Tuesday 18 April 2023

Ingenuity Mars Helicopter चे मंगळावरील आकाशात 50 वे यशस्वी उड्डाण

This image of NASA’s Ingenuity Mars Helicopter was taken at “Airfield D” by the Mastcam-Z instrument

  नासाचे Ingenuity Mars Helicopter मंगळावरील 114 व्या दिवशी 15 जून 2021ला मंगळभूमीवर - फोटो नासा संस्था

नासा संस्था-14 एप्रिल

दोन वर्षांपूर्वी Perseverance यानासोबत मंगळावर गेलेल्या Ingenuity हेलिकॉप्टरने मंगळभुमीवरील आकाशात पन्नासावी यशस्वी भरारी मारली असून परग्रहावर जाणारे आणी तेथील आकाशात पन्नासवेळा यशस्वी ऊड्डाण करणारे पहिले हेलिकॉप्टर अशी विक्रमी ऐतिहासिक नोंद केली आहे विशेष म्हणजे ह्या हेलिकॉप्टरच्या मंगळावरील पहिल्या ऊड्डाणाला येत्या 19 एप्रिलला दोन वर्षे पुर्ण होतील त्या आधीच ह्या हेलिकॉप्टरने अर्धशतकी ऊड्डाण करून विक्रम प्रस्थापित केला आहे 

13 एप्रिलला Ingenuity हेलिकॉप्टरने मंगळभूमीवरील Belva Crater ह्या भागात 59 फुट(18 मिटर) ऊंचीवरून ऊड्डाण केले आणि 145.7 सेकंदात मंगळावरील 1,057.09 फुट (322.2 मीटर) म्हणजेच जवळपास अर्धा मैल अंतर पार करून सूरक्षीतपणे खाली ऊतरले आता नासाची टीम Ingenuity हेलिकॉप्टरचे 51चे  उड्डाण करण्याची तयारी करीत आहेत मंगळावरील Jezero Crater ह्या भागातील Fall river poss ह्या भागातील शोध घेण्यासाठी Ingenuity  तेथील आकाशात 51वी भरारी मारणार आहे 

Ingenuity हेलिकॉप्टर फेब्रुवारी 2021 मध्ये Perseverance मंगळयानासोबत मंगळावर पोहोचले होते दोन वर्षांपासून Perseverance यान मंगळावरील पुरातन सजीव सृष्ठीच्या अस्तित्वाला दुजोरा देणारे पुरावे शोधण्याचे काम करत आहे मंगळावरील पुरातन काळी अस्तित्वात असलेले पण कालांतराने नष्ठ  झालेले पाण्याचे स्रोत,मंगळ भुमीवरील आणी भुगर्भाखालील खडक,मिनरलस्,सजीवांचे अवशेष शोधण्याचे काम Perseverance यान करत आहे नुकतेच Perseverance यानाने तेथील जमिनीचे ऊत्खनन करून संशोधीत केलेले नमुने नमुन्यांंच्या कुपीत भरण्याचे काम यशस्वीपणे पार पाडले आहे ह्या यानाला मंगळावरील सजीवांच्या अस्तित्वाला दुजोरा देणारी आणि पाण्याचे श्रोत असणारी ठिकाणे शोधून देण्याचे काम हे हेलिकॉप्टर करत आहे शीवाय भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेतील अंतराळवीरांसाठी आणी मानवी निवासासाठी पोषक वातावरण असलेला भाग शोधण्याचे कामही हे हेलिकॉप्टर करत आहे

नासाच्या Perseverance टिममधील शास्त्रज्ञांनी Ingenuity हेलिकॉप्टरचे डिझाईन ह्या कामासाठी केले तेव्हा त्यांना Ingenuity हेलिकॉप्टर कडून मंगळावरील आकाशात पाचवेळा उड्डाणाची अपेक्षा होती पण Ingenuity हेलिकॉप्टरने शास्त्रज्ञांच्या अपेक्षेपेक्षा दहापट जास्तवेळा उड्डाण करून त्यांना आश्चर्यचकीत केले आहे नासाच्या वॉशिंग्टन येथील संस्थेचे  Planetary Science चे डायरेक्टर Lory Glaze म्हणतात,"1903 मध्ये राईट बंधूंनी पहिल्या प्रयत्नानंतर विमान ऊड्डाण सुरु ठेवले आणी यश मिळवले तसेच Ingenuity च्या पहिल्या ऊड्डाणा नंतर न थांबता आम्ही सतत ऊड्डाण सुरू ठेवले दरवेळी हे हेलिकॉप्टर नव्याने आकाशात ऊड्डाण करते आणी मंगळावरील नवीन भाग शोधून तेथील संशोधीत माहिती गोळा करण्यात यशस्वी होते तेथील फोटो पाहून आम्ही आश्चर्यचकीत होतो त्यामुळे आमच्या दृष्टिकोनात बदल होतो नवनवीन भुभाग शोधण्याची आमची जिज्ञासा वाढते Ingenuity च्या मंगळावरील पहिल्या उड्डाणाने आम्ही आनंदी झालो होतो पण आता Ingenuity ने उड्डाणाचे अर्धशतक गाठले आहे

Ingenuity ने संशोधीत केलेल्या ह्या माहितीचा ऊपयोग भविष्यकालीन मंगळमोहिमेसाठी तर होईलच शीवाय तेथील आकाशात ऊड्डाण करण्यासाठी तयार करण्यात येणाऱ्या Mars Helicopter साठी होईल Ingenuity ची टिम ह्या हेलिकॉप्टरच्या ऊड्डाण क्षमतेचे संशोधन करून भविष्यकालीन मंगळमोहिमेसाठी Helicopter बनवताना त्यात काय त्रुटी आहेत काय बदल आवश्यक आहेत ह्याचा विचार करत आहेत सध्या Perseverance यानाने गोळा केलेले संशोधीत नमुने आणी ईतर माहिती आणण्यासाठी मंगळावर दोन Sample recovery Helicopters पाठवण्यात येणार असून त्याच्या डिझाईनसाठी हि संशोधीत माहिती वापरण्यात येत आहे   

मंगळावरील Jezero Crater ह्या भागातील आकाशात  Ingenuity हेलिकॉप्टरने अकरावेळा  यशस्वी भरारी मारली आहे मंगळावरील कडाक्याच्या थंडीत तेथे सुर्यप्रकाश कमी असतो आणी मंगळावरील धुळीच्या वादळात हेलिकॉप्टरच्या पंख्यावर धुळ जमते तेव्हा सौर ऊर्जेच्या कमतरतेमुळे ऊड्डाण करणे कठीण असते आणी Perseverance यानाला  हेलिकॉप्टरचे ठिकाण शोधणेही अशा वेळी कठीण जाते पण सकाळी सुर्यप्रकाशात पंख्यावरील धुळ ऊडुन जाते आणी Ingenuityपुन्हा नव्या जोमाने ऊड्डाण करण्यासाठी सज्ज होते 

आता Ingenuity मंगळावरील Martian Kansas ह्या भागात आहे ह्या भागात पुरातन पाण्याचे आटलेले स्त्रोत,नदीपात्र त्या भोवती वाळूचे  ढिगारे आणी नदीच्या पाण्याच्या आटलेल्या लहरींच्या खुणा सापडल्या आहेत तो भाग डोंगराळ आणि दऱ्याखोऱ्यांनी वेढलेला आहे हा भाग भविष्यकालीन मंगळमोहिमेसाठी ऊपयुक्त आहे ह्या मोहिमेतील अंतराळवीर आणी मानवी निवासासाठी योग्य आहे Ingenuity हेलिकॉप्टर मध्ये नवीन Software fix केल्यामुळे त्या भागातील सुक्ष्म निरीक्षण नोंदवण्यास मदत होईल आणी सुरक्षित ऊड्डाणासाठीही 

नासाच्या J.PL संस्थेचे Ingenuity Operation Lead - Josh Anderson म्हणतात," Perseverance यान आणी नासा संस्था ह्यांच्यात संपर्क साधण्यास Ingenuity मदत करते पण हेलिकॉप्टर ह्या भागात ऊड्डाण करताना टेकडीमागे किंवा दुरवर जाऊन दिसेनासे झाले तर हा संपर्क तुटु शकतो म्हणून टिमला सतत सर्तक रहावे लागते ह्या आधीही Ingenuityने अशा अनेक आव्हानात्मक परिस्थितीवर मात करीत यशस्वी उड्डाण केले आहे येत्या काही दिवसात देखील ह्या समस्या पार करून Ingenuity हेलिकॉप्टर आणखी वेगाने उड्डाण करेल आणी त्यात बसविलेल्या नवीन सॉफ्टवेअर मुळे तेथील भागात उड्डाण करताना अडचण येणार नाही  Ingenuity हेलिकॉप्टर त्यातील अत्याधुनिक कॅमेऱ्याच्या साहाय्याने आम्हाला लवकरच Belva Crater ह्या भागातील सुंदर मनोरम दृश्यांचे फोटो पाठवेल Ingenuity हेलिकॉप्टरची कार्यक्षमता Perseverance यानाच्या सौर उर्जेवर अवलंबून असते आणि Perseverance यान दररोज शेकडो मीटर प्रवास करतो त्यामुळे Ingenuity हेलिकॉप्टर आणखी किती दिवस तेथे कार्यरत राहील हे नक्की सांगता येत नाही कदाचित काही महिने किंवा काही वर्षेही! आम्ही प्रत्येक उड्डाण बोनस समजतो शेवटी चांगल्या गोष्टीलाही शेवट असतोच "असे नासा संस्थेतील Ingenuity टीमचे प्रमुख म्हणतात  

Saturday 8 April 2023

आर्टेमिस-II मोहिमेतील निवडक अंतराळवीरांनी व्यक्त केले मनोगत

 The Artemis II crew in an Orion simulator at NASA’s Johnson Space Center in Houston.

 नासाच्या Artemis -II मोहिमेतील अंतराळवीर Reid Wisemen ,Victor Glover कॅनडियन अंतराळवीर Jeremy Hansen आणि Christina Koch नासाच्या Johnson Space Center मध्ये -फोटो नासा संस्था

नासा संस्था-4 एप्रिल

नासाच्या Johnson Space Center Huston जवळील Ellington येथील प्रांगणात एका कार्यक्रमात नासाचे Administrator Bill Nelson ह्यांनी Artemis मोहिमेसाठी निवडलेल्या अंतराळवीरांची नावे जाहीर केली त्या वेळी नासाचे अंतराळवीर व आमंत्रींत पत्रकारांसोबत विद्यार्थीही उपस्थित होते 

Bill Nelson ह्यांनी ह्या अंतराळवीरांची  नावे अनोख्या पद्धतीने जाहीर करून उत्कंठा वाढविली आणि ह्या अंतराळवीरांचे स्टेज वर जोशात स्वागत करत त्यांचे अभिनंदन केले ह्या अंतराळवीरांची नावे जाहीर होताच उपस्थितांनी टाळ्यांच्या गजरात त्यांचे स्वागत केले तर विद्यार्थ्यांनी ह्या अंतराळवीरांचे पोस्टर हातात घेऊन त्यांचा आनंद व्यक्त केला 

Bill Nelson नाव जाहीर करताना म्हणाले ",ती इंजिनीअर आहे तीने तिच्या करिअरची सुरवात Goddard येथून केली ती अनोळखी नाही तिला तुम्ही ओळखता तिने  स्थानकात जास्त दिवस राहण्याचा आणि पहिला फक्त महिलांचा समावेश असलेला स्पेसवॉक करून रेकॉर्ड प्रस्थापित केला आहे ती ह्या मोहिमेतील मिशन स्पेशॅलिस्ट Christina Koch !"

"तो Master of Science in Physics आणि F-18 पायलट आहे तो कॅनडियन अंतराळवीर Jeremy Hansen "!

"तो Naval Aviator आणि Test Pilot आहे त्याने वेगवेगळ्या चाळीस Aircraft मधून उड्डाण केलय आणि Space X Crew -1मोहिमेत स्थानकात वास्तव्य देखील केल तो Artemis-II मोहिमेचा Pilot Victor Glover "!

"तो Decorated Naval Aviator Test Pilot आणि Leader Of highest  Character आहे  तो Artemis मोहिमेचा कमांडर Reid Wiseman"! हे अंतराळवीर आता आर्टेमिस-II साठी निवडले आहेत ते तुमचे आमचे साऱ्या देशाचे अंतराळवीर आहेत ! आम्हाला त्यांच्या कर्तृत्वाचा अभिमान आहे  

आर्टिमस-ll मोहीमेत नाव जाहीर होताच ह्या चारही अंतराळवीरांनी Bill Nelson आणि नासा संस्थेचे आभार मानले आणी उपस्थीतांशी संवाद साधत त्यांचे मनोगत व्यक्त केले

Christina Koch

नासाच्या आर्टिमस मोहिमेत माझी निवड झाल्याचे ऐकून आनंद झाला नासा संस्थेचे आभार ! माझ्याकडे एक आंतरराष्ट्रीय ख्यातीचे पोस्टर होते त्या पोस्टरमध्ये पृथ्वी ऊगवतानाचा फोटो होता तो फोटो नासाच्या Apollo 8 अंतराळ मोहिमेत चंद्रावरून घेतलेला होता विषेश म्हणजे अंतराळवीरांनी तो फोटो घेतला होता म्हणजे लेन्स मागे फोटो घेणारा मानव होता मी त्यावेळी तरुण होते तो फोटो पाहून माझी चंद्राबद्दल विचार करण्याची दिशा बदलली आणी मला पृथ्वीबद्दल नव्याने विचार करण्यास प्रवृत्त केल आपण चंद्राकडे एक सिम्बॉल म्हणून पहातो सौंदर्याच प्रतीक म्हणून पहातो पण चंद्र फक्त एक सिम्बॉल नाही तर त्याही पलीकडे बरच काही आहे चंद्रावरील प्रकाशझोतात आपल्याला सायंटिफिक माहिती मिळु शकते तीथे संशोधन करण्यासाठी खूप वाव आहे तीथे जाऊन आपण आपल्या पृथ्वीच अवलोकन करून ह्या विश्वातील पृथ्वीच स्थान काय आहे तिची ऊत्पत्ती कशी झाली हे शोधू शकतो आणि आपल्याला अज्ञात अशा माहितीचा शोध देखील आपल्याला घेता येईल अस तेव्हा माझ्या मनात आल आता लवकरच मला तिथे जायला मिळेल आणि माझ स्वप्न साकार होईल

Victor Glover-  ह्या मोहिमेसाठी माझी  पायलटपदी निवड झाली आहे त्या बद्दल आभार ! Christina सारखच मला देखील वाटत चंद्रावर जाऊन आपण आपल्या पृथ्वीची निर्मिती कशी झाली आपण कुठून आलो या सारख्या अनेक प्रश्नांची उत्तरे शोधायला तिथे जायला पाहिजे तीथे जाऊन सखोल संशोधन करायला पाहिजे अस मलाही वाटायच  ह्या विश्वात आपण कुठे आहोत आपल स्थान नेमक कुठे आहे हे शोधायला पाहिजे कारण आपली पृथ्वी ह्या अथांग ब्रम्हांडातील एक छोटा भाग आहे आजवर मिळालेली संशोधीत माहिती खूपच कमी आहे जगभरातले शास्त्रज्ञ आपल्याला अजूनही अज्ञात असलेली माहिती शोधण्यासाठी सतत संशोधन करत असतात 

Reid Wiseman-

नासाची हि महत्त्वाकांक्षी मोहीम मानवाला अजूनही अज्ञात असलेली माहिती मिळवण्यासाठी चंद्रावर जाण्यासाठी प्रवृत्त करते मी जेव्हा पाहिल कि,माझ्यासोबत Victor,Christina आणी Jeremy सारखे अंतराळवीर ह्या मोहिमेत सहभागी होणार आहेत तेव्हा आनंद झाला कारण ते चंद्रावर जाण्यासाठी पात्र आहेत आणी सुपीरीअर आहेत मला खात्री आहे आम्ही हि मोहीम यशस्वी करु आणी पृथ्वीवर सुखरूप परत येऊ  

नासाची हि आर्टिमस- ll चांद्रमोहिम चंद्रावर पुन्हा अंतराळवीरांना जाण्यायेण्यासाठीची Flight test आहे Space Launch Rocket आणी Orion अंतराळयानाची चंद्राच्या कक्षेतील भ्रमण क्षमता आणी ह्या अंतराळप्रवासा दरम्यानची मानवी क्षमता चेक करण्यासाठी हि आर्टेमिसची दुसरी मोहीम आहे नासाची अंतराळ विश्वातील भविष्यकालीन मानवसहित मंगळ मोहीम आणी दूरवरच्या अंतराळ मोहिमाची हि पहिली पायरी आहे चंद्रावरील सायंटिफिक संशोधन आणी मानवी वास्तव्यासाठी तेथील पोषक वातावरण शोधण्यासाठी आम्ही तेथे जाणार आहोत तेथे जाण्यासाठी ऊत्सुक आहोत! आम्ही सज्ज आहोत ! असे मत ह्या अंतराळवीरांनी व्यक्त केले

Friday 7 April 2023

नासाच्या Artemis II मोहिमेसाठी चार अंतराळवीरांची नावे घोषित

  The crew of NASA’s Artemis II mission (left to right): Christina Hammock Koch, Reid Wiseman (seated), Victor Glover, and Jeremy Hansen.

नासाच्या आर्टेमिस-II मोहिमेतील सहभागी अंतराळवीर Christina Koch,Reid Wiseman,Victor Gloverआणि कॅनडाचे अंतराळवीर Jeremy Hanson-फोटो नासा संस्था

नासा संस्था -3 मार्च

अमेरीकेची बंद पडलेली चांद्रमोहिम पन्नास वर्षांनी पुन्हा सुरू झाल्यानंतर आणी आर्टिमस-l मोहिमेच्या  यशस्वीतेनंतर नासाने आता आर्टिमस-ll मोहिमेची जय्यत तयारी सुरू केली आहे ह्याच मोहिमे अंतर्गत चंद्रावर जाण्यासाठी नासा आणी कॅनडीयन स्पेस एजन्सीने(CSA) चार अंतराळवीरांची निवड केली असुन त्यांची नावे नुकतीच घोषित करण्यात आली नासाने आधीच सांगितल्या प्रमाणे ह्या चार अंतराळवीरांमध्ये एक महिला अंतराळवीर व एका अफ्रिकन अंतराळवीराचा समावेश करण्यात आला आहे 

नासाचे अंतराळवीर Reid Wiseman, आफ्रिकन अंतराळवीर Victor Glover, रेकॉर्ड ब्रेकर महिला अंतराळवीर Christina Koch आणी कॅनडाचे अंतराळवीर Jeremy Hansen ह्या चार अंतराळवीरांची ह्या मोहिमेसाठी निवड करण्यात आली आहे ह्या मोहिमेत अंतराळवीर Reid Wiseman कमांडरपद व Victor Glover पायलटपद सांभाळणार असुन अंतराळवीर Christina Koch आणी अंतराळवीर Jeremy Hansen ह्या मोहिमेत मिशन स्पेशालिस्ट म्हणून काम पाहणार आहेत हे चार अंतराळवीर 2024 मध्ये चंद्रावर जाणार आहेत नासाचे Orion अंतराळयान ह्या चार अंतराळवीरांसह नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटर Florida येथील 39 B ह्या ऊड्डान स्थळावरून Mega Moon Rocket च्या सहाय्याने चंद्रावर जाण्यासाठी अंतराळात ऊड्डाण करेल 

चंद्रावर पुन्हा मानवी येजा सुरु करण्यासाठी नासा संस्थेतील आर्टेमिस मोहिमेतील हजारो कर्मचारी अहोरात्र अथक परीश्रम करत आहेत हे निवडक अंतराळवीर त्यांचे नेतृत्व करणारे अंतराळवीर आहेत,ते आमचे अंतराळवीर आहेत ते साऱ्या जगाचे प्रतिनिधित्व करणारे अंतराळवीर आहेत  हे चारही अंतराळवीर अनुभवी आहेत त्यांनी त्यांच्या क्षेत्रात त्यांचे असामान्य कर्तृत्व सिद्ध केले आहे म्हणूनच ह्या चार अंतराळवीरांची टीम एकत्रित आल्याने भविष्यकालीन अंतराळविश्वातील मोहिमातील नव्या युगाचा शुभारंभ होईल ह्या देशाचे ह्या मोहिमेचे आणि भावी पिढीचे स्वप्न साकारणारे हे कर्तृत्वान अंतराळवीर आहेत असे नासाचे Administrator Bill Nelson म्हणतात 

ह्या आर्टेमिस मोहिमेत नासा संस्थेसोबत कॅनडा देखील केंद्रस्थानीं आहे आम्ही पुन्हा एकदा चंद्रावर जात आहोत ह्या चंद्रप्रवास रोमांचकारी आहे ! नासाच्या भागीदारीबद्दल Thanks! असे कॅनडियन स्पेस एजन्सीचे आदरणीय मंत्री Francois-Philippe Champagne म्हणतात अंतराळवीर Jeremy Hansen आता कॅनडियन देशाचे प्रतिनिधित्व करणार आहे सर्व देशवासीयांकडून त्याचे अभिनंदन ! ह्या महत्वाकांक्षी मोहिमेतील सहभागाबद्दल! पुढाकाराबद्दल! अमेरिकेसोबत आमची आधीपासूनच मैत्री होती आता अंतराळविश्वातील ऐतिहासिक भागीदारीचा शुभारंभ झाला आहे!

डिसेंबरमधील आर्टेमिस-1 मोहिमेच्या यशानंतर आता ह्या दुसऱ्या मोहीमेचा शुभारंभ आहे अंतराळविश्वातील भविष्यकालीन मंगळ मोहीम आणि दूरवरच्या मोहिमांची हि पूर्वतयारी आहे पन्नास वर्षानंतर प्रथमच हे चार अंतराळवीर चंद्रावर जाणार आहेत पृथ्वीच्या आणि मानवतेच्या उपयुक्ततेसाठी आणि चंद्रावरील सायंटिफिक प्रयोगासाठी हि मोहीम राबविण्यात येत आहे हे अंतराळवीर प्रत्यक्ष चंद्रावर न उतरता चंद्राच्या कक्षेत शिरून त्याच्या भोवती भ्रमण करून तेथील भौगोलिक आणि मानवी वास्तव्यासाठी पोषक वातावरण आणि पाण्याचे अस्तित्व असलेली जागा शोधणार आहेत हि मोहीम दहा दिवसांची आहे शिवाय Orion अंतराळयान आणि चंद्रावरील अंतराळ प्रवासादरम्यान मानवी आरोग्यावर काय दुष्परिणाम होतात ह्याचे निरीक्षणही नोंदवण्यात येणार आहे

अंतराळवीर Reid Wiseman ह्यांची हि दुसरी अंतराळवारी आहे 2014 मध्ये नासाच्या अंतराळ मोहीम -41अंतर्गत त्यांनी स्थानकात 165 दिवस वास्तव्य केले होते आणि त्या दरम्यान अंतराळस्थानकाच्या कामासाठी दोनवेळा तेरा तासांचा स्पेसवॉक केला होता 2020-2022 मध्ये नासा संस्थेतील Astronaut Office मधील प्रमुखपद त्यांनी सांभाळले होते 

अंतराळवीर Victor Glover ह्यांची देखील हि दुसरी अंतराळवारी आहे 2021मध्ये  नासाच्या Space X Crew-1 मोहिमेतील पायलटपद त्यांनी सांभाळले होते स्थानकात 168 दिवसांच्या वास्तव्यात त्यांनी मोहीम 64 चे Flight Engineer म्हणूनही काम केले ह्या वास्तव्या दरम्यान त्यांनी तेथे सुरु असलेल्या सायंटिफिक संशोधनात सहभाग नोंदवला आणि स्थानकाच्या कामासाठी चारवेळा स्पेसवॉक केला 

अंतराळवीर Christina Koch ह्यांची देखील हि दुसरी अंतराळवारी आहे त्यांनी नासाच्या अंतराळ मोहीम 59-60-61 मध्ये सलग 328 दिवस स्थानकात वास्तव्य करून आणि स्थानकाच्या कामासाठी फक्त महिलांचा सहभाग असलेला स्पेसवॉक करून सर्वात जास्त दिवस स्थानकात राहणारी महिला अंतराळवीर आणि पहिली महिला स्पेसवॉकर होण्याचा रेकॉर्ड प्रस्थापित केला आहे 

कॅनडाचे अंतराळवीर Jeremy Hansen मात्र पहिल्यांदाच अंतराळ प्रवास करणार आहेत त्यांनी कॅनडाच्या Arm Forces मध्ये Fighter Pilot पदी काम केले आहे

Monday 3 April 2023

नासाच्या अभिनव उपक्रमाअंतर्गत चार धाडसी नागरिक पृथ्वीवरील कृत्रीम मंगळभूमीत एक वर्ष राहण्यास जाणार

      NASA’s simulated Mars habitat includes a 1,200-square-foot sandbox with red sand to simulate the Martian landscape. The area will be used to conduct simulated spacewalks or “Marswalks” during the analog missions.              नासा संस्थेतील शास्त्रज्ञांनी लाल वाळूचा उपयोग करून तयार केलेली मंगळासारखे वातावरण निर्मित पृथ्वीवरील कृत्रिम  मंगळभूमी -फोटो -नासा संस्था  

नासा संस्था - 24 मार्च

सध्या नासाचे Curiosity आणि Perseverance मंगळयान आणि Ingenuity mars Helicopter मंगळावर कार्यरत आहे त्यांच्या मार्फत मंगळावरील पुरातन सजीव सृष्टीला दुजोरा देणारे पुरावे गोळा केल्या जात आहेत शिवाय भविष्यकालीन मंगळमोहिमेत मानव निवासासाठी पृथ्वीसारख्या पोषक वातावरणाचाही शोध घेतल्या जात आहे इथे पृथ्वीवरील नासा संस्थेतही भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेची जोरदार तयारी सुरु आहे आगामी मानवासहित मंगळ मोहिमेसाठी आवश्यक वेगवेगळे उपक्रम राबविले जात आहेत नासाचे अंतराळवीर प्रत्यक्षात मंगळ ग्रहांवर राहायला जाण्याआधी त्यांच्या मंगळनिवासासाठी उपयुक्त अभिनव उपक्रम राबविले जात आहेत

नासाच्या Crew Health & Performance Exploration Analog (CHAPEA) मोहिमेअंतर्गत नासा संस्थेने मंगळावर राहण्यासाठी जायला उत्सुक असलेल्या धाडसी  उमेदवारासाठी सुवर्णसंधी जाहीर केली होती  ह्या उपक्रमाअंतर्गत निवड झालेल्या चार शिकाऊ अंतराळवीरांचा समावेश असलेले तीन ग्रुप तयार करण्यात आले आणि त्यातीलच निवडक चार धाडसी उमेदवारांच्या पहिल्या ग्रुपला आता नासाच्या Johnson Space Center संस्थेतील मंगळासारख्या कृत्रिम  वातावरण निर्मिती केलेल्या छोट्या खोलीत एकवर्ष निवास करण्यासाठी पाठवण्यात येणार आहे भविष्यकालीन मंगळमोहिमेतील अंतराळवीरांच्या मंगळनिवासासाठी हा प्रयोग करण्यात येणार असून त्याची सुरवात आता होणार  आहे 

ह्या धाडसी उमेदवारांची निवड करताना त्यांची आवश्यक  शैक्षणिक पात्रता, Aircraft उड्डाण आणि कमीतकमी आकाशात 1000 तासांच्या उड्डाणाचा अनुभव ह्या गोष्टीना प्राधान्य दिले गेले  शिवाय एक वर्षाच्या निवासादरम्यान नासा संस्थेशी संपर्क साधताना अडचण येऊ नये म्हणून त्यांना ईंग्लीश व इतर भाषा अवगत असणे आवश्यक होते  ह्या सर्व आवश्यक बाबीची पूर्तता करून ह्या मोहिमेत सहभागी होण्यास पात्र ठरलेल्या ह्या उमेदवारांना आता नासा संस्थेच्या Houston येथील Johnson Space Center मधील शास्त्रज्ञ निर्मित कृत्रिम मंगलसृष्टी असलेल्या वातावरणात एका छोट्या खोलीत एक वर्ष राहायचे आहे 

ह्या मोहिमेला Crew Health &Performance Exploration Analog असे नाव देण्यात आले आहे निवड झालेल्या ऊमेदवारांना Johnson Space Center मधील 1,700 sq.foot जागेत तयार केलेल्या Mars Dune Alpha ह्या 3D printing  चा वापर केलेल्या खोलीत वर्षभर रहावे लागेल ह्या एक वर्षाच्या निवासादरम्यान ऊमेदवारांच्या मानसिक आणी शारिरीक दृष्ठ्या काय समस्या ऊद्भवतात त्यांच्या आरोग्यात काय बदल होतात मानवी शरीर मंगळासारख्या वातावरणाला कसे सामोरे जाते ह्याचे निरीक्षण नोंदवण्यात येणार आहे आणी त्या समस्या निवारण्यासाठी ऊपाय शोधले जाणार आहेत त्या साठी नवीन Technology शोधल्या जातील ह्या मोहिमेचा ऊपयोग भविष्यातील मंगळमोहिमेतील अंतराळविरांना होईल अंतराळवीर प्रत्यक्षात जेव्हा मंगळावर निवास करतील तेव्हा त्यांच्या आरोग्यावर विपरीत परिणाम होऊ नये म्हणून खबरदारीचे ऊपाय शोधले जातील त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेण्याचा हा प्रयत्न आहे त्यासाठीच हा मोहीम पुर्व अभिनव ऊपक्रम राबविण्यात येत आहे असे Johnson Space Center चे प्रमुख शास्त्रज्ञ म्हणतात शीवाय ह्या अंतराळविरांचे निरीक्षण नोंदवून त्या वर संशोधन करून भविष्य कालीन मानवसहित मंगळ मोहिमेतील अंतराळविरांसाठी त्यांच्या सोबत हेल्दी अन्न,आवश्यक गोष्टी व सामान मंगळावर पाठवता येतील कारण भविष्यात मंगळावर मानवी वसाहत निर्माण करण्याचा शास्त्रज्ञांचा विचार आहे त्या द्रुष्टीने हे प्रयत्न सुरू आहेत 

हे धाडसी उमेदवार अंतराळवीर नसल्यामुळे ह्या निवासादरम्यान त्यांना मंगळग्रहावरील वातावरणात रहाण्यासाठी आवश्यक ट्रेनिंग देण्यात येणार असून त्यांना अंतराळवीरांसारखे झिरो ग्रॅव्हीटीत राहण्याचे आणी तेथील निवासा दरम्यान कराव्या लागणाऱ्या Space Walk ,Robotic operations,Habitat Maintenance ,personal hygiene ह्या गोष्टींचेही  ट्रेनिंग देण्यात येणार आहे  मंगळ ग्रह पृथ्वीपासुन दुर असल्यामुळे अंतराळविरांना तेथून पृथ्वीवर संपर्क साधताना अडचण आली किंवा काही समस्या उद्भवल्यास त्यांना त्वरीत मदत पाठवता येणार नाही त्यामुळे अशा समस्या आल्यास त्यावर मात कशी करता येईल ह्याचे ट्रेनिंगही देण्यात येईल,शीवाय तेथील वातावरणातील बदलामुळे येणारा मानसिक ताण किंवा ऊपकरणात अचानक काही कठीण समस्या निर्माण झाली तर आपद्कालीन संकटांशी सामना करण्यासाठी प्रशिक्षीत केल्या जाईल 

जूनमध्ये हा पहिला चार जणांचा निवडक ग्रुप पृथ्वीवरील कृत्रीम मंगळ भूमीत एका वर्षासाठी राहायला जाणार आहे हि शास्त्रज्ञ निर्मित पृथ्वीवरील कृत्रिम  मंगळभूमी पाहण्याची संधी काही निवडक पत्रकारांना देण्यात येणार आहे पण ह्या उपक्रमातील सहभागी धाडसी नागरिकांना मात्र त्यांना भेटता येणार नाही कारण सद्या हा ग्रुप ट्रेनिंगमध्ये व्यस्त आहे