Wednesday 24 February 2016

चाय पे चर्चा

  
               
                           नुकतीच सरकारने लांब पल्याच्या रेल्वे प्रवाशांना पंचवीस प्रकारचा चहा  मीळणार असल्याची घोषणा केलीय चहा शौकिनांसाठी हि घोषणा सुखद आहे एरव्ही पाणीदार चहासाठी रेल्वे स्टेशन प्रसिध्द होत कधीही कोठेही पाणचट ,पाणीदार चहा असला कि ," काय रेल्वे स्टेशन सारखा चहा आहे !" अस विनोदाने म्हटल जायच पण आता हे चित्र बदलणार आहे लांबच्या रेल्वे प्रवासा दरम्यान ,"अद्रक तुलसी चाय ,आम पापड चाय ,कुल्हड चाय,हनी जिंजर चाय " आदी पंचवीस प्रकारच्या चहाचा आस्वाद चहा शौकिनांना घेता येणार आहे अर्थात चहा मागवण्यासाठी मोबाइल वर IRCTC च App डाऊन लोड कराव लागणार आहे आणि त्यावरूनच आपल्या आवडीच्या चहाची फर्माईश करता येणार आहे
                 चहा आता भारतीयांच्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला असला तरी तो शोधण्याच श्रेय मात्र चीनला जात त्यांनीच चहाला जागतिक स्तरावर पोहोचवल आणि वर्षानुवर्षे चहा आपली आब राखून आहे चहा सर्वच ऋतूत लोक आवडीन पितात थंडी पावसात चहा शरीराला उब देतो तर उन्हाळ्यात उन्हान त्रासलेल्या शरीरात तरतरी आणी उत्साह निर्माण करतो.डोकेदुखी ,सर्दीत, तापात चहा गुणकारी आहे ते त्यातील औषधी घटकांमुळे हे शास्त्रज्ञानी संशोधनांती सिध्द केलय चहावर जगात सर्वत्र संशोधन केल्या जातय भारतात आसाम मधील"टोकलाई"इथेही चहावर संशोधन केल्या जातय नवीन संशोधना नंतर संशोधकांनी चहामध्ये anti oxidant आहेत व ते शरीरातील अपायकारक घटक नष्ट करतात शिवाय चहा मुळे रक्तदाब नियंत्रित राहतो , कॅन्सर ,हृदयविकारावर चहा उपयुक्त आहे ,त्यातील उपयुक्त रासायनिक घटकामुळे cholesterolची पातळी वाढत नाही अस सिध्द केलय चहातील कॅफिन ,पॉलीफेनाल शरीरास उपयुक्त आहे त्यामुळे चहा शौकिनांना आता माफक प्रमाणात बिनधास्त चहा प्यायला हरकत नाही
                 चहा कडकडत्या थंडीत ,भिरभिरत्या पावसात ,रखरखत्या उन्हात, कधी कॉलेज कॅन्टीन मध्ये तर कधी प्रवासात, टपरीवरच्या कळकटल्या केटलीतुन काचेच्या ग्लासात किंवा क़पात पिल्या जातो तर कधी ए सी रूम मध्ये बसून ऑफिस टाइम मध्ये ,गप्पासोबत,काम करताना दिल्या घेतला जातो कधी प्रवासात," गरम चाय लेलो ! " म्हणणाऱ्या पोरयाकडून तर कधी विमानातून युज आणि थ्रो च्या कागदी कपातून डिप टीप टी bag घालून पिल्या जातो
                 हा चहा चीनी लोकांनी आधी शोधला म्हणूनच हा चहा तिथे लोकप्रिय तर आहेच पण हा चहा तिथे कसाही केव्हाही पिल्या जात नाही तर तो खास नजाकतीन शिष्ठाचार पाळून वेगवेगळ्या वेळेस ठरलेला चहा घेतला जातो आपल्यासारखाच तिथे चहा देऊन पाहुणचार केला जातो आपल्या कडे पूर्वी काश्मिरी कहवा देखील काश्मीर मध्ये खास चांदीच्या नक्षीदार केटली तून दिल्या घेतला जायचा अर्थात श्रीमंत ,कारखानदारांकडे! कहवा खास मसाले ,केशर,सुखा मेवा घालून बिन दुधाचा केला जातो हा चहा काश्मिरी लोकांचे तिथल्या बर्फ वर्षावात थंडीपासून रक्षण करतो पूर्वी कारखानदार मोठी खरेदी करणाऱ्या गिराइकांना हा चहा पिऊन पहा असा आग्रह करत चहा गरीब ,श्रीमंतांच उत्तम आदरातिथ्याच साधन आहे पूर्वेला बंगालमध्ये चहा मातीच्या छोटया मडक्यातून किंवा कुल्हड मध्ये पिल्या जातो तर दक्षिण ,तामिळनाडु आंध्रात चहा स्टीलच्या ग्लास व पसरट वाटीतून पिल्या जातो तिरुपतीला चहा पाणी तापवायच्या तांब्याच्या बंबामध्ये केल्या जातो दर्शन रांगेत जाण्याआधी किंवा सुप्रभातमच्या दर्शन रांगेत जाण्याआधी लोक हा मसाला चहा आवर्जून पितात कारण तो खरच टेस्टी असतो खाली गोविंदराज टेंपल जवळही असा चहा मिळतो तिबेट मध्ये नमकीन चहा पिला जातो चहात साखरेऐवजी मीठ व लोणी घालतात.काहीजण खोबरही घालतात ह्याला नून चाय अस म्हणतात काश्मीरमध्येही असा नून चहा आवडीन पिल्या जातो तिबेटमध्ये चहाची ताजी पाने खलबत्यात कांडून ,ती पाने उकळून असा नून चहा केल्या जातो
                        चहाचा शोध चीनमधल्या तत्ववेत्त्याला जंगलात पाणी तापवत असताना त्यात वारयान उडून आलेली चहाची पाने मिसळल्यान अपघातान लागला चहाच्या रासायनिक घटकामुळे त्याला रंग सुवास अन स्वाद आला आणि ते पाणी पिल्यान त्याला तरतरी आली त्या मुळे तो रोजच आवडीन पाण्यात पाने टाकुन उकळून पिऊ लागला अन लोकांना पाजू लागला कालांतराने असा चहा प्रसिद्ध झाला सुरवातीला चीन मधून चहा सर्व देशात निर्यात केल्या जायचा पण नंतर भारतात आसाम मध्ये चहाची झाड सापडली
पूर्वी चहा औषध म्हणून पिल्या जायचा आता मात्र चहाचे भरपूर प्रकार प्यायला मिळतात हैदराबादेत अपोलो हॉस्फीटल जवळ ग्रीन टी ,हर्बल टी,हनी जिंजर लेमन टी अशा विविध प्रकारचा चहा मिळतो आताचा हेल्थ कॉन्शस ग्रीन टी पूर्वी आजीच्या बटव्यातील औषधी वनस्पती घातलेला औषधी काढा म्हणून नाक मुरडत पिल्या जायचा पण आता मात्र हा काढा आधुनिक नाव लेऊन नव्या प्रकारात उपलब्ध झालाय आणि विशेष म्हणजे तो आवडीन पिल्याही जातोय मुंबईत कट चहा फ़ेमस आहे तर पूर्वी चहा कॉफी मिक्स चहाला मारामारी म्हणत चहा आवडी प्रमाणे दुधातला ,अर्ध्या दुधातला ,कोरा वरून दुध टाकुन किंवा मलाई मारकेही पिला जातो
                    चहाची झाड उंच वाढत असली तरीही त्यांची पाने खुडता यावीत म्हणून हि झाड कमी उंचीची ठेवल्या जातात भारतात आसाम ,त्रिपुरा ,केरळ दार्जीलिंग मध्ये चहाच्या बागा आहेत चहाची पाने तोडून त्यावर रासायनिक प्रक्रिया करून वाळवून त्याची पूड केल्या जाते मग चहा जाड व बारीक भुकटीच्या रुपात आकर्षक packing मधून विक्रीसाठी बाजारात येतो पण पूर्वी मात्र दुकानातून किलौ प्रमाणे चहा सुटा मिळत असे त्यातही दार्जीलिंग टी, आसाम टी. ,टाटा टी.अशा मोजक्याच कंपनीचा चहा मिळायचा मधल्या काळात सुपर डस्ट ,रेड लेबल ,डबल डायमंड ,सपट परिवार ह्यांनी बाजार काबीज केला नंतर," वाह ताज !"म्हणत ताजमहाल कंपनीन झाकीर हुसेन ,सैफ आली खान वै मान्यवरांना आपल्या जाहिरातीत आणून उंचे लोग उंची पसंत म्हणून ताजची शान राखली तर सपट परीवारन स्वस्त आणि मस्त म्हणत सर्वसामान्यांच्या घरात स्थान मिळवल आता असंख्य प्रकारच्या नावाच्या चहाच्या कंपन्या बाजारात आल्यात त्या मुळे स्पर्धाही वाढलीय त्या मुळे गृहिणींना आकर्षित करण्यासाठी वेगवेगळ्या आकाराच्या बरण्या ,मग ,जार आता चहासोबत मोफत दिल्या जातात आता चहाची नाव पण वैविध्य पूर्ण असतात उदाहरणार्थ वाघ बकरी चहा त्याचा चहाशी काय संबंध हे मात्र विचारू नका!  तसच पूर्वी आवाज करत चहा पिणारयाला लोक हसत पण एका कंपनीन हाच आवाज " फुSSरSSकSSन पियो!" म्हणत जाहिरातीसाठी वापरलाय.
                अर्थात चहाची चव रंग आणि स्वाद जगभरातील तज्ञ चाखतात आणि मगच त्याची किंमत ठरवली जाते मोदी सरकार सत्तेत येण्या आधी आणि नंतरही चाय पे चर्चा बरीच गाजली पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच स्वत:च चहाच दुकान असल्यामुळे ह्या चर्चेला चांगलाच रंग चढला आणि आता तर रेल्वे प्रवाशांना कडक फेसाळ आणि वर उल्लेख केल्या प्रमाणे पंचवीस प्रकारच्या चहाचा आस्वाद घेता येणार आहे

No comments:

Post a Comment