नासा संस्था -20 oct.
11 oct ला नासाचे सोयूझ MS-10 हे अंतराळयान यानात बिघाड झाल्याने पृथ्वीवर परतले यानाच्या आपत्कालीन लँडिंग नंतर यानातील दोनीही अंतराळवीरांनी परिस्थिती व्यवस्थित हाताळत यान पृथ्वीवर सुरक्षितपणे उतरवले ह्या यानातून सुदैवाने सुरक्षित बाहेर पडलेल्या अंतराळवीरांचे नासा प्रमुख JIm Bridenstine ह्यांनी कौतुक करत त्यांच्याशी संवाद साधला
अंतराळवीर Nick Hague ह्याच्याशी त्यांनी साधलेला हा संवाद
Jim -
आता तुम्ही कसे आहात ! आम्ही पाहील ते खूपच आश्चर्यकारक होत उड्डाणाच्या वेळेस काही चुकल्याचे जाणवले का? त्या वेळेस नेमक काय घडल? यानातील बिघाड कधी लक्षात आला तूम्ही Air Force मध्ये होतात त्याचा अनुभव कामी आला का ?
Nick -
आम्ही ठीक आहोत ! हा अनुभव आमच्यासाठीही अनपेक्षित आणि आश्चर्यकारी होता खरंच ह्या अपघातातून आम्ही वेळीच चूक लक्षात आल्याने वाचलो हे आमचे भाग्यच !
यानात असलेली Rescue सिस्टिम अतिशय फास्ट असते काही कळायच्या आत आम्ही बाहेर रॉकेट पासून दूर फेकल्या गेलो जेव्हा Automated message अलार्म वाजला ,इमर्जन्सी लाईट्स लागले आणि फेल्युअरचा मेसेज आला तेव्हा आम्हाला जाणवल कि यानात काहीतरी गडबड आहे आता आपण अंतराळस्थानकात पोहोचू शकणार नाही
सुरवातीला यानाने व्यवस्थित उड्डाण केले हा पहिला अनुभव माझ्यासाठी आनंददायी आणिअविस्मरणीय होता पण त्या नंतरच्या पहिल्या प्रक्रियेत बूस्टर मध्ये बिघाड झाला आणि हा अनर्थ घडला क्षणात सारे चित्र बदलले आम्ही त्याही परिस्थितीत यान सुरक्षित उड्डाण करावे म्हणून आम्हाला सुचेल ते प्रयत्न केले पण यान खूप वेगाने
हेलकावू लागले श्वास घुसमटू लागला काही कळायच्या आत काही क्षणातच सार संपल्याची जाणीव झाली
त्या काही क्षणात आमचा रोख पृथ्वीवर सुरक्षित परतण्यावर होता आणि आम्ही त्या दृष्टीने प्रयन्त्न करायला सुरवात केली सोयूझ कॅप्सूल मध्ये नेमक काय घडतय कळत नव्हत
अर्थातच एअर फोर्स मधला पायलट असतानाचा अनुभव कामी आला तेव्हाचे ट्रेनिंग आणि नासा संस्थेतील ट्रेनिंग ,मेहनत कामी आली अशा वेळेस नेमके काय करायला पाहिजे ते प्रयत्न केले धैर्याने आणि शांततेने परिस्थिती हाताळली
पण आत बरच काही घडतय हे जाणवत होत क्षणात कॅप्सूल वेगळी झाली आणि कॅप्सूल सहित आम्ही दूर फेकल्या गेलो तेव्हा प्रचंड वेग जाणवत होता यानाची response system अलार्म वाजताच आणि धोक्याची सूचना मिळताच त्वरित कार्यरत झाली आणि विशेष म्हणजे आम्ही त्याच मुळे वाचलो
हे अंतराळ यान तयार करणारे इंजिनीअर्स ,डिझायनर्स आणि टीममधील इतर सहकाऱयांचे हि System तयार केली म्हणून आम्ही आभार मानतो मी त्यांचा ऋणी आहे ह्या 35 वर्षात कधीही ह्या सिस्टिमचा वापर करण्याची वेळ आली नव्हती कारण आता पर्यंतच्या अंतराळमोहिमा यशस्वी झाल्या आहेत कित्येक अंतराळवीर अंतराळ स्थानकात सुरक्षितपणे पोहोचून तिथे राहून परत आले आहेत सतत जा,ये सुरूच असते
पण ह्या वेळेस विपरीत घडल अचानक बुष्टर बिघाडामुळे हि मोहीम अयशस्वी झाली अर्धवट राहिली आणि त्या मुळेच हि सिस्टिम तपासल्या गेली तिची उत्तम कार्यतत्परता कळली
JIm -
तुमच्या यानाने यशस्वीपणे अंतराळात झेप घेतली यान वर,वर जात होत तुम्ही अर्ध्या वाटेत होता आम्ही पृथ्वीवरून तो थरारक क्षण अनुभवत होतो पुढची प्रक्रिया सुरु होण्याची आतुरतेने वाट पाहात होतो पण क्षणात चित्र पालटल यान पृथ्वीकडे परतु लागल आम्हालाही क्षणभर काय होतय कळत नव्हत
Nick -
हो ! बुष्टर मधला बिघाड लक्षात आला अन सारे प्रयत्न निष्फळ ठरले मग परतण्याचा निर्णय घेतला आणि यानाची दिशा पुन्हा पृथ्वीकडे वळवली त्या वेळेसचा अनुभव आम्हाला एखाद्या उंच फेकलेल्या ball सारखा वाटला उंच उडालेला बॉल जसा ग्रॅव्हिटीमुळे पुन्हा खाली यायला लागतो तसच रॉकेट पासून वेगळे होताच काही क्षणातच आम्ही पृथ्वीवर खाली येऊ लागलो
तो क्षण अविस्मरणीय अकल्पित होता बरेच नवे अनुभव आले वजनरहित अवस्था होती ती ! काही क्षण आजूबाजूच्या वस्तू तरंगत होत्या O Gचे इंडिकेटर सुरु होते मी खिडकी बाहेर पाहिले समुद्र ,डोंगर आणि नंतर जमीन दिसू लागली आणि मला जाणवल आम्ही पोहोचत आहोत
Jim -
आम्हाला सगळ्यांना यान परत येताना दिसले आणि पॅराशूट पण उघडलेले दिसले !
Nick -
हो ! आम्ही अत्यंत वेगाने खाली येत होतो आणि प्रेशरही प्रचंड होते नेहमीच्या सामान्य लँडिंग पेक्षा हा अनुभव वेगळा होता आम्ही खरेच भाग्यवान आहोत हा अनुभवही आम्हाला अनुभवता आला
मी गेली पाच वर्षे नासामध्ये आहे आणि ह्या पुढेही राहीन नासा मला पुन्हा स्थानकात राहायला जाण्याची संधी देईल आता ती संधी कधी मिळेल ते आताच सांगता येत नाही
हि मानव निर्मित अंतराळ मोहीम आहे त्या साठी प्रचंड मोठी टीम कार्यरत असते हा निर्णय एकट्याचा नसतो हि मोहीम यशस्वी व्हावी म्हणून आणि अंतराळवीर सुरक्षित स्थानकात जा,ये कारावेत म्हणून हि टीम सतत जागृत असते
मला माझी हि पहिली मोहीम अवीस्मर्णीय व्हावी असं वाटत होत पण ती अशा तरेने नाही पण ह्या अनुभवातून
मला नक्कीच नव शिकायला मिळाल
आता ह्या मोहिमेतील बुष्टर बिघाडाचे कारण शोधले जातेय त्या साठी नासा संस्थेतील सहकारी देशाचे पार्टनर्सहि
मदत करत आहेत आणि त्या साठी अंतराळ स्थानकातील कार्यक्रमात कराव्या लागलेल्या बदलाचा आढावा घेत आहेत .
