Friday 24 December 2021

नासाच्या पार्कर सोलर प्रोबने केला सुर्याच्या कोरोनाच्या कक्षेत प्रवेश

  Illustration of Parker Solar Probe facing the Sun

 पार्कर सोलर प्रोब सूर्याच्या कक्षेत प्रवेश करताना -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था- 15 डिसेंबर

आकाशातील तळपत्या तेजोमय सुर्याच्या ऊगवण्याने सृष्टीतील चराचरातील चेतना जागृत होते सर्वत्र प्रकाश पसरतो पण सूर्याच्या प्रखर उष्णतेने सृष्ठी होरपळते प्रखर उष्णतेच्या तेजाने तळपणाऱ्या सूर्याकडे आपण उघड्या डोळ्याने पाहू शकत नाही आपले डोळे दिपतात आपली पृथ्वी सूर्यापासून करोडो मैल दूर असून आपली हि अवस्था होते मग सूर्याच्या जवळ किती तीव्र उष्णता असेल ह्याची कल्पना आपण करू शकतो अशा वेळेस एखादे अंतराळयान सूर्याच्या जवळच नाही तर त्याच्या तळपत्या तेजोवलयात शिरून प्रत्यक्ष सूर्याला स्पर्शून आल ह्या वर सहजासहजी विश्वास बसणार नाही पण आजच्या बुद्धिमान शास्त्रज्ञाच्या प्रगत यांत्रिक युगात हे शक्य झालय नासाच्या पार्कर सोलर प्रोबने हे काम केलय पार्कर सौर यानाने सूर्याच्या करोना ह्या भागात म्हणजेच तेजोवलयात प्रवेश केला आणि तोही एकदाच नाही तर तीनदा आणि तेथील विध्युत भारित कणांचे सॅम्पल्स देखील गोळा केले आहेत  पार्कर सौरयान मिशनचे शास्त्रज्ञ,टीममधील इंजिनीअर्स आणि तंत्रज्ञ ह्यांच्यामुळे हे ऐतिहासिक यश प्राप्त झाले आहे  

 Artist's conception of Parker Solar Probe outside the Sun.

 पार्कर सोलर प्रोब सूर्याच्या करोना ह्या भागात प्रवेश करताना -फोटो -नासा संस्था 

नासाचे पार्कर सोलर प्रोब सुर्याच्या कोरोनाच्या कक्षेत प्रवेश करण्यात यशस्वी झाले आहे एप्रिलमध्येच पार्कर सौरयान कोरोनाच्या जवळ पोहोचले होते आणी ऑगस्ट महिन्यात सौरयानाने नववी फेरी पुर्ण केली तेव्हा कोरोनाच्या कक्षेत  पण शास्त्रज्ञांनी थोडी वाट पहायचे असे ठरवले होते अखेर सौरयानाने सुर्याच्या कक्षेभोवती दहावी फेरी पुर्ण केल्यानंतर पार्कर यान कोरोना कक्षेत पोहोचल्याचे पार्कर सोलर प्रोबच्या टिमने जाहीर केले आहे 

  A large group of people pose for a photo.

 पार्कर सोलर प्रोब ची टीम 2018 मध्ये सौर यानाच्या launching आधीJohns Hopkins Applied Physics Laboratory Laurel Meryland येथे एकत्रित -फोटो नासा संस्था 

पार्कर सौरयान 2018 मध्ये सुर्याच्या दिशेने मार्गस्थ झाले होते सुर्यावरील सौरवादळ,मँग्नेटिक फिल्ड,सुर्याभोवतीचे तेजोवलय म्हणजेच करोना कसा आहे त्यातुन बाहेर पडणारी सुर्यकिरणे,प्रकाश ,ऊष्णता त्याचा पृथ्वीवर होणारा परीणाम आणी सुर्यासंबधीत सखोल माहिती मिळवण्यासाठी पार्कर सौरयान सुर्यावर गेले होते आणी आता तीन वर्षांनी पार्कर यानाने महत्त्वपुर्ण माहिती आणी फोटो पृथ्वीवर पाठवले आहेत

मागच्या महिन्यात  पार्कर यानाने सुर्याच्या करोना भागात प्रवेश केला हे ईतिहासात पहिल्यांंदाच घडले आहे आजवर एकही सौरयान सुर्याच्या ईतक्या जवळ गेले नव्हते पार्कर यानाने सुर्याभोवतीचे वातावरण व सौरवादळ ह्या मधील सिमारेषा भेदत कक्षेत प्रवेश केला त्यावेळी यान सुर्याच्या मध्यापासून 3.83 मिलीयन मैल अंतरावर पोहचले होते चार पाच तासाच्या काळात यानाने तिनदा करोना कक्षेत प्रवेश केला आणी यानात बसविलेल्या अत्याधुनिक यंत्रणेच्या साहाय्याने तेथील विद्युत भारीत पार्टिकलस पण गोळा केली आहेत खग्रास सुर्यग्रहणाच्या वेळेस आम्ही हि ऐतिहासिक घटना प्रत्यक्ष पाहिली  Washington येथील नासा संस्थेचे Associate Administrator Thomas Zurbuchen म्हणाले पार्कर यानाने सुर्याला स्पर्श केला हि ऐतिहासिक घटना शास्त्रज्ञांसाठी मैलाचा दगड ठरेल आता सुर्याच्या अंतर्गत भागात शीरून पार्कर यान सखोल माहिती मिळवेल सध्या यानाने करोना कक्षेत प्रवेश केल्याचे फोटो आणी ईतर माहिती मिळाली आहे तेथील प्रचंड ऊष्णतेमुळे सर्व क्षणात जळून खाक होईल पण पार्कर यानाची निर्मिती करताना त्यात ऊष्णतारोधक यंत्रणा बसविण्यात आल्यामुळे यान सूर्याच्या कक्षेत आतपर्यंत पोहोचले आणि सुरक्षितपणे बाहेर पडले

सुर्य प्रुथ्वीसारखा Solid नाही तेथे जमीन नाही तो प्रचंड धगधगता आगीचा गोळा आहे तेथे प्रचंड ऊष्णतेमुळे आगीच्या धगधगत्या ज्वाला आणी त्यातून प्रचंड वेगाने बाहेर पडणारे वायू,धुळ,विद्युतभारीत कण ह्यामुळे तेथे सतत सौरवादळ होते आणी तेथे असलेल्या मँग्नेटिक फिल्ड आणी ग्रव्हिटीमुळे हा आगीचा डोंब गोळ्याच्या कींवा बॉलच्या आकारात बांधला जातो ह्या विद्युतभारीत कणांनी सुर्याच्या आतील भागातील Plasma तयार होतो तेथील मँग्नेटिक फिल्ड मुळे तो तेथेच फिरत रहातो पण जेव्हा आगीचा प्रचंड दाब येतो तेव्हा हे पार्टिकल अत्यंत वेगाने बाहेर फेकले जातात आणि तेथे फिरत राहतात 

पार्कर यानाने 2019 मध्ये पाठविलेल्या माहितीमुळे सुर्याभोवतीचे तेजोवलय अशाच सौरवादळामुळे तयार होते आणी त्याचा आकार Zig -Zag आहे हे कळाले त्याला Switchbacks म्हणतात आणी हा भाग सुर्याच्या अत्यंत जवळ आहे पण हे कोठे आणी कसे तयार होतात ह्या बाबतीत डिटेल माहिती मिळाली नव्हती पण आता पार्कर यान करोना भागात शिरल्याने आणि त्याने सॅम्पल्स आणि फोटो घेतल्यामुळे सखोल संशोधनानंतर ह्या संबंधित आणखी  माहिती मिळेल 

आता पार्कर यान 2025पर्यंत सुर्याच्या आणखी जवळ जाईल आणी तेथील चुबंकीय क्षेत्र, सौरवादळ, सौरनिर्मिती ,सौरमाला आणि ब्रम्हांडातील ईतर ग्रह सुर्याच्याबाबतीतली अज्ञात घडामोडींची माहिती मिळेल

No comments:

Post a Comment