Ingenuity हेलिकॉप्टर उड्डाणादरम्यान भरकटले पण त्वरित नियंत्रण मिळवून सुरक्षितपणे मंगळभूमीवर उतरले

  

 Ingenuity Mars हेलिकॉप्टर मंगळभूमीवरील आकाशात उड्डाण करताना घेतलेला फोटो-फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था -28 मे 

नासाच्या Perseverance मंगळयानासोबत मंगळावर पोहोचलेल्या Ingenuity हेलिकॉप्टरने मंगळावरील आकाशात पाच उड्डाण टेस्ट यशस्वी केल्यानंतर मंगळ ग्रहावरील 91व्या दिवशी सहावी उड्डानटेस्ट हेलिकॉप्टर काही वेळ आकाशात भरकटल्यानंतरही पूर्ण केली

Ingenuity ने सहाव्या उड्डानटेस्ट मधील पश्चिम भागातील  उड्डाणादरम्यान तेथील डोंगर दऱ्या,नदीनाल्यांचे आटलेले स्रोत वै भौगोलिक माहिती मिळवण्यासाठी उंचावरून फोटो घेतले Ingenuity हेलिकॉप्टर मंगळावरील आकाशात 33 फूट उंचीवरुन  492 फूट (150 मीटर ) अंतरावर  9mph प्रति सेकंद इतक्या वेगाने  दक्षिणेकडून पश्चिमेकडे उड्डाण करत होते आणि उड्डाणादरम्यान उंचावरून फोटो घेत होते पहिल्या 150 मीटर अंतरापर्यंत हेलिकॉप्टर व्यवस्थित उड्डाण करत होते त्यानंतर हेलिकॉप्टर 49 फूट उंचीवर पोहोचले व तेथील फोटोही घेतले नंतर ते 164 फूट उंचीवर पोहोचले आणि उत्तरेकडे गेले आणि खाली उतरले 

Ingenuity हेलिकॉप्टर ऊड्डाणादरम्यान भरकटताना-व्हिडीओ-नासा संस्था

Ingenuity हेलिकॉप्टर शेवटच्या टप्प्यात आल्यावर अचानक हेलिकॉप्टरमध्ये बिघाड झाला आणी ते हवेत भरकटू लागले आणि अनियंत्रित झाले त्याचे पंखे प्रचंड वेगाने फिरू लागले आणि आता हे हेलिकॉप्टर प्रचंड वेगाने खाली कोसळेल आणि crash होईल असे वाटत असतानाच  काही क्षणातच Ingenuity च्या स्वयंचलित यंत्रणेने ह्या बिघाडावर नियंत्रण मिळवले आणि सहावी टेस्ट यशस्वी करीत हेलिकॉप्टर  सुरक्षितपणे मंगळ भूमीवर उतरले 

Ingenuity हेलिकॉप्टर मध्ये बसविलेल्या I.M.U ह्या अत्याधुनिक यंत्रणेमुळे अनियंत्रित झालेल्या Ingenuityच्या वेगावर व उड्डाणावर नियंत्रण केल्या गेले ह्या यंत्रणेमुळे Ingenuity हेलिकॉप्टरची position आणि वेग ह्या वर नियंत्रण मिळवता येते शीवाय  हे हेलिकॉप्टर किती वेगाने आणि कोठे उड्डाण करत आहे आणि त्याची सध्याची स्थिती काय आहे ह्याची त्वरित माहिती पृथ्वीवरील नासा संस्थेत त्वरित ऊपलब्ध होते

 Ingenuity हेलिकॉप्टर मध्ये बसविलेल्या Navigation सिस्टिम मधील Navcams द्वारे प्रती सेकंदाला तीस फोटो भराभर घेतले जातात Ingenuity मंगळावरील आकाशात झेपावले आणि व्यवस्थित मार्गक्रमण करीत ऊड्डान करु लागले पण उड्डाणानंतरच्या 54 सेकंदांनंतर ह्या सिस्टिममध्ये किंचित बिघाड  झाला आणि एक फोटो काढल्या गेला नाही आणि तो फोटो नासा संस्थेत न पोहोचल्याने हा टेक्निकल प्रॉब्लेम निर्माण झाला पण नंतरच्या फोटोतून Ingenuity भरकटल्याचे आणि प्रचंड वेगाने अनियंत्रित झाल्याचे नासा टीमच्या लक्षात आले काही क्षणातच Ingenuity हेलिकॉप्टरने स्वयंचलित यंत्रणेने त्यावर मात  करून  नियंत्रण मिळवले आणि हे हेलिकॉप्टर 16 फूट उंचीवरून सुरक्षित खाली उतरले Ingenuity मधील Rotor system , actuators आणि power system  मुळे  Ingenuity च्या उड्डाणात अडथळा आला तरी उड्डाण न थांबता यशस्वी झाले 

 

नासाच्या Curiosity मंगळ यानाला आढळले मंगळभूमीवरील मातीत मिठाचे अस्तित्व

  

           Curiosity मंगळ यानाने ड्राईव्ह करून घेतलेला मंगळावरील Gale  Crater ह्या भागातील  फोटो -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -(J.PL lab)- 20 मे 

नासाच्या Perseverance मंगळयानाने मंगळभूमीवर उत्खननास सुरवात केली असतानाच ह्या आधी मंगळावर कार्यरत असलेल्या Curiosity मंगळयानाने देखील मंगळभूमीवरील महत्वपूर्ण माहिती पृथ्वीवर पाठविली आहे नासाचे Curiosity मंगळयान 26 नोव्हेंबरला 2011 ला पृथ्वीवरून मंगळावर जाण्यासाठी निघाले आणि 6 ऑगस्ट 2020ला मंगळावर पोहोचले होते हे यान मंगळावरील Gale Crater ह्या डोंगराळ भागात उतरले तेव्हापासून तिथे कार्यरत आहे नुकतीच ह्या यानाने नासा संस्थेत तेथील माहिती व फोटो पृथ्वीवर पाठवली आहे

ह्या यानाने केलेल्या Gale Crater ह्या भागातील जमिनीखालील उत्खननात तेथील मातीत काही organic compounds, माातीच्या भांड्याचे तुकडे व कार्बन compound सापडले असून त्यामध्ये मिठही आढळले आहे हे अवशेष मंगळ ग्रहांवरील पुरातन सजीवसृष्ठीला पृष्ठी देणारे आहेत शास्त्रज्ञाच्या मते मंगळावर करोडो वर्षांपूर्वी सजीव सृष्ठी अस्तित्वात होती पण कालांतराने अति उष्णता,पाऊस,वादळे,भूगर्भातील घडामोडी ह्या मुळे तेथील वातावरणात बदल होऊन तेथील पाणी व जीवसृष्ठी नष्ठ झाली असेल पण त्यांचे अवशेष जमिनीत गाडल्या गेले असतील आणि कालांतराने मातीत मिसळल्या गेले असतील 

Geological घडामोडी दरम्यान काही Micro Organisms जमिनीखाली गाडल्या गेले असतील आणि त्यांचे अवशेष मातीत fossilsच्या स्वरूपात तसेच राहिले असतील तेथे सापडलेले मिठाचे अंश तेथे पुरातन काळी अस्तित्वात असलेल्या सजीवांच्या दैनंदिन वापरातील राहिलेले जमिनीत मुरलेले असेल किंवा तेथील Chemicals च्या प्रक्रियेदरम्यान हे मीठ तयार झाले असेल पण तेथील मातीत सापडलेले मीठ मंगळग्रहांवरील पुरातन सजीवसृष्ठीच्या अस्तित्वाला पृष्ठी देणारे आहेत कारण पृथ्वीवरील काही Micro Organismsअशा Organic मिठाचा वापर करतात उदा: Oxalates आणि Accetates 

जर मंगळभूमीवर असे Organic मीठ भरपूर प्रमाणात अस्तित्वात असेल आणि जमिनीखालील मातीत प्रिझर्व्ह झालेले असेल तर असा भूभाग तेथे असेलच तो भाग जर सापडला तर नासाचे शास्त्रज्ञ त्या भागावरील संशोधनावर लक्ष केंद्रित करून भर देतील आणि तेथील जमिनीखाली खोलवर उत्खनन करतील अशी माहिती नासाच्या Goddard Space Flight Center चे मुख्य शास्त्रज्ञ James M.T. Lewis ह्यांनी प्रसारित केली आहे  ते म्हणतात ,Curiosity मंगळ यानातील SAM ( Sample Analysis at Mars ) ह्या Portable Chemistry Lab मध्ये बसविलेल्या अत्याधुनिक यंत्रणेने मंगळावरील उत्खननात गोळा केलेल्या माती व दगडाचा चुरा ह्यांच्या रासायनिक प्रक्रियेनंतर असे मातीत मुरलेले मीठ सापडले आहे आणि मंगळ ग्रहांवरील पुरातन संस्कृतीचे अस्तित्व शोधण्यासाठी हे अत्यंत आवश्यक आहे ह्या  SAM यंत्रणेद्वारे मातीवर रासायनिक प्रक्रिया करण्यासाठी हि माती अत्यंत उच्च तापमानात गरम करावी लागते तेव्हा मातीच्या कणांचे विघटन होऊन त्यातील मीठ व वायू बाहेर पडतात पण हे काम  Curiosity च्या लॅबमध्येच करावे लागते मंगळावरील वातावरणात हि प्रक्रिया करण अवघड आहे कारण ह्या रासायनिक प्रक्रियेदरम्यान बाहेर पडणारे वायू तेथील वातावरणात मिसळतात त्यामुळे हे वायू ह्या मातीच्या रासायनिक प्रक्रियेदरम्यान निर्माण झाले कि तिथल्या वातावरणातील आहेत हे निश्चितपणे सांगता येत नाही त्या मुळे सध्या तरी निश्चित पणे मंगळावर सापडलेल्या मिठाबाबत निश्चित पुरावा नसला तरीही अधिक सखोल संशोधनानंतर हे निश्चितपणे स्पष्ट होईल Curiosity यानातील दुसऱ्या अत्याधुनिक Che Min उपकरणाने  Gale Crater ह्या भागातील X-ray द्वारे काढलेल्या फोटोतून शास्त्रज्ञांना आणखी सखोल माहिती मिळेल 

Perseverance मंगळयानात अशी यंत्रणा बसविलेली नसल्यामुळे तेथे हि रासायनिक प्रक्रिया करता येणार नाही पण Perseverance यानाने गोळा केलेल्या माती आणि दगडांचे नमुने जेव्हा पृथ्वीवर आणल्या जातील तेव्हा येथील लॅबमध्ये शास्त्रज्ञानी त्यांच्यावर रासायनिक प्रक्रिया करून केलेल्या संशोधनाअंती मंगळभूमीवरील मिठाच्या आणि पुरातन सजीव सृष्ठीच्या अस्तित्वाचा ठोस पुरावा मिळेल 

Perseverance यानाने केला मंगळभूमीवर उत्खननास प्रारंभ

 

Perseverance यानाने मंगळभूमीवरील Jezero Creater ह्या भागातील खडकाळ भागाचे मंगळावरील 68 व्या दिवशी घेतलेले फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -12 मे

मागच्या महिन्यात नासाच्या Perseverance मंगळयानासोबत मंगळावर पोहोचलेल्या Ingenuity helicopter ने मंगळ भुमीवरील आकाशात ऊड्डाण चाचणी यशस्वी केल्या ह्या हेलिकॉप्टरच्या ऊड्डाणावर Perseverance यानाने कार्यरत होऊन नियंत्रण ठेवले आणी सर्व टेस्ट यशस्वी केल्या ह्या ऊड्डानाची सखोल माहिती आणी फोटो पृथ्वी वरील नासा स्ंस्थेत पाठवण्यात हे मंगळयान व्यस्त होते तरीही Perseverance यानाने स्वयंचलित यंत्रणेने कार्यरत होऊन इतर नियोजित कामेही पार पाडली आहेत सध्या Perseverance यानाने रोबोटिक आर्मच्या सहाय्याने मंगळ भुमीवरील Jezero Crater ह्या भागातील जमीन खोदण्याचे काम सुरू केले आहे आणि तेथील खडकांचे फोटो पृथ्वीवर पाठवले आहेत

 

मंगळ भूमीवरील Jezero Crater ह्या भागातील खडकाळ भागाचे Perseverance यानाने घेतलेले फोटो -नासा संस्था 

हे यान मंगळावर ह्याच भागात ऊतरले आहे हा भाग खोलगट असून तेथे पुरातन काळी तळे असावे व कालांतराने त्यातील पाणी आटले असावे असे पुरावे शास्त्रज्ञांना मिळाले आहेत त्या मुळेच शास्त्रज्ञांनी संशोधनासाठी हा भाग निवडला आहे आता त्या भागातील जमीन उत्खनना नंतर मिळालेल्या खडकांच्या नमुन्यावर संशोधनाअंती तेथील पुरातनकाळच्या सजीवसृष्टीच्या अस्तित्वाचे पुरावे मिळतील असे शास्त्रज्ञांना वाटते ह्या तळ्याच्या सभोवतालच्या सेडीमेंटरी खडकावरून व भूगर्भातील Igneous खडकांच्या निर्मितीच्या काळावरून हे तळे कधी तयार झाले कधी त्यात गाळ साचणे सुरु झाले आणि कधी त्यातील पाणी आटले ह्याची माहिती मिळू शकेल

यानाच्या रोबोटिक आर्मच्या शेवटच्या भागात बसविलेल्या WATSON कॅमेऱ्याच्या साहाय्याने ह्या मंगळयानाने ह्या खडकांचे जवळून फोटो काढले आहेत आणि रोबोटिक आर्मच्या समोरच्या भागातील दोन Zoomable कॅमेऱ्याच्या Mastcam-Z Imager च्या साहाय्याने ह्या खडकातील सूक्ष्म बारकावे कॅमेरा झूम करून टिपले आहेत शिवाय ह्या रोबोटिक आर्मला बसविलेल्या लेसर यंत्रणेने युक्त असलेल्या Super Cam च्या साहाय्याने घेतलेल्या फोटोवरून त्या खडकातील केमिकल्स,मिनरल्स वै.डिटेल माहिती मिळू शकेल ह्या भागातील आणखी खोलवर केलेल्या उत्खनना नंतर ह्या दगडांबद्दलची आणखी सखोल माहिती मिळू शकेल 

सध्या शास्त्रज्ञांना हे खडक सेडीमेंटरी म्हणजे वाळू,माती,चिखल व पाण्याबरोबर वहात आलेल्या गाळापासून बनलेला दगड आहे कि ज्वालामुखीतून बाहेर पडलेल्या लाव्हा रसापासून तयार झालेले Igneous दगड आहेत ह्याची खात्री करून घ्यायची आहे त्यावरून ह्या दगड निर्मितीचे कारण आणि काळ कळेल इथे पृथ्वीवर geologist दगड फोडून त्याची अंतर्गत रचना आणि निर्मितीचा काळ शोधू शकतात पण तिथे मंगळावर Perseverance मंगळ यानाच्या रोबोटिक आर्मला हातोडा बसविलेला नसल्यामुळे हे काम थोडे कठीण आहे पण रोबोटिक आर्मला बसविलेल्या अत्याधुनिक यंत्राच्या साहाय्याने तेथील खडक ड्रिल करून त्यांचा चुरा व मातीचे नमुने व फोटो घेऊन त्यावर सखोल संशोधन करून दगडांचा प्रकार आणि त्यांच्या अंतर्गत भागातील केमिकल्स,मिनरल्सची माहिती मिळू शकेल शिवाय Perseverance यानाच्या सभोवतालच्या भागातील खडकांवर मंगळावरील  वादळामुळे उडालेल्या धुळीच्या प्रचंड लोटांचे थर साचलेले आहेत आणि काही खडकांची झीजही झाली आहे पण लवकरच हे काम पूर्ण होईल शास्त्रज्ञांना मंगळ भूमीवर हवा तसा भाग सापडताच नासाची मंगळ टीम त्या भागावर लक्ष केंद्रित करून रोबोटिक आर्मच्या साहाय्याने तेथील जमीन सपाट करून आणि भूगर्भातील भाग खोदून त्यातील खडक ,माती आणि दगडांचा चुरा गोळा केल्या जाईल आणि कुपीत भरल्या गेलेले हे नमुने पृथ्वीवर आणले जातील रोबोटिक आर्मच्या PIXL आणि SHERLOC ह्या यंत्रणेच्या साहाय्याने खडकातील केमिकल्स ,मिनरल्स ,आणि मंगळावरील पुरातन सजीवसृष्ठीचे अवशेषाचे अस्तित्व ह्याची सखोल माहिती मिळेल नासाच्या मंगळ मोहिमेचे टीम प्रमुख शास्त्रज्ञ Ken Farley ह्यांनी माहिती प्रसारित केली 

सेडीमेंटरी खडकाच्या संशोधनानंतर मंगळ ग्रहावर पाणी होत का ? त्यात सजीव सृष्ठीचे अस्तित्वाच्या खुणा किंवा पुरावे सापडतात का ? पाणी असल्यामुळेच हे गाळांचे थर जमले असतील तर ते कधी जमायला सुरु झाले आणि कधी बंद झाले आणि ह्या खडकातील थर किती वर्षे जुने आहेत हे कळेल तर Igneous दगडांच्या संशोधनानंतर त्यांच्या निर्मितीचा काळ तळे कधी तयार झाले तेथील भागाची उत्पत्तीचा निश्चित काळ कळेल शिवाय ह्या तळ्यात कधी पाणी  होते कधी त्यातील पाणी येणे बंद होऊन तळे आटले ह्याची सखोल माहितीही मिळेल त्यावरून मंगळावर पुरातन काळी सजीव सृष्टी अस्तित्वात असेल तर तो काळ आणि ती नष्ठ होण्याचे कारण आणि काळ समजेल

नासाचे अंतराळवीर Mike Hopkins ,Shannon Walker,Victor Glover आणि Soichi Noguchi अंतराळस्थानकातून पृथ्वीवर परतले

 

 नासाचे अंतराळवीर Shannon Walker ,Victor Glover ,Mike Hopkins आणि जपानचे अंतराळवीर Soichi Noguchi Space X Crew Dragon मधून पृथ्वीवर येण्याच्या तयारीत -फोटो नासा संस्था 

नासा संस्था -2 मे 

नासाच्या Crew -1 Space X Dragon Resilience चे अंतराळवीर Mike Hopkins,Shannon Walker,Victor Glover आणि जपानचे अंतराळवीर Soichi Noguchi त्यांचा स्थानकातील सहा महिन्यांचा मुक्काम आटोपून आज पृथ्वीवर सुरक्षित परतले आहेत 

 Resilience Crew Dragon ह्या अंतराळवीरांना घेऊन काल 8.55p.m.ला स्थानकातून पृथ्वीवर येण्यासाठी अंतराळप्रवासास निघाले त्या आधी Resilience Crew Dragon स्वयंचलित यंत्रणेने स्थानकापासून वेगळे झाले आणि आज दोन मेला 2.56a.m.ला प्रुथ्वीवर परतले  फ्लोरिडा मधल्या Gulf of Mexico मधल्या समुद्रात हे Crew Dragon Resilience सुरक्षितपणे उतरले 

 

 Resilience Space X Crew Dragon Gulf Of Mexico येथील समुद्रात parachute च्या साहाय्याने उतरताना आणि अंतराळवीरांना नेण्यासाठी बोटी जाताना फोटो -नासा संस्था 

Resilience पृथ्वीच्या कक्षेत शिरताच नासाची विमाने Resilience भोवती घिरट्या घालू लागली Resilience जेव्हा Parachuteच्या साहाय्याने समुद्रात सुरक्षित पणे उतरले तेव्हा नासाची रिकव्हरी टिम आणि रेस्क्यू टीम तिथे पोहोचली Dragon बोटी जवळ येताच बोट व Dragon ह्यांच्यातील hatching आणि Docking प्रक्रिया पार पडली Dragonला  सुरक्षित पणे बोटीवर चढवण्यात आले त्यानंतर नासाच्या रेस्क्यु टिमने अंतराळविरांना अंतराळयानातुन बाहेर काढले प्रथम अंतराळवीर Mike यानातुन बाहेर आले नंतर Victor,Shannon आणी Soichi याानाातुुन बाहेर आले टिममधील डॉक्टर्सनी सर्व अंतराळविरांची प्राथमिक तपासणी केली त्या नंतर आवश्यक प्रक्रिया पुर्ण होताच हे अंतराळवीर नासाच्या विमानाने Houston येथे रवाना झाले

हे अंतराळवीर पृथ्वीवर सुरक्षित पोहोचल्यानंतर नासाचे नवनियुक्त Administrator Bill Nelson ह्यांनी ह्या अंतराळविरांचे Welcome home!Victor,Mike,Shannon & Soichi! असे म्हणत स्वागत केले ते म्हणाले तुम्ही अत्यंत सुरक्षित पणे Resilience Dragon स्थानकात नेले आणी परत आणुन अमेरिकेतील समुद्रात Splashdown केले त्या बद्दल सर्वांचे अभिनंदन! नासा संस्था,Space X आणी तुम्ही अत्यंत कठीण काळात संघर्ष करून अमेरीकेला पुन्हा एकदा स्वयंपूर्ण केले आणी अमेरीकेची बंद पडलेली अंतराळ मोहीम पुन्हा सुरू करण्याच असामान्य कर्तृत्व सिध्द केलय आता दुसऱ्यांदा हि मोहीम यशस्वी करून तुम्ही अमेरिकेच्या भविष्यकालीन  कमर्शियल अंतराळ मोहीमेच्या यशस्वीतेची नांदी दिली 

हे चारही अंतराळवीर Resilience Crew Dragon मधून 15 नोव्हेंबर 2020 मध्ये स्थानकात रहाण्यासाठी गेले होते आणी 27 तासांच्या अंतराळ प्रवासानंतर स्थानकात पोहोचले होते कोरोना काळातील कोरोना योध्दे,नासा आणी Space X संस्थेतील ह्या मोहिमेतील शास्त्रज्ञ,तंत्रज्ञआणी ईंजीनीअरर्स ह्यांनी कोरोना महामारीच्या कठीण काळात अत्यंत संघर्षाने ह्या Space X Crew Dragon ची मोहीम यशस्वी केली ह्याची भविष्य कालीन पीढिला जाणीव व्हावी आणी जिद्द आणी चिकाटी असली की कठीण काळातही ध्येय साध्य करता येत हे कळावे म्हणून अंतराळविरांनी  Space X Dragon ला Resilience हे नाव दिले होते

ह्या चारही अंतराळविरांनी प्रथमच चार अंतराळवीर Crew Dragon मधून स्थानकात जाऊन जास्त दिवस (168 दिवस )वास्तव्य करण्याचा आणी कमी वेळेत रात्री समुद्रात  यशस्वी Splash down करण्याचा विक्रम प्रस्थापित केला आहे ह्या आधी अंतराळवीर Bob Behenken आणी Douglas हे दोन अंतराळवीर पहिल्या SpaceX Crew Dragon मोहीमेत 84 दिवस अंतराळस्थानकात राहिले होते ह्या आधी 1968 मध्ये Apollo 9 चे रात्री समुद्रात  Splashdown करण्यात आले होते त्या यानातुन अंतराळवीर Frank Borman ,Jim Lovellआणी Bill Anders ह्यांनी अंतराळ प्रवास केला होता तो रेकॉर्ड ह्या अंतराळ विरांनी मोडला

 ह्या अंतराळवीरांनी त्यांच्या स्थानकातील वास्तव्यादरम्यान अंतBorman राळस्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी पाचवेळा Space Walk केला आणि तेथे सुरू असलेल्या सायंटिफिक प्रयोगात सहभाग नोंदवला त्यांनी तिथल्या झीरो ग्रॅव्हिटीत मानवी आरोग्यावर ऊपयुक्त असे संशोधनात्मक प्रयोग केले स्थानकातील झीरो ग्रॅव्हिटीत protein Crystal formation वर आणी मानवी रोगावरील अत्याधुनिक औषध शोधण्यासाठी संशोधन केले शीवाय स्थानकातील Veggie chamber मध्ये Veggie project अंतर्गत यशस्वी भाजी लागवड केली आणी Advance Plant Habitat हा प्रयोगही यशस्वी केला त्यांनी संशोधीत केलेल्या भाजीचे नमुने आणी ईतर सायंटिफिक आणी biological नमुने आणी माहिती पुर्ण डाटा सोबत आणला आहे