नासाच्या पहिल्या मानवी चांद्रमोहीमेला झाली 50 वर्षे पूर्ण

         चंद्राभोवती फेऱ्या मारताना Apollo मधून 24 डिसेंबर 1968ला घेतलेले  उगवत्या पृथ्वीचे हे विहंगम दृश्य
 फोटो- नासा संस्था

नासा संस्था - 
आकाशातील उगवता चंद्र नेहमीच मानवाला भुरळ पाडतो त्याची शीतलता मंद प्रकाशआणि त्याच चांदण्यातल अलौकिक सौन्दर्य! मग ती कलाकलाने वाढणारी चंद्रकोर असो कि पोर्णिमेचा प्रकाशमान पूर्ण चंद्र. कवी असो कि प्रेमीजन,चंद्राला पाहून कवींना कविता स्फुरते लेखकांना लेख. सौन्दर्याला तर चंद्राचीच उपमा दिल्या जाते
असा हा चंद्र सामान्यजनांप्रमाणेच वैज्ञानिकांनाही तेव्हढाच भुरळ पाडतो हा चंद्र कसा आहे त्या वर पृथ्वीसारखी सृष्टी आहे का? तिथे मानवाला अनुकूल वातावरण आहे का? ह्याचा शोध पूर्वीपासूनच शास्त्रज्ञ घेत आले आहेत आणि म्हणूनच शास्त्रज्ञ आणि तंत्रज्ञ एकत्र आले आणि मानवाने चंद्रावर पहिले पाऊल ठेवले आणि चंद्राविषयीच कुतूहल शमल आपला भारत देशही त्यात मागे नव्हता आता तर मानवाने आकाशातील एक एक ग्रह पार करत सूर्यालाही गवसणी घातलीय त्या मुळे चांद्रमोहिमेच तितकस कौतुक राहील नाही
पण आधी अस नव्हत आकाशात दुरून दिसणाऱ्या चंद्राला गवसणी घालण अकल्पित आणि अश्यक्यप्राय होत पण शास्त्रज्ञांनी अथक परिश्रमाने आणि आपल्या प्राणाची आहुती देऊन हे स्वप्न साकार केल अमेरिकेच्या नासा संस्थेने प्रथम मानवाला अंतराळात पाठवल आणि त्यांनी चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालून आकाशातील चंद्र कसा दिसतो तिथून आपली पृथ्वी कशी दिसते ह्याच वर्णन करत तिथले फोटोही काढले त्या वेळी आतासारखी अत्याधुनिक यंत्रणा नव्हती तो दिवस होता 24 डिसेंबर 1968
यंदाच्या मेरी क्रिसमसला नासाच्या मानवी चांद्रमोहिमेला पन्नास वर्षे पूर्ण झाली आहेत पन्नास वर्षांपूर्वी प्रथमच मानवाने अपोलो यानातून चंद्राभोवती यशस्वी प्रदक्षिणा घातल्या होत्या
नासाच्या ह्या अभूतपूर्व यशाला पन्नास वर्षे पूर्ण झाल्याचा आनंद साजरा करण्यासाठी आणि ह्या यशाला उजाळा देण्यासाठी नासा संस्थेने नुकतेच अमेरिकेतील वॉशिंग्टन येथे SPIRIT  OF APOLLO ह्या कार्यक्रमाचे आयोजन केले होते
ह्या कार्यक्रमात नासाच्या Space Flight मध्ये मैलाचा दगड ठरलेल्या APOLLO 8 Missionच्या launching च्या वेळेसचा इतिहास नासाचे सध्याचे Administrator Jim Bridenstine ह्यांनी उलगडला
ह्या कार्यक्रमात ह्या अपोलो 8 मधून चंद्राला फेरी मारणाऱ्या  तीन अंतराळवीरानीं ह्या मोहिमेविषयी आणि प्रत्यक्ष चंद्रावर पोहोचल्यानंतरच्या  थरारक क्षणांचा अनुभव कथन केला
Frank Borman ,Jim lovell आणि Bill Andre हे ते तीन अंतराळवीर ज्यांनी अंतराळात Apollo 8 ह्या यानातून चंद्राभोवती प्रथम फेऱ्या मारल्या होत्या


                    Apollo 8 मिशन यशस्वी केल्याच्या आनंदात अंतराळवीर -फोटो -नासा संस्था

नासाचे प्रमुख Jim Bridenstine ह्यांनी त्यांच्या प्रभावी भाषणात सांगितले कि,हि मोहीम राबवण जिकिरीच आणि तितकच जोखमीच होत ह्या आधीची नासाची चांद्र मोहीम अयशस्वी झाली होती ह्या अंतराळवीरांना चांद्र मोहिमेवर पाठवताना त्यांना सुरक्षितपणे पृथ्वीवर आणण महत्वाच होत चांद्रमोहिमेवर निघालेले अंतराळवीर पुन्हा पृथ्वीवर सुरक्षित परततील ह्याची शाश्वती नव्हती
आधीची  Apollo 1 मोहीम अयशस्वी झाली होती यानाचा भडका उडन यान नष्ट झालं होत होता, त्यातील तीन अंतराळवीर Gus Grisson,EdWhite आणि Roger Chaffee हे प्राणाला मुकले होते
त्या नंतरची1965 ची अंतराळ मोहीमही फेल झाली होती त्या मुळे हि अपोलो 8 मोहीम अत्यंत कठीण होती त्या मुळेच ह्या अंतराळवीरांना प्रत्यक्ष चंद्राच्या भूमीवर न उतरवता अंतराळयानातून चंद्राभोवती फेऱ्या मारून तिथली माहिती मिळवण्याचे ठरले होते
हि मोहीम यशस्वी होईल किंवा अयशस्वी! हे अंतराळवीर पृथ्वीवर जिवंत परततील किंवा नाही! ह्याची शाश्वती नव्हती पण तरीही हि मोहीम राबवायचीच अस ठरवण्यात आल होत कारण तेव्हाचे अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जॉन केनडी ह्यांच ध्येय होत कि ,जिथे जगण्याचे उधिष्ठ नाही त्या जगण्याला अर्थ नाही आजही नासा संस्थेच्या भिंतीवर हे वाक्य लिहलेल आहे
                             Where There Is No Vision The People Perish !
त्याच सुमारास अमेरिकेला Intelligence Information कडून माहिती मिळाली कि,रशिया डिसेंबर मध्ये मानवाला चंद्राभोवती किंवा चंद्रावर पाठवण्याच्या तयारीत आहे आणि त्या वेळेस अमेरिका आणि रशियात प्रचंड चुरस होती त्या मुळे रशियाच्या आधी अमेरिकन मोहीम राबवण्याचे ठरले त्यानुसार यानात आवश्यक बदल करण्यात आले आणि यान चंद्राच्या पृष्ठभागावर न उतरवता चंद्राभोवती फेरी मारण्याचे ठरवण्यात आले
Frank Borman म्हणाले -वेळ अत्यंत कमी होता अवघ्या चार महिन्यात एक,दीड वर्षाचे ट्रेनिंग आम्हाला पूर्ण करावे लागले त्यासाठी अथक परिश्रम घ्यावे लागले ट्रेनिंग अत्यंत कठीण होते खूप त्रास झाला तरीही आम्ही उत्साहात होतो साऱ्याचे ध्येय एकच होते राष्ट्राध्यक्ष केनडींच उधिष्ठ पूर्ण करण आणि रशियाच्या आधी चंद्रावर पोहोचण
Bill Anders  म्हणाले कि ,Apollo 8 ह्या मोहिमेला खूप प्रसिद्धी मिळाली आणि ह्या मोहिमेच्या यशाने पुढच्या मोहिमांचा पाया रचला
Jim Lovell - ह्यांनी सांगितल कि,मी यानात पाय ठेवला तेव्हा "मी खरच चंद्रावर चाललोय !"ह्या विचाराने मी आनंदित झालो
यानाने यशस्वी उड्डाण केले आणि आम्ही प्रथम पृथ्वीला प्रदक्षिणा मारली आमच यान योग्य रीतीने कार्यरत झाल्याची खात्री पटली मग आम्ही यानाची दिशा चंद्राकडे वळवून चंद्राकडे मार्गस्थ झालो काही वेळाने खिडकीतून मागे वळून पाहिले तेव्हा पृथ्वी लहान,लहान होताना दिसत होती 
पृथ्वी ते चंद्र हा अंतराळ प्रवास तीन दिवसांचा होता 21 डिसेंबरला आमच Apollo 8 यान पृथ्वीवरून चंद्राच्या दिशेने निघाल होत आणि मानवाला घेऊन चंद्राभोवती फिरण्याची हि पहिली अंतराळ मोहीम होती
Apollo 8हे छोटस इंजिनाच्या स्वरूपातल यान होत 
Frank Borman ह्यांनी सांगितल,आपल्याला न दिसणारी चंद्राची बाजू अंधारात असल्याने त्याला dark side म्हटले जाते पण आम्ही तिथे पोहोचलो तेव्हा ती बाजू सूर्यप्रकाशाने न्हाऊन निघाली होती,अत्यंत प्रकाशमान दिसत होती
ते पाहून आम्ही अचंबित झालो एखाद्या लहान मुलाला candy store मध्ये गेल्यावर जसा आनंद होतो तसा आनंद आम्हाला झाला होता आम्ही आश्चर्यचकित झालो होतो विस्मयाने क्षणभर स्थंबीत होऊन चंद्राच्या त्या प्रकाशित भूमीकडे त्यावरील निनावी विवराकडे पाहात राहिलो
Bill Anders ह्यांनीही आपला अनुभव सांगितला ," मी लँडिंग site शोधण्यासाठी सुरक्षित जागा शोधून त्याचे फोटो घेण्यात व्यग्र होतो आणि अचानक मला एक सुंदर दृश्य दिसल एक सुंदर गोळा हळू ,हळू अंतराळात वर येताना दिसला ती पृथ्वी होती आजूबाजूच्या वातावरणात उगवती ती एकमेव रंगीत वस्तू होती माझ्याकडे Lighting Equipment नव्हते पण मी माझ्या जवळच्या कॅमेऱ्याने भराभर फोटो घेतले !" कारण वेळ खूपच कमी होता
Jim Lovell -म्हणाले मी,खिडकी बाहेर पाहिल तेव्हा पृथ्वी खूपच लहान दिसत होती मी अंगठा खिडकीवर ठेवून पाहिल तर अंगठ्याने पृथ्वी झाकली गेली ह्या विशालकाय milky Galaxy मध्ये पृथ्वी एक लहानसा बिंदू आहे
चंद्र करड्या रंगाचा आहे तो रंगीत नाही तो प्लॅस्टर ऑफ पॅरिस सारखा किंवा समुद्रकिनाऱ्यावरील वाळूच्या रंगाचा दिसतो
आणि आपली पृथ्वी रंगीत आहे पृथ्वीवर वातावरण आहे सूर्य प्रकाश आहे त्यातून येणारी ऊर्जा आहे,सजीव सृष्टी आहे देवाने मानवाला दिलेला हा सुंदर रंगमंच आहे त्यावरची आपण पात्र आहोत त्या वर घडणार नाट्य आपल्यावर अवलंबून आहे
ज्या वेळेस हे तीन अंतराळवीर चंद्राच्या कक्षेत पोहोचले तेव्हा अमेरिकेत नाताळ साजरा होत होता लोक उत्साहाने  सण साजरा करत होते सगळीकडे रोषणाईचा झगमगाट होता ह्या आंनदात भर टाकत ह्या अंतराळवीरांनी यानातून पृथ्वीवर संवाद साधला आणि नाताळच्या शुभेच्छा दिल्या आणि आम्ही सुखरूप आहोत असं सांगून चंद्राच आणि उगवत्या पृथ्वीच्या सौन्दर्याच वर्णन केल तेव्हा नासा संस्थेतील ह्या मोहिमेशी संबंधित शास्त्रज्ञ तंत्रज्ञ अधिकारी आणि पृथ्वीवरील  लोकांचा आनंद द्विगुणित झाला 
       त्या वेळेस Apollo 8 च्या अंतराळवीरांनी Christmas साठी पृथ्वीवासीयांना दिलेला हा संदेश

"In the beginning God Greated Heaven & Earth The Earth was without form &void and darkness was upon face of the deep Siprit of God moved upon face of water God said ,"there be light & there was light God saw light and it was Good !"
From Crew Of Apollo 8," We close with Good Night Good Luck ! God Bless You On Good Earth "!
Frank Borman म्हणतात आमची हि मोहीम co-ordination चा उत्तम नमुना आहे आता अमेरिकेने space मध्ये यशस्वी भरारी मारलीय पण त्या वेळेस चंद्राविषयी कुतूहल होत आमच्या त्या मिशन मध्ये चंद्रावर लँडिंग साठी सुरक्षित जागा शोधण,चंद्राच्या गुरुत्वाकर्षणाचा space craft वर होणारा परिणाम पाहण तिथे पाणी जीवसृष्टी अस्तित्वात आहे का हे शोधण हा मुळ उद्देश होता आणि त्या वेळेस हे काम अत्यंत कठीण आणि जोखमीच होत.

नासाच्या मोहीम 57चे अंतराळवीर पृथ्वीवर सुखरूप पोहोचले

 अंतराळवीर Sergey Prokopyev ,Flight engineer Serena Aunon आणि Alexander Grest स्थानकातून पृथ्वीवर परतल्याच्या आनंदात -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -20 डिसेंबर
नासाच्या अंतराळ मोहीम 57 चे अंतराळवीर व कमांडर Alexander Grest सोयूझ कमांडर Sergey Prokopyev आणि Flight Engineer Serena Aunon -Chancellor हे तिघेही गुरुवारी सकाळी 12.2 a.m. वाजता अंतराळस्थानकातून पृथ्वीवर सुखरूप पोहोचले
जूनमध्ये हे तीनही अंतराळवीर स्थानकात राहण्यासाठी गेले होते त्यांनी स्थानकात 197 दिवस वास्तव्य केले त्या दरम्यान त्यांनी स्थानकातून पृथ्वीभोवती 3,152 वेळा फेऱ्या मारल्या आणि तिथल्या फिरत्या लॅब मध्ये सुरु असलेल्या संशोधनात सहभाग नोंदवला
नुकत्याच अंतराळस्थानकात राहायला गेलेली Anne McClain आणि Serena Aunon ह्या दोन्ही महिला Astronauts नि मिळून सोळा दिवस एकत्रित संशोधन केले प्रथमच अंतराळस्थानकात दोन महिला Astronauts एकत्र आल्या आता पुन्हा 28 फेब्रुवारीला अंतराळ स्थानकात राहायला जाण्याऱ्या तीन अंतराळवीरामध्ये Cristina Koch ह्या महिलाAstronautचा समावेश असल्याने पुन्हा स्थानकात दोन महिला Astronaut एकत्रित संशोधन करतील


 महिला astronauts Serena Aunon आणि Anne McClain अंतराळ स्थानकातील जॅपनीज मोड्यूल मध्ये Air Circulation maintain करण्यासाठी vents cleaning करताना फोटो -नासा संस्था

ह्या अंतराळवीरांनी स्थानकातील वास्तव्यात अंतराळस्थानकातील झिरो ग्रॅविटीचा मानवी शरीरावर काय परिणाम होतो जेव्हा ऑर्बिटल लॅब tip top shape मध्ये असते ह्या वर संशोधन केले कमांडर Alexander Grest आणि Serena Aunon ह्यांनी येण्याआधी रिसर्च सॅम्पल्स गोळा केले Nano Racks Plate Reader आणि Cellular adapatation स्टडीजच्या फ्रीझर मधील सॅम्पल्सचा त्यात समावेश आहे शिवाय अंतराळवीरांनी  blood आणि urine ह्यांचे सॅम्पल्स घेऊन analyzed केले ह्या अंतराळवीरांनी अंतराळस्थानकातील ग्रोथ चेम्बरमधील स्थानकातील वातावरणाचा algae ग्रोथवर होणाऱ्या परिणामावरही संशोधन केले
Serena Aunon हिने कॅन्सर,व पार्किसन्स ह्या रोगांवर अत्याधुनिक उपचार पद्धत शोधण्यासाठी संशोधन केले
अंतराळवीर Prokopyev आणि Serena हे दोघेही प्रथमच अंतराळ स्थानकात राहायला गेले होते तर Alexander दुसऱ्यांदा स्थानकात राहायला गेले होते Prokopyev ह्यांनी ह्या दरम्यान अंतराळ स्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी दोनवेळा space walk केला
28 feb. ला नासाचे नवीन तीन अंतराळवीर Nick Hague ,Christina Koch आणि Alexey Ovchinin अंतराळस्थानकात राहायला जातील तोवर सध्याचे तीन अंतराळवीर अंतराळ स्थानकात राहून तिथले संशोधन सुरु ठेवतील

परतण्याआधी Serena Aunon -Chancellor ने साधला अंतराळस्थानकातून विध्यार्थांशी संवाद

             Serena Aunon  स्थानकातून विद्यार्थ्यांशी बोलण्याच्या तयारीत -फोटो -नासा संस्था 

नासा संस्था -19 डिसेंबर
सेरेना आज पृथ्वीवर परतणार आहे आपल्या सहा महिन्यांच्या अंतराळस्थानकातील वास्तव्यात तिने कॅन्सर व पार्किसन्स ह्या रोगांवर प्रभावी औषध शोधण्यासाठी संशोधन केले तिच्या ह्या संशोधनातून मिळालेल्या मोकळ्या वेळात तिने अनेकदा पृथ्वीवरील विद्यार्थ्यांशी लाईव्ह संवाद हि साधलाय आता पृथ्वीवर परतण्याआधी तिने मागच्या आठवड्यात मियामी येथील विध्यार्थांशी साधलेल्या संवादाचा हा वृत्तांत
सुरवातीला नासाच्या फ्लोरिडा येथील नासा संस्थेतील अधिकाऱ्यांनी तिचा तिच्या नातेवाईकांशी संपर्क करून दिला
"Hello सेरेना मी तुझी कझिन MalaneyYoung Young Mottey बोलतेय प्रथम तुझ अभिनंदन !
 तू आपल्या फॅमिलीतील पहिली Cuban American Astranaut आहेस आणि स्थानकात राहून यशस्वी संशोधन केल्याबद्दल आम्हाला तुझा अभिमान वाटतोय तुझ्या मुळे युवा शास्त्रज्ञ प्रेरित झालेत !"आणि आता मियामी मधील Mandelstam School मधील मुलांना तुझ्याशी बोलायचय तुला प्रश्न विचारण्यासाठी ते उत्सुक झालेत
सेरेनाने तिचे आभार मानत सर्वांना हॅलो म्हणत संवादाला सुरवात केली
Lola (1st grade)-स्पेस स्टेशन मधल तुमच सर्वात आवडत काम कोणत ?
Serena - माझं सर्वात आवडत काम तरंगण ! आम्ही स्थानकात सतत तरंगतच असतो सगळी कामे आम्हाला  तरंगत्या अवस्थेतच करावी लागतात कारण इथे झिरो ग्रॅव्हिटी असते आम्ही तरंगतच भिंतीवर,छतावर कोठेही कसेही काम करू शकतो मी डोके खाली टेकवून उलट्या अवस्थेतही तुझ्याशी बोलू शकतेय रोजच काम कुठल्या पृष्ठभागावर करायच व कस करायच हे ठरवायला मला आवडत कारण आम्ही सगळे वेगवेगळ्या दिशेने काम करत असतो 
Niandro -तुम्ही इतक्या कमी जागेत कसे राहता?तुम्हाला केबिन fever होतो का? मोकळ्या वेळेत काय करता ?
Serena -आमच स्पेस्टेशन मोठ आणि स्पेशियस आहे छोट नाही! ते फ़ुटबाँलच्या मैदानाएव्हडे मोठे आहे बरीच मोकळी जागा आहे आम्ही वेगवेगळ्या भागात काम करतो सध्या मी जापनीज मोड्युल मध्ये काम करतेय आणि लंच पर्यंत इथे कोणी येत नाही त्या मुळे मला मोकळीक मिळते मोकळ्या वेळेत आम्ही movie बघतो शनिवारी आमची movie night असते प्रत्येकाला एक movie सिलेक्ट करता येते आमच्या कडे movie candies पण असतात तसेच आम्ही स्थानकातील ग्रोथ चेम्बरमधील वाढणाऱ्या रोपांची देखभाल करतो त्यांची निगा राखतो कधी,कधी स्थानकाच्या Cubola मधून पृथ्वीकडे पहातो ती खूप सुंदर दिसते कधी आकाशातील ग्रहतारे पहातो Aurora पाहायला मिळतो तेव्हा आकाशातील सोनेरी,रंगीबिरंगी सुंदर प्रकाशाचा झोत पाहता येतो तुही कधीतरी आकाशात आमचे स्थानक पहा आकाशातील ती एक सुंदर वस्तू आहे


स्थानकातील ग्रोथ चेंबर मधील रेड लेट्युस आणि रेड रशियन Kale ची पाहणी करताना सेरेना -फोटो -नासा संस्था

Broody( 5th grade) -  अंतराळात शरीरातील पेशींवर काय परिणाम होतो सर्वात जास्त परिणाम कुठल्या अवयवांवर होतो  ?
Serena - Good Question ! आकाशात शरीरावर मसल्सवर परिणाम होतो त्यासाठी आम्हाला व्यायाम करावा लागतो शरीरातील पेशी नेहमीप्रमाणेच शरीरात वाढतात पण पृथ्वीप्रमाणे शरीराबाहेरील पेशी अल्पकाळ न टिकता जास्तकाळ टिकतात अंतराळात शरीरातील पेशी जास्त काळ तग धरतात त्यामुळेच कँसर आणि पार्किसन्स ह्या रोगांवर इथे संशोधन करता येते पृथ्वीवर हे शक्य नव्हते अंतराळात शरीराबाहेरील पेशींची वाढ व्यवस्थित होते


Serena Aunon  परतण्याआधी  McClain सोबत अंतराळ स्थानकातील लॅब मध्ये काम करताना -फोटो -नासा संस्था

Wu Xias (5th grade) - तुम्ही जेवल्यावर स्थानकात तुमच्याबरोबर पोटातील अन्नही तरंगते का? वेगळ फिलिंग येत का?
Serena - हो ! अन्न पोटात थोडस तरंगत सुरवातीला थोडं जेवल तरी पोट भरत पण पृथ्वीप्रमाणे इथेही सुरवातीला कठीण जात आणि मग हळूहळू सवय होते.
इथे जेवताना,पाणी पिताना खूप तारांबळ उडते कारण झिरो ग्रॅव्हिटी! पण हळूहळू सवय होते,खूप मजा येते
आम्ही ते एन्जॉय करतो आम्ही कुठल्याही दिशेने कुठल्याही स्थितीत जेवू शकतो कधी सिलिंगवर तर कधी भिंतीवर जेवतो तरंगत ज्युस,पाणी पिऊ शकतो अंतराळ स्थानकातील surface tension मुळे द्रव पदार्थ खाली सांडत नाहीत त्याचे थेंब तरंगतात ते पकडण्याची प्रॅक्टिस करावी लागते आम्हाला सूपचे,पाण्याचे पाऊच मिळतात ते उघडल्यावर त्याचे थेंब सगळीकडे तरंगत जातात मोठे होत जातात म्हणून ते हातात पकडावे लागतात किंवा तोंडात. हातावरून ते घरंगळत नाहीत त्याचा आकार मोठा,मोठा होऊन पाणी हातावर पसरत
मग ते तसच प्याव लागत असे सांगत सेरेनाने त्याचे प्रात्यक्षित मुलांना करून दाखवले
Ella (3rd grade) - तुम्हाला Astronaut व्हावेसे का वाटले ?
Serena - मी लहान असताना माझ्या कुटुंबासोबत shuttle Launches प्रोग्रॅम पाहायचे तेव्हा अंतराळवीरांचे  स्थानकातील तरंगणे,आणि तिथून आपली पृथ्वी पाहता येण हे सारच मला आश्चर्य चकित करायच ,आकर्षित करायच मग हळू हळू मी देखील astronaut व्हायच स्वप्न पाहू लागले माझ्या कुटुंबीयांनी ,मित्रांनी मला साथ दिली प्रेरित केलं हा प्रवास खूप मोठा होता पण आता मात्र मागे वळून बघताना तो खूप लवकर झाला असं वाटतय
Piero (5th grade) - अंतराळवीर स्थानकात जास्त दिवस राहून आल्यावर अंतराळवीरांना विकनेस येतो का? ते आजारी पडतात का ? स्थानकात bacteria आणि इतर रोगांपासून स्वत:ला सुरक्षित कसे ठेवता?
Serena - Good Question ! आता आम्ही त्या वरच संशोधन करतोय आणि आम्हाला असे आढळून आलेय कि ,bacteria मध्ये स्थानकातील वातावरणात बदल होतो स्थानकातील कॉस्मिक रेज आणि पृथ्वीपेक्षा स्थानकातील कार्बन डाय ऑक्साईड चे जास्त प्रमाण ह्याचा परिणाम आणि अंतराळातील वातावरणामुळे bacteria मध्ये बदल होतो अजूनतरी कुठलाही अंतराळवीर स्थानकात गंभीर आजारी पडला नाही bacteria चा किंवा अंतराळातील कुठल्याही रोगजंतूंचा स्थानकात शिरकाव होऊ नये म्हणून आम्ही सतत प्रयत्नशील असतो स्थानक सतत स्वच्छ ठेवतो ,वेळोवेळी स्पेशल जंतुनाशक फवारतो
Angelina (4th grade)- Astronaut झाल्यावर तुम्हाला कोणत काम अपेक्षित होत?अंतराळस्थानकात राहण्याच ध्येय होत का ?
Serena -Astronaut झाल्यावर स्पेस स्टेशन मध्ये कधी ना कधी जायला मिळेल हे माहिती होत पण कधी ते मात्र नक्की माहीत नव्हतं ट्रेनिंगचा काळ किती आहे हेही माहीत नव्हत पण आयुष्य क्षणा क्षणा ला बदलत असत
ट्रेनिंग मुळे मला खूप छानछान नवीन गोष्टी शिकायला अनुभवायला मिळाल्या मला ट्रेनिंग दरम्यान दोन महिने अंटार्टिकल दक्षिण ध्रुवावर राहायला मिळाल फ्लोरिडाच्या किनाऱ्यावर दोन आठवडे मी पाण्याखाली Aquanaut म्हणून काम केल त्यावेळेसचा अनुभव खूपच मस्त होता वेगवेगळ्या लोकांना भेटण वेगवेगळे अनुभव घेण ! नव्या गोष्टी शिकत्या आल्या आणि स्पेसस्टेशन मध्ये राहण्याचा अनुभव तर खूपच थरारक अविश्वसनीय आणि अलौकीक आहे माझ्यासाठी!खूपच ग्रेट,ब्युटीफुल!
Graham - तुम्ही पृथीवर परतल्यावर तुमच्या शरीराला वातावरणाशी जुळवून घ्यायला खूप वेळ लागतो का ?
Serena - हो !थोडा वेळ लागतो ! आपल शरीर अद्भुत आहे ते पृथ्वीवरच वातावरण लक्षात ठेवत त्याला ग्रॅव्हिटी आठवते आपल चालण आठवत त्या मुळे जास्त वेळ लागत नाही पण हाडांना आणि स्नायूना मात्र पृथ्वीवरील वातावरणाशी जुळवून घ्यायला थोडा वेळ लागतो पण नासा मधील डॉक्टरांची टीम काही आठवडे आमची काळजी घेतात थोडस अवघड जात स्थानकात माझे केस सतत वरच्या दिशेने उडतात ते त्याच स्थितीत राहतात माझी इच्छा असते की ते खाली यावेत पण तसे होत नाही !
Zoe ( 3rd grade )-अन्न आणि पदार्थांच्या चवीत अंतराळ स्थानकात बदल होतो का ? जेवण कस असत ?
Serena -  आम्ही पृथ्वीवरच प्रिझर्व प्रोसेसिंग केलेल मऊ अन्न खातो आम्हाला कुरकूरीत कडक क्रॅकर्स खाता येत नाहीत म्हणूनच आम्ही पृथ्वीवरच अन्न मिस करतो पॅकेटबंद अन्न असल्यामुळे आणि इथे grocery नसल्यामुळे तिथल्यासारखे प्लेट मध्ये खाऊ शकत नाही पण कधी कधी पृथ्वीवरून आलेल्या कार्गो स्पेसक्राफ्ट मधून आम्हाला candies,crackers पाठवले जातात आम्ही चीज बर्गर खूप मिस करतो
Felix (3rd grade )स्थानकात तुम्ही रोज दोन तास व्यायाम करता पण जर तुम्ही तो केला नाही तर काय होत ?
Serena -रोज व्यायाम करण आवश्यक आहे कारण स्थानकातील झिरो ग्रॅव्हिटीचा शरीरातील हाडांवर,स्नायूंवर विपरीत परिणाम होतो व्यायाम केला नाही तर ते लहान,लहान होत जातात त्याला Atrophy अस म्हणतात तिथे हाताची सतत हालचाल होते पण तरंगत्या अवस्थेमुळे पायांच्या स्नायूंची कमरेची,पाठीची हालचाल होत नाही शिवाय गुरुत्वाकर्षणाच्या अभावामुळे हृदयाच्या रक्ताभिसरणावर परिणाम होतो पंपिंग वर परिणाम होतो हालचालच नसल्याने,हृदयास काम कमी असल्याने हृदय weak होऊ शकत,हाडे ठिसूळ होऊ शकतात पण नियमित व्यायामामुळे हे सर्व टाळता येत आणि स्थानकातील वातावरणाचे शरीरावरील दुष्परिणाम टाळता येतात
Ernesto( 2nd grade)-आम्हाला कोलांटउड्या मारायला शिकण्यासाठी gymnastics शिकाव लागत पण तुम्ही स्थानकात वावरायला कसे शिकता ?
Serena -हो! या साठी तुम्हाला प्रॅक्टिस करावी लागते तशीच अंतराळ स्थानकात फिरतानाही करावी लागते सुरवातीला कठीण जात कारण कुठेही विशेषतः डोक्याला मार लागू शकतो कुठेही धडकू शकत,दुखापत होते म्हणून सावधतेने हालचाल करावी लागते पण सरावाने हळूहळू प्रॅक्टिस होते कशाचा तरी आधार घ्यावा लागतो मग हळूहळू मेंदूला त्याची सवय होते मग मात्र तरंगत फिरण पाय वर,डोकं खाली म्हणजे शिर्षासनाच्या स्थितीत राहता येत आणि सगळ्या हालचाली सहज करता आल्या कि मग आम्ही त्या एन्जॉय करतो
Ryan(1st grade)-आम्ही पाहिलेय कि स्पेसस्टेशन मध्ये Plankton आहे हे Plankton तिथे वाढणे कसे शक्य आहे
Serena - Again Good  Question ! Plankton स्वत:हुन स्पेसस्टेशन मध्ये येऊ शकत नाही रशियन मोड्यूल च्या बाहेरअं तराळवीरांना स्पेसवॉक करताना ते दिसले त्यांनी ते स्थानकात आणले कदाचित पृथ्वीवरून स्थानकात आलेल्या कार्गोशिप बरोबर ते अंतराळात आले विशेष म्हणजे ते जिवंत राहिले अंतराळात मानव तग धरू शकत नाही
Creep (1st grade)- स्पेस मध्ये तुमच्या सोबत कुठले प्राणी आहेत ?
Serena - आता स्पेसस्टेशन मध्ये नुकत्याच आलेल्या कार्गोशिप मधून आलेले 40mice आहेत या आधी spiders होते Bumble Bee होती काही mice जुलै मध्ये स्थानकात आले आणि ऑगस्ट मध्ये पृथ्वीवर परत पाठवण्यात आले रशियन्स कडे बेबी quail होते ह्या प्राण्यांना वजनरहित अवस्थेत स्थानकात पाहणं आनंददायी असत त्यांच्या राहण्याची खाण्यापिण्याची सोय करून त्यांची काळजी घेणं आणि झिरो ग्रॅव्हिटीत त्यांचं adjust होण पाहून त्यांच निरीक्षण नोंदवून त्यावर संशोधन करण आम्हाला आवडत
Nika (1st grade) - तुम्ही स्थानकातून पृथ्वीवरील माहिती कशी घेता ?
Serena -स्थानकाच्या Cupola मधून आम्ही पृथ्वी निरीक्षण करतो,पृथ्वीवरील,वातावरणातील आणि अंतराळातील ग्रहताऱयांच निरीक्षण करतो त्यांचे फोटो काढतो विशेषतः चक्रीवादळ आले कि ते येताना आणि संपल्यावर आम्ही त्याचे फोटो घेतो पृथ्वी वरील घडामोडींची नोंद करून त्याची माहिती लगेचच पृथ्वीवर पाठवतो रात्रीच्या वेळेस
पृथ्वीवरच्या वेगवेगळ्या ठिकाणच लाइटमधलं चकाकत सौन्दर्य पाहायला मला खूप आवडत
Daniela - स्पेसस्टेशनचा विस्तार करण्याचा प्लॅन आहे का ?
Serena -सध्या तरी नाही Space Station Assembly Complete आहे आणि आमचा फोकस सायंटिफिक रिसर्च वर आहे आणि भविष्यात Moonआणि  Mars मिशनवर नासाचा भर आहे म्हणूनच स्थानकातील झिरोग्रॅविटीतील आमच्या वास्तव्यात आगामी दूरवरच्या ग्रहमोहिमांसाठी आम्ही संशोधन करत आहोत
Valentina (kintergarden )- स्पेस मध्ये तारे वेगळे दिसतात का ?
Serena - हा प्रश्न आम्हाला खूपवेळा खुपजण विचारतात पण तारे इथून वेगळे दिसत नाहीत फक्त जास्त प्रकाशमान दिसतात आम्ही रात्री एखाद्या module चे सर्व लाईट बंद करून आकाशातील तारे पहातो तेव्हाच दृश्य खूपच विलोभनीय आणि सुंदर भासत तुही लाईट बंद करून आकाशातील चंद्र तारे पहा. 

अंतराळ मोहीम 57 च्या अंतराळवीरांचा Space Walk संपन्न

 
 अंतराळवीर Oleg Kononenko space Walk दरम्यान दुरुस्ती करताना -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -11डिसेंबर
नासाच्या अंतराळ मोहीम 57 चे Flight Engineer Oleg Kononenkoआणि अंतराळवीर Sergey Prokopyev ह्यांनी 11 डिसेंबरला सात तास पंचेचाळीस मिनिटांचा स्पेसवॉक पूर्ण केला हा स्पेसवॉक अंतराळस्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी होता ऑगस्टमध्ये स्थानकात लीकेजची समस्या निर्माण झाली होती ती शोधून दुरुस्ती करण्यात आली
हे दोनही अंतराळवीर सकाळी10. 59 a.m.ला स्थानकातून स्पेसवॉक साठी स्थानकाबाहेर पडले आणि संध्याकाळी 6. 44 p.m.ला स्पेसवॉक संपवून स्थानकात परतले


 Space Walk  यशस्वी झाल्यानंतर अंतराळवीर SergeyProkopyev आणि Oleg  Kononenko ह्यांच अभिनंदन करताना Serena ,Mc Clain आणि इतर अंतराळवीर-फोटो -नासा संस्था

ह्या स्पेसवॉक दरम्यान ह्या दोघांनी रशियन बनावटीच्या सोयूझ MS-09 ह्या स्पेसक्राफ्टच्या टपाचा भाग चेक केला हा भाग अंतराळ स्थानकाला जोडलेला आहे तिथूनच स्थानकात लिकेज होत होते स्पेसवॉक पूर्ण करून अंतराळस्थानकात परतलेल्या अंतराळवीर Sergey Prokopyevआणि अंतराळवीर Oleg Kononenko ह्यांचे स्थानकातील इतर अंतराळवीरांनी जोशात स्वागत केले आणि त्यांचं अभिनंदन केल
ह्या दोघांनी त्या भागाचा फोटो घेतला आणि त्यावर साचलेल्या धूलिकणांचे नमुने घेतले ह्या कणांचे नमुने पृथ्वीवर आणल्यानंतर शास्त्रज्ञ त्यावर संशोधन करतील त्या नंतर ह्या दोनही  अंतराळवीरांनी टपाच्या छेद असलेल्या भागावर ब्लॅंकेट टाकले आणि तो भाग झाकला आजवर स्थानकाच्या दुरुस्तीसाठी अंतराळवीरांनी केलेला हा 213वा स्पेसवॉक होता
 Oleg Kononenko ह्याच्या अंतराळ करिअर मधला हा चवथा स्पेसवॉक होता तर Sergey Prokopyev ह्याच्या अंतराळ करिअर मधला हा दुसरा स्पेसवॉक आहे

Air hostess Caroline म्हणते महिलांसाठी एअरहोस्टेस च करिअर उत्तम

                                   Airhostess Caroline ड्युटी फ्री झाल्यावर पोझ देताना

कुठल्याही विमानातील एअर होस्टेस विषयी साऱ्यांनाच कुतूहल असत त्यांची राहणी त्यांच करिअर त्यांच ट्रेनिंग एकूणच त्यांच लाईफ ह्याच आकर्षण साऱ्यांनाच असत म्हणूनच हे सार जाणून घेण्यासाठी स्पाईसजेट ऐअरवेजची एअर होस्टेस कॅरोलिन हिच्याशी विमान प्रवासादरम्यान तिच्या करिअर विषयी केलेली हि बातचीत!  
Spice Jet मध्ये एअर होस्टेस झाल्यानंतरचा तुझा अनुभव कसा होता ? एअर होस्टेस होण्यासाठी काय      
 आवश्यक असत ? कधी इमर्जन्सी कंडिशन उद्भवली का ? त्या वेळेस परिस्थिती तुम्ही कशी हाताळता ?
कॅरोलिन - खूपच छान ! गेल्या चार वर्षातला माझा अनुभव खूपच छान आहे ! असं सांगणारी कॅरोलिन मूळची मणिपूरची नोकरीनिमित्याने ती हैदराबादेत स्थायिक झाली चार वर्षांपूर्वी तीच Spice Jet विमान कंपनीत सिलेक्शन झाल ह्या चार वर्षात तीला ह्या करिअर मूळे दोनदा परदेशवारी करायला मिळाली
एअर होस्टेस होण्यासाठी बारावी पर्यंतच शिक्षण आवश्यक असत विशेषतः फिजिक्स ,Maths असे सायन्सचे विषय असावे लागतात
सिलेक्शन नंतर कंपनी तर्फे ट्रेनिंग दिल जात प्रवाशांच स्वागत करण,त्यांना गाईड करण त्यांना विमान उड्डाणापूर्वी आणि विमानतळावर उतरण्यापूर्वी बेल्ट बांधण्यासाठीच प्रात्यक्षिक दाखवण संकटकाळी प्रवाशांच्या सीटखाली असलेल सुरक्षा जॅकेट काढून घालण्याच ट्रेनिंग दिल जात या शिवाय  प्रवाश्यांना इतर आवश्यक सूचना देण त्यांना काय हवं नको ते पाहण वेळोवेळी अनांउन्समेंट करून आवश्यक ती माहिती देण,सूचना देण आणि प्रथमोपचार ह्या गोष्टी शिकवल्या जातात
आणि त्याच वेळी विमानात एखादी इमर्जन्सी उद्भवली तर काय करायच ह्याच ट्रेनिंगही दिल जात त्या साठी आवश्यक सुविधा विमान कंपनी मार्फत पुरवल्या जातात आणि अशा वेळेस घटनेच गांभीर्य ओळखून परिस्थिती यशस्वीपणे हाताळली जाते माझ्या चार वर्षांच्या काळात असा प्रसंग उद्भवला नसला तरीही माझ्या सोबतच्या -एअरहोस्टेसच्या करिअर मध्ये अशी परिस्थिती उद्भवली आणि तिने ती व्यवस्थित हाताळली
ट्रेनिंग मध्ये काय काय शिकवतात
कॅरोलिन  -ट्रेनिंगच्या वेळेस आम्हाला सेल्फ ग्रूमिंग,मेकअप,पोश्चर या सारख्या अनेक गोष्टी शिकवल्या जातात एअर होस्टेसना प्रेझेन्टेबल दिसण आवश्यक असत त्या मुळे त्यांना मेकअप करण अनिवार्य असत मेकअपच सामान ड्रेस आणि असेसरीज कंपनी तर्फे दिल्या जातात आम्हाला मेडिकल बेनिफिट हि कंपनीतर्फे मिळतो ह्या जॉबमुळे आम्हाला देशाअंतर्गत आणि परदेशीही प्रवास करायला मिळतो अर्थात विमानाच मुक्काम तिथे जितक्या दिवस असतो तेव्हढेच दिवस तिथे राहता येत
एअर होस्टेस चा कार्यकाळ किती असतो ?पेन्शन मिळत का ?
कॅरोलिन -पण एअर होस्टेसच करिअर मात्र खूप कमी काळाच असत 25-45 वर्षांपर्यंतच आणि त्यांना इतर ठिकाणच्या नोकरी प्रमाणे निवृत्ती नंतर पेन्शन मात्र मिळत नाही नंतर त्यांना दुसरीकडे करिअर कराव लागत सध्या त्यांना पुरेशी सॅलरी मिळते
-फॅमिली लाईफवर परिणाम होतो का ?
कॅरोलिन -हो ! निश्चितच !नोकरी मूळे फॅमिली लाईफ अफेक्ट तर होतच कारण फॅमिली पासून दूर राहाव लागत पण सुटीमध्ये मात्र  मी मणिपूरला जाते
-महिलांसाठी एअर होस्टेसच करिअर सुरक्षित आहे का ? लोक त्रास देतात का ? टेन्शन असत का ?
Spice Jet मध्ये महिला पायलट आहेत का ?
एअर होस्टेसच लाईफ म्हणजे सतत टेन्शन! विशेषतःविमानाच्या उड्डाणाच्या वेळी आणि विमानाच्या लँडिंगच्या वेळी खूप टेन्शन असत शेवटी प्रवाशांचा आयुष्याचा प्रश्न असतो
प्रवासात चांगले लोक भेटतात तसे मुद्दाम त्रास देणारेही असतात अशा वेळेस त्यांच्याशी कस निपटायच कस वागायच ह्याचे धडे ट्रेनिंगच्या वेळेस दिले जातात आणि अशा घटना घडतातही! त्या मुळे महिलांनी न घाबरता ह्या फिल्डमध्ये यायला हरकत नाही अर्थात त्रास देणारे सगळीकडे असतातच! महिलांसाठी आता हे करिअर उत्तम आहे आता spice jet मधेही महिला पायलटची नियुक्ती झालीय
-तुमचा दिनक्रम कसा असतो ,ड्युटीच्या वेळा कशा असतात ?
कॅरोलिन - एअर होस्टेसचा दिनक्रम पहाटेच चारला सुरु होतो मग ड्युटी असो व नसो विमानाच्या flight च्या वेळेनुसार ड्युटी सुरु होते मग कधी ती सकाळी तर कधी रात्री अपरात्री कधीही!
ह्या वेळा कटाक्षाने पाळाव्या लागतात Spice Jet विमान सेवेसाठी ड्युटी आधी महत्वाची असते
विमानाच्या आगमनापासून चेकिंग नंतर प्रवाशांच हसतमुखाने स्वागत करून प्रवाशांना सुरक्षितपणे आत बसवण त्यांना सुरक्षेच्या सूचना देण आणि लँडिंगच्या वेळेसही मार्गदर्शन करून त्यांना व्यवस्थित विमानतळापर्यंत पोहोचवण त्यांच लगेज ठेवण्यास काढण्यास मदत करण अत्यंत आवश्यक असत आणि तितकच महत्वाचही !
पण तरीही एअरहोस्टेसच करिअर आणि Spice Jet is Best ! अस कॅरोलिन म्हणते 

हैद्राबादच्या राजीव गांधी विमानतळावर प्रवाशांची गर्दी

हैद्राबाद -7 डिसेंबर
एरव्ही आपण रेल्वे स्टेशन ,एसटी स्टॅन्ड वरील गर्दी पहातो पण सात तारखेला हैद्राबादच्या राजीव गांधी विमानतळावर प्रवाशांची गर्दी पाहायला मिळाली अर्थात हि गर्दी शिस्तबद्ध होती
त्या दिवशी तेलंगणात विधानसभेची निवडणूक होती आणि हि निवडणूक प्रतीष्ठेची होती कारण तिथले मुख्यमंत्री KCR हे पुन्हा निवणूक लढवत होते त्या मुळे  तेलंगणाच्या बॉर्डरवरूनच कडक चेकिंग होत होते कडक सुरक्षा व्यवस्था तैनात होती एरव्ही गर्दीने गजबजलेल्या हैदराबादच्या रस्त्यावरही शांतता होती दुकानातही शुकशुकाट जाणवत होता अगदी बिगबाझार मधेही कमी ग्राहक होते कारण अर्थातच निवडणूक !
पण राजीव गांधी विमानतळावर मात्र प्रवाशांची गजबज होती त्या दिवशी हैद्राबाद तिरुपती Spice Jet विमान एक तास लेट होते त्या मूळे नंतरच्या आणि आधीच्या विमानातील प्रवाशांची गर्दी झाली होती निवडणुकीमुळे बहुदा इतर ठिकाणच्या विमानसेवेवरही परिणाम झाला असावा
कारण विमानतळावरचे Escalator आणि साध्या पायऱ्यावरही प्रवाशांची गर्दी पाहायला मिळाली चेकिंग नंतर बोर्डिंग पास मिळाल्यानंतर प्रवाशांना बसण्यासाठीच्या खुर्च्यांवरही गर्दी मुळे बसायला जागा नव्हती
चहा नास्ताची दुकानेही गर्दीने गजबजली होती अर्थात विमानतळावरचा चहा कॉफी स्वस्त मात्र नसते कारण सुरवातच 80 रु. कपने होते आणि वेगवेगळ्या फ्लेवर प्रमाणे 200-250 रु.पर्यंत किंमत वाढत जाते
80रु. च्या कॉफी,चहाची चव घेतल्यास रेल्वे स्टेशन वरच्या चहाची आठवण येते
                            विमानातही मार्केटिंग कंपन्यांचा शिरकाव
 पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी विमान प्रवास सामान्यांच्या आवाक्यात आणला शिवाय देशाअंतर्गत ठिकठिकाणी विमानसेवाही सुरु केल्या त्याचा फायदा अर्थातच प्रवाशांसोबतच विमान कंपन्यांनाही झाला
आधी एअर इंडिया किंवा इंडियन एअर लाईन्स कंपनीच्या विमानात प्रवाशांना मोफत चॉकलेट,ज्युस ,नास्ता ठराविक अंतराच्या प्रवासादरम्यान दिला जायचा पण आता ह्या गोष्टी पाहिजे तर बिल द्यावे लागते तिकिटाचे दर कमी झाल्याने मोफत काहीही देण परवडत नसल्याची माहिती मिळाली
पण आता विमानात प्रवाशांच्या सिटजवळील मेनू कार्ड वर पदार्थांची लिस्ट असते त्या नुसार ऑर्डर दिल्यास
विमानातील एअर होस्टेस तो पदार्थ प्रवाशांना पुरवतात एअरहोस्टेस विमानातून खाद्यपदार्थांची ट्रॉली फिरवून प्रवाशांना काही हवे असल्यास ऑर्डरप्रमाणे तो पदार्थ किंवा ज्युस पुरवतात अर्थात त्यासाठीचे बिल मात्र प्रवाशांना ध्यावे लागते कधी कधी पदार्थांची add हि केल्या जाते
मार्केटिंग कंपन्यांनी प्रवाशांची संख्या आणि प्रतिसाद हेरून मार्केटिंगचा नवा फंडा आमलात आणलाय प्रवाशांच्या सीटजवळील बुक मध्ये वेगवेगळ्या नामांकित कंपन्यांनी आपल्या प्रोडक्ट्सची add करत त्या वस्तूंवर विमानउड्डाण्णा दरम्यान सूट देऊ केली आहे जर प्रवाशांनी विमानप्रवासात एखादी वस्तू ऑर्डर केल्यास त्यांना ती माफक दरात दिली जाईल असा दावा ह्या कंपन्यांनी केलाय

अंतराळवीरOleg Konenenko,Anne McClain आणि David Saint अंतराळ स्थानकात सुखरूप पोहोचले

नासाची Astronaut Anne McClain अंतराळवीर Oleg Konenenkoआणि  David Saint उड्डाणाआधी चेकिंग दरम्यान -फोटो -नासा संस्था

नासा संस्था -4 डिसेंबर
नासाच्या मोहीम 58 चे अंतराळवीर David Saint ,Anne McClainआणि  Oleg Konenenko सोमवारी तीन तारखेला रशियन बनावटीच्या सोयूझ MS -11 ह्या अंतराळयानाने संध्याकाळी 6. 31मिनिटाला स्थानकाकडे रवाना झाले आणि पृथ्वीला चारवेळा परिक्रमा करून रात्री 12.33मिनिटाला स्थानकात पोहोचले
रात्री 2.37 मिनिटांनी सोयूझ यान स्थानकाशी जोडले गेले आणि ह्या अंतराळवीरांनी स्थानकात प्रवेश करताच स्थानकातील अंतराळवीर Alexander ,Serena आणि Sergey ह्या अंतराळवीरांनी स्थानकात त्यांचे स्वागत केले
 ह्या तीन अंतराळवीरांच्या प्रवेशाने स्थानकातील अंतराळवीरांची संख्या सहा झाली असून हे सहाजण मिळून स्थानकात सुरु असलेल्या संशोधनात सहभागी होतील
वीस डिसेंबरला आधीचे तीन अंतराळवीर Alexander Grest ,Serena Aunon आणि Sergey Prokopyev पृथ्वीवर परततील आणि मार्चमध्ये नवीन तीन अंतराळवीर स्थानकात राहायला जातील तेव्हा पुन्हा एकदा अंतराळ स्थानकातील अंतराळवीरांची संख्या सहा होईल तोवर हे नवे तीन अंतराळवीर अंतराळ स्थानकात राहून त्यांचे संशोधन सुरु ठेवतील
अंतराळवीर David Saint आणि Anne McClain हे प्रथमच स्थानकात राहायला गेले आहेत त्यांच्यासाठी स्थानकात राहण्याचा आनंद रोमांचकारी आहे
नासाची महिला Astronaut Anne नासा मध्ये येण्याआधी आर्मी मध्ये  सिनिअर Army Aviator ह्या पदावर कार्यरत होती तिच लहानपणापासूनच आर्मी मध्ये जाऊन देशासाठी काहीतरी करण्याच स्वप्न होत तसेच तिला astronautहि व्हायच होत
तू  astronaut झाली नसतीस तर तू काय केल असतस?  ह्या प्रश्नाच्या उत्तरात ती म्हणते ," जर नासामध्ये मी सिलेक्ट झाले नसते तर मी आर्मी मध्ये खुश असते कारण माझ पहिल पॅशन आर्मी आहे पण आता अंतराळस्थानकातील झिरो ग्रॅव्हिटी मध्ये राहून मला संशोधन करायला मिळाल हि अमूल्य संधी मिळाली मी लकी आहे हा नवा अनुभव माझ्यासाठी अभूतपूर्व आहे रोमांचकारी आहे"!
Anne McClain च मूळ गाव वॉशिंग्टन मधल Spokane आहे तिने मिलिटरी अकाडमी मधून मेकॅनिकल आणि Aeronautical engineering ची पदवी प्राप्त केली असून Aeronautical मधे M.E. आणि International relations  Master degree प्राप्त केलीय आर्मी मधले सिलेक्शन तिच्या मेरीटवर झाले आहे तिने आर्मीमध्ये असताना तिने आजवर 20 विमानातून वेगवेगळ्या ठिकाणी उड्डाण केले असून तिला  2000 तास उड्डाणाचा अनुभव आहे


 स्थानकात राहण्यासाठीच्या नासा संस्थेतील कठीण ट्रेनिंगचा आनंद घेताना Anne McClain -फोटो-नासा संस्था

स्थानकात राहण्यासाठी जाण्याआधीच्या नासा संस्थेतील ट्रेनिंग दरम्यान तिला रोज नवनव्या कठीण आव्हानला सोमोरे जावे लागले ते तिने मनापासून एन्जॉय केले तो अनुभव खरच अफलातून होता विशेषतः स्पेससूट घालून पाण्याखाली राहण्याचा अनुभव माझ्यासाठी नवा होता आनंददायी होता असेही ती म्हणते  तसेच रशियन भाषा शिकण्याचाही !