळवीरांनी स्थानकाच्या Wireless Internetचेही काम पूर्ण केले शिवाय त्यांनी नवीन High Definition T.V.Camera स्थानकाच्या Truss ह्या भागात Install केला ह्या आधी 2016 मध्ये स्थानकाच्या दुसऱ्या भागात IDA 2 हे Docking Adopter Install केले होते ह्या Space Walk मध्ये केलेल्या तांत्रिक कामासाठी रोबोटिक आर्मचा ऊपयोग केल्या गेला ह्या Space Walk साठी लागणारे सामान स्थानकात 27 जुलैला आलेल्या Cargo Ship मधून पाठवण्यात आले होते
2019 मधला अंतराळ स्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठी केलेला हा पाचवा Space Walk होता
अंतराळवीर Nick Hague ह्यांचा हा तिसरा Space Walk होता त्यांनी आजवर केलेल्या Space Walk साठी त्यांनी अंतराळात 19 तास 59 मिनिटे व्यतीत केले आहेत तर Andrew Marhan ह्यांचा हा पहिलाच Space Walk होता
आतापर्यंत अंतराळ स्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठी केलेला हा 218 वा Space Walk होता आणी त्यासाठी आजवर अंतराळ विरांनी 56 दिवस 23 तास आणी 26 मिनिटे अंतराळात व्यतित केले आहेत
ह्या Space Walk चे लाईव्ह प्रक्षेपण नासा T.V. वरून करण्यात आले होते आणि त्या सोबतच हौशी नागरिकांना लाईव्ह chat ची संधीही देण्यात आली होती

अंतराळ स्थानकात उगवली Mizuna Mustard green ची भाजी

  स्थानकातील व्हेजी चेंबर मधील Mizuna Mustard green हि भाजी काढताना अंतराळ वीर - Nick Hague
फोटो -नासा संस्था

 नासा संस्था -25 जुलै
अंतराळ स्थानकातील अंतराळ वीरांना पृथ्वीवरील फ्रोझन प्रिझर्व केलेल्या भाज्या खाव्या लागतात त्यांना पृथ्वी वरील मानवासारखे ताजे अन्न,फळे भाज्या मिळत नाहीत त्यांना पृथ्वीप्रमाणेच ताजे अन्न,भाजी आणि फळे मिळावीत ह्या साठी सतत प्रयत्न आणि संशोधन सुरु असते
त्यासाठी स्थानकात व्हेजि प्रोजेक्ट राबवण्यात येतोय ह्या प्रोजेक्ट अंतर्गत स्थानकातील व्हेजि चेंबरमध्ये पृथ्वीवरील वातावरणासारखे कृत्रिम वातावरण तयार करून त्यात कलर लाईट्स,tempची व्यवस्था करण्यात आली आहे आणि त्यात पृथ्वीवरील वेगवेगळ्या जातीची भाजी,फुले आणी धान्य लागवड करण्यात आली आणि ती यशस्वीही झाली ह्या आधी स्थानकात झिनियाची फुले ,पालेभाजी लाल कोबी आणि गहूही उगवले होते
अंतराळवीर Scott Kelly,PeggyWhitson आणि इतर अंतराळवीरांनी स्थानकातील चेंबर मध्ये भाजी फुले ,गहू लागवड यशस्वी केलीय आणि भाजीचा आस्वादही घेतलाय
आता स्थानकात मोहीम 60च्या अंतराळवीरांनी Mizuna Mustard green ह्या भाजीची यशस्वी लागवड केली आहे स्थानकात उगवलेली हि भाजी सलाद टाईपची आहे अंतराळवीर Nick Hague ह्यांनी हि भाजी चेम्बरमधू न काढली हि भाजी हिरवीगार आणि ताजी टवटवीत आहे
आता त्यातील थोडी भाजी सॅम्पल साठी ठेवून अंतराळवीर त्यांच्या जेवणात ह्या भाजीचा समावेश करून त्याची चव चाखतील आणि येताना भाजीचे थोडे सॅम्पल पृथ्वीवर आणतील
पृथ्वीवर परतल्यावर ह्या भाजीवर शास्त्रज्ञ संशोधन करतील पृथ्वीवर उगवणारी आणि अंतराळातील झिरो ग्रॅव्हिटी मध्ये उगवलेली भाजी ह्यातील फरक अभ्यासतील
भविष्यात अंतराळात आणखी नवनवीन भाजी धान्य आणि फळांची लागवड अंतराळवीर करतील ह्याचा उपयोग आगामी दूरवरच्या अंतराळ मोहीमांतील अंतराळवीरांना ताजे आणि स्थानकात पिकवलेले अन्न खाण्यासाठी होईल

 

नासाने जागविला पन्नास वर्षांपूर्वीचा चांद्रमोहिमेचा क्षण

Apollo 11 चांद्र यान सागरात उतरल्यानंतर अंतराळवीरांना बाहेर काढताना -फोटो - नासा संस्था

नासा संस्था -25 जुलै
पन्नास वर्षांपूर्वी अमेरिकन अंतराळवीरांनी पहिल्यांदा चांद्रभूमीवर पहिले मानवी पाऊल ठेवले होते त्या ऐतिहासिक घटनेला पन्नासवर्षे पूर्ण झाल्याप्रित्यर्थ हा दिवस अमेरिकेत उत्साहात आणि आनंदात  साजरा झाला नासा संस्थेने विविध कार्यक्रमाचे आयोजन करून ह्या दिवसाचा आनंद द्विगुणित केला नासा संस्थेने पन्नास वर्षांपूर्वीचा तो चांद्रभूमीवरच्या मानवी प्रवासाचा,मानवीपाऊल स्पर्शाचा थरारक क्षण पुन्हा एकदा अनुभवला नासा संस्थेने t.v. वरून ह्या तीन अंतराळवीरांच्या चंद्राकडे प्रयाणाच्या,चंद्रावर पोहोचल्याचा आणि प्रुथ्वीकडे परतण्याच्या व्हिडीओचे प्रक्षेपण करून सामान्य नागरिकांना त्या ऐतिहासिक थरारक क्षणाचे दर्शन घडवले
पन्नास वर्षांपूर्वी चंद्रावर जाण आणि ती मोहीम यशस्वी करून पृथ्वीवर सुखरूप परतण आजच्या इतक सोप नव्हत त्या आधीच्या मोहिमा अयशस्वी झाल्या होत्या त्या मुळेच ह्या ऐतिहासिक मोहिमेच यश अभूतपूर्व होत
अंतराळवीर Neil Armstrong,Buzz Aldrin आणि Micheal Collins चांद्र मोहीम यशस्वीपणे पार पाडून चंद्र भूमीला स्पर्शून,त्यांच्या पाऊलखुणा मागे ठेवून पृथ्वीवर परततानाचा आणि परतल्यानंतरचा हा वृत्तांत

 24 जुलै 1969 Apollo 11 चांद्र मोहीम यशस्वी करून पृथ्वीवर परतत होत क्षणाक्षणाला पृथ्वीवासीयांची उत्कंठा वाढत होती अंतराळवीर Niel Armstrong यानाची स्थिती आणि पृथ्वीपासूनच यानाच अंतर ह्याची माहिती देत होतें यान खाली खाली येत अखेर पृथ्वीवर सुखरूप परतल यान सागरात उतरल
लष्करी अधिकाऱ्यांनी अंतराळवीरांना सुरक्षित बाहेर काढण्यासाठी यानाकडे धाव घेतली वॉटर बोट यानाला जोडण्यात आली यानाच्या वरच्या बाजूची खिडकी उघडली गेली आणि एक,एक अंतराळवीरांना बाहेर काढण्यात आले
अंतराळवीरांना सुरक्षितपणे बाहेर आणुन त्यांच्या मेडिकल चेकअप नंतर काचेच्या खोलीत ठेवण्यात आले त्यानंतर झालेल्या  अंतराळवीरांच्या स्वागत सोहळ्यात अमेरिकेचे त्यावेळेसचे President Richard Nixon ह्यांनी अंतराळवीरांचे हार्दिक अभिनंदन करून त्यांच्याशी संवाद साधला

                  President Richard Nixon अंतराळवीरांशी संवाद साधताना -फोटो -नासा संस्था

Richard Nixon President of America
Mike ,Buzz आणि Neil मी आज पृथ्वीवरचा सर्वात नशीबवान माणूस आहे मी हे USA चा अध्यक्ष आहे म्हणून नाही तर सगळ्यांच्या वतीने तुमचे स्वागत करण्याचे भाग्य मिळाले म्हणून म्हणतोय सगळ्या जगातून तुमच्यासाठी खूप संदेश आले आहेत शंभरावर परदेशी सरकार,देशाचे अध्यक्ष,पंतप्रधान,राजे महाराजे ह्यांनी भावपूर्ण संदेश पाठवले आहेत ते ह्या पृथ्वीवरील दोन कोटी लोकांचे प्रातिनिधीत्व करतात त्यांनी तुम्हाला टीव्ही वर हे ऐतिहासिक अभूतपूर्व कार्य करताना पाहिलय मी तुमच्यापर्यंत संसद,मंत्री आणि स्पेस एजन्सीज ह्यांनी दिलेले शुभेच्छांचे संदेशही पोहचवतोय
आणि सगळ्यात महत्वाच म्हणजे मी खूप छान टेलिफोन कॉल केलाय तुम्हाला चंद्रावर केलेल्या कॉल एव्हडा खर्चिक नव्हता तो! पण माझ्या दृष्टीने जगातील सर्वात धैर्यशीलअशा तीन महिलांशी मी बोललोय तुमच्या पत्नींशी आणि Jan Joanआणि Pat  ह्यांच्याही प्रेमळ शुभेच्छा मी तुमच्यासाठी आणल्या आहेत त्या आज इथे उपस्थित राहू शकल्या नाहीत पण मी तुम्हाला एक गुपित सांगतोय मी त्यांच्या सोबत एक डेट फिक्स केलीय मी त्यांना तेरा ऑगस्टला शाही भोजनासाठी आमंत्रित केलेय U.S.A. च्या पन्नासही राज्याचे राज्यपाल ,राजदूत आणि महत्वाचे निमंत्रित पाहुणेही येणार आहेत तुम्ही Quarantine मधून बाहेर पडल्यानंतर हि पार्टी आयोजित केली आहे आणी तुमच्या पत्नींंनी तुमच्या वतीने आमंत्रण स्विकारले आहे तुम्ही येणार ना पार्टीला? अंतराळ वीर हसत ऊत्तरतातJ
हो!हो! नक्की तुम्ही जस म्हणाल तस!
President -मला तुम्हाला विचारायच अर्थात सगळ्यांनाच हा प्रश्न पडला असेल ,तुम्ही समुद्रात ऊतरताना पाहताना जाणवल हे काम अत्यंत कठीण आहे सोप नक्कीच नाही हि शेवटच्या वेळेसची स्थिती खुप अवघड वाटली का?खुप त्रास झाला का?
अंतराळवीर - हो! खुप कठीण परिस्थिती होती ती! पण आमच्या कठीण कामाचा शेवटचा भाग होता तो,पण पृथ्वी वर परतण्याच्या अंतिम आनंदापुढे हा त्रास किरकोळ वाटला
President - तुम्ही आठवडाभर ईथे नव्हतात तेव्हा प्रुथ्वीवरील घडामोडी बद्दल माहिती आहे का?
 Old Star Games बद्दल कळले का?
अंतराळवीर - हो! आम्हाला प्रुथ्वीवरुन वेळोवेळी माहीती मिळत होती गेमबद्दलही!
President - तुम्ही अमेरिकन लीगचे चाहते आहात की National लिगचे
अंतराळवीर - National लिग!
President - Oh! मला ह्या टिममधे एक ऊदयोनमुख राजकारणी दिसतोय
अंतराळवीर -फक्त गेम सर!
President - तुम्हाला पावसाबद्दलही कळले का?
अंतराळवीर - हो!आपण सद्या तरी पावसावर नियंत्रण आणु शकत नाही पण भविष्यात ते शक्य होईल
President - तुम्हाला अजून बरेच काम करायचेय तुम्ही फ्रेश दिसताय तुम्ही तेव्हढेच फ्रेश आहात ना? Frank म्हणतोय की,तुम्ही स्पेस मध्ये जाऊन आल्यावर जास्तच तरुण झाल्यासारखे वाटतय
तुम्हाला खरच तस वाटतय?
अंतराळवीर - मी Frank पेक्षा नक्कीच तरुण आहे
President -ईकडे ये त्यांना पाहुदे म्हणताच Frank जवळ जाऊन पहातात
अंतराळवीर -अरे हो! हे म्हातारे झाल्यासारखे वाटतात
 Mr.President-  मला अस सांगायचय की Mike Collins मध्ये एक कवी दबलाय त्यने मला खूप छळल त्याने चार fantastic आणी दोन beautiful वर्णन करण्यासाठी तीन मिनिटे वापरली
मी आता समोपचाराकडे वळतोय
तुम्ही कठीण कार्य यशस्वी पणे पार पाडून सुखरुप पृथ्वीवर परतला आहात तुम्ही फक्त आठवडाभर ईथे नव्हता पण हा आठवडा संपूर्ण जगात कायम लक्षात राहील हि ऐतिहासिक अदभूत असामान्य कामगिरी अमेरीकेच्याच नाही तर साऱ्या जगाच्या ईतिहासात सुवर्ण अक्षरात कोरली जाईल
कधी नव्हे एव्हढ्या जवळ सार जग ह्या आठवड्यात आल होत मी तुमचा खुप आभारी आहे आणी मी अशी आशा करतो की,तुम्ही आमच्यासाठी हे महान कार्य केले आहे त्यामुळे सारे अमेरिकन तुमचे आभारी आहेत तुमचे मनःपुर्वक अभिनंदन! आम्ही सगळेआपले काम अजून चांगले करु शकु
तुम्हाला काही सांगायचेय का?Promotion बद्दल काही?
अंतराळवीर - नाही! आम्ही खुप भारावलो आहोत पृथ्वीवर परतल्याचा आनंदी क्षण अनुभवतोय Quarantine बाहेर पडल्यानंतर glass च्या भिंती बाहेर मोकळ्या हवेत तुमच्याशी संवाद साधण्याची प्रतिक्षा करतोय
President - Dinner ला आल्यावर तुम्ही छोटेसे भाषण करु शकाल पण please नवीन विशेषण शोधु नका fantastic,beautiful पण चालेल मला आणि साऱ्यांनाच
तुम्हाला टिव्ही वर पहाताना देवाने आमची प्रार्थना ऐकली अस वाटल म्हणून Thanks giving ची प्रार्थना म्हणून देवाचे आभार मानु या!

नासाचे नवीन तीन अंतराळवीर उद्या अंतराळ स्थानकात राहण्यासाठी जाणार

अंतराळ वीर Andrew Morgan,Alexander Skvortsov आणि Luca Parmintano स्थानकात जाण्याच्या तयारीत
फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -19 जुलै
नासाच्या अंतराळ मोहीम 60 चे अंतराळवीर उद्या 20 जुलैला अंतराळ स्थानकात राहण्यासाठी जाणार आहेत
नासाचे अंतराळवीर Andrew Morgan,अंतराळवीर Luca Parmintano (ESA )आणि रशियन अंतराळवीर Alexander Skvortsov हे तीन अंतराळवीर उद्या 20 जुलैला 12.28p.m.ला कझाकस्थानातील बैकोनूर इथल्या Cosmodrome येथून MS-13 ह्या सोयूझ यानातून स्थानकाच्या दिशेने प्रयाण करतील
उड्डाणानंतर सहा तासाच्या अंतराळ प्रवासानंतर आणि चार फेऱ्या पूर्ण केल्यानंतर ते स्थानकाजवळ पोहोचतील
दोन तासांनी 6.30 min.ला स्थानकाच्या Zvezda Service Module जवळ पोहोचताच त्यांचे सोयूझ यान स्थानकाशी जोडले जाईल आणि स्थानकाचे दार उघडल्या जाईल
पोहोचल्यावर ह्या तीन अंतराळ वीरांचे स्थानकात अंतराळ मोहीम 60 चे सध्याचे कमांडर Alexey Ovchinin अंतराळ वीर Nick Hague आणि Christina Koch स्वागत करतील
स्थानकात हे तीन अंतराळवीर पोहोचल्यानंतर स्थानकातील अंतराळवीरांची संख्या सहा होईल आणि हे सहाही जण अंतराळस्थानकात सध्या सुरु असलेल्या वैज्ञानिक संशोधनात सहभागी होतील
अंतराळवीर Andrew Morgan ह्यांची हि पहिलीच अंतराळवारी आहे तर Luca Parmitano ह्यांची हि दुसरी अंतराळवारी आहे रशियन अंतराळवीर Alexander Skvortsov मात्र तिसऱ्यांदा अंतराळ स्थानकात राहायला जाणार आहेत
ह्या अंतराळ वीरांच्या अंतराळस्थानकाकडे प्रयाणाचे लाईव्ह प्रक्षेपण नासा टी वी वरून करण्यात येणार आहे   विशेष म्हणजे उद्या वीस जुलैला अपोलो 11यानाच्या चांद्र मोहिमेला पन्नास वर्षे पूर्ण होत आहेत
मानवाच्या चंद्रावरील भूमीवर पाऊल ठेवण्याच्या ह्या ऐतिहासिक घटनेचा उद्या पन्नासावा वर्धापन दिवस अमेरिकेत उत्साहात साजरा होणार आहे आणि त्याच वेळेस हे तीन अंतराळवीर स्थानकात राहायला जाणार आहेत .

अंतराळ वीर Nick Hague आणि Christina Koch ह्यांनी अपोलो 11 चांद्रमोहिमेच्या 50व्या वर्धापनदिना निमित्त दिल्या शुभेच्छा

 अंतराळवीर Nick Hague ,Christina Koch आणि Alexey Ovichinin स्थानकातून अपोलो 11च्या 50व्या वर्धापन दिनाच्या शुभेच्छा देताना फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -15 जुलै
 नासाच्या अंतराळ मोहीम 60चे अंतराळवीर Nick Hague आणि Christina Koch ह्यांनी स्थानकातून पृथ्वीवर लाईव्ह संवाद साधला आणि अपोलो 11 मोहिमेला 50वर्षे पूर्ण झाल्याबद्दल शुभेच्छा दिल्या
20 जुलै 1969 ह्या दिवशी मानवाने प्रथम चंद्रावर पाऊल ठेवले त्या ऐतिहासिक घटनेला यंदा पन्नास वर्षे पूर्ण झाले  त्या मुळे अमेरिकेत हा ऐतिहासिक दिवस उत्साहात साजरा केल्या जाणार आहे
अंतराळस्थानकातील अंतराळवीर मात्र स्थानकातच हा दिवस साजरा करणार आहेत त्या आधी ह्या दोघांनी पृथ्वीवरील नासा संस्थेशी संपर्क साधत पृथ्वीवासीयांना ह्या पन्नासाव्या वर्धापनदिना निमित्त शुभेच्छा दिल्या
अंतराळवीर Nick Hague म्हणाले
पन्नास वर्षांपूर्वीच हे यश अभुतपुर्व आहे अंतराळवीर Neil Armstrong,Buzz Aldrinआणि Michael Collins ह्या अंतराळवीरांनी Apollo 11ह्या अंतराळ यानातून प्रथम चंद्राच्या भूमीवर पाऊल ठेवले तेव्हा ह्या ऐतिहासिक क्षणाने सारे जग आनंदीत झाले होते सर्वांंनीच ह्या
अंतराळवीरांचे त्यांनी केलेल्या ह्या ऐतिहासिक यशस्वी कामगिरीचे कौतुक करून अभिनंदन केले ह्या अभुतपुर्व यशामुळे सारे जग तेव्हा एकत्रित आले होते
Christina Koch म्हणाली
 पन्नास वर्षांपुर्वी ईतक्या अत्याधुनिक सोयी सुविधा नव्हत्या तरीही हि मोहीम यशस्वी झाली ते ह्या मोहीमेतील अमेरिकन शास्त्रज्ञ,ईंजीनिअर,तत्रंज्ञ आणी टिम मधील सर्व सहकारी यांच्या जिद्द,चिकाटी अथक परीश्रम आणि अगम्य इच्छाशक्ती मुळे आज मानव दुरवरच्या ग्रहांच्या अंतराळ मोहीमांची तयारी करतोय कित्येक मोहीमा यशस्वीही झाल्या आहेत आता मंगळावर मानवी निवासाची मोहीम राबविल्या जाणार आहे त्याची तयारी जोरात सुरु आहे अंतिम टप्प्यात पोहोचली आहे
आम्ही अंतराळ स्थानकात राहु शकतो ईथे अत्याधुनिक संशोधन करतोय हे सार शक्य झाले ते Apollo 11ह्या यशस्वी मोहीमेमुळे त्यामुळेच भविष्यातील अंतराळ मोहीमांची वाट सुकर झाली
Nick Hague-
म्हणाले आता अंतराळातील अंतराळ स्थानकातील मानवी वास्तव्यालाही विस वर्षे पुर्ण झाली आहेत अंतराळ स्थानकात असंख्य प्रयोग केल्या जातात नवनवीन संशोधन केले जाते हे संशोधन मानवी आरोग्यासाठी ऊपयुक्त ठरेल शिवाय ह्याचा ऊपयोग दुरवरच्या अंतराळ मोहीमांसाठी तेथील मानवी निवासासाठी होईल आणी आता 2024 साली पुन्हा एकदा मानवी पाऊल चंद्रावर पडेल आणि विशेष म्हणजे त्यात एका महिलेचाही समावेश असेल अस जाहीर करण्यात आलय आणि हि  अमेरिकन नागरिकांसाठी अभिनंदनीय बाब आहे  ह्या वेळेसच्या चांद्र मोहिमेत अत्याधुनिक तंत्रज्ञानयुक्त अंतराळ मोहीम राबवल्या जाणार आहे
पुन्हा एकदा आमच्या सर्व अंतराळ विरांतर्फे
" अपोलो 11च्या पन्नासाव्या वर्धापनदिना निमित्य हार्दिक शुभेच्छा" आम्ही तुमच्या आनंदात सहभागी आहोत!
आम्हीही स्थानकात हा वर्धापन दिन साजरा करणार आहोत

Happy 4th July From Space Station

   अंतराळवीर Nick Hague आणि Christina Koch  स्थानकात 4 जुलै साजरा करताना -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -5 जुलै  
चार जुलै हा अमेरिका निर्मिती दिन अमेरिकेत उत्साहात साजरा झाला सारेच अमेरिकन ह्या आनंदात सामील झाले पण पृथ्वीपासून दूर अंतराळात फिरणाऱ्या अंतराळस्थानकातील अंतराळवीरांना मात्र पृथ्वीवर हा दिवस ह्या वर्षी साजरा करता आला नाही
पण ह्या अंतराळवीरांनी अंतराळस्थानकात हा दिन उत्साहात साजरा केला
नासाच्या अंतराळ मोहीम 60 चे अंतराळवीर Nick Hague आणि Christina Koch ह्या दोघांनी स्थानकातून पृथ्वीवर संपर्क साधून अमेरिकेच्या 243 व्या वाढदिवसाच्या सर्वांना शुभेच्छा दिल्या
ह्या अंतराळवीरांनी स्थानकातील भिंतीला अमेरिकेचा झेंडा लावला होता आणि त्या दोघांनीही अमेरिकेच्या झेंड्यातील रंगाचे साधर्म्य साधत लाल,पांढरा आणि निळा रंग असलेला ड्रेस घातला होता
पृथ्वीवर नासा संस्थेशी संपर्क होताच
 अंतराळवीर Nick Hague आणि Christina Koch ह्यांनी
                         "Very Happy 4th July" अशा शुभेच्छा दिल्या 
अंतराळ वीर Nick Hague म्हणाले,अमेरिकन Space Flight मधल्या ऐतिहासिक क्षणांचा हा अभूतपूर्व काळ आहे अमेरिकेने अंतराळात यशस्वी अंतराळभरारी मारलीय आणि नवनवीन शोध लावले आहेत हे यश निश्चितच अभिमानास्पद आहे आता 2024 मध्ये पुन्हा अमेरिकन अंतराळवीर चंद्रावर जातील तेव्हा त्यात एका महिला Astronaut चाही समावेश असेल आणि हा ऐतिहासिक क्षण असेल
माझ्या अंतराळ कार्यकाळातील Commercial Space Flight हा तर युनिक ऐतिहासिक क्षण आहे मला अमेरिकेचा आणि अमेरिकन असल्याचा अभिमान वाटतो
ISS च्या सर्व अंतराळवीरांच्या वतीने आम्ही सर्वांना Wish करतोय आणि त्यांचे आभारही मानतोय सर्वच अमेरिकन जगात कोठेही असतील तिथे हा दिवस उत्साहात  आनंदात साजरा करत असतील त्यांच्या आनंदात आम्ही सहभागी आहोत
Christina Koch म्हणाली कि आजची अंतराळ प्रगती खरोखरच आश्चर्यकारक आणि अभिमानास्पद आहे म्हणूनच आम्ही नासा संस्थेतील अधिकारी,सायंटिस्ट,कर्मचारी,इंजिनीअर्स आणि सर्वच संबंधितांना Wish करतोय आम्ही जेव्हा स्थानकातून अंतराळात वर पहातो तेव्हा असंख्य तारे तारका आणि त्यातील स्वर्गीयसौन्दर्य पहातो तेव्हा आम्हाला आम्ही अमेरिकन असल्याचा आनंद होतो,अभिमान वाटतो
अमेरिकेचा झेन्डा आता जगभरातच नाही तर अंतराळात पोहोचला आहे रोबोट द्वारे अंतराळमोहीमेद्वारे आश्चर्य वाटेल अशा ठिकाणीही तो पोहोचला आहे आणि अमेरिकन माणसांच्या जिद्द,चिकाटी,मेहनत आणि हुशारीमुळेच हे शक्य झाले आहे
आज रात्री आम्ही विशेष डिनर पार्टी करणार आहोत त्यात Beef,patties,Corn Blueberry,Cobbler आणि  Lemonade अशा पदार्थांचा मेनू असेल आणि दहा पंधरा मिनिटात आम्ही ते तयार करणार आहोत
Nick Hague ह्यांनी ट्विटरवरूनही सर्वांना Wish केले आहे तसेच त्यांनी त्यांच्या कुटुंबीयांशीही संवाद साधत त्यांच्या पत्नीला Wish करत तिला प्रमोशन मिळाल्याबद्दल तिचे अभिनंदनही केले आहे
हे दोघेही म्हणतात आम्ही अंतराळस्थानकात हा ऐतिहासिक अमेरिकन बर्थडे साजरा करताना स्थानकातील  खिडकीतून अमेरिकेच्या भूमीवरून साजरा होणाऱ्या ह्या दिवसाचा आनंद घेऊ आणि आकाशात  उडणाऱ्या फटाक्यांची आतिषबाजी पाहण्याचा आनंद लुटू
पुन्हा एकदा
                            " Happy 4th July " to all Americans"

अंतराळवीर Oleg Kononenko,David Saint आणि Anne McClain पृथ्वीवर सुखरुप पोहोचले

 Astronaut Anne McClain पृथ्वीवर परतल्यावर तिला सोयूझ यानातून बाहेर आणताना -फोटो -नासा संस्था

नासा सस्था -25 जून
नासाच्या अंतराळ मोहीम 59चे अंतराळवीर Anne McClain,सोयूझ कमांडर आणि रशियन अंतराळवीर Oleg Kononenko आणि कॅनडियन अंतराळवीर David -Saint-Jacques सोमवारी ठरलेल्या वेळी पृथ्वीवर सुखरूप पोहोचले आहेत
सोयूझ MS-11 हे अंतराळयान ह्या तिन अंतराळवीरांना घेऊन स्थानकातून निघाले आणि तीन तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर सोमवारी कझाकस्थानात 10.47p.m. ला सुखरूप पोहोचले (स्थानिक वेळ 25 जून -8.47 a.m.)
हे तिन अंतराळवीर 3 डिसेंबर 2018 ला अंतराळस्थानकात राहण्यासाठी गेले होते आणि सहा महिन्यांच्या वास्तव्यानंतर आता पृथ्वीवर पोहोचले आहेत


 अंतराळवीर David Saint आणि Anne McClain Ellington येथे पोहोचल्यानंतर त्यांचे स्वागत करताना अधिकारी -फोटो -नासा संस्था

त्यांच्या 204 दिवसांच्या स्थानकातील वास्तव्यात त्यांनी तेथे सुरु असलेल्या संशोधनात भर टाकली ह्या दरम्यान अंतराळस्थानकातून त्यांनी पृथ्वीला 3,264 वेळा फेऱ्या मारल्या आणि 86,430,555 मैलाचा अंतराळ प्रवास केला
ह्या अंतराळवीरांच्या स्थानकातील वास्तव्यादरम्यान त्यांनी अंतराळस्थानकाच्या तांत्रिक कामासाठी चारवेळा स्पेसवॉकही केला
नासाच्या Anne McClain ने दोनवेळा स्पेसवॉक केला आणि ह्या दोन स्पेसवॉक साठी तिने अंतराळात 13तास.8 मिनिटे काम केले हि तिची पहिलीच अंतराळवारी होती
अंतराळवीर David Saint ह्यांनी त्यांच्या पहिल्याच अंतराळ कारकिर्दीतील पहिल्याच स्पेसवॉक मध्ये 6 तास 29 मिनिटे अंतराळात व्यतीत केले


 Anne McClain विमानाने Ellington येथे पोहोचल्यावर तिचे जोशात स्वागत झाले -फोटो नासा संस्था

तर रशियन अंतराळवीर Oleg Kononenko ह्यांची हि चवथी अंतराळवारी होती ह्या अंतराळवारीत त्यांनी दोन स्पेसवॉक केले आणि त्या साठी त्यांनी अंतराळात 13तास 46 मिनिटे काम केले त्यांच्या अंतराळ करिअर मध्ये त्यांनी पाच स्पेसवॉक केले आणि ह्या दरम्यान अंतराळात 32तास 13m व्यतीत केले
पृथ्वीवर परतल्यानंतर पूर्वनियोजित मेडिकल चेकअप नंतर त्यांना नासा संस्थेच्या विमानाने त्यांच्या मूळगावी पोहोचविण्यात येईल


 अंतराळवीर David Saint Ellington येथे पोहोचल्यावर विमानातून उतरताना -फोटो- नासा संस्था

आता अंतराळस्थानकाची जबाबदारी अंतराळवीर Nick Hague ,Christina Koch आणि Alexey Ovichinin सांभाळतील 20 जुलैला आणखी तीन अंतराळवीर स्थानकात राहण्यासाठी जातील तोवर हे अंतराळवीर स्थानकात राहून त्यांचे संशोधन सुरु ठेवतील

स्थानकातील शेवटच्या आठवड्यातील अनुभव Anne McClain ने केले शेअर

                                      Anne McClain

नासा संस्था - 23 जून
अंतराळवीर व्हायच आणि अंतराळस्थानकात राहून संशोधन करताकरता अंतराळात भरारी मारायची हे Anne च लहानपणापासूनच स्वप्न अथक परिश्रम आणि प्रयत्नाने तीन हे स्वप्न पूर्ण केलय त्यासाठी तिला तीच आर्मी मधल करिअर कामी आल सहा साडेसहा महिन्यांच अंतराळस्थानकातील वास्तव्य संपवून आज ती पुन्हा पृथ्वीवर परततेय त्या आधीच्या स्थानकातील शेवटच्या आठवड्यातील तिच्या वास्तव्यातील भावनिक अनुभव तिने शेअर केलेत
पृथ्वीवर परतण्याआधीची तयारी सुरु आहे ह्या आठवड्यात भरपूर काम आहे Packing,cleaning ,sorting , studying दगदगीचा धावपळीचा आहे हा आठवडा आम्ही सारे इथे एकत्रित जमतो ते भीतीपोटी नाही तर मानवाच्या उज्वल भविष्यासाठी आगामी अंतराळ मोहीमांतील दूरवरच्या ग्रहावरील मानवी वास्तव्यासाठी आम्ही संशोधन करतोय आमच्या इथल्या वास्तव्यातील बरेच दिवस स्थानकाच्या maintenance साठी गेले इथला अनुभव विलक्षण होता आनंददायी होता


 आंतराळस्थानकात आलेले नवीन Astrobee Robotic Hardware चेक करताना Anne -फोटो-नासा संस्था

खरच माझ्यासाठी हे अमेझिंग होत आश्चर्यकारक आणि अविश्वसनीय होत ! आधी मला अंतराळातील झिरो ग्रॅविटीत राहून काम करण आणि तिथल्या वातावरणाशी माझ्या मनाला आणि शरीराला जुळवून घेण खूप कठीण जाईल  अस वाटल होत पण किती सहजतेन जुळवून घेऊ शकले मी! आणि आधी अद्भुत अशक्य वाटणारी गोष्टही किती सहजतेन नॉर्मल झाली हळूहळू! म्हणून मी सगळ्यांना सांगते ,"तुमच्या सुरक्षित वातावरणातून बाहेर पडून पहा तुम्हाला अशक्य वाटणार द्येय साध्य करायच धाडस करा आणी पहा तुम्हालाही शक्य होईल ते! तुम्हीही आनंदित होऊन आश्चर्याने म्हणाल खरच मी हे केलय ?"
पृथ्वीप्रमाणेच इथला दिवस सुरु होत असला तरीही इथली परिस्थिती वेगळी असते आम्ही रोज आमच शरीर आरोग्य नॉर्मल आणि फिट ठेवण्यासाठी व्यायाम करतो
एखादा बल्ब लावण्यासाठी कितीजण लागतीलअस विचारल तर तुम्ही म्हणाल एकजण हो खरय! पण  इथे लाईट फिटिंग साठी एक अंतराळवीर,स्थानकात चार टूल्स written procedure,up stream electric inhibits आणि पृथ्वीवरील दोन मिशन कंट्रोल सेंटरची मदत तर लागेलच आणि हे काम तरंगत,तोल सांभाळत कराव लागत हे काम अवघड असल तरी आम्ही त्याचा आनंद घेतो
हा माझा शेवटचा आठवडा मी रोज इथे कॉफीचा आस्वाद घेताना विचार करतेय अजून किती कप राहिलेत माझे? शेवटचे सहा दिवस फक्त !
आज पूर्ण दिवस आम्ही सोयूझ यानात practicing साठी घालवला आमचा स्पेस सूट घालून चेक केला तो फिट बसतोय ना ? कुठे लिकेज तर नाही ना ?ह्याची खात्री केली
आता पुन्हा पृथ्वीवर परतताना मला लाँचिंगच्या वेळेसचा अनुभव येईल तो थरारक,रोमांचक,अद्भुत अनुभव मी पुन्हा अनुभवेन अंतराळातील झिरो ग्रॅविटीत आल्यानंतर कोणीतरी अत्यंत फोर्सने आपल्याला पुढेमागे ढकलतय अस वाटत होत मला मी खाली पडतेय अस न वाटता आपण पृथ्वीला लटकतोय कि पृथ्वी आपल्याला? असा प्रश्न पडला होता अजूनही अंतराळातील ह्या अनाकलनीय,गूढ अज्ञात,निर्वात विशाल पोकळीतील कितीतरी मानवाला माहीत नसलेल्या गोष्टींचा शोध घ्यायचाय
लँडिंगच्या वेळेसचा अनुभव मला वॉशिंग मशीन मधल्या कपड्यांसारखा वाटतो मशीन मध्ये कपडे कसे वेगाने गोल,गोल फिरतात अगदी तशीच अवस्था अंतराळवीरांची यानात होते
Anne McClain म्हणाली होती की स्थानकातुन प्रुथ्वी खुप सुंदर,अदभूतआणी कलरफुल दिसते ते अलौकिक सौंदर्य शब्दात वर्णन करता न येणार! मला शक्य असत तर नक्कीच मी तुम्हाला ईथे आणुन ते दाखवल असत पण भविष्यात शास्त्रज्ञ ते शक्यही करून दाखवतील आणी सुदैवाने,योगायोगाने Anne च्या स्थानकातील वास्तव्या दरम्यान नासा संस्थेने कमर्शियल स्पेस flight ची घोषणा केली आहे सद्या हि संधी फक्त शास्त्रज्ञ,सिनेनिर्माते ह्यांच्या साठी असली तरीही भविष्यात सामान्य हौशी नागरिकही अंतराळ प्रवास करू शकतील ह्यात शंका नाही