नासाचे CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या दिशेने जाण्यासाठी अंतराळात झेपावताना -फोटो नासा संस्था
नासा संस्था -28 जून
अमेरिकेची बंद पडलेली चांद्रमोहीम पन्नास वर्षांनी पुन्हा सुरु झाली आहे आणि सध्या त्याची तयारी जोरात सुरु आहे ह्याच आर्टेमिस मोहीमेचा शुभारंभ मंगळवारी 28 जूनला नासाच्या CAPSTONE अंतराळयानाच्या यशस्वी उड्डाणाने झाला
New Zealand Mahia Peninsula Rocket Lab मधील उड्डाण स्थळावरून 5.55a.m.(स्थानिक वेळ )वाजता CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या दिशेने अंतराळप्रवास करण्यासाठी अंतराळात झेपावले आर्टेमिस मोहिमेतील भविष्यकालीन अंतराळयान,अंतराळवीर व अंतराळस्थानक ह्यांच्यासाठी सुरक्षित व योग्य जागा शोधण्यासाठी CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या कक्षेत भ्रमण करणार आहे
नासाचे CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या कक्षेत शिरल्यावर कक्षेत भ्रमण करतानाचे काल्पनिक चित्र -फोटो नासा संस्था
CAPSTONE अंतराळयानाचा आकार मायक्रोवेव्ह ओव्हन एव्हढा असून त्याचे वजन 55पौंड आहे सध्या हे अंतराळयान पृथ्वीच्या अत्यंत कमी गुरुत्वाकर्षणीय कक्षेत पोहोचले असून त्याला चंद्राच्या कक्षेत पोहोचायला चार महिने लागतील CAPSTONE अंतराळयान सहा महिने चंद्राभोवती भ्रमण करेल व आगामी 2024 मधील आर्टेमिस मोहिमेतील अंतराळवीरांना चंद्रावर उतरण्यासाठी सुरक्षित व योग्य जागा शोधेल शिवाय भविष्यकालीन अंतराळस्थानकाच्या भ्रमणासाठी व स्थानकात वास्तव्य करणाऱ्या अंतराळवीरांसाठी चंद्राभोवतीची योग्य कक्षा शोधेल सध्या नासाचे आंतरराष्ट्रीय अंतराळस्थानाक जसे पृथ्वीच्या कक्षेत राहून पृथ्वीभोवती भ्रमण करत आहे तशीच चंद्राभोवतीची कक्षा शोधण्याचे काम CAPSTONE अंतराळयान करणार आहे ह्याचा उपयोग भविष्यकालीन मंगळ मोहिमेसाठीही होईल
CAPSTONE अंतराळयानाच्या यशस्वी Launching मुळे नासाचे Associate Administrator Jim Reuter आनंदित झाले आहेत ते म्हणतात "CAPSTONE अंतराळयान तयार करण्यासाठी यानाच्या टीमला सहा वर्षे लागली आज त्यांच्या प्रयत्नांना यश मिळाले आहे हि शानदार यशस्वी सुरवात पाहून आम्ही रोमांचित झालो आहोत आमची सर्व टीम आनंदी झाली आहे नासा आणि आमचे कमर्शियल पार्टनर ह्यांच्या यशाचे हे उत्कृष्ठ उदाहरण आहे आमच्यासाठी हि मोहीम महत्वाकांक्षी आहे आम्ही आता CAPSTONE चंद्राच्या कक्षेत शिरून कार्यरत झाल्यावर त्याचे काम पाहण्यास उत्सुक झालो आहोत हे भविष्यकालीन अंतराळमोहिमेतील पहिले यशस्वी पाऊल आहे "
CAPSTONE चंद्राच्या NRHO (Near Rectilinear Halo Orbit ) ह्या कक्षेत भ्रमण करेल पण हे यान चंद्राभोवती गोलाकार न फिरता Halo आकारात फिरेल त्याचे चंद्राभोवतीचे अंतर देखील सतत बदलते राहील चंद्राच्या नॉर्थ पोल जवळ कमीतकमी 1000 मैल जवळील अंतरावर आणि जास्तीतजास्त 43.500 मैल दूर अंतरावरून CAPSTONE अंतराळयान चंद्राभोवती भ्रमण करेल ह्या यानाला चंद्राभोवती एक चक्कर पूर्ण करायला साडेसहा दिवस लागतील आजवर अशा आकारात एकाही अंतराळयानाने ग्रहाभोवती भ्रमण केले नाही पृथ्वी आणि चंद्र ह्यांच्यातील गुरुत्वाकर्षणीय बॅलन्स पॉईंट शोधून तेथेच हे अंतराळयान स्थिरावेल व चंद्राभोवती भ्रमण करेल त्या मुळे हे अंतराळयान चंद्राच्या प्रभाव कक्षेत किंवा पृथ्वीकडे खेचल्या जाणार नाही सहा महिने पर्यंत CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या कक्षेत भ्रमण करून तेथील उपयुक्त माहिती पृथ्वीवर पाठवेल त्या नंतर नासा संस्थेतर्फे चंद्रावरील भूमीवर ह्या यानाला पाडून नष्ठ केल्या जाईल
चार महिन्यांनी CAPSTONE अंतराळयान चंद्राच्या कक्षेत शिरून भ्रमण सुरु होईल तेव्हा नासा संस्थेतर्फे सामान्य हौशी नागरिकांना Eyes On The Solar System द्वारे ह्या यानाचे चंद्राभोवतीचे भ्रमण आभासी पद्धतीने पाहण्याची सुवर्णसंधी देण्यात येणार आहे