नासा संस्था -21 एप्रिल
शनिग्रह व त्याच्याभोवतीच्या कड्यांचे गूढ उकलण्यासाठी शास्त्रज्ञ वर्षानुवर्षे प्रयत्न करत आहेत अमेरिकेच्या नासा संस्थेने वीस वर्षांपूर्वी पृथ्वीवरून शनिग्रहावर पाठवलेल्या आणि आजपर्यंत सतत कार्यरत असलेल्या कॅसिनी ह्या अंतरिक्ष यानाचा आता 26 एप्रिलला ग्रँड फिनाले होणार आहे
शनी ग्रह,त्याच्या भोवतीचे कडे तेथील वातावरण आणि तिथल्या जीवसृष्टीच्या अस्तित्वाची शक्यता ह्या विषयी सखोल माहिती मिळवण्यासाठी वीस वर्षांपूर्वी नासाने कॅसिनी अंतराळ यान पृथ्वीवरून शनीग्रहावर पाठवले होते सात वर्षांच्या प्रवासानंतर ते शनिग्रहाच्या कक्षेत पोहोचले आणि गेल्या तेरा वर्षांपासून हे यान शनीभोवती अविरत भ्रमण करत असून तिथली इतंभूत माहिती पृथ्वीवर पाठवत आहे
शनीच्या Enceladus ह्या चंद्रावरील बर्फ़ाळ प्रदेशात जागतिक महासागर असून त्याचा दुसरा चंद्र Titan वर देखील द्रव्य रूपातील मिथेनचा महासागर वहात असल्याचे संकेत कॅसिनी यानाने दिले असून ह्या संदर्भातील महत्वपूर्ण माहिती कॅसिनी यानाने पृथ्वीवर पाठवली आहे
अनेक चक्रीवादळांना तोंड देत आणि अनेक ग्रह पार करीत शनीपर्यंत पोहोचलेल्या आणि अविरतपणे शनीभोवती भ्रमण करत सतत शनीची माहिती पृथ्वीवर त्वरित पोहोचवणाऱया कॅसिनी यानाचे इंधन आता मात्र संपत आलय त्यामुळेच आता हे मिशन संपवण्याचा निर्णय नासाच्या खगोल शास्त्रज्ञांनी घेतला आहे येत्या 26 एप्रिलला ह्या कॅसिनी यानाचा ग्रँड फिनाले होणार आहे
फोटो -नासा संस्था
कॅसिनी यान शनीला धडकणार
शास्त्रज्ञांनी हे यान नष्ट करण्यापूर्वी कॅसिनीला शनिग्रहाच्या कक्षेत धडकवून यानाचा शेवट करण्याचा धाडसी निर्णय घेतला आहे सव्वीस एप्रिलला बुधवारी ह्या ग्रँड फिनालेची सुरवात होईल तेव्हा कॅसिनी यान शनी ग्रह व त्याच्या कड्यामधील 1500 मैल रुंद पट्यात शिरेल
नासाच्या वॉशिंग्टन येथील सायंन्स मिशनचे असोसिएट Administrator Thomas Zurbuchen म्हणतात
कि, " आजवर एकही यान शनीच्या कक्षेत शिरले नाही पण आम्ही मात्र हे धाडस बावीसवेळा करणार आहोत ह्या धाडसामुळे ब्रम्हांडातील मोठे ग्रह व ग्रहमालांच्या उगमाचे रहस्य उलगडेल " ह्या कॅसिनी यानाचा शेवट जरी झाला तरी तो नवीन मोहिमेसारखाच असेल
इतक्या वर्षांमध्ये कॅसिनीने मिळवलेल्या माहितीच्या आधारे कॅसिनीच्या इंजिनीअर्सनी Flight Plan तयार केला आहे 15 सप्टेंबरला कॅसिनी यान शनिग्रहावर आढळेल ( उतरेल ) दरम्यान ह्या पाच महिन्यांच्या प्रवासात कॅसिनी मार्फत शनीविषयी जास्तीतजास्त माहिती मिळवण्याचा प्रयत्न केला जाईल शनी ग्रहाची अंतर्गत रचना ,त्याच्या कड्यांचा उगम ,तेथील वातावरणातील सॅम्पल्स मुख्य कड्यातील पार्टिकल्स ,तसेच शनिग्रहावरील ढगांचा जवळून वेध घेतला जाईल
सद्या नासाचे इंजिनीअर्स कॅसिनीच्या अंतिम ग्रँड फिनालेची तयारी करण्यात गुंतले आहेत त्या साठी कॅसिनी यानातील रोबोटिक प्रोब ला आवश्यक ते निरीक्षण करण्यासाठी कमांड देण्यात येईल
22 एप्रिलला कॅसिनी यान Titan ह्या शनीच्या चंद्राच्या अतिशय जवळून प्रवास करेल तेव्हा Titan च्या गुरुत्वाकर्षणाच्या परिणामामुळे कॅसिनीची भ्रमण कक्षा थोडीशी झुकेल त्यामुळे हे यान कड्यांच्या बाहेरून न फिरता ग्रह व कड्यांच्या आतल्या कक्षेत पोहोचेल
शास्त्रज्ञाच्या माहितीनुसार ह्या प्रक्रियेत अडचणी येणार नाहीत असा प्राथमिक अंदाज आहे पण तरीही आवश्यक ती सावधगिरी बाळगली जाईल यानासमोरील अँटेना द्वारे मार्गाची सुरक्षितता तपासल्या जाईल काही अनपेक्षित धोके टाळण्यासाठी हे धाडस मोहिमेच्या शेवटी करण्यात येणार आहे 15 सप्टेंबरला यान जेव्हा शनी वर धडकेत तेव्हा जोवर हे यान पूर्णपणे नष्ठ होत नाही तोवर त्यातील वेगवेगळ्या उपकरणाद्वारे हे यान शेवटपर्यंत पृथ्वीवर माहिती पाठवत राहील
फोटो -नासा संस्था
शास्त्रज्ञांच्या दृष्टीने कॅसिनी यानाचा ग्रँड फिनाले अत्यंत उत्कंठावर्धक असेल ह्या मोहिमेच्या साहसासाठी हि योग्य निवड आहे असे नासाच्या शास्त्रज्ञांना वाटतेय
No comments:
Post a Comment