यवतमाळात ढगाळ वातावरणातही दिसले सूर्यग्रहण क्षणभर सूर्य चंद्रकोरीसारखा भासला

      यवतमाळात ग्रहणकाळात चंद्रकोरीसारखा भासणारा ग्रहणग्रस्त सूर्य -फोटो -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)

यवतमाळ -26 डिसेंबर
गुरुवारी देशभरात आणि परदेशातही काही ठिकाणी ह्या वर्षीचे अखेरचे सूर्यग्रहण दिसले ह्या वर्षीच्या सूर्य ग्रहणाला विशेष महत्व असल्याचे जाणकारांचे मत होते 1723 साली झालेल्या सूर्यग्रहणाच्या वेळेस ग्रहांची जी स्थिती होती ती 296 वर्षानंतर पुन्हा एकदा आकाशात ह्या वेळेस पाहायला मिळाली तर काहींच्या मते 58 वर्षानंतर अशी ग्रहांची स्थिती आकाशात निर्माण झाली त्या मुळे खगोल शास्त्रज्ञ,अभ्यासक,परदेशी आणि आपल्या देशातील हौशी नागरिक हे ग्रहण पाहण्यासाठी उत्सुक होते ह्या वेळेसचे सूर्य ग्रहण जरी मोठे असले तरी देशातील सर्वच भागातून ते पूर्ण दिसणार नव्हते फक्त केरळ,तामिळनाडूत ते पूर्ण कंकणाकृती दिसणार होते महाराष्ट्र विदर्भ आणि इतर ठिकाणी खंडग्रास सूर्यग्रहण दिसणार होते
सध्याचे युग वैज्ञानिक जागृतीचे असल्यामुळे ग्रहण पाहण्यासाठी खगोल शास्त्रज्ञांसोबतच हौशी खगोल प्रेमी नागरिकांनी जय्यत तयारी केली असतानाच पावसाने अवकाळी हजेरी लावल्याने सगळ्यांचा हिरमोड झाला पुण्यात ग्रहणकाळात काही खाऊ नये हा गैरसमज दूर करण्यासाठी अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने ग्रहण पाहण्यासाठी मोकळ्या मैदानात जमलेल्या लोकांच्या चहा आणि पाण्याची सोय करून अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा प्रयत्न केला बेंगलोर मध्येही काही विद्यार्थ्यांनी ग्रहणकाळात ब्रेकफास्ट करून अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा प्रयत्न केला
यवतमाळातही सकाळी अचानक अवकाळी पावसाला सुरवात झाली पाऊस थोडा वेळ बरसून बंद झाला तरीही ढगाळ वातावरणात सूर्य दिसेनासा झाल्याने ग्रहण दिसेल कि नाही अशी आशंका होती पण अशा ढगाळ वातावरणातही सूर्य उगवला सकाळी आठ साडेआठला ग्रहण सुरु झाले आणि साडेनऊ नंतर वातावरण ढगाळ असूनही मधून अधून ढगांच्या आढ ग्रहणग्रस्थ सूर्यदर्शन होऊ लागले

ग्रहण काळातील सूर्याच्या ह्या विलोभनीय क्षणाचा हा व्हिडिओ -व्हिडीओ -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)
अर्धा पाऊणतास ढगाआढून दिसणारा  ग्रहणग्रस्थ सूर्य क्षणभर चंद्रकोरीच्या आकाराचा भासत होता सूर्य आणि पृथ्वी मध्ये आलेल्या चंद्राने सूर्यावर पाडलेल्या सावलीमुळे हा चंद्र कि सूर्य असा संभ्रम निर्माण होत होता अकरा नंतर ग्रहण सुटायला सुरवात झाल्याने काळवंडलेला सूर्य प्रकाशमान व्हायला सुरवात झाली

           ग्रहणग्रस्त सूर्य कि चंद्र असा संभ्रम निर्माण करणारे दृष्य -फोटो -पूजा दुद्दलवार BE(soft)BMC(UT)
महाराष्ट्रात खंडग्रास सूर्यग्रहण असल्यामुळे पूर्ण खग्रास सूर्यग्रहण दिसले नाही पण केरळ तामिळनाडूत मात्र खग्रास कंकणाकृती सूर्यग्रहण दिसले चंद्र ग्रहण काळात पृथ्वीपासून दूर असल्यामुळे त्याची प्रतिमा आपल्याला लहान आकाराची दिसते आणि चंद्र सूर्याला पूर्णपणे झाकू न शकल्याने सूर्याची धगधगती प्रकाशमान प्रभावळ तशीच राहते त्या मुळे आपल्याला तो भाग चमकदार कंकणाकृती किंवा अंगठीसारखा भासतो  दुबईतही कंकणाकृती सूर्यग्रहण दिसले
ह्या वर्षी सतत मधून अधून अवकाळी पाऊस पडत असल्यामुळे बऱ्याच ठिकाणी सूर्य ग्रहण दिसले नाही पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनाही दिल्लीतील सूर्यग्रहण पहाता आले नाही त्या मुळे त्यांनी हे सूर्यग्रहण लाईव्ह टेलिकास्ट वर पाहिले आणि ते पाहतानाचा फोटो ट्विटरवर शेअर केला

अंतराळवीरांनी दिल्या स्थानकातून पृथ्वीवासीयांना नाताळच्या शुभेच्छा

अंतराळवीर अंतराळस्थानकातून संवाद साधताना नाताळ साजरा करण्याच्या तयारीचे सामान दाखवताना -फोटो -नासा संस्था
नासा संस्था -23 डिसेंबर
24 डिसेंबरला सर्व देशात नाताळचा सण उत्साहात साजरा झाला ह्या सणासाठी सुट्टीत सारेजण आपआपल्या गावी येतात आणि कुटुंबियांसोबत क्रिसमस साजरा करतात पण पृथ्वीपासून दूर अंतराळातील फिरत्या अंतराळ स्थानकातील  झिरो ग्रॅविटीत राहणाऱ्या अंतराळवीरांना असे करता येत नाही पण तरीही वेळोवेळी त्यांच्या संशोधनाच्या कामातून सुट्टी घेत अंतराळवीर स्थानकातील झिरो ग्रॅविटीत तिथे असलेल्या सामानाचा आणि पदार्थांचा उपयोग करून सण साजरा करतात
नासाच्या अंतराळ मोहीम 61च्या अंतराळवीरांनी क्रिसमस आधी नासा संस्थेमार्फत पृथ्वीवासीयांशी लाईव्ह संवाद साधत स्थानकात यंदाचा क्रिसमस उत्साहात साजरा करणार असल्याचे सांगीतले आणि सगळ्यांना क्रिसमसच्या शुभेच्छाही दिल्या
नासाच्या अंतराळमोहीम 61चे सहा अंतराळवीर सध्या अंतराळस्थानकात राहात आहेत आणि विविध विषयांवर सायंटिफिक संशोधन करत करत आहेत नासाच्या मोहीम 61 चे अंतराळवीर Luca Parmintano,Christina Koch,Andrew Morgan आणि Jessica Meir ह्यांनी लाईव्ह संवाद साधत सगळ्यांना नाताळच्या शुभेच्छा दिल्या आणि नाताळच्या त्यांच्या आठवणी शेअर केल्या
Christina Koch ने सांगितल, तिला हा सण आवडतो ह्या निमित्याने रोजच्या व्यस्त दिनचर्येतून मोकळा वेळ काढून सगळे कुटुंबीय आणि मित्र एकत्रित निवांतपणे एकमेकांशी संवाद साधतात आणि पार्टीचा आनंद घेत ह्या सणाचा आनंद लुटतात त्या मुळे अशा सणांच्या मानवी जीवनातील महत्वाची जाणीव होते
Andrew Morgan ह्यांनी सांगितल ,मी ह्या वर्षी माझ्या कुटुंबियांपासून दूर असल्याने त्यांची उणीव  निश्चितच जाणवतेय माझे कुटुंबीय एकत्रित येऊन हा सण उत्साहात साजरा करतीलच मी पण तिथल्यासारखाच माझ्या ह्या नव्या परिवारासोबत नाताळ साजरा करणार आहे घरी आम्ही घराला रोषणाई करतो दिव्यांनी मेणबत्यांनी सजवतो पण इथे मेणबत्ती लावता येत नाही आम्ही इथे मंद प्रकाशात Christmas Movies पहाणार आहोत
आणि नाताळचे स्वागत करणार आहोत
Luca Parmintano ह्यांनीही त्यांची आठवण सांगितली हा सण कुटुंबियांसोबत साजरा होत असला तरीही मी त्यांच्या पासून दूर आहे विशेष म्हणजे ह्या वर्षी ह्या स्पेशल फॅमिली सोबत हा सण साजरा करणार असल्याने मी आनंदित आहे उत्साहित आहे जगात असे कितीतरी जण आहेत जे कामानिमित्य नोकरी निमित्य आपल्या कुटुंबियांपासून दूर आहेत देशाच्या सुरक्षितते साठी धोकादायक स्थितीत आपले कर्तव्य बजावत आहेत आपल्याला त्यांची सतत जाणीव ठेवायला हवी त्या साऱ्यांना माझ्यातर्फे "नाताळच्या शुभेच्छा ! " मी सदैव त्यांचा ऋणी राहीन आणि त्यांच्यासाठी प्रार्थना करेन
Jessica Meir नेही नाताळच्या आठवणी सांगितल्या ती म्हणाली,मी लहान असताना दोन सण साजरे करायचे
Christmas आणि Hanukkah
तुम्हा सर्वांना"नाताळच्या हार्दिक शुभेच्छा! आणी तुम्हाला,तुमच्या कुटुंबियांना आनंद आणि सुख मिळो हि सदिच्छा "!
आम्ही सर्वजण उत्साहात नाताळ साजरा करणार आहोत आम्हाला पृथ्वीवरून stockings,Santa hatsआणि सोबत hot apple cider,hot coco, smoked salmon आणि fruit cake हे पदार्थ आले आहेत आम्ही त्याचा उपयोग सजावटीसाठी करणार आहोत लाल रंगांच्या पायमोज्यांनी सजावट करणार आहोत पायमोज्यात हे पदार्थ भरणार आहोत आणि सर्वजण मिळून पार्टी करणार आहोत
सगळ्यांनीच शेवटी पृथ्वीवासीयांना त्यांच्या कुटुंबियांना आणि मित्रांना पुन्हा नाताळच्या शुभेच्छा दिल्या

नासाच्या पार्कर सौर यानाने पाठवली महत्वपूर्ण माहिती तीन परिक्रमा पूर्ण

                           पार्कर सोलर सौर यान सूर्याच्या कक्षेत शिरताना -फोटो- नासा

नासा संस्था - 10 डिसेंबर
नासाने ऑगस्ट 20018 मध्ये सूर्यावर पाठवलेले पार्कर सोलर प्रोब हे सौरयान नोव्हेंबरमध्ये सूर्याच्या कक्षेत शिरून यशस्वीपणे कार्यरत झाले होते ह्या सौरयानाने सूर्याच्या दिशेने अंतराळ प्रवासादरम्यानच कार्यरत होऊन वाटेतच महत्वपूर्ण माहिती पाठवली होती सूर्याच्या जवळ पोहोचताच यानावर बसवलेल्या अत्याधुनिक कॅमेऱ्याच्या साहाय्याने आकाशातील सौरयाना भोवतीच्या वातावरणातील प्रकाशकणांचे फोटो पार्करने टिपले होते व त्वरित पृथ्वीवर पाठवले होते ह्या फोटोत सौरमंडळाजवळील तेजपुंज तारकासमूह,गुरु ग्रह आणि milky आकाशगंगेचा प्रकाशमान पट्टा सौर यानाने टिपला होता
आता पार्कर सौरयान सूर्याच्या जवळ पोहोचून गेल्या वर्षभरापासून अविरत यशस्वीपणे कार्य करत आहे पार्कर सोलर प्रोब सूर्याच्या कक्षेत शिरून सूर्याबद्दलची माहिती मिळवण्यासाठी सूर्याभोवती चोवीस फेऱ्या मारणार आहे आणि नुकतीच ह्या यानाने तिसरी फेरी पूर्ण केली असून सूर्याबद्दलची महत्वपूर्ण माहिती गोळा करून पृथ्वीवर पाठवली आहे पार्कर सोलर यान सूर्याच्या भूपृष्ठभागावरील माहिती सोबतच तेथील प्रचंड उष्णतेचे आणि सूर्याच्या भोवतीच्या तळपणाऱ्या अत्यंत तेजस्वी प्रभावळीचे गूढ उकलण्याचा प्रयत्न करणार आहे सूर्याच्या भूपृष्ठापेक्षा त्याच्या बाहेरील भागात इतकी प्रचंड उष्णता का आहे? सूर्यावरील उष्ण सौरवादळ आणी त्या मुळे तिथे अविरत उठणारे आगीचे लोट त्यातील विध्युत भारित कण,वायू ह्या बाबतीतला महत्वपूर्ण माहितीपूर्ण डाटा पार्करने गोळा करून पृथ्वीवर पाठवला आहे आणि शास्त्रज्ञानी त्यावर सखोल संशोधन करून माहिती प्रसारित केली आहे
           
पार्कर सोलर सौरयानाच्या W.I.S.P.R ह्या अत्याधुनिक उपकरणाच्या telescopeने टिपलेला फोटो -फोटो -नासा संस्था
सूर्याच्या पृष्ठभागापेक्षा त्याच्या बाहेरील प्रभामंडळात शेकडोपट जास्त उष्णता आहे सूर्याच्या बाहेरील भागातील वातावरणात सतत उष्णतेच्या ज्वाळा फेकल्या जातात त्यातुन सतत ionized गॅस बाहेर पडतात त्या सोबतच तिथे प्रचंड उष्ण वारे वाहतात,वादळे होतात त्यात धूलिकण,वायूंचा समावेश होतो सूर्या भोवतीच्या मॅग्नेटिक फिल्ड मूळे हे धुलीकण आणि वायू सूर्याकडे ओढले जातात आणि अत्यंत वेगाने अविरतपणे विशिष्ट दिशेने हा पेटता  धुरळा आणि त्यातील कण गोलाकार फिरत राहतात त्या मुळेच सूर्या बाहेरील आवरण (plasma ) आपल्याला सतत प्रकाशमान दिसते आणि सगळीकडून तो भाग एकसारखा दिसतो ह्या उष्णतेच्या ज्वाळा आणि त्यातून निघणाऱ्या लहरी सागर किंवा नदीच्या लाटेप्रमाणे  दिसतात त्यातील कित्येक कण सतत उडत असतात आगीच्या ठिणग्या दूरवर उडतात आणि पृथ्वीपर्यंत पोहोचेपर्यंत काही नष्ठ होतात त्या मुळे प्रकाशकिरणे आपल्याला एका सरळ रेषेत दिसतात अशी माहिती पार्कर सौरयानाने पाठवलेल्या डाटा वरून शास्त्रज्ञांनी संशोधित केली आहे
हि माहिती पृथ्वीवरून मिळवणे अशक्य होते त्या साठी सूर्याच्या जवळ जाणे आवश्यक होते सध्या पार्कर यान सूर्यापासून 15 मिलियन मैल लांब आहे आजवर एकही यान सूर्याच्या इतक्या जवळ पोहोचले नव्हते भविष्यात पार्कर सूर्याच्या आणखी जवळ जाईल आणि आणखी वेगाने फेऱ्या मारून सूर्याबद्दलची आपल्याला अज्ञात
असलेली अत्याधुनिक माहिती मिळवेल
पार्कर यानावर चार अत्याधुनिक उपकरणे बसविलेली असून ती व्यवस्थित कार्य करत आहेत सध्या पार्कर सोलर यान सूर्याच्या प्रचंड उष्णतेच्या कक्षेत फिरत आहे सूर्याच्या इतक्या जवळ गेल्यानंतर कोणतेही यान जळून खाक झाले असते पण पार्कर सोलर यानाला बसविलेली Thermal Protection systemह्या यानाचे सूर्याच्या उष्णतेपासून संरक्षण करेल नासाच्या वॉशिंग्टन येथील नासाच्या मुख्यालयातील Associate  Administrator Thomas Zurbuchen म्हणतात,
"पार्कर सौर यानाने पाठवलेली हि माहिती नवीन आणि आम्हाला आश्चर्यचकित करणारी आहे हि माहिती आजवर मानवाला माहिती नव्हती  साठ वर्षानंतर अथक परिश्रम आणि शास्त्रज्ञांच्या चिकाटीमुळे आम्हाला हे यश प्राप्त झाले आहे " अशी अनेक अभूतपूर्व आश्चर्यकारक आजवर मानवाला अज्ञात असलेली माहिती पार्कर सोलर यान सूर्याच्या जवळ जाऊन गोळा करेल त्या मुळे सूर्य सूर्याभोवतीचे फिरणारे ग्रह आणि सूर्याची प्रखर उष्णता पृथ्वीवरील वातावरणावर देखील कशी परिणाम करते ह्याची अद्ययावत माहिती जेव्हा पार्कर सूर्याच्या आणखी जवळ जाईल आणि सूर्यावरील घडामोडींचे सखोल निरीक्षण नोंदवून पृथ्वीवर पाठवेल तेव्हा आपल्याला प्राप्त होईल अशी आशा शास्त्रज्ञ व्यक्त करत आहेत