नासाच्या Ingenuity Mars Helicopter ने मंगळभूमीवर तिसऱ्यांदा मंगळावरील आकाशात यशस्वी उड्डाण

 Ingenuity Mars Helicopter  मंगळभूमीवरील आकाशात तिसऱ्या उड्डाणादरम्यान -फोटो -नासा संस्था (JP.L lab)

नासा संस्था - 28 एप्रिल 

नासाच्या Mars Ingenuity Helicopter ने शनिवारी 25 एप्रिलला मंगळावरील आकाशात तिसऱ्यांदा यशस्वी उड्डाण केले मंगळावरील वेळेनुसार दुपारी 12वाजून 33मिनिटाला (पृथ्वीवरील 4.31a.m.EDT,1.31a.m.PDT) Ingenuity Mars Helicopter मंगळावरील आकाशात झेपावले आणि  सोळा फूट (पाच मीटर )  उंचीवर पोहोचले ह्या हेलिकॉप्टरने मंगळावरील आकाशातील 164 फूट (50 मीटर ) अंतर पार केले हे अंतर अर्ध्या फुटबॉलच्या ग्राउंड एव्हढे आहे आणी ऊड्डानानंंतर हेलिकॉप्टर दोन मीटर प्रति सेकंद (6.6फूट प्रति सेकंद ) इतक्या वेगाने मंगळभूमीवर उतरले 

Ingenuity हेलिकॉप्टरची हि तिसरी flight test शास्त्रज्ञाच्या अपेक्षेनुसार यशस्वी झाली ह्या आधी 19 एप्रिलला यशस्वी चाचणी घेण्यात आली होती सहा वर्षांपूर्वी नासाच्या JP.L. Lab मध्ये ह्या मंगळ मोहिमेतील इंजिनीअर्सनी मंगळावरील वातावरणासारखे कृत्रिम वातावरण निर्मिती करून Ingenuity हेलिकॉप्टरची पहिली यशस्वी चाचणी घेतली होती आता ह्या मोहिमेतील शास्त्रज्ञ Ingenuity च्या चवथ्या उड्डाणाची तयारी करीत आहेत ह्या चवथ्या उड्डाणा नंंतर Ingenuity  ज्या ठिकाणाहून आकाशात उड्डाण करेल त्या मंगळभुमीवरील स्थळाला Wright Brothers Field असे नााव देण्यात आले आहे  29 एप्रिलला सकाळी 10.12 मिनिटांनी EDT(7.12 PDT) मंगळावरील वेळेनुसार दुपारी 12.30मिनिटांनी  Ingenuity आकाशात उड्डाण करणार आहे

नासाच्या Planetary Science Division Director Lori Glaze ह्या यशाने आनंदित झाल्या आहेत त्या म्हणतात पृथ्वीपासून आणि नासा संस्थेपासून मिलियन मैल अंतरावरील मंगळभूमीवर ह्या हेलिकॉप्टरने सर्व टेक्निकल बॉक्सेस चेक करून यशस्वी उड्डाण केल्यामुळे आता भविष्यकालीन उड्डाण सोपे होईल व मंगळ भूमीवरील उपयुक्त माहिती मिळण्यास मदत होईल 

Ingenuity हेलीकॉप्टर तिसऱ्यांदा मंगळभुमीवरील आकाशात  यशस्वी ऊड्डान करुन सुरक्षित मंगळभुमीवर ऊतरले तेव्हा आम्हाला भविष्य कालीन मंगळमोहिमेतील ऊड्डाणाच्या यशस्वीतेची खात्री झाली आता आम्ही निश्चिंत झालो आहोत असे ह्या मंगळमोहिमेतील Ingenuity हेलिकॉप्टरचे चिफ ईंजीनीअर Bob Balram म्हणाले आता आम्ही हेलिकॉप्टरचे जास्त वेगाने जास्त ऊंचीवर व दुरवरच्या अंतरावर ऊड्डान घडवू शकतो असा विश्वास आम्हाला वाटतोय 

सुरवातीला ह्या मार्स हेलिकॉप्टरने मंगळभुमीवरील आकाशात पाच मिटर ऊंचीचा टप्पा गाठला आता ह्या पुढच्या ऊड्डाणात  Ingenuity मंगळावरील आकाशात 84 मिटर ईतक्या ऊंचीवर पोहोचेल म्हणजे साधारण 276 फुट ईतक्या ऊंचीचा टप्पा पार करेल Ingenuity हेलीकॉप्टर जेव्हा ऊंच आकाशात पोहोचुन दुरवरपर्यंत भरारी मारेल तेव्हा हेलिकॉप्टरच्या खालच्या भागातील Navigation कॅमेरे कार्यरत होतील आणी मंगळभुमीवरील दऱ्या,खोरे ,नदी,नाल्यांचे आटलेले स्श्रोत आणि या सारखी ईतर महत्वपूर्ण Geological व Biological माहिती मिळवेल व त्यांचे फोटो काढून पृथ्वीवर पाठवेल त्यामुळे मंगळावरील जीवाश्म आणी पुरातन अवषेशांचे फोटो मिळतील ह्या जास्त ऊंचीवरील ऊड्डाणा दरम्यान दर चार फुट ऊंचीवरून तेथील फोटो घेतले जातील  हे फोटो घेणे हेलिकॉप्टर 133 मिटर ऊंचीवर जाईपर्यंत (436फुट) सुरू राहील सूरवातीला हे फोटो कृष्णधवल स्वरूपात घेतले जातील त्यानंतरची ऊंची गाठताच मात्र हेलिकॉप्टरचे रंगीत कॅमेरे कार्यान्वित होतील आणी हेलिकॉप्टर पुन्हा मंगळभुमीवर उतरेपर्यंत  मंगळभुमीवरील रंगीत फोटो घेणे सुरूच राहील 

ह्या पुढील ऊड्डाणात Ingenuity स्वतः च त्याने मंगळभुमीवर केलेल्या आधीच्या तीन ऊड्डानाचे रेकॉर्ड ब्रेक करेल त्यासाठी हेलिकॉप्टरचा वेग,ऊंची आणी ऊड्डानाचे अंतर वाढविण्यात येईल आणी चवथे ऊड्डाण यशस्वीपणे पार पडल्याचा संदेश आणी डेटा शास्त्रज्ञांना प्राप्त होताच ह्या मोहिमेच्या इंजिनिर्सच्या टीमद्वारे पाचव्या ऊड्डाणाचे नियोजन केले जाईल 

ह्या मोहिमे संर्दभात अधिक माहिती देण्यासाठी व विचार विनिमय करण्यासाठी तिस एप्रिलला नासाच्या JP.L lab मध्ये बैठकीचे आयोजन करण्यात आले असुन काही निवडक पत्रकारांना देखील त्या साठी आमंत्रित करण्यात आले आहे

Space X Resilience चे अंतराळवीर एक मेला पृथ्वीवर परतणार

 

 Resilience Space X- 1चे अंतराळवीर Mike Hopkins ,Victor Glover ,Shannon Walker आणि Soichi Noguchi -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -  27 एप्रिल

नासाच्या Space X -1चे अंतराळवीर Michael Hopkins,Victor Glover,Shannon Walker आणि Soichi Noguchi आता 28 एप्रिल ऐवजी 1मेला पृथ्वीवर परतणार आहेत Resilienceच्या Splash down साठी सद्याचे हवामान अनुकूल नसल्यामुळे Space X आणि नासा संस्था ह्या दोघांनी विचारांती हा निर्णय घेतला आहे 

Space X -1 crew Dragon Resilience ह्या चारही अंतराळवीरांना घेऊन शुक्रवारी संद्याकाळी 5.55 वाजता अंतराळस्थानकातून पृथ्वीवर येण्यासाठी अंतराळप्रवासास निघेल त्या आधी Resilience मधील स्वयंचलित यंत्रणा कार्यान्वित होऊन यान स्थानकापासून वेगळे होईल आणि एक मेला शनिवारी दुपारी 1.36 मिनिटाला पृथ्वीवर पोहोचेल Resilience अमेरिकेतील मेक्सिको येथील Gulf Off Florida येथील समुद्रात अवकाशातून पॅराशूटच्या सहाय्याने खाली उतरेल 

पृथ्वीवर परतण्याआधी स्थानकात कमांड चेंज सेरेमनी व अंतराळविरांचा Farewell event पार पडेल ह्या वेळेस स्थानकाची कमांडर Shannon Walker स्थानकाची सूत्रे व चावी जपानचे अंतराळवीर Akihiko Hoshide ह्यांच्या हाती सोपवेल 

Resilience चे Splash down Atlantic Ocean मधील सात Landing zones पैकी एका ठिकाणी किंवा Florida येथील Gulf Coast मध्ये होईल त्या आधी ह्या Splash down साठी किनाऱ्याजवळील दहा मैल अंतरावरील भाग सुरक्षित करण्यात आला असून तेथील होड्या त्यांचे मालक ह्यांना दूर जाण्यास सांगण्यात आले आहे शिवाय नागरिकांनाही तेथे येण्यास निर्बंध घालण्यात आले असून हा परिसर रिकामा करण्यात आला आहे अंतिम क्षणी हवामानाचा अंदाज घेऊन Resilience च्या Splash down चे ठिकाण निश्चित केल्या जाईल लोकांच्या व Resilience च्या सुरक्षिततेसाठी हि काळजी घेण्यात आली आहे

 Resilience मधून अंतराळवीरांनी स्थानकात केलेल्या सायंटिफिक प्रयोगातील संशोधित नमुने आणि गोळा केलेला डेटा पृथ्वीवर आणण्यात येईल ह्या अंतराळवीरांच्या पृथ्वीवर परतण्याचे आणि Resilience च्या Splash down चे लाईव्ह प्रसारण नासा T.V. वरून करण्यात येणार आहे

नासाचे Space X Crew Dragon अंतराळवीरांसह स्थानकात सुखरूप पोहोचले

 

 स्थानकात पोहोचल्यानंतर अकरा अंतराळवीर एकत्रित पृथ्वीवरील नासा संस्थेशी लाईव्ह संवाद साधताना -फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था -24 एप्रिल 

नासाचे Space X Crew Dragon  आज तेवीस तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर अंतराळवीरांसह अंतराळस्थानकात पोहोचले नासाचे अंतराळवीर व मिशन कमांडर Shane Kimbrough,पायलट Megan McArthur जपानचे अंतराळवीर Akihiko Hoshide आणि युरोपियन अंतराळवीर Thomas Pesquet हे चार अंतराळवीर काल 23 एप्रिलला पहाटे 5.49a.m.ला अंतराळ स्थानकात राहण्यासाठी निघाले त्यांचे Space X Crew Dragon Endeavor अमेरिकेतील नासाच्या Kennedy Space Center Florida येथील 39 A Launch Complex येथून स्थानकात जाण्यासाठी अंतराळात झेपावले 

अंतराळात झेपावताच दहा मिनिटांनी यानाचे रॉकेट प्रज्वलित झाले आणि यान ताशी 17,000 मैल इतक्या प्रचंड वेगाने अंतराळ प्रवास करू लागले तेवीस तासांनी Endeavor अंतराळ यान स्थानकाच्या समोरील भागातील Harmony Module जवळ पोहोचले 7.05a.m.ला स्थानक आणि Crew Dragon ची स्वंयचलीत यंत्रणा कार्यरत होऊन hatching प्रक्रिया पूर्ण झाली आणि अंतराळवीरांनी स्थानकात प्रवेश केला अंतराळ स्थानकात त्यांचे स्वागत Victor, Shannon,Mike ,Mark,Vande ,Soichi आणी ईतर अंतराळवीरांनी केले

हा अंतराळप्रवास तेवीस तासांचा असल्यामुळे Space X Endeavor मध्ये अंतराळवीरांना खाण्यासाठी नास्ता  व जेवणाचे पॅक देण्यात आले होते शिवाय ह्या यानातील अत्याधुनिक यंत्रणेमुळे अंतराळवीरांना काही वेळ झोपण्याचीही सोय आहे अमेरिकन बनावटीचे हे Space X Endeavor यान अमेरिकन भूमीवरून अंतराळवीरांना घेऊन दुसऱ्यांदा स्थानकात पोहोचले आहे पहिल्या अंतराळ प्रवासानंतर सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परतल्यानंतर आता दुसऱ्यांदा यान अंतराळवीरांना घेऊन स्थानकात पोहोचले आहे पहिल्यांदा दोन अंतराळवीर स्थानकात गेले होते  तर आता चार अंतराळवीर ह्या आधी देखील सहा महिन्यांपूर्वी चार अंतराळवीर अमेरिकन भूमीवरून Space X Crew Dragon मधून अंतराळस्थानकात पोहोचले असून लवकरच ते पृथ्वीवर परतणार आहेत 

ह्या अंतराळवीरांच्या लाँचिंग आणि स्थानकातील प्रवेशाचे लाईव्ह प्रसारण नासा T.V.  वरून करण्यात आले होते अंतराळवीरांचे प्राथमिक आवश्यक चेकअप झाल्यानंतर त्यांच्या स्पेससूटचेही चेकअप करण्यात आले अंतराळवीरांनी पांढरा स्पेससूट आणि काळे बूट परिधान केले होते लॉक डाऊनच्या कडक निर्बंधामुळे अंतराळवीरांच्या ठराविक नातेवाईकांना भेटण्याची परवानगी होती त्या मुळे सुरक्षित अंतर ठेवून भेटण्यासाठी अंतराळवीर Shane Kimbrough ह्यांची पत्नी आणि Megan ह्यांचे पती Bob Behnken आणि मुलगा आले होते हा क्षण ऐतिहासिक असल्याचे सांगताना ते म्हणाले पहिल्या Space X Dragonच्या उड्डाणाच्या वेळेस Megan  मला आली होती तर आता मी Megan ला आणी त्यांचा मुलगा एका वर्षात दोनदा म्हणजे आधी Dad आणी नंतर Mom ला सोडायला आला होता ह्या वेळेस Megan Space X ची Pilot असल्यामुळे ती पहिली महिला Pilot ठरली आहे Thomas Pesquet ह्यांची पत्नी देखील उपस्थित होती ती म्हणाली की,मला आता सहा महिन्यांपर्यंत Thomas फक्त टि.व्हि.च्या स्क्रीन वरच दिसेल.

स्थानकात पोहोचल्यानंतर ह्या चौघांचे स्वागत स्थानकात राहात असलेल्या अंतराळवीरांनी केले सर्वानीच ह्या अंतराळवीरांचे जोशात स्वागत केले काही वेळांनी ह्या अकरा अंतराळवीरांनी एकत्रित येत पृथ्वीवरील नासा संस्थेशी संपर्क साधला  व सुखरूप पोहोचल्याचे सांगितले त्यावेळी नासा,ESA आणि JAXA संस्थेतील प्रमुखांनी ह्या अंतराळवीरांचे अभिनंदन केले ते म्हणाले ह्या सहा महिन्याच्या काळात दुसरा जपानी अंतराळवीर स्थानकात पोहोचला आहे नासा, स्पेस X ह्यांच्या सहकार्याने हे शक्य झाले आहे ह्या पुढील मोहिमेत देखील आमचे सहकार्य असेल Akihiko तुझे अभिनंदन तु ह्या संधीचा ऊपयोग करून आपल्या देशाचे नाव ऊंचावशील अशी आशा आहे तुला स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा! सर्व अंतराळवीरांचे अभिनंदन आणी शुभेच्छा! स्थानकातील वास्तव्यासाठी शुभेच्छा दिल्या 

आता सहा महिने हे अंतराळवीर स्थानकात राहून एकत्रित संशोधन करतील आणि लवकरच नासाच्या Space X चे Shannon ,Victor Mike व Soichi पृथ्वीवर परतणार आहेत

Perseverance मंगळयानाने मंगळावरील वातावरणातुन Oxygen केला वेगळा

 

Perseverance अंतराळ यानात अत्याधुनिक MOXIE ऊपकरण बसविण्यात येत असताना -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -21 एप्रिल

मंगळावर 18 फेब्रुवारीला पोहोचल्यानंतर लगेचच Perseverance मंगळ यानाने कार्यरत होऊन महत्वाची माहिती व फोटो पाठवण्यास सुरवात केली होती 19 तारखेला ह्या यानासोबत पाठवण्यात आलेल्या Ingenuity helicopter ने देखील मंगळावरील आकाशात यशस्वी ऊड्डान करून तेथील फोटो पाठवले आहेत आता Perseverance यानाने आणखी महत्वपुर्ण कामगिरी पार पाडली आहे यानात बसविलेल्या अत्याधुनिक यंत्रणेच्या सहाय्याने यानाने मंगळावरील 60 व्या दिवशी म्हणजे 21 एप्रिलला मंगळ भुमीवरील वातावरणातील हवेतुन कार्बन डाय ऑक्साईड गोळा करून त्यावर रासायनिक प्रक्रिया करुन त्यातून ऑक्सिजन वेगळे करण्याचे महत्वपूर्ण काम पार पाडले आहे

मंगळावरील वातावरण अत्यंत विरळ आहे आणी तेथील हवेत ऑक्सिजनचे प्रमाण खूप कमी पण कार्बन डाय ऑक्साईडचे प्रमाण मात्र खूप जास्त म्हणजे 96% ईतके प्रचंड आहे म्हणून शास्त्रज्ञांनी संशोधन करुन MOXIE हे ऊपकरण तयार केले आहे Perseverance ह्या सहाचाकी मंगळयानात toaster च्या आकाराचे MOXIE हे संशोधीत ऊपकरण बसविण्यात आले आहे ह्या ऊपकरणात आधुनिक यंत्रणेद्वारे हवेतील कार्बन डाय ऑक्साईड गोळा करून त्यातून ऑक्सिजन वायु वेगळा करण्याचे तंत्र विकसित केले आहे आता ती यंत्रणा कार्यान्वित झाली आहे 

मंगळावरील भविष्यकालीन मानवसहित अंतराळ मोहिमेतील अंतराळविरांसाठी आणी तेथील अंतराळयानाच्या ऊड्डानासाठी आवश्यक ईंधन म्हणून ऑक्सिजन निर्मिती आवश्यक आहे Perseverance यानाच्या ह्या यशस्वी कामगिरी नंतर हे ऊपकरण संशोधीत करणाऱ्या टिमचे Associate Administrator Jim Reuter हे म्हणतात कि,मंगळावरील अत्यंत विरळ वातावरणातुन कार्बन डाय ऑक्साईड वायू गोळा करुन त्यातून आँक्सिजन वायू वेगळा करण्याची प्रक्रिया अत्यंत कठीण आहे ह्या प्राथमिक यशाने आम्हाला प्रेरणा मिळाली आहे हा सुरवातीचा टप्पा आहे अजून खूप दुरवरचा पल्ला आम्हाला गाठायचा आहे त्यासाठी खूप काम करण बाकी आहे पण ह्या यशाने मंगळावरील भविष्यकालीन मानवी वस्ती वसविण्याची शास्त्रज्ञांची ईच्छा पुर्ण होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे

MOXIE चे प्रमुख संशोधक Michael Hecht म्हणतात भविष्यात मंगळावर मानवी वस्ती वसवली तर त्यांच्या श्वासोच्छवासासाठी आणी तिथुन पृथ्वीवर परतण्याकरता रॉकेट ऊड्डाणासाठीच्या ईंधनासाठी ऑक्सिजन आवश्यक आहे आणी सद्या तरी Perseverance यानाने हा प्रयोग यशस्वी करत भविष्यकालीन मार्गाची किल्ली शोधली आहे 

MOXIE विषयी अधिक माहिती देताना ते म्हणातात आम्ही ह्या यंत्राचे संशोधन करण्यास प्रेरीत झालो कारण आधी सांगितले त्याप्रमाणे ऑक्सिजनची आवश्यकता ! समजा भविष्यात मंगळावर चार अंतराळवीर वास्तव्यासाठी गेले तर तिथून ऊड्डाणासाठी अंदाजे 15,000 पौंड (7 मेट्रिक टन) ईतक्या वजनाच्या ऑक्सिजनची आवश्यकता आहे आणी त्यातील एक टन ऑक्सिजन अंतराळवीरांच्या श्वासोच्छवासाठी आवश्यक आहे पृथ्वी वरुन 25 मेट्रिक टन ऑक्सिजन मंगळावर घेऊन जाण अत्यंत अवघड आहे पण एक टन वजनाचे MOXIE यंत्र मंगळावर पाठवल तर त्याद्वारे 25टन ऑक्सिजन तयार करण अधिक ऊपयुक्त ठरेल अस आम्हाला वाटल आणी आम्ही ह्या अत्याधुनिक यंत्राची निर्मिती केली

ह्या यंत्रातील आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने हवेतील कार्बनडाय आँक्साईड गोळा करुन त्यातील ऑक्सिजनचे दोन molecules वेगळे केले जातील व ऑक्सिजन जमा करुन साठवला जाईल ह्या वेळेस बाहेर पडणारा कार्बन मोनाक्साईड हवेत सोडला जाईल ह्या यंत्रणेत ह्या रासायनिक प्रक्रियेसाठी आवश्यक तेव्हढी हवा गरम करणे किंवा थंड करण्याची क्षमता विकसित केली आहे शिवाय ह्या रासायनिक प्रक्रियेदरम्यान बाहेर पडणाऱ्या वायुंमुळे Perseverance मंगळ यानावर दुष्परिणाम होऊ नये ह्यासाठी ह्या MOXIE यंत्रावर सोन्याचा पातळ मुलामा देण्यात आला आहे त्या मुळे यानातुन Infrared Rays reflect होतील आणी यानाचे संरक्षण होईल

मानवाला दहा मिनिटे श्वासोच्छवास करण्यासाठी साधारण पाच gram ऑक्सिजनची आवश्यकता असते MOXIE तितका ऑक्सिजन जलदगतीने तयार करेल अशी यंत्रणा त्यात विकसित केली आहे आणी शास्त्रज्ञांच्या मते पृथ्वी वरील दोन वर्षे म्हणजे मंगळावरील एक वर्षे पर्यंत MOXIEऑक्सिजन निर्मिती करु शकेल असा अंदाज आहे कदाचित नऊपट जास्तच ऑक्सिजन जमा होईल अशी यंत्रणा त्यांनी विकसित केली आहे 

मंगळाच्या आकाशात Ingenuity Helicopter ने मारली निर्विघ्न भरारी

  

 मंगळभूमीवरील आकाशात भरारी मारतानाचा Ingenuity Helicopter चा ऐतिहासिक फोटो -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था - 19 एप्रिल 

नासाच्या Perseverance मंगळ यानासोबत मंगळावर गेलेल्या Ingenuity हेलिकॉप्टर ने सोमवारी मंगळावरच्या आकाशात यशस्वी भरारी मारली आणि जगाच्या इतिहासात परग्रहावर उडणारे पहिले हेलिकॉप्टर अशी ऐतिहासिक नोंद केली 

सौर उर्जेवर कार्यान्वित होणारे हे स्वयंचलित हेलिकॉप्टर 3.34 a.m.EDT ला ( 12.33 a.m. मंगळावरील वेळ ) स्वयंचलित यंत्रणेने चार्ज झाले आणि मंगळभूमीवर तीन मीटर (10 feet)  उंचीवर झेपावले तीस सेकंद मंगळावरील आकाशात भ्रमण करून 39.1 सेकंदांत पुन्हा मंगळभूमीवर सुरक्षित उतरले हे हेलिकॉप्टर सुरवातीला स्वयंचलित यंत्रणेने आकाशात झेपावले पृथ्वीवरील नासाच्या California येथील टीमला रोव्हरमधील Altimeter ने पाठवलेला यशस्वी उड्डाणाचा डाटा प्राप्त होताच टीममधील सर्वांनी टाळा वाजवून जल्लोष करीत आनंद व्यक्त केला       

   हि मोहीम यशस्वी झाल्याचा संदेश प्राप्त होताच ह्या मोहिमेच्या टीम प्रमुख MiMi Aung म्हणाल्या कि ,पृथ्वीवर Wright बंधूंनी जसे आकाशात पहिले विमान उड्डाण केले तसच आम्हाला मंगळ भूमीवरील आकाशात Ingenuity हेलिकॉप्टर उडवायचे होते आता आमचे हे स्वप्न साकार झाले आहे 

नासाचे Associate Administrator Thomas Zurbuchen ह्यांनी जिथून Ingenuity helicopter मंगळभूमीवरील आकाशात झेपावले त्या ठिकाणाला Martian Airfield असे नाव दिले आहे ते म्हणाले,117 वर्षांपूर्वी Wright Brothers ह्यांनी पृथ्वीवरील आकाशात विमान ऊड्डान केले आता आम्ही मंगळावरील आकाशात Ingenuity helicopter ऊडवले ह्या दोन्ही घटना वेगवेगळ्या ग्रहावरील आहेत Amazing आहेत जगाच्या ईतिहासातील आश्चर्यकारक  यशस्वी घटना आहेत

मंगळावर अत्यंत विरळ वातावरण आहे तेथे अत्यंत सुक्ष्म गुरुत्वाकर्षण आहे अशा वातावरणात Ingenuity helicopterचा पंखा स्वयंचलित यंत्रणेने कार्यान्वित करून अशा हवेत भरारी मारणे सोपे नव्हते  मागच्या आठवड्यात Ingenuity helicopter चे ऊड्डान अयशस्वी झाले तरीही आम्ही हार मानली नव्हती कारण  ह्या मंगळमोहिमेतील शास्त्रज्ञ गेली सहा वर्षे ह्या मोहिमेच्या यशस्वीते साठी अथक प्रयत्न करत होते आता त्यांच्या कष्टाला यश मिळाले आहे अर्थात Ingenuity किती ऊंचावर आणी कीती दुरवर ऊडेल हे आताच सांगता येत नसले तरी आमची मोहीम भविष्यात यशस्वी होईल ह्याची आम्हाला खात्री वाटतेय कारण Ingenuity helicopter ने मंगळावरील आकाशात यशस्वी भरारी मारुन सद्या तरी Sky on Mars may not be the limit हे सिध्द केलय

Ingenuity helicopter मंगळभुमीवर ऊड्डान करून तेथील भविष्यकालीन मानवी वास्तव्यासाठी योग्य वातावरण शोधणार आहे शिवाय तेथील भुमीवरील दऱ्या,खोरे,नदी,नाल्यांचे निरीक्षण नोंदवून तेथील फोटो व माहिती पृथ्वीवर पाठवणार आहे सद्या  शास्त्रज्ञांनी भविष्यकालीन मंगळमोहिमेतील अंतराळविरासाठी मंगळावरील भुमीसारखी जमीन तयार करून त्यात केलेली धान्य,भाजी,फळे लागवड यशस्वी झाली आहे स्थानकात देखील भविष्य कालीन मंगळभुमी वरील दिर्घकालीन वास्तव्यासाठी संशोधन सुरू आहे 

Ingenuity helicopter ने मंगळभुमीवरील केलेल्या ऊड्डाणाचे फोटो व लाईव्ह व्हिडिओ नासा संस्थेने सोशल मिडिया वरून शेअर केले आहेत 

अंतराळ स्थानकाची सुत्रे आता Shannon Walker ह्यांच्याकडे

   

कमांडरपद स्वीकारल्यानंतर स्थानकातील Unity Module मध्ये sign करताना Shannon Walker -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था-  16 एप्रिल

नासाच्या अंतराळ मोहीम 64 चे तीन अंतराळवीर Kate Rubins,Sergey Rhyzhikov आणी Serge Sverchkov आता पृथ्वीवर परतले आहेत पृथ्वीवर परतण्याआधी ह्या अंतराळवीरांचा स्थानकात फेअरवेल सेरेमनी आणी Command Change Ceremony पार पडलाअंतराळ मोहीम 64 चे कमांडरपद Sergey Rhyzhikov ह्यांच्या कडे होते  पृथ्वीवर परतण्याआधी त्यांनी कमांडर पदाची जबाबदारी Shannon Walker ह्यांच्या कडे सोपवली आणी स्थानकाची चावी देखील Shannon ह्यांच्या हाती दिली ह्या वेळेस बोलताना अंतराळ वीर Sergey Rhyzhikov म्हणाले,

आमचा स्थानकातील सहा महिन्यांंचा काळ Amazing  होता आम्ही सर्वांनी एकत्रित घालवलेले क्षण अविस्मरणीय आहेत आम्ही सर्वांनी ईथे एकत्रित सायंटिफिक प्रयोग केले हा काळ अत्यंत बिझी होता स्थानकात येणाऱ्या कार्गोशिप आणी अंतराळ यान यांच्या Docking, Hatchingची सोय अंतराळ वीरांच्या स्थानकातील आगमनाची तयारी करण,अंतराळस्थानकाच्या दुरूस्तीसाठीचे Spacewalks आणी ईथे सुरु असलेल्या शेकडो सायंटिफिक प्रयोगाचे संशोधन करून नमुने गोळा करणे ह्या कामातून मिळालेल्या मोकळ्या वेळात आम्ही सर्वांनी एकत्र येऊन खूप enjoy केल एरव्ही स्थानकात तीनच अंतराळवीर रहातात पण सद्या आम्ही दहाजण आहोत Mark Vande hei रशियन अंतराळवीर Dubrov व Oleg नुकतेच स्थानकात आले पण इतक्या कमी वेळातही आम्ही छान वेळ घालवला त्यांच्या सोबत घालवलेले क्षणही अविस्मरणीय आहेत ईथे अंतराळातील झिरो ग्रव्हिटीत सतत तरंगत राहून काम करण सोप नसत सतत दुखापत होण्याचा धोका असतो अशावेळी आम्ही एकमेकांना सहकार्य करतो आम्हाला पृथ्वीवरील संस्थेतील टिम प्रमुख शात्रज्ञ सतत गाईड करत असतात त्यामुळे आम्ही ईथे  राहु शकतो,संशोधन करु शकतो त्यामुळे त्यांचे आभार नासा संस्थेतील सहभागी देशातील सर्वांचेच आभार. आम्ही आता पृथ्वीवर परतणार आहोत त्यामुळे स्थानकाची जबाबदारी मी Shannon Walker ह्यांच्याकडे सोपवत आहे मला खात्री आहे स्थानकातील सर्व अंतराळवीर त्यांना सहकार्य करतील असे म्हणून त्यांनी स्थानकाची चावी Shannon ह्यांच्या हाती सोपविली 

 

 अंतराळवीर Mike Hopkins आणि Shannon Walker स्थानकातील Columbus lab Module मध्ये temporary sleeping quarters install करताना -फोटो -नासा संस्था 

Shannon Walker ह्यांनी चावी स्विकारून त्यांचे आभार मानले त्या म्हणाल्या खरेच Rhyzhikov म्हणाले तसे त्यांच्या सोबतचा काळ मजेत गेला हा काळ बिझी आणी धावपळीचा होता पण मिळालेल्या रिकाम्या वेळी आम्ही स्थानकात येणारे सण,डेज आनंदाने साजरे केले पार्टी केली हे सारे क्षण अविस्मरणीय आहेत स्थानकात एकत्रितपणे दहा अंतराळवीर पहाण खरच खूप आनंददायी होत स्थानकात ईतके अंतराळवीर रहाताना जरा जागेची अडचण झाली तरीहि स्थानक मोठे असल्याने आम्ही adjust केल त्यांच्या राहण्याची झोपण्याची सोय केली आता ह्या तिन अंतराळविरांचा पृथ्वीवर परतीचा प्रवास निर्विग्घ व्हावा हि शुभेच्छा!

Kate Rubins आणि तिचे सहकारी रशियन अंतराळवीर पृथ्वीवर सुखरूप परतले

 

 पृथ्वीवर सुखरूप उतरल्यानंतर नासाची अंतराळवीर Kate Rubins हिला यानातून बाहेर काढताना -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -17 एप्रिल 

नासाच्या अंतराळ मोहीम 64चे अंतराळवीर Kate Rubins रशियन अंतराळवीर Sergey Rhyzhikov आणि Sergey Kud -Sverchkov हे तिघे अंतराळस्थानकातील सहा महिन्यांचा मुक्काम संपवून शनिवारी पृथ्वीवर सुखरूप पोहोचले आहेत 

शुक्रवारी 9.34 p.m.ला त्यांचे सोयूझ MS-17 हे अंतराळयान अंतराळस्थानकातून पृथ्वीच्या दिशेने अंतराळ प्रवासास निघाले आणि शनिवारी12.33p.m ला पृथ्वीवर परतले ( 10.55a.m. स्थानिक वेळ )कझाकस्थानातील Dzhezkagan येथे त्यांचे अंतराळ यान सुरक्षितपणे पृथ्वीवर उतरले

सोयूझ यान पृथ्वीवर उतरताच रशियातील नासा संस्थेतील टीम तात्काळ तिथे पोहोचली आणि त्यांनी तीनही अंतराळवीरांना यानातून बाहेर येण्यास मदत केली त्या नंतर त्यांना उचलून आणून खुर्चीवर बसविण्यात आले अंतराळ वीर पृथ्वीवरच्या हवेतील मोकळा श्वास घेऊन थोडे फ्रेश झाल्यावर नासा संस्थेतील टीममधील डॉक्टरांनी त्यांचे प्राथमिक चेकअप केले  आणि त्यांना फुलांचा गुच्छ देऊन ते पृथ्वीवर सुखरूप पोहोचल्याबद्दल त्यांचे अभिनंदन केले त्यांना पाणी पिण्यास देण्यात आले हे तीनही अंतराळवीर पृथ्वीवर सुरक्षित परतल्यामुळे आनंदित झाले होते त्यांच्या आवश्यक मेडिकल चेकअप नंतर Kate Rubins नासाच्या विमानाने Houston येथील तिच्या घरी पोहोचली तर रशियन अंतराळवीर Sergey Rhyzhikov आणि Sergey Kud -Sverchkov Star City Russia येथील त्यांच्या ट्रेनिंग बेस मध्ये परतले 

स्थानकातील ह्या सहा महिन्यांच्या वास्तव्यात Kate Rubins ह्यांनी अंतराळातील झिरो ग्रॅविटीत मानवी Heart मध्ये काय बदल होतो आणि D.N.A. Sequencing ह्यावर संशोधन केले शिवाय अंतराळातील वातावरणात Microbesमध्ये कसे बदलतात ह्यावरही संशोधन केले 

Kate Rubins आणि Sergey Rhyzhikov ह्यांची हि दुसरी अंतराळवारी होती तर Sergey Kud -Sverchkov ह्यांची हि पहिलीच अंतराळवारी होती आता 21 एप्रिलला Kate Rubins तिच्या ह्या मोहिमेबद्दल पत्रकारांशी लाईव्ह संवाद साधून माहिती देणार आहे

नासाचे तीनही अंतराळवीर स्थानकात सुखरूप पोहोचले नातलगांशी साधला लाईव्ह संवाद

 स्थानकात पोहोचल्यानंतर लाईव्ह संवाद साधताना दहाही अंतराळवीर एकत्रित -फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था -9 एप्रिल 

नासाच्या अंतराळ मोहीम 65चे अंतराळवीर Mark Vande Hei रशियन अंतराळवीर Oleg Novitskiy आणि Pyotr Dubrov नऊ एप्रिलला 9.20a.m.ला स्थानकात सुखरूप पोहोचले 

त्यांचे सोयूझ MS-18 अंतराळयान कझाकस्थानातील बैकोनूर येथून 3.42a.m.ला स्थानकाच्या दिशेने अंतराळ प्रवासास निघाले आणि तीन तासांनी स्थानकाजवळ पोहोचले यानाने दोन फेऱ्या मारल्यानंतर यान स्थानकाजवळ पोहोचले यानाची  hatching आणि docking प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर अंतराळवीरांनी स्थानकात प्रवेश केला स्थानकात सध्या राहात असलेल्या अंतराळवीरांनी त्यांचे स्थानकात स्वागत केले 

काही वेळांनी स्थानकातील दहाही अंतराळवीर एकत्रित आले आणि ह्या तीन अंतराळवीरांचा वेलकम सेरेमनी पार पडला त्या नंतर अंतराळवीरांचा रशियातील नासा संस्थेशी लाईव्ह संपर्क साधला गेला तेव्हा संस्थेतील  प्रमुखांनी त्यांचे स्थानकात सुरक्षित पोहोचल्याबद्दल अभिनंदन केले ह्या वेळी अंतराळवीरांनी त्यांच्या नातेवाइकांशीही लाईव्ह संवाद साधून सुरक्षित पोहोचल्याचे सांगितले 

सुरवातीला अंतराळवीर Oleg Novitskiy ह्यांच्या नातेवाईकांनी संवाद साधला 

 रिटा -Hello ! father its Me ! तुम्ही कसे आहात ? 

Oleg -  मी ठीक आहे!आम्ही खूप लवकर पोहोचलो !

रिटा -हो! आम्ही सगळ्यांनी पाहील !  Dad, तुम्ही कधी परत येणार ? अस विचारल 

Oleg -Oh ! तुम्ही पाहिलत ? Good !

रिटा - Dad ! आम्ही दिलेल खेळण Wolf Kitten दाखवा 

Oleg -ह्यांनी Wolf  दाखवताच आणि ते स्थानकात तरंगू लागताच त्यांची मुलगी आनंदित झाली तेव्हा त्यांनी आईला फोन द्यायला सांगितला  तेव्हा त्यांच्या पत्नीने स्थानकात सुरक्षित आणि लवकर पोहोचल्याबद्दल  आनंद व्यक्त करून स्थानकातील वास्तव्य सुरक्षित आणि यशस्वी होवो अशा शुभेच्छा दिल्या 

त्यानंतर Pyotr Dubrov ह्यांच्या नातेवाईकांनी त्यांच्याशी संवाद साधला आणि तुम्ही आनंदी आणि फ्रेश दिसत असल्याचे पाहून आनंद झाल्याचे सांगत तुम्ही कसे फील करत आहात असे विचारल 

Dubrov  -मी खूप आनंदी आणि exited  आहे 

अभिनंदन !तुम्हाला हि संधी दिल्याबद्दल नासा संस्थेचेही आभार त्यांच्यामुळेच आज तुम्ही स्थानकात आहात तुमची हि पहिलीच अंतराळवारी आहे तुमच्या मित्रांचे सतत फोन येत होते त्यांनी तुमच लाँचिंग पाहील सर्वांनी तुमच अभिनंदन केलय 

Dubrov - सर्वांचे आभार ! आणि नासाचेही !हो निश्चितच !त्यांच्यामुळे आज मी इथे पोहोचलोय 

-आता तुम्ही परत आल्यावर आपण फिशिंगला जाऊ ! आता मिळालेल्या संधीचा फायदा घेऊन उत्कृष्ठ काम करून स्थानकात तुमचा ठसा उमटवा तुम्ही त्यासाठी खूप वर्षे मेहनत घेतली आहे तुम्हाला यश मिळो आणि स्थानकातील वास्तव्य सुरक्षित आणि यशस्वी होवो अशी सदिच्छा !

Dubrov -थँक्स!

-त्या नंतर पुन्हा Oleg ह्यांच्या मुलीने त्यांना पुन्हा तिने दिलेल खेळण दाखवायला सांगितल तेव्हा त्यांनी आणि Mark Vande ह्यांनी तिला ते दाखवल !

अखेर सर्वांचे आभार मानून हा लाईव्ह संवाद संपला

अंतराळवीर Mark Vande Hei रशियन अंतराळवीर Oleg Novitskiyआणी Pyotr Dubrov ऊद्या अंतराळस्थानकात रहाण्यासाठी जाणार

नासाच्या मोहीम 65चे अंतराळवीर Pyotr Dubrov ,Oleg Novitskiy आणि Mark Vande Hei रशियातील Star City Gagarin Cosmonaut ट्रेनिंग सेंटर मध्ये ट्रेनिंग दरम्यान -फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था - 6 एप्रिल

नासाच्या अंतराळ मोहीम 65चे अंतराळ वीर Mark Vande Hei,रशियन अंतराळवीर व सोयुझ कमांडर Oleg Novitskiyआणी Flight engineer Pyotr Dubrov हे तिन अंतराळवीर ऊद्या नऊ एप्रिलला स्थानकात रहाण्यासाठी जाणार आहेत 

कझाकस्थानातील बैकोनुर Cosmodrome येथून दुपारी 3.42 मिनिटांनी (12.42p.m.स्थानिक वेळ) त्यांचे MS-18 हे सोयुझ यान अवकाशात झेपावेल आणि तीन तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर अंतराळ यान स्थानकाजवळ पोहोचेल त्या नंतर यान दोन फेऱ्या मारेल अंतराळयान स्थानकाच्या Rassvet Module जवळ पोहोचताच यानाचा स्थानकाशी संपर्क होईल आणि दोन तासांनी सोयूझ यान आणि स्थानक यांच्यातील docking प्रक्रिया पुर्ण झाल्यानंतर संध्याकाळी 7.o7 मिनिटाला सोयूझ यान स्थानकाला जोडले जाईल 

अंतराळ स्थानकात सद्या रहात असलेले सात अंतराळवीर ह्या तिघांचे स्थानकात स्वागत करतीलअंतराळवीर Mark Vande ह्यांची हि दुसरी अंतराळवारी असून Oleg Novitskiy हे तिसऱ्यांदा अंतराळस्थानकात राहायला जाणार आहेत तर Pyotr Dubrov हे पहिल्यांदाच स्थानकात राहायला जाणार आहेत 

हे तिन्ही अंतराळवीर नासाच्या अंतराळ मोहीम 65 मध्ये सामील होऊन तेथे सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी  होतील अंतराळस्थानकात प्रवेश केल्यानंतर नासाचे दहा अंतराळवीर एकमेकांचे अभिनंदन करून नासा संस्थेशी संपर्क साधतील ह्या अंतराळवीरांच्या अंतराळ उड्डाणाचे आणि स्थानकातील प्रवेशाचे लाईव्ह प्रसारण नासा t.v. वरून करण्यात येणार आहे 

                                                तीनही अंतराळवीर उड्डाणस्थळी दाखल                 

 

 पाच एप्रिलला बैकोनूर Cosmodrome वर सोयूझ MS -18 आणण्यात आले सोबत अंतराळवीर -फोटो नासा संस्था 

हे तिनही अंतराळवीर त्यांचे अंतिम ट्रेनिंग पूर्ण करून उड्डाणासाठी सज्ज झाले आहेत पाच एप्रिलला हे तिघे रशियातील ट्रेनिंग सेंटर मधून कझाकस्थानातील बैकोनूर Cosmodrome येथे दाखल झाले तेथे त्यांची उड्डाणपूर्व चाचणी घेण्यात आली ह्या तिघांची सोयूझ फिट चेक,Space Suite फिटिंग चेक व इतर आवश्यक चाचणी घेण्यात आली ह्या तिघांनी त्या नंतर काही वेळ आपल्या आवडीचे कॅरम,बुद्धिबळ वै गेम खेळण्याचा आनंद घेतला त्यांनी Cosmonaut Hotel Flag raising ceremony मध्ये भाग घेऊन आपलाआपल्या देशाचा झेंडा फडकावला शिवाय वृक्षारोपणही केले ह्या अंतराळवीरांनी तेथील नासाच्या म्युझियमला भेट दिली आणि तेथील अंतराळवीरांच्या सह्या असलेल्या बोर्डवर सह्या केल्या